Bazı Budistlere göre Steve Jobs çoktan “kutsal bir savaşçı- filozof” olarak reenkarnasyon geçirdi.
Hayatının sonlarına yaklaştığında Steve Jobs, ahiret fikri konusuna oldukça sıcak bakıyordu. Zamansız ölümünden kısa bir süre sonra bir Budist mezhebi Jobs’ın “eski ofisini gökyüzünden izlediği bir gizemli bir kalede yaşayan kutsal savaşçı-filozof” olarak reenkarne olduğunu iddia etti.
Eğer bu doğruysa şu anda tam olarak Tim Cook’un bazı kararlarına “Hayır! Hayır! Hayır!” diye bağırıyordur.
Jobs’ın kitap listesinde beni en çok etkileyen şey kitapların hepsinin, dünyayı ya da kendisini değiştirmek için hayatta bir sürü engelin ve zorluğun üstesinden gelen bir kişi hakkında olması. Steve Jobs’ı düşündüğünüzde bu, kulağa mantıklı geliyor değil mi?
1.1984 George Orwell
Konusu: Vatandaşlarının hem davranışlarını hem de düşüncelerini ne pahasına olursa olsun kontrol altında tutmak isteyen her yeri ele geçirmiş bir hükumete karşı bir adamın çaresiz çırpınışları.
Ufak bilgi: Kitap, Macintosh’un reklamının yapıldığı Apple’ın ünlü “1984” Super Bowl reklamına ilham vermişti.
Alıntı: “Aynı anda iki zıt fikre inanmak, insanın zihninde çelişen iki fikir varken aynı zamanda bu iki fikri de kabul etmesi anlamına gelir.”
2. Atlas Vazgeçti Ayn Rand
Konusu: Tek bir kişi, mucitleri yeni icat yapmamaya ikna ederek dünyayı sekteye uğratması.
Ufak bilgi: Steve Jobs’ın izlediği en son filmlerden birisi çok fazla eleştiri alan Atlas Vazgeçti: Kısım 1’di.
Alıntı: “Ateşinin sönmesine izin verme, pek değilin, daha değilin ve hiç de değilin çaresiz bataklığında kıvılcım saçın. Hak ettiğin ama hiç elde edemediğin hayat için bir kerelik öfkeyle içindeki kahramanın ölüp gitmesine izin verme. Arzu ettiğin dünyayı yaratabilirsin. Böyle bir dünya var… Gerçek… Yaratması mümkün… Bu, senin dünyan.”
3. Bir Yoginin Otobiyografisi, Paramahansa Yogananda
Konusu: Yazar kendi hayat hikayesini anlatırken günlük olayların ve mucizelerin arkasındaki sırları açıklamaya çalışıyor.
Ufak bilgi: Bu kitap Jobs’ın kişisel iPad’inde bulunan tek e-kitaptı.
4. Moby Dick, Herman Melville
Konusu: Kitap, bir yolculuğunda Kaptan Ahab’ın gemisini tahrip eden ve bacağını ısıran albino balina Moby Dick’ten intikam almak için yolcuğula çıkan takıntılı Ahab’ın hikayesini anlatıyor.
Ufak bilgi: Kitapta baş kahraman Kaptan Ahab’ın, beyaz balinayı öldürme saplantısı anlatılıyor. Bunla Jobs’ın tüm bilgisayar endüstrisini icatlarıyla değiştirip yeni pazarlama teknikleri oluşturma çabası arasında bir bağlantı bulmak zor değil.
Alıntı: “Sana doğru geliyorum. Balina! Her şeyi ele geçiremeyen Balina! Sonuna dek cenkleşiyorum seninle. Cehennemin dibinden saldırıyorum sana! Son soluğumu olanca hıncımla tükürüyorum suratına!”
5. Yenilikçinin İkilemi, Clayton Christensen
Konusu: Kitapta teknolojinin artık yavaş yavaş gelişmediği ve bunun yerine küçük ve çevik şirketlerin işine yarayan şekilde ve büyük şirketlerin adapte olamadığı “yenilikçiler tarafından geliştirildiği” söylenen klasik tartışma gündeme getiriliyor.
Ufak bilgi: 2014 yılında Christensen, Jobs’ın iPad ve iPhone gibi ikonik ürünlerinin artık eskidiğini ve yeni ürünlerin üretilmesi gerektiğine inandığını söyledi.
Alıntı: “Hızlı bir şekilde değişen teknolojiyle karşı karşıya kalındığında ana akım kurumlardaki insanların ve süreçlerin küçük ve gelişmekte olan piyasada kendisine yer açabilmek için ihtiyaç duyduğu önemli finansal ve insan kaynakları özgürce dağıtması beklenemez. Maliyet yapısı üst piyasada rekabet etmek üzere tasarlanmış bir şirketin alt piyasada da kar elde edebilmesi çok zordur. Hızlı gelişen teknolojilerin çoğunun tipik özelliği düşük marjlarda kar elde edebilmektir. Maliyet yapısı bunu başarmak üzere inşa edilmiş bağımsız bir kurum oluşturmak mevcut şirketlerin bu ilkeyi benimseyebilmesinin tek yoludur.”
6. Zen Zihni Başlangıç Zihnidir Shunryu Suzuki
Konusu: Kitap Zen ve Zen meditasyonunun temelini anlatıyor. Anlatılan metotlardan bir tanesi de Jobs’ın kariyerinde zor bir durumda kaldığında kendisini rahatlatmak için kullandığı bir metot.
Ufak bilgi: Kitap 1970 yılında basılmadan önce Zen Budistliği Amerika Birleşik Devletlerinde neredeyse hiç bilinmiyordu. Kültürel bir ikon olan Steve Jobs, bu inanışı ilk benimseyenlerden biri olarak ülkede yaygınlaşmasını sağladı.
Alıntı: “İnsanları ne kadar kontrol altına almak isterseniz isteyin, bunu yapamazsınız. İnsanları kontrol altına almanın en iyi yolu onları muzip olmaya teşvik etmektir. O zaman onları daha iyi kontrol edebilirsiniz. Koyununuza ya da ineğinize otlanmaları için daha geniş bir otlak vermek onları kontrol etmenin bir yoludur. Bu, insanlarda da aynı şekilde işler: İlk önce onlara istediklerini yapma fırsatı tanıyın ve onları gözlemleyin. Bu, en iyi politikadır. Onları görmezden gelmek iyi bir şey değildir. Bu, yapacağınız en kötü şeydir. En iyisi onları kontrol etmeye çalışmadan sadece gözlemlemektir.”
7.Kral Lear, William Shakespeare
Jobs, edebiyata olan düşkünlüğünü lisenin son iki yılında keşfetmişti.
“Çok fazla müzik dinlemeye başladım. ve sadece bilim ve teknoloji okumanın dışında Shakespeare ve Platon’u daha çok okumaya başladım. ‘Kral Lear’a’ bayılmıştım.” demişti bir keresinde.
Yaşlı bir hükümdarın krallığını parçalamaya çalışırken delirmesini anlatan bu kitap, genç Jobs’a bazı konularda ders vermiş olabilir.
Steve Jobs Gibi Düşünmek adlı kitabın yazarı Daniel Smith, “‘Kral Lear’ hükümdarlığınızın kontrolünü kaybettiğinizde başınıza gelecekleri canlı bir dille anlatıyor. Bu hikaye gelecek vaat eden her CEO’yu büyüleyebilir.” diyor.
8.Be Here Now, Baba Ram Dass
Konusu: Yazarın yoga aracılığıyla geçirdiği ruhsal dönüşümü anlatıyor.
Kitaptan alıntı: “Dağları hareket ettirmek ve kendinizi arındırmaya devam etmek isterseniz eninde sonunda dağları hareket ettirebildiğiniz noktaya dönersiniz. Bu da evrenin sizin dalga geçme biçimidir. Ama bu güçlü konuma ulaşmak istiyorsanız dağı oraya getiren kişi olmak için dağları hareket ettiren kişi olmaktan vazgeçmelisiniz. Dağları hareket ettirmek için gerekli güce sahip olduğunuzda dağı oraya getiren kişi siz olmuş olacağınız için dağı hareket ettirmenize gerek kalmaz.”
9. Cutting Through Spiritual Materialism, Chögyam Trungpa
Konusu: Kitap, maneviyatı bir tür kişisel gelişim şekli olarak görme eğilimine karşı çıkıyor ve özgürleşmenin kişinin işleri akışına bırakmasıyla gerçekleşeceğini iddia ediyor.
Küçük bilgi: Trungpa’nın reenkarnasyon hakkındaki düşünceleri Jobs’ın da reenkarne olmuş olabileceği iddialarını ortaya atılmasına sebep oldu.
Kitaptan alıntı: “Savaşçıysanız ahlak kimseyi kandırmadığınız anlamına gelir. Kimseyi kandırmayı düşünmezsiniz bile. Bu kadar basittir. Korkak davranırsanız dürüstlük her zaman bir problemdir. İnsanlar başkalarına bir hikaye anlatacağı ya da haber vereceği zaman ilk olarak ya heyecanlanır ya da hayal kırıklığına uğrarlar. Daha sonra ise haberi nasıl vereceklerini düşünmeye başlarlar. Bir plan yaparlar, bu da haberi doğrudan vermelerine engel olur. Karşınızdaki kişiye haberi verene kadar haber haber olmaktan çıkar bir yorum haline gelir. Doğrudan ve sıcak haberdense bir çeşit mesaj haline gelir. Ahlak strateji eksikliğidir. Bir savaşçı, olaylara bazen basit ve net yaklaşması gerektiğinin farkında olmalıdır. Güzel olan da budur: Düşünmeniz gereken hiçbir şey yoktur bu yüzden içten davranırsınız. İşte ahlak tam da budur.”
10. Diet for a Small Planet, Frances Moore Lappe
Konusu: Sağlıklı beslenme ipuçları ve et içermeyen ama protein açısından zengin olan pek çok tarifi içeren bir yemek kitabı.
Küçük bilgi: Jobs bu kitabı okuduktan sonra vejetaryen olmaya karar vermiş.
Konusu: “Biz sadece bir kovanın içindeki damlalarız ve bu damlaların hiçbir amacı yok. Ama biz, “Dur bakalım. Eğer bir kovan varsa yağmur damlaları hızla kovayı dolduracaktır. Kovanın içinde bir damla olmaz muazzam bir şey.’ diyoruz ama aslında burada göremediğimiz şey kova. Bizim işimiz insanlara yardım etmek ve buna bir kova dersek, dünyanın dört bir yanında umut kovaları yaratan bir sürü insan var. Bu yüzden damlalarımız oldukça önem kazanıyor.”
11. Inside the Tornado, Geoffrey A. Moore
Konusu: Moore’un ustalık eseri olan Uçurumu Geçmek adlı kitabının ikincisi olarak yazdığı bu kitap, müşterilere ulaşmasına yardımcı olmak isteyen pazarlamacılar için bir yol haritası niteliği taşıyor.
Küçük bilgi: Apple’ın ürün piyasaya sürme döngüsü Geoffrey Moore’un teorisiyle yakında ilgili.
Kitaptan alıntı: “Mektuplar, telgraf ve telefonlarla mutlu mesut bir yüzyıl boyunca yaşadıktan sonra 30 yıl önce tuşlu telefonlar, uzun mesafeli aramalar, Federal Express, robotlarla cevap verme, fakslar, sesli mesajlar, mailler ve interneti icat ettik. Her durumda belli bir kitle bu saydıklarımı kullanmaya başlayana kadar biz kullanma ihtiyacı hissetmedik. Ama bu cihazlar yaygınlaştıkça biz de kullanmadan edemedik. Bir piyasanın üyeleri olarak davranışlarımız sabit kaldı: Sürü olarak hareket ediyoruz, ilerliyoruz, ilerliyoruz, ilerliyoruz, ve sonra aniden etrafa kaçışıyoruz.
12. Only the Paranoid Survive, Andrew S. Grove
Konusu: Kitap başarılı bir CEO’nun yazdığı ve “Bakın ben nasıl yaptım ve siz nasıl hareket edebilirsiniz” minvalde yazılmış en iyi kitap olabilir. Bu tür yazarların aksine Grove, başarılarına olduğu kadar başarısızlıklarını da ayrıntılı bir şekilde irdeliyor.
Küçük bilgi: Apple, işletim sistemini bir ana işlem yapısından tamamen farklı bir işlemci yapısına başarılı bir şekilde geçiren tek bilgisayar şirketi olma özelliğini taşıyor.
Kitaptan alıntı: “Kötü haber, kimsenin size kariyer borcu yok. Kariyeriniz tamamen sizin işiniz. Bir tek sizin söz hakkınız var. Tek bir çalışanınız var: Kendiniz. Dünyanın her yerinden milyonlarca küçük işletme ve milyonlarca başka çalışanla rekabet içindesiniz. Kariyeriniz, becerileriniz ve ne zaman hareket edeceğiniz tamamen sizin elinizde, bunu kabul etmelisiniz. Bu kişisel işletmenizi her türlü tehlikeden korumak ve piyasadaki değişikliklere uyum sağlamak sizin sorumluluğunuzda. Kimse bunu sizin yerinize yapamaz.”
13. The Tao of Programming, Geoffrey James
Konusu: Taoizme dayanan bilgisayar programlamayla ilgili kısa hikayeler.
Küçük bilgi: Bu kitabı listeye ekledik çünkü Steve Jobs, bu kitabı beğendiğini şahsen söylemişti.
Kitaptan alıntı:
“Bir müdür usta bir programcıya gider ve yeni bir başvuru için gerekli belgeleri gösterir. Müdür ustaya sorar: “Bu projeye beş programcı atarsam bu sistemi tasarlamak ne kadar sürer?”
“Bir yıl sürer.” der usta hemen.
“Ama bu sisteme hemen, hadi hiç olmadı en kısa sürede ihtiyacımız var! Eğer 10 programcı atarsam ne kadar sürer?”
Usta programcı kaşlarını çatar. “O zaman iki yıl sürer.”
“Peki 100 programcı atarsam?”
Usta programcı omuz silker. “O zaman tasarım hiçbir zaman tamamlanamaz.”
14. The Collected Poems, Dylan Thomas
Jobs’ın lisedeyken yeşermeye başlayan edebiyat sevgisi yalnızca megalomanlarla sınırlı değildi. Bu dönemde şiire olan merakını de keşfeden Jobs özellikle Galli şair Dylan Thomas’a hayrandı.
“Steve Jobs Gibi Düşünmek” adlı kitabın yazarı Daniel Smith, Thomas’ın şiirlerinin şaşırtıcı yeni formları ve popüler dokunuşlarıyla Jobs’ın ilgisini çektiğini söylüyor.
15. Mucusless Diet Healing System, Arnold Ehret
Jobs’ın beslenme şekli, 20. yüzyılın başlarında yaşamış ve belli bir saat hiçbir şey içmeme orucu gibi uygulamalar öneren Alman diyetisyen Arnol Ehret’in bu kitabı sayesinde daha da değişik bir yön almıştı.
Ehret’in çalışmalarını daha iyi öğrendikçe Jobs beslenme konusunda uçları zorlayan biri haline gelmişti. Örneğin, bazen haftalarca sadece havuçla besleniyordu, bunun yüzünden vücudunun turuncu renge döndüğü söyleniyor.
Ama siz bunu evde denemeyin: Ashton Kutcher, Steve Jobs’ı canlandıracağı filme hazırlanırken sadece meyvelerle beslenmeye çalışmıştı ama sonuçta hastanelik oldu.
16. Cosmic Consciousness, Richard Maurice
Kottke yakın zamanda Reed’deyken Jobs’la beraber okudukları kitapların listesini paylaşmıştı. Listedeki kitaplar Jobs’ın hem mesleki kariyerine hem de dünya çapında çıktığı seyahatlere ilham vermiş.
Bu listedeki en etkili kitaplardan bir tanesi de “Cosmis Consciousness: A Study in the Evolution of the Human Mind” adlı kitap. Bu kitap 1901 yılında Kanadalı bir psikyatrist tarafından yayınlanmış.
Aydınlanmaya dayandırdığını iddia ettiği tecrübelerinden yola çıkarak Bucke, bir kişinin sahip olduğu bilinçten çok daha yüce bir şeyden bahsediyor. Burada üç farklı bilinçten bahsediyor: hayvanların ve insanların bilinci; insanların özbilinci ve tam kavramayı aşan kozmik bir bilinç.
17. The Way of the White Clouds, Lama Anagarika Govinda
Budizmin Jobs’ın hayatı üzerinde çok büyük bir etkisi vardır ve Apple ürünlerinin basit tasarımında Zen felsefesinden esinlendiği söylenir.
Budizmi keşfetmeye başladıkları zamanlarda Kottke, Jobs’la birlikte 1950’de Çin tarafından işgal edilen Tibet’i gezebilmiş son yabancılardan biri olan bir Budistin otobiyografisini okuduklarını söylüyor. Burada yazar Tibet kültürü ve geleneği hakkında öğrendiklerini paylaşıyor.
18. Ramakrishna and his Disciples, Christopher Isherwood
Kottke ve Jobs’ın edebi keşfi onları, 19. yüzyıl Hindu azizi Sri Ramakrishna Paramahamsa’nın ilk olarak 1965’te yayınlanan bu biyografisini okumaya yönlendirmiş.
Kitabın hayranları Isherwood’un Ramakrishna’nın öğretilerini yargılamaktan ve hatiplik yapmaktan kaçındığını söylüyor. Bunun yerine azizin nasıl insanları etkilediğinden ve Ramakrishna’nın ruhsal eğitimi aracılığıyla çocukluğundan başlayarak bir yolculağa çıkararak ona saygı duruşunda bulunuyor.
19. Meetings With Remarkable Men, George Ivanovich Gurdjieff
Kendi ruhsal seyahatlerinde Jobs ve Kottke benzer bilgi arayışında olan insanlardan ilham almış.
All and Everything üçlemesinin ikincisi olan bu kitap, ilk olarak 1963 yılında yayınlanmış ve yazarın Orta Asya seyahatlerinde tanıştığı insanlarla olan muhabbetlerini anlatıyor.
Yunan ruhsal öğretiler sunan Gurdjieff, babasından İranlı bir dervişe kadar herkeste ruhsal ve varoluşsal bir tatmin aramış. Bir okuyucu kitabın “Hacının İlerlemesi” adlı alegorinin 20. yüzyıl versiyonu olduğunu düşünmüş.
1979 yılında kitap aynı isimle sinemaya uyarlanmış.
