Tesla’nın (NASDAQ: TSLA) hisseleri 2020’de inanılmaz bir şekilde %695 artarak şirketi 630 milyar dolarlık piyasa fiyatıyla dünyanın en değerli şirketlerinden birisi haline getirdi. Yatırımcılar Elon Musk’ın ürün yelpazesini, büyüme hikâyesini, otonom araç teknolojisi geliştirme ve üretimi artırma planlarını satın aldı. Ancak hisse senedinin seyrinin 2021’de nasıl olacağı sorgulanmaya açıktır.
Herhangi bir geleneksel değerleme kıstasına göre Tesla’nın mevcut fiyatlaması çılgınca gözükmektedir. Şirketin fiyat/kazanç oranı 1000 gibi çılgın seviyelere ulaştı. Bu durum hisse senedi fiyatının yükselmeye devam edip etmeyeceği konusunda yatırımcıların kafasında soru işaretleri yaratmaktadır.
Tesla’nın İş Modeli Çalışıyor
Elon Musk her zaman, bayilerin tedarik zincirinde devreden çıkarılması ve basit elektrikli araç tasarımlarıyla daha düşük üretim maliyetlerine ulaşılması suretiyle geleneksel otomotiv üreticilerinden daha yüksek kar marjları yakalanabileceğini savundu. Şu ana kadar bu iddiasında haklı olduğu görülüyor.
Daha da etkileyicisi, Tesla’nın ortalama araç satış fiyatını düşürmüş olmasına karşın güçlü kar marjını sürdürmeyi başarabilmiş olmasıdır. Şirketin, rakiplerinin açıkça rekabet edemediği bir maliyet yapısı var ve otonom sürüş gibi özelliklerin geliştirilmesi sayesinde bu marjları daha da yukarıya taşıma fırsatı kazanabilir.
Tesla Fazla Mı Hızlı Büyüyor?
Tesla’nın araç üretim rakamlarının 2020’de 500.000 civarında gelmesi ve önümüzdeki birkaç yıl içerisinde hızlıca artış göstermesi bekleniyor. Hâlihazırda üretim yapan Çin’deki Giga Shangai fabrikasının yanı sıra 2021’in ortasında Almanya’da açılması beklenen Giga Berlin fabrikası ile Tesla’nın yıllık araç üretim kapasitesini milyonun üzerine çıkarması bekleniyor.
Tesla’nın üretim kapasitesini artırmasıyla eş zamanlı olarak rakipleri de elektrikli otomobil projelerine hız veriyorlar. Nio, an itibariyle yıllık 60.000 olan elektrikli araç üretme kapasitesini 2021’in sonunda 150.000’e çıkarmayı planlıyor. Volkswagen Çin’deki yeni tesisinde yıllık 300.000 elektrikli otomobil üretme kapasitesine 2023’e kadar bu kapasiteyi yıllık 1,5 milyona çıkartabileceğinden söz ediyor. General Motors yakın vadeli net üretim hedefleri açıklamasa da 2025 yılına kadar elektrikli araçlar ve otonom sürüş teknolojisine 27 milyar USD kaynak ayırarak yatırım yapmayı planladığını resmen açıkladı. Nissan, BYD, Hyundai, Rivian, Fisker, BMW ve birçok diğer firma henüz piyasaya sürmedikleri yeni modeller üzerinde çalışıyor. Tesla, üretim hacmini ve fiyatlamasını etkileyebilecek düzeyde daha önce hiç görmediği bir rekabetle karşı karşıya kalacak.
Rekabet Tesla için ciddi bir sorun teşkil edebilir. Zira ürettiği araçları satmakta ciddi bir sıkıntı yaşamasa da para kazanmak konusunda zorlandığı görüldü. Otomotiv endüstrisi yüksek işletme kaldıracına sahiptir, bu nedenle satış hacmindeki veya fiyattaki herhangi bir düşüş, sonuç olarak büyük etkiler yaratabilecektir. Şu anda yatırımcılar satış hacimlerinin hızla artmasını ve kar marjının yüksek devam etmesini bekliyor, ancak aksi bir gelişme hisse senedinde çöküş etkisi yaratabilir.
Otonom Sürüş Yumuşak Karın Haline Gelebilecek Bir Avantaj Olabilir Mi?
Bugün Tesla otonom sürüş teknolojileri denildiğinde akla ilk önce geldiğinden bu alanda lidermiş gibi görünüyor. Aslında sınırlı yeteneklere sahip otopilot yazılımı için araç başına fazladan 10.000 USD ücret tahsil ediyor. Birtakım yatırımcılar bunun olumlu bir gösterge olduğunu, hatta benzer yazılımlarla karlılığını daha da artırabileceğini düşünebilirler. Ancak Tesla’nın öncü olmanın avantajını kolay paraya çevirerek bu alandaki asıl inovasyonu gözden kaçırdığını düşünmek için de haklı sebepler bulunmaktadır.
Şu an için piyasadaki en gelişmiş otonom sürüş yazılımı teknolojileri, General Motors’un sahip olduğu “Cruise” ve Alphabet’in (Google) sahip olduğu “Waymo”dur. Bu yazılımları üreten iki şirket şimdiden milyonlarca kilometre yolu tam otonom modda kat etmekle kalmayıp dünyanın dört bir yanındaki şehirlerde düşük maliyeti otonom sürüş teknolojisini yaygınlaştırmak için gerekli iş modelleri üzerinde yoğun şekilde çalışıyorlar.
Tesla kapasitesini artırırken Cruise ve Waymo araç sahipliği fikrini tamamen alt üst eden yeni modeller yaratıyor. Olaya hangi açıdan bakarsanız bakın otonom sürüşün hayatımızda yer kaplamaya giderek yaklaştığını göreceksiniz, ancak Tesla’nın “hizmet olarak yazılım” modeli çok daha düşük maliyete sahip “hizmet olarak ulaşım” modeli tarafından sürklase edilirse bu durum Tesla açısından hiç de iyi bir haber olmayacaktır.
Bugün İçin Tesla Hissesi Almak Mantıklı mı?
Bu fiyatlardan bir yatırım yapmak mantıklı olmayabilir. Her ne kadar şirket büyümesi etkileyici ve elektrikli araçların piyasası uzun vadeli sürdürülebilir gözükse de olumsuz birçok sinyal de göze çarpıyor. Bunun en önemlisi bir düzineden fazla rakibin önümüzdeki birkaç yıl içerisinde hem kapasitesini hem de modellerini artıracağı tahminidir. Bu durum Tesla araçlarına olan talebi ciddi olarak baskılayabilir.
Tüm bu unsurlar göz önüne alındığında gelecek yılın Tesla hisseleri için çok da iyi geçeceğini düşünmüyorum. Kesinlikle 2020’deki inanılmaz ralliden sonra satın almayı düşüneceğimiz bir hisse senedi değildir.
Not: Bu makale yatırımcılara bilgi ve eğitim amacıyla İngilizce orijinalinden çevrilmiştir. Yeniisfikirleri.net danışmanlık veya aracılık hizmetleri sunmadığı gibi yatırımcılara belirli hisse senetlerini veya menkul kıymetleri satın almayı, satmayı veya tutmayı tavsiye etmemektedir.
