Yaratıcılık kas gibidir. Nasıl ağırlık kaldırdıkça ve iyi beslendikçe kaslarınız gelişirse, aynı şekilde yaratıcılık da çeşitli yöntemlerle geliştirilebilir.
Çoğumuz gün içinde dikkat dağıtan pek çok şeye maruz kalırız. Teknoloji, internet, trafik, stres derken zihnimizi yaratıcı faaliyetlere yöneltemeyiz.
Ancak “ilhamsızlığı” veya yaratıcı fikir üretememe sorununu aşmak için uygulayabileceğiniz bazı metodlar mevcut.
Bu yazımızda hayatı daha dolu yaşamak, daha mutlu ve başarılı olmak için yaratıcılığınızı artıracak faydalı yöntemlerden bahsediyoruz. Hadi başlayalım.
1. Kendinizi Verin
Bugün akıllı telefonlar, internet ve diğer teknolojik gelişmeler nedeniyle bir insanın dikkatinin dağılması çok kolay maalesef. Bu hem iş hayatında hem özel hayatta hem de kreatif alanda olumsuz bir mesele.
Eğer bir şey üretmek, yaratmak istiyorsanız dikkatinizi dağıtan şeyleri mümkün mertebe ortadan kaldırın ve kendinizi yaptığınız işe tam olarak verin.
Örneğin blog yazmak istiyorsunuz ancak Google Chrome sekmesinde 23 adet farklı sekme açık. Bu sekmelere de sürekli bildirim yağıyor… Eğer başladığınız yazıyı tamamlamak istiyorsanız sadece blog sayfasını açık tutun ve diğer sekmeleri kapatın. Böylece önünüzde sadece tek bir hedef olur ve blog yazısını daha kolay yazarsınız.
Mutlaka okuyun: Girişimcilere, Odaklanma Konusunda 8 Etkili Tavsiye
2. Hazır Olmayı Beklemeyin
Bir şeyin nasıl sonuçlanacağını tam olarak bilmediğimiz zaman o işe girişmekten çekiniriz… Bu insan doğasında olan bir şeydir. Plan yapmayı, araştırmayı, konuşmayı severiz ancak bir projeye başlamaktan çekiniriz.
Bu konuda kendinize yapabileceğiniz en iyi kıyak, şartlar ne olursa olsun, projeye başlamaktır. Süreç boyunca gereken düzeltmeleri ve iyileştirmeleri yaparsınız ancak bir an önce projenize başlamanız şarttır.
Kaldı ki hiçbir zaman hazır olamaz bir insan. Örneğin şarkı bestelemek istiyorsunuz diyelim. Dinlenecek onbinlerce şarkı, yüzlerce kitap, binlerce şiir vardır. Bunların hiçbirini tüketemezsiniz. Ancak siz bir şeyler bestelemeye başladıkça süreç boyunca yeni ilham kaynaklarından daha fazla verim elde edersiniz. Yani ilham ancak siz çalışmaya başladığınız zaman gelir.
17.yüzyıl şairlerinden George Herbert’in bu konuda nefis bir sözü var:
“Beklemeyin. Asla doğru zaman gelmez. Bulunduğunuz koşul ne olursa olsun siz elinizdeki imkanlarla başlayın. Daha iyi imkanlar karşınıza mutlaka çıkacaktır.”
Mutlaka okuyun: Doğru Zamanı Beklemeyin! İşte Size Her Zamanı Doğru Zamana Çevirmenin Yolları
3. Bir Rutin Geliştirin ve İlhamı Beklemeyin
İlham amatörler içindir. Siz ise iradenizi ortaya koyup çalışmalısınız. İlham elbette önemlidir ancak rutin geliştirmek, faydalı alışkanlıklar kazanmak uzun vadede daha sürdürülebilir bir durumdur.
Chuck Close, “Daily Rituals: How Artists Work” adlı kitabında Haruki Murakami gibi yazarların günlük alışkanlıklarını inceliyor.
Buna göre büyük yazarlar, ilhamın gelmesini beklemek yerine bazı alışkanlıklar kazanıyorlar ve bu alışkanlıklar dahilinde yaratıcılıklarının gelişmesine imkan sağlıyorlar.
Van Gogh’un şu sözünü bu noktada hatırlatmak yerinde olacaktır: “Ya bir şeyler yaratmak için cesaretimiz olmasaydı dünya nasıl bir yer olurdu?”
Mutlaka okuyun: Dünyanın En Başarılı ve Varlıklı İnsanlarının Günlük Rutinleri
4. Başarı Hikayeleri Okumayı Bırakın
Başarı insanların hayat hikayelerini okumak oldukça faydalıdır ama öncelikle kendi başarınıza odaklanmanız gerekir.
Kendinizi başkalarıyla kıyaslamak hayal kırıklığı oluşturur ki başarılı hikayeleri okurken insan ister istemez bir kıyaslama içine girer. Yani başarı hikayeleri okumak motive edici olması gerekirken çoğu zaman motivasyon kırıcı bir işlev görebilir.
Yaratıcılık ilhama bağlı değildir. Eyleme geçmek ve dikkat dağıtıcı şeyleri ortadan kaldırmakla alakalı bir kavramdır. Eğer yaratıcılığınızı artırmak istiyorsanız kendinizi başkalarıyla kıyaslamayı, ilham meleklerini beklemeyi, hazır hissetmeyi beklemeyin. İlerlemek ve başarılı olmak istediğiniz alanı net bir şekilde belirleyin ve bu alanda harekete geçin!
5. Kendinizi Zorlayın
“Kaçış odası” adında yeni bir oyun popülerleşti son yıllarda. Kapalı bir evdeki ipuçlarını bularak evden çıkıyorsunuz bu oyunda. Tabii evdeki ipuçlarını bulmak ve anlamlandırmak için yaratıcı düşünmeye zorlanıyorsunuz.
İşte bu nedenle zorluklar, insanın daha yaratıcı olmasını sağlar. Örneğin kilitli bir kapıyı açmak için beyin fırtınası yaparsınız ve kilitli bir kapıyı kırmak dışında ne tür yöntemler olabileceğini düşünmeye başlarsınız.
İş hayatında da kendinize bu tür zorluklar bularak beyin fırtınası yapabilir, sonra bu fikirleri belli bir düzene sokarak yeni çözümler bulabilirsiniz.
- Örneğin 1 saatte yaptığım bir işi nasıl yarım saatte yapabilirim?
- İstanbul’un elektrik ihtiyacını çevre dostu yöntemlerle nasıl azaltabilirim?
- Şarja gerek duymayan bir telefon nasıl üretilebilir?
Bu ve benzeri sorular zihninizi, bilgilerinizi ve deneyimlerinizi harmanlayarak farklı, faydalı ve yaratıcı çözümler geliştirmenize imkan sağlar.
Mutlaka okuyun: Rahatınızı Kaçırmasına Rağmen Sizi Daha Başarılı Yapacak 10 Şey
6. Not Tutun
Aklınıza büyük ya da ayrıntı derecesinde küçük bir fikir gelse bile bunu korumalı ve unutmamalısınız. Bunun içinse not tutmak çok iyi bir alışkanlıktır. İster deftere ister telefon yazın, ancak aklınıza gelen düşünceleri “Nasıl olsa yarın hatırlarım?” diye yazmamazlık etmeyin. Not almak, düşüncelerinizin dallanıp budaklanmasına yardımcı olacaktır.
7. Çevrenizi Değiştirin
En ufak değişimlerin bile yaratıcılığı artırdığı bilimsel araştırmalarca kanıtlanmıştır. Bir bardak sıcak kahve ya da odadaki farklı renkler bile yaratıcılığa katkı sağlayabilir.
Bu nedenle masanızın üstündeki nesneleri zaman zaman değiştirmek, masanızın yerini değiştirmek gibi şeyler yararlı olabilir. Ofis içinde farklı bir noktada çalışmak, öğle yemeğine farklı insanlarla gitmek gibi ufak farklılıklar bile yaratıcılığınızı körükleyebilir.
“Sosyal ve fiziki çevrenizin değişmesi iyi bir şeydir. Daima aynı yerde ve aynı kişilerle iletişim kurmak yaratıcılık adına size çok şey katmaz.”
Mutlaka okuyun: 100 Günde Hayatınızı Değiştirmenin Yolları
8. Farklı Konularda Kitap Okuyun
En son ne zaman ortaçağ mimarisi, elma türleri ya da Japon tarihi hakkında bir şeyler okudunuz?
Araştırmalar farklı konularda bilgi edinmenin yeni fikirler geliştirme ve yaratıcı düşünmeyi olumlu etkilediğini gösteriyor.
Yeni fikirler eski fikirler arasında kurulan ilişkilerden doğar. Yapılan bir araştırmada çok spesifik bir konuda uzman olan kişiler 5’er dakikalık sunum yaptılar. Daha sonra grup dışından bir kişi ayakkabı yapımı ve Rolex saatlerinin tarihi konusunda birer sunum daha yaptı. Deney sonunda gruptaki herkes en az 3 farklı ürün ve hizmet fikri buldu.
15 dakikalık bir sunum sonrası herkesin yeni fikirler bulması gerçekten çok ilginç. Siz de farklı mesleklere sahip arkadaşlarınız arasında bu tür fikir değiş-tokuşu yaparak yeni fikirler geliştirebilirsiniz.
Burada şunu belirtmek gerekir: Rolex’in tarihini öğrenmek o an için size direkt bir fayda sağlamayabilir. Ancak bunu alışkanlık edinir ve farklı alanlarda bilgiler edinmeye devam ederseniz bir süre sonra bu bilgilerden yararlanarak daha farklı ve özgün bağlantılar kurabilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Etkili Kitap Okuma Tekniği: Bir Ceo Gibi Okuyun!
9. Kendinize Zaman Ayırın
Yaratıcı düşünmek ve daha genel anlamda yaratıcılık, elinizdeki mevcut imkanları ve araçları farklı şekillerde kullanarak gelişir.
Araştırmalar, yaratıcı düşünme becerisi yüksek kişilerin beyinlerindeki hücrelerin daha bağlantılı olduğunu gösteriyor. Yani beyninizi ne kadar farklı alanlarda kullanırsanız o kadar gelişiyor.
Ancak bunun için gereksiz sosyal medya kullanımı gibi zaman öldürücü şeylerden vazgeçmelisiniz. Bunun için de gerekmedikçe telefonu elinize almamanızı tavsiye edebiliriz. Sosyal medya uygulamalarındaki bildirimleri kapatarak bu zamanı kendinize, düşünmeye, beyin fırtınası yapmaya harcamalısınız.
Mutlaka okuyun: Teknoloji Bağımlığından Kurtulmanın Yolları
10. Uzmanları Takip Edin
Merak yaratıcılığın kökünde yer alır.
Stanford Üniversitesi’nde machine learninng (makine öğrenmesi) alanında çalışan ve alanının en büyük isimlerinden biri olarak görülen Andrew Ng, inovasyonun “anlık aydınlanmalar” dolayısıyla yapılmadığını, yaratıcı ve inovatif olmanın sistematik bir biçimde öğrenilebildiğini ifade ediyor.
“Hayatım boyunca hangi projeye girişmem gerektiği konusunda kararsız kaldığımda, daha çok okuyup daha çok öğrenmeye, uzmanlarla konuşmaya çalışırım. İnsan beyninin nasıl çalıştığını tam oalrak bilemiyorum ama bir konu hakkında çok okuyup uzman kişilerle sohbet ettiğinizde gereken materyalleri topluyorsunuz ve yeni fikirler oluşmaya başlıyor.”
Yani farklı alanlardaki uzman kişilerle iletişime girip fikir alışverişinde bulunmak, yaratıcılığınıza son derece olumlu bir etki eder.
Mutlaka okuyun: Akıl Hocası Kimdir? Bir Akıl Hocasına Neden ve Nasıl Sahip Olunmalı?
11. Sevdiğiniz Şeyi Yapın
Albert Einstein, oğluna yazdığı mektupta şöyle diyor:
“Sevdiğin işi yaparsan daha çok şey öğrenirsin ve zamanın nasıl geçtiğini anlamazsın. Ben bazen çalışmalarıma o kadar dalıyorum ki akşam yemeğini unutuyorum.”
Aşk ve yaratıcılık birbirine bağlı iki kavramdır. Bir enstrüman çalmak, koşmak, kod yazmayı öğrenmek sizi hem rahatlatır hem de yaratıcılığınızı artırır.
Mutlaka okuyun: Tutkunuzu Nasıl Bulursunuz?
12. Farklı Sektörleri Takip Edin
Rakiplerinizin yaptığı şeyi kopyalamak sizi öne geçirmez. Bu nedenle direkt rakibiniz olmayan kişilere ve sektörlere bakmalısınız.
Piyasadaki en başarılı çikolata markası hangisi?
Neden insanlar bu markayı daha çok tercih ediyor?
Bu gibi bilgileri kendi sektörünüze de uygulayabilir, mevcut fikirleri kendi işinize uyarlayabilirsiniz.
13. Dinlenmeye Önem Verin
Çalışma zamanı çalışmak, dinlenme zamanı da dinlenmek… Dengeli bir hayat için bu iki duruma azami özen göstermelisiniz.
Bazen en parlak fikirler yoğun çalıştığınız bir dönemde değil de tatil döneminde gelebilir aklınıza. Ya da iyi ve verimli bir uyku sonrası kafanızın daha iyi çalıştığını siz de fark etmişsinizdir. Tabii duşta da yine şahane fikirler gelebilir.
Yani eğer yaratıcılık alanında sorun yaşıyorsanız, bunun yorgunluktan ve çok çalışmaktan kaynaklandığını düşünebilirsiniz bundan sonra.
Mutlaka okuyun: Başarının Gizli Anahtarı: Dinlenmek ve Rahatlamak
14. Yürüyüş Yapın
Ortalama bir çalışan günde 7 ila 15 saat arasında oturuyor.
Bu hem beden hem de ruh sağlığı açısından son derece kötü bir durum.
Stanford’da yapılan bir araştırma ise yürümenin yaratıcı düşünmeyi artırdığını gösteriyor.
Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, Western Union CEO’su Hikmet Ersek, Twitter kurucusu Jack Dorsey, LinkedIn CEO’su Jeff Weiner gibi başarılı insanlar düzenli olarak yürüyor ve iş toplantılarını genelde yürüyüş şeklinde yapıyor.
Yürümek hemen çözüm sağlamasa bile yaratıcılığı artırmak adına iyi bir yöntemdir.
Mutlaka okuyun: Spor ve Egzersiz Yapmanın 4 Bilimsel Faydası
15. Yorum ve Önerilere Açık Olun
Bazen bir sorunu tek başınıza çözemezsiniz. Farklı bir göze ihtiyacınız olur.
Yardım istemek de zayıflık işareti değildir. Yardım istemek, güvendiğiniz ve saygı duyduğunuz insanlardan yorum ve öneri almak size farklı bakış açıları kazandırır. Zira her insanın becerisi, bilgisi, donanımı, deneyimi farklıdır.
16. Beyin Jimnastiği Yapın
Yani şöyle bir örnek verelim: Bir konuda sıkıştınız ve fikir üretemiyorsunuz diyelim.
O anda her şeyi bırakın ve aklınıza gelen en faydasız ve kötü fikirleri yazın.
Sonra bu kötü fikirlerin sahip olduğu en iyi yanları tespit etmeye çalışın.
Kötü fikirlere yapıcı bir şekilde yaklaşmak, yaratıcılığınızı esnetmek bakımından iyi bir beyin jimnastiğidir.
