Söz konusu “yatırım” olunca erkeklerin Mars’tan, kadınların ise Venüs’ten geldiği söylenir… Yani tamamen farklı iki dünya!
Şaka bir yana, elbette pek çok benzerlik olsa bile kadınların ve erkeklerin paraya yaklaşımında bazı önemli farklar gözlemlenebilmektedir.
Konuyla ilgili yapılan bir anket iki cins arasındaki farklara dair aydınlatıcı bilgiler içeriyor.
Mesela…
- Erkekler, borsadaki yatırımlarının karşılığını alma konusunda kadınlara nazaran iki kat daha çok inanıyor.
- Erkeklerin %59’u para yönetimi konusunda bağımsız davranırken, kadınların büyük çoğunluğu uzman bir finansçıdan yardım almayı önemsiyor.
- Erkekler borsada daha çok yatırım yapıyor, kadınların ise bir numaralı yatırım aracı emlak.
- Erkeklerin %75’i borsada yatırım yaparken kadınlarda bu oran %51.
- Sosyal etki meselesini kadınlar daha çok önemsiyor. Yani kadınlar toplumsal duyarlılık konusunda hassas olmayan bir şirkete yatırım yapmaktan büyük oranda kaçınıyor. Erkeklerin ise %55’i bu konuyu önemsemiyor.
Biraz daha detaylı olarak inceleyelim bu konuyu şimdi…
Erkekler Daha Özgüvenli Davranıyor
Araştırmada erkeklere yaptıkları yatırımların borsa endeksine kıyasla ne derecede başarılı olduğu soruluyor.
Erkeklerde, bir yatırımcının sahip olabileceği en kötü huy gözlemleniyor: Aşırı özgüven.
Erkeklerin %25’i borsa endeksinin getirdiği ortalama kazançtan daha çok kazanç elde ettiklerini düşünüyor iken kadınlarda bu durum %11 düzeyinde.
Sosyal psikolojide buna “hayali üstünlük” (illusory superiority) adı veriliyor. Yani herkes üstün performans göstermek ister ve pek çok kişi kendini ortalamadan daha üst bir noktada görür. Diğer bir deyişle yoldan birini çevirseniz muhtelemen diğer insanlardan daha iyi araba sürdüğünü, daha iyi yatırım bilgisine sahip olduğunu düşünür. Ancak bu kadar çok sayıda kişinin ortalama üstü olması matematiksel olarak imkansızdır. Bu da şu anlama gelir: İnsanlar kendi bilgi, becerilerini değerlendirirken hayali bir üstünlük yanılgısı yaşarlar.
Yapılan birçok araştırma bu yanılgının yatırım alanında yıkıcı etkilere sahip olduğunu gösteriyor. Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’den profesör Terrance Odean, 1990’lı yıllarda erkeklerin kadınlara kıyasla 2 kat daha çok yatırım yaptığını, buna karşın yatırımın karşılığını alma konusunda kadınlardan daha az başarılı olduklarını tespit etmiş durumda.
Odean, bunu aşırı özgüvene bağlıyor. Fazla yatırım yapmak ve yüksek işlem masrafları ödemek, nihai olarak yatırımın karşılığını düşürüyor.
Kadın Yatırımcılar Erkeklerden Daha Başarılı!
Erkekler kendilerini ortalama üstü olarak görme eğilimine sahip olmasına karşın araştırmalar kadın yatırımcıların erkek yatırımcılardan daha başarılı olduğunu gösteriyor. Fidelity Investments tarafından 2017’de yapılan bir araştırma, kadınların yıllık bazda erkeklerden %0.4 daha iyi yatırım yaptığını ortaya koyuyor. Bu ufak bir meblağ gibi gelebilir ancak uzun vadede yatırımın karşılığını alma konusunda ciddi bir orandır.
Aynı araştırma kadınların temel düzeyde daha çok yatırım yaptıklarını ve bunu daha istikrarlı bir biçimde yaptıklarını da gösteriyor. Örneğin kadınlar maaşlarının daha yüksek bir oranını birikime ayırıyor. Kadınlar daha az risk alıyor ve yatırımlarını farklı alanlara yayıyor. Sonuç olarak istikrarlı yatırım yapmak, bir anlık heyecanla yapılan yatırıma göre daha iyi getiri sağlıyor. Kadınların erkeklere göre sahip olduğu temel avantaj da bu.
Kadınlar Profesyonel Yardımı Önemsiyor
Bir kişinin parasını nasıl değerlendireceği, nasıl yatırım yapacağı meselesi bir hayli şahsidir. Lakin yapılan araştırmalar kadınların finans ve yatırım konusunda profesyonel yardım almaya daha yatkın olduğunu gösteriyor.
Erkeklerin %59’u kendi parasını kendi yönetmeyi tercih ediyor. Diğer bir ifadeyle en iyi yatırım fırsatlarını kendi bilgi ve becerisiyle tespit edebileceğini düşünüyor.
Buna karşın kadınların %47’si yatırım konusunda uzman görüşüne daha çok önem veriyor. Bu ise kadınların bildikleri ve bilmedikleri konular hakkında daha çok öz farkındalık sahibi olduğunu göstermekte. Öz farkındalık ise bir yatırımcının sahip olması gereken anahtar nitelikte bir özellik.
Erkekler Daha Çok Risk Alıyor
Erkeklerin daha maceraperest olduğu bilinir. Peki bu macera sevgisi yatırım konusuna nasıl yansıyor dersiniz?
Yapılan ankette insanlardan çeşitli konularda özgüven düzeylerini 1’den 5’e kadar puanlamaları isteniyor. (1=özgüvensiz, 3=ortalama özgüvenli, 5=aşırı özgüven)
Erkeklerin hisse senedi gibi belirsizliği yüksek yatırım araçlarında daha iddialı olduğu görülüyor. Kadınlar ise emlak gibi belirsizlik oranı düşük, daha garanti yatırım araçlarına daha çok ilgi gösterdiği anlaşılıyor. Kadınların yatırım yaparken en çok özgüvene sahip olduğu konu olarak birinci sırada emlak geliyor.
Erkekler %74 oranında borsaya girerken, kadınlarda %51 ile emlak piyasası birinci sırayı alıyor.
Erkeklerin daha riskli yatırım araçlarına ilgi duyması kötü bir şey değil tabii ki. Borsa yıllık ortalama %10 kazanç sağlıyor. Altının yıllık getirisi %8 düzeyinde. Hazine bonosu ise %5-6 düzeyinde. Paranın değeri enflasyon nedeniyle düşmekte tabii bu esnada. O nedenle uzun vadeli yatırım ufkuna sahip olan kişiler için muhafazakar bir yatırım portfolyosu oluşturmak “emeklilik planlarını” realize etmek için yeterli gelmeyecektir.
2016 Nasdaq raporunda bu konuya şu şekilde yer veriliyor:
“Kadınlar doğaları gereği geleceğe odaklanmayı seçiyor. Bu ilişkilerde de yatırımda da bu şekilde. Kadın yatırımcıların genel tutumu, sağlam bir yatırım stratejisi oluşturup inişlerde ve çıkışlarda bu stratejiye sadık kalmak olarak özetlenebilir .”
Erkekler ise yatırımlarının kendi başına büyümesini beklemiyor. Erkekler piyasadan daha iyi performans gösterebileceğini düşünüyor. Yatırım planlarını sürekli güncelliyor, ani iniş-çıkışlarda reaksiyon gösteriyor. Diğer bir söyleyişle erkekler duygularından istifade etmeye çalışıyor.
“Ekonomik araştırmalar pasif yatırım stratejilerinin uzun vadede aktif yatırım stratejilerinden daha iyi sonuçlar verdiğini göstermekte. Bu nedenle erkekler kadınlara nazaran borsada para kaybetmeye %25 oranında daha açık bir konumda. Buna ilaveten erkeklerin risk almayı sevmesi, onların yatırımlarından daha yüklü kazançlar elde etmelerini sağlamakta.”
Mutlaka okuyun: Beynimiz, Yatırım Kararlarımızı Nasıl Etkiliyor?
Kadınlar Prensiplere Önem Veriyor
Daha ilginç bir şey söyleyelim:
Kadınlar sosyal sorumluluk sahibi firmalara yatırım yapmaya daha çok dikkat ediyor. Tipik bir kadın yatırımcı yatırım yapacağı şirketin ilkelerine ve değerlerine dikkat ediyor.
Kadınların %49’u bir şirketin sosyal misyonunun kendileri için son derece önemli olduğunu belirtirken erkeklerde bu oran %29 düzeyinde. Yani erkekler şirketin borsada göstereceği performansa daha çok önem veriyor.
Örneğin erkeklerin yarısı tütün şirketlerine yatırım yapmakta bir beis görmüyor. Lakin kadınların %81’i tütün gibi tartışmalı bir ürüne yatırım yapmaktan kaçınıyor.
Sonuç
Özetle şunu söyleyebiliriz:
Kadınlar ve erkekler yatırım konusunda kendilerine has avantajlara ve dezavantajlara sahip. Bu ise çok değerli bir şey zira iki taraf da karşı taraftan yeni şeyler öğrenebilir!
Erkekler bir konu hakkında ortalamaya göre daha çok şey bildiğini düşünür genelde. Bu özgüven onlara pahalıya mal olabilir. Profesyonel yardım almaktan imtina etmek, sabırlı olmaktan kaçınmak gibi şeyler…
Kadınlar ise risk almaya erkekler kadar yatkın değil. Onlar profesyonel uzman görüşü almaya önem vermekte. Fazla tedbirli olmak ise yatırım karşılığını almada beklenen performansı göstermeye engel olabilmekte.
Nihai olarak diyebiliriz ki yatırım demek öz farkındalık demektir. Kişi sahip olduğu özellikleri, güçlü ve zayıf olduğu konuları ne kadar iyi fark ederse bu farkındalık sayesinde hem hayatta hem de yatırım alanında daha mantıklı ve başarılı kararlar verebilir.
