Howard Schultz dünyanın en ünlü liderlerinden birisidir. Starbucks’a büyük bir başarı kazandırmış ve küresel bir fenomen haline getirmiştir. 1986-2000 ve 2008-2017 yılları arasında Starbucks’ın CEO’su olmuş ve başkanlığını yapmıştır. Şu anda Starbucks’ın onursal başkanı ünvanıyla görevine devam etmektedir. Schultz, Starbucks’ı 23 binden fazla mağazasıyla dünyanın en büyük kahve zincirlerinden birine dönüştürdüğünde ilk kez dikkatleri üzerine çekmişti. Forbes’a göre Howard Schultz’un net serveti 2.9 milyar dolar. Kendisi ABD’nin en zengin iş adamlarından bir tanesi olmakla birlikte 2011 yılında Forbes dergisi tarafından yılın iş adamı olarak seçildi.
Howard Schultz’un üniversite eğitiminden sonra satış görevlisi olarak başlayan kariyeri Starbucks’ın CEO’su ve yönetim kurulu başkanı olmasıyla zirveye ulaştı. Schultz’un bu zorlu kariyer yolculuğunda hayatla ve liderlikle ilgili herkesin öğrenmesi gereken önemli dersler bulunuyor.
Howard Schultz’un Harvard Business School’da liderlik konulu bir derse konuk olarak gelmiş ve öğrencilerin sorularını cevaplamıştı. Aşağıda Howard Schultz’un öğrencilere verdiği hayat derslerini okuyabilirsiniz. Yazının ikinci kısmında ise Howard Schultz’un liderliğinden neler öğrenebileceğimize bakacağız.
Birkaç yıl önce Starbucks’ta ters giden neydi?
1987’den 2007’ye kadar sihirli bir halı üzerinde uçarak ilerliyorduk. Her şey yolundaydı. Ancak büyüme ve başarı hataların üzerini örttü, kibre kapıldık. Şirket yanlış şeyleri ödüllendirmeye başladı. İnsanlara ilham veren değerlerimiz yerine artık borsa fiyatına bağlı olan parasal metriklere ve yükselen satışlara önem veriyorduk.
İnovasyon nedir?
Para kazanmak konusunda ustalaştık. Frappuccino milyar dolarlık bir marka haline geldi. Ancak çeşitlerinizi artırmak sadece ürün sayısını çoğaltır. İnovasyon yeni deneyimler ve kategoriler üzerine bahse girme cesaretine sahip olmaktır. Starbucks’ın geleceği oyunun kurallarını değiştirecek inovasyonlar yaratabilme kabiliyetimize bağlıdır.
Bir lideri lider yapan şey nedir?
Bazen etkinliğe hazır değilsinizdir ama etkinlik sizi yapacağınız şeye hazırlar. Bir NBA koçu bana “Uzunluk öğretilemez.” demişti. Buna benzer olarak insanlara bir kalbe sahip olmalarını öğretemezsiniz. Bu yüzden çevremi kalbi ve vicdanı olan insanlarla donatıyorum.
Mutlaka okuyun: Liderlik Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sizin görüşleriniz Starbucks’ın sosyal pozisyonunu ne kadar etkiliyor?
Siyasi görüşlerimin ötesinde bana itimat eden insanlara karşı sorumluluğum var. Yine de bir şirketin toplumlar kurduğu etkileşimin kurallarının değiştiğini düşünüyorum. Şirketler toplum içerisinde karlılık ve hisse senedi değerinin ötesinde bir rol edinebiliyorlar. Biz müşterilerimizi gururlandırmak istiyoruz. Şirketimizi harekete geçiren bu.
Günümüzdeki rekabet ortamına bakış açınız nedir?
Starbucks’ın sattığı ürünleri, çevresi ve mağaza tasarımıyla hep piyasa yapıcı olduğunu düşündüm. Kaderimizi biz kontrol ediyoruz. Bu yüzden rekabet ortamına çok fazla kafa yormuyorum.
Şirketinizi ne kadar kişisel algılıyorsunuz?
Starbucks, Howard Schultz için çalışmaz. Howard Schultz Starbucks için çalışır. Şirket benden çok sonra da değişim geçirecek ve hayatta kalacaktır, böyle olması için kurulmuştur. Yine de yakın bir gelecekte bir yere gittiğim yok… Bu şirketi çok seviyorum. Şirketle ilgili olarak duygusal durumum normalin ötesinde. Fanatiklik derecesinde bir duygu.
Geçen yıllar boyunca kendinizle alakalı neler öğrendiniz?
Birbiriyle rekabet içerisindeki onca ses arasında sezgilerime güvenmeyi öğrendim. 2008 yılında Starbucks’ı satmamız ya da bayilik vermemiz konusunda baskı görüyorduk. Şirket kültürüne zarar verecek şekilde tasarruf yapmamız isteniyordu. Eğer şirket olarak temsil ettiğiniz şeye inanıyor ve zaaflarınızı kabul edebiliyorsanız, zorlukların üstesinden doğru şekilde gelebilirsiniz.
Hayatla ilgili başka tavsiyeleriniz?
Azla yetinmeyin! Hayallerinizi kucaklayın ve hayal kurmaya devam edin. Hayata seyirci kalmayın.
Howard Schultz’dan 8 Güçlü Liderlik Dersi
1. Vizyon Sahibi Olun
Howard Schultz’un başarısı olağanüstü vizyonuna dayandırılabilir. Starbucks’a katıldığında başkalarının göremediği detayları görebiliyordu. Starbucks’ta kahveden fazlası olduğunu biliyordu. İnsanların mağazada zaman geçirmekten keyif alacağı tam bir kahve dükkanı deneyimi yaratmak istiyordu ve en sonunda kahve severlerin cenneti olan Starbucks’ı yarattı.
Howard Schultz oldukça mütevazı bir aileden geliyor. Babası kamyon şoförü, fabrika işçisi ve taksi şoförü olarak çalışmış. Ailesinde üniversiteden mezun olan ilk kişi Howard Schultz olmuş.
Mutlaka okuyun: Howard Schultz’un Hayat Hikayesi
2. Kalpten Liderlik Edin
Bütün büyük liderlerde derin bir görev duygusu vardır. İyi şeyler yapmak isterler. İnsanların hayatında olumlu etkiler bırakmak onları motive eder. Howard Schultz da bu liderlerden biri.
Howard Schultz Starbucks’ı büyük bir tutkuyla hayata geçirmiş. Takımlarını desteklemiş ve duygularını, hatta zayıf yönlerini göstermekten çekinmemiştir. Liderliğin temel unsurunun sahicilik olduğunu her zaman savunmuştur.
Howard Schultz yapacağınız işi kalpten yapmanız gerektiğini öğütlüyor. Verdiğiniz hizmeti bir aşk hikayesi gibi romantize etmenin yüce duygular uyandırdığını ve müşterilerin bunu deneyimleyebildiğini söylüyor. Yaptığınız işe kalbinizi de katarsanız işi bir sonraki seviyeye taşıyacak duygusal etkiyi de ortaya çıkarırsınız.
Mutlaka okuyun: Liderlik ve İş Hayatında Duygusal Zekanın Önemi
3. Sorumluluk Alın
Howard Schultz “Hayatımın kontrolünü elime aldım, bulduğum herkesten bir şeyler öğrenmeye çalıştım, elime geçen her fırsatı değerlendirdim ve başarıya adım adım ilerledim,” diyor.
Büyük liderler yaptıklarının sorumluluğunu alır. Statükoyu kabul etmez, sınırlarını zorlar ve hatta bazen sınırlarının dışına da çıkarlar. Starbucks ürünlerinin tüm ülkeler ve lokasyonlarda aynı kaliteye sahip olması bunun bir kanıtı.
Bir lider olarak suçu takımınıza ya da durumlara atmamalı, yaptıklarınızın sorumluluğunu almalı ve takımınıza çözüm bulma konusunda yardımcı olmalısınız.
Mutlaka okuyun: Hayatınız Hakkında Hesap Verebilir ve Sorumlu Biri Olmanın Yolları
4. Geri Verin
1961 yılında Howard hala bir çocukken babası bileğini incitmiş ve işine bir süre gidememişti. Annesi bu sırada 7 aylık hamileydi ve onun da çalışması imkansızdı. Aile parasal sıkıntı çekmeye başladı.
Schultz kitabında, “Ailemizin herhangi bir geliri yoktu, sağlık sigortası yoktu, babam tazminat almamıştı, bize destek olacak hiçbir şey yoktu,” diyerek anlatıyor o günleri.
O zamanlar bunu başaracağını bilmediğini, ama fark yaratmak istediğini söylüyor. “Eğer fark yaratabileceğim bir pozisyonda olursam kimseyi arkada bırakmayacaktım, bunu kalpten biliyordum” diye yazıyor.
Howard Schultz her zaman cömert olmuş ve takımını, çalışanlarını gözetmiştir. Ayrıca hayır işleriyle uğraşmaktadır.
Howard Schultz Family Foundation adında bir vakfın sahibidir. Vakıf gençlerin ve gazilerin ihtiyaçlarına odaklanıyor ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda hayırseverlik etkinlikleri düzenliyor.
Mutlaka okuyun: Bir Zamanlar Aşırı Yoksul Olan 15 Milyarderin Hikayesi
5. Cesur Olun ve Büyük Düşünün
“Eğer küçük hayaller kurarsanız, küçük işler başarırsınız. Çoğu kişi için bu yeterlidir. Ancak geniş çapta etki yaratmak ve kalıcı değerler ortaya koymak istiyorsanız cesur olun.”
Bir lider olarak cesur olmalı ve büyük düşünmelisiniz. Fedakarlıkta bulunmalı, çok çalışmalı ve büyük bir etki bırakacak bir şey yaratmalısınız. Tüm engellere ve aksiliklere rağmen büyük resmi asla gözünüzden kaçırmamalısınız. Liderler inanmaya devam etmeli ve hedeflerine ulaşmak için her gün sınırlarını zorlamalıdır.
Lider olarak göreviniz takımınızı ortak bir hedefte buluşturmaktır. Sinerji yaratan ve insan ruhunu hayallerin ötesinde başarılara ulaşmak için kamçılayan bu ortak hedeftir olacaktır.
Mutlaka okuyun: Büyük Düşünmek ve Hayallerini Gerçekleştirmek İsteyenlere
6. Entellektüel Uyarılma
İnsanların bir kahve için bu kadar para ödeyeceği kimin aklına gelirdi? Ancak o dönemde Howard Schultz’un başka planları vardı. İnsanların vakit geçirmekten hoşlanacağı, ev ve ofislerinden sonra üçüncü ‘mekanı’ olacak bir yer hayal etti.
Starbucks’ın sahiciliği markayı bugünlere taşıdı. Şirketteki liderler de sahiciliği benimsemek ve en yüksek hedeflere ulaşmaları için takımlarını sürekli uyarmak zorundalar. Her zaman büyük işler başaranlar en son ana kadar pes etmeyen ve gelişime meraklı insanlar olmuştur.
7. Hatalarınızı Kabul Edin ve Yardım İsteyin
Howard Schultz “Bilmediğiniz şeyleri bilmediğinizi kabul edin. Zayıflıklarınızı kabul eder ve tavsiye isterseniz, göreceğiniz yardıma şaşıracaksınız.”
Liderliğin en güçlü tarafı hataları kabul etmek ve yardım istemektir. Ne yaparsanız yapın, ne kadar zeki olursanız olun, her şeyi bilemezsiniz. Liderlik alçak gönüllü olmayı gerektirir. Bu, liderleri günümüzün dünyasında açık fikirli, takım çalışmasına yatkın ve başarılı yapan önemli bir özelliktir.
Mutlaka okuyun: Başkalarından Nasıl Yardım İstenir?
8. Kendinizi Tanıyın
Schultz, “Zorlu değişim zamanlarında kim olduğunuzu ve neyden yapıldığımızı keşfederiz,” diyor. Bir lider olarak kim olduğunuzu, neyi temsil ettiğinizi ve temel değerlerinizin ne olduğunu anlamak önemlidir. Aklınız net olduğunda başkalarına rehberlik etmek daha kolay olacaktır.
Liderlik istikrar, yön ve net bir vizyon gerektirir. Zorlu zamanlar kaçınılmazdır, liderlerin bu zamanlarda yaptıkları geleceklerini belirler. Öz farkındalığı gelişmiş bir lider takımını büyük başarılara taşımak için gerekli donanıma sahiptir.
Howard Schultz, büyük hayaller kuranlar için evrenin sonsuz sayıda ihtimaller sunduğunun ünlü ve olağanüstü bir örneğidir. Hedeflerinize ulaşmaya olan güçlü bağlılığınızla motive olduğunuzda her şey mümkündür.
Starbucks ilham veren bir liderlik öyküsüdür. Schultz’un kelimeleriyle özetlemek gerekirse, “Ortak bir gaye için tutkuyla birbirine bağlanmış insanları etrafınıza toplarsanız hiçbir şey imkansız değildir.”
Mutlaka okuyun: Kendi “Neden”inizi Nasıl Bulursunuz?
