Zor insanlarda mantık yoktur. Bazısı, saçtığı negatif enerjinin farkında bile değilken bazısı, kaos yaratmaktan ve insanların damarına basmaktan oldukça büyük bir zevk alır. Böyle insanlar, karmaşa ve kavgaya yol açar ve insanda boş yere stres yaratırlar.
Çalışmalara göre, stresin beyin üzerinde uzun süreli olumsuz etkileri vardır. Birkaç gün boyunca strese maruz kalmak bile hipokampusta bulunan sinir hücrelerinin etkinliğini bozar. Burası mantığın ve hafızanın merkezidir. Haftalar süren stres sonucu, sinir hücrelerinin uçlarında meydana gelen zararın geri dönüşümü vardır, fakat stres aylarca devam ederse sinir hücrelerinde kalıcı hasarlar oluşabilir. Stres başarının önünde duran korkunç bir tehlikedir. Stres kontrolden çıkarsa beyninizin çalışma şekli bozulur ve performansınız kötü yönde etkilenir.
İş yerindeki stres kaynakları bilindiktir. Mesela şirketiniz nakte sıkışır ve bir yerlerden borç alması gerektiğinde strese girersiniz fakat bununla nasıl başa çıkacağınızı bilirsiniz. Size en çok zarar veren stres, ani olarak hiç beklemediğiniz yerden gelen strestir.
Almanya’daki Friedrich Schiller Üniversitesi, Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı’nda yapılan yeni bir araştırmaya göre, insanda yoğun negatif duygular yaratan uyaranlar –zor insanlarla uğraşmak gibi– beyinde yoğun stres oluşmasına yol açıyormuş.
Zor insanlar bir anlamda zorbadır. İnsanda sürekli olarak olumsuz duygulara yol açarlar ve sizi çıldırmanın eşiğine getirirler. Bu sebeple böyle insanlar nedeniyle mağdur olmaktan şiddetle kaçınmak gerekir.
Baskı altında duyguları kontrol etme ve sakin kalma becerisi performansla yakından alakalıdır. TalentSmart’ın bir milyondan fazla insan üzerinde yaptığı araştırmaya göre en başarılı insanların % 90’ı, stresli durumlarda duygularını kontrol ederek sakinliklerini koruma konusunda oldukça yetenekli oldukları ortaya çıkmıştır. Başarılarının anahtarıysa zor insanlarla başa çıkma becerileri. Zirvedekilerin, zor insanların saldırılarından korunacak stratejileri vardır.
Sizin için zor insanlarla nasıl başa çıkılacağını araştırdık ve zeki insanların uyguladığı stratejilerden en önemlilerini bir araya getirdik. Zor insanların saldırılarından etkin bir şekilde korunmak için ilk olarak bertaraf edebileceğiniz ve edemeyeceğiniz noktaları keşfedip buna göre durumu kontrol altında tutacak bir yaklaşım tarzı geliştirmelisiniz. İşte sizlere zeki insanların zor insanlarla başa çıkma yöntemleri:
1. Sınır koyarlar.
Kronik şikayetçiler ve negatif insanlar sorun demektir. Böyleleri sıkıntılarına gömülür ve yaşadıkları zorlu durumdan kurtulma yolundan bir hayli uzaklaşır. Herkesin de kendilerine acımalarını isterler ki, kendilerini iyi hissetsinler. İnsanlar genelde gerilmelerine rağmen kaba ya da anlayışsız gözükmemek adına, kronik şikayetçileri dinlemeye devam eder fakat iyi arkadaş olmakla, onların negatif duygusal döngülerine takılıp kalmak arasında ince bir çizgi vardır.
Bundan kaçınmanın tek yolu, bazı sınırlar koymak ve gerektiğinde kendinizi geri çekmektir. Bir de şöyle düşünün: Diyelim ki, kronik şikayetçi sigara içen biri ve siz tüm öğleden sonranızı sigara dumanına boğularak geçirmek ister misiniz? Büyük ihtimalle istemezsiniz. Kronik şikayetçiler de sigara dumanına benzer. Bitmek tükenmek bilmez sorunlarıyla insanı boğarlar. Bu nedenle, tıpkı sigara dumanından kaçındığınız gibi bu tip insanlardan da mümkün olduğu kadar uzak durmalısınız.
Sınır koymanın en iyi yolu, kronik şikayetçiye sorunu nasıl çözmeyi planladığını sormaktır. Bu durumda ya susar ya da konuşmayı yapıcı bir yönde sürdürmeye başlarlar.
2. Akıl ve mantık çerçevesinde hareket ederler.
Zor insanlar sizi çıldırtır çünkü davranışları bir hayli mantık dışıdır. Bu konuda hiç şüpheye düşmemelisiniz çünkü gerçekten akıl almaz bir şekilde davranırlar. Bu sebeple niçin onlara duygusal bir şekilde yaklaşalım ki? Karmaşanın içinde takılıp kalmak için mi? Bir insan, ne oranda mantıksız ve yoldan çıkmışsa siz de o oranda o kişiden uzak durmalısınız. Bu onların sahasıdır ve sizin onları orada alt etmeniz mümkün değildir. Kendinizi onlardan soyutlayın ve onlara sanki bir bilim projesiymiş gibi yaklaşın (ya da şöyle diyelim, onların hoşlanmayacağı bir insan tipine bürünün). Duygusal kaos ortamında bulunmak zorunda değilsiniz çünkü hayatınızı akıl ve mantık çerçevesinde yürütmek istersiniz.
3. Duygularını kontrol edebilirler.
Böyle insanlardan uzak durmak, duyguları kontrol etmeyi gerektirir. Birileri tarafından, duygusal yönden kışkırtılmaya çalışılan insan, duygularını kontrol edemezse o kişinin tuzağına çekilmiş olur. Bunun yerine sakin kalmalı ve kendi işinize bakmalısınız.
Şöyle bir örnek verelim. Diyelim ki, bir gün sokakta yürürken yanınıza biri yaklaştı ve kendisinin Atatürk olduğunu iddia etti. Siz ne yaparsanız yapın onu Atatürk olmadığına ikna edemezsiniz. İş yerinde bir arkadaşınız benzer şekilde, abuk sabuk düşüncelerle yanınıza gelirse yalnızca ona gülümseyin ve başınızı sallayın yeter. O kişiyi, doğru düşünmeye sevk etmek niyetindeyseniz bunun bir yolunu bulmak için kendinize biraz zaman tanımalısınız.
Mutlaka okuyun: Duygusal Olarak Zeki misiniz?
4. Mesafelerini korurlar.
Bu, insanların yapmakta en zorlandığı noktadır. Bunun sebebi insanların, aynı evi paylaşmanın ya da iş yerinde beraber çalışmanın mesafeleri ortadan kaldırdığını düşünmeleridir. Ancak mesafenizi korumak tamamen sizin elininizde olan bir şeydir. Birini yeterince tanıdığınızda onun davranışlarını önceden tahmin edebilecek ve onu anlamakta zorluk çekmeyeceksiniz. Bu sayede onlara, nereye ve ne zamana kadar dayanmak durumunda olduğunuzu bileceksiniz. Böyle bir kişiyle aynı ekipte dirsek dirseğe çalışıyor olsanız bile ekipteki diğer üyelere gösterdiğiniz samimiyeti o kişiye de göstermek zorunda değilsiniz.
Bu gibi kişilerle aranızdaki mesafeyi korurken bunu bilinçli bir şekilde ve proaktif olarak yapmalısınız. Eğer olayları akışına bırakırsanız kendinizi sürekli olarak sıkıntılı diyalogların içinde bulursunuz. Eğer mesafenizi korur ve zor insanları idare etmeyi öğrenirseniz yaşanacak bir kaosun da önüne geçebilirsiniz. İşin sırrı, tedbiri elden bırakmamak ve o kişi aradaki mesafeyi aşmak istediğinde ki, mutlaka isteyecektir, buna izin vermemektir.
5. Birilerinin lafı ya da sözüyle hareket etmezler.
Akıllı insanların zamanı, kendilerini hedef alan zehirli insanlarla laf kavgasına girmeyecek kadar değerlidir çünkü duyguları kontrol edememek, insanın zarar görebileceği kavgaların içine sürüklenmesine neden olabilir. Duygularınızı iyice ölçüp tarttığınızda, yani duygusal farkındalık seviyesine ulaştığınızda, gireceğiniz kavgaları siz seçecek ve doğru zamanda doğru şey için savaşacaksınız.
6. Soruna değil çözüme odaklanırlar.
Tüm dikkatinizle odaklandığınız nokta, duygusal durumunuzu belirler. Yüz yüze kaldığınız sorunlara odaklanmayı seçerseniz olumsuz duygular nedeniyle oluşan stresle başa çıkmak zorunda kalırsınız. Eğer kötü giden durumu düzeltmek amacıyla yapacaklarınıza odaklanmayı seçerseniz etkin kişiliğiniz olumlu duyguların oluşmasına yol açar ve stres seviyeniz düşer.
Zehirli insanları çılgın ve başedilmesi zor kişiler olarak görmeyiniz. Bu onların size karşı üstünlük kazanmasını sağlar. Başınızdaki zor insanın, ne denli sorun yaratan biri olduğunu düşünmekten vazgeçin. Bunun yerine, onunla nasıl başa çıkacağınızı düşünmeye başlayın. Bu şekilde, duygularınızı daha etkin bir şekilde kontrol edebilirsiniz ve o kişiyle karşı karşıya kaldığınızda stres seviyeniz düşük olur.
7. Hafızaları Güçlüdür.
Duygusal zekası yüksek olan kişiler, kolay affederler fakat bu onların unutkan bir yapıya sahip oldukları anlamına gelmez. Affetmek, başınıza gelen kötü olayların üzerine sünger çekmeyi gerektirir. Bu sayede yolunuza devam edebilirsiniz. Bu, size yanlış yapan kişiye yeni bir yanlış yapma şansı vermek anlamına gelmez. Akıllı insanlar, başkalarının hataları nedeniyle boş yere vakit kaybetmek istemezler. Bu nedenle, onları yalnız bırakarak başlarına gelebilecek olan zararlardan korunurlar.
8. Sağlıklı bir uyku düzenine sahiptirler.
Yıllar boyunca bu konudan bir hayli bahsettik. Uyku duygusal zekayı artırmakta ve stres seviyelerini düşürmektedir. Uyku esnasında beyniniz şarj olur ve uyandığınızda kendinizi tamamen yenilenmiş ve düşüncelerinizden arınmış hissedersiniz. Yeteri miktarda uyumadığınızda ya da uyku kaliteniz düştüğünde öz kontrol beceriniz, hafızanız zayıflar ve dikkat eksikliği yaşarsınız. Uykusuzluk durumlarında, herhangi bir stres uyaranına gerek olmadan stres hormonu seviyeniz otomatikman yükselir. İyi bir gece uykusu, zehirli insanlara yaklaşımınızda daha pozitif, yaratıcı ve proaktif olmanızı sağlar ve onlarla etkin bir şekilde başa çıkabilmek için size geniş bir bakış açısı kazandırır.
Zor insanlarla karşılaştığınız zaman, bu sağlıklı ve stres önleyici tavsiyeleri uyguladığınızda, beyniniz stresle daha kolay başa çıkabilecek ve stres kaynaklı hastalıkların ortaya çıkışı azalacaktır.
Mutlaka okuyun: Zengin ve ünlü insanların şaşırtıcı uyku alışkanlıkları
