Okuduğunuz kitapların içeriklerini kısa sürede unutuyor musunuz?
Bunu pek çoğumuz yaşıyoruz…
İster roman ister bilgi içerikli bir kitap olsun, 500 sayfalık bir kitaptan geriye 3-5 cümle anca hatırlayabiliyoruz.
Ancak bunu önlemenin bazı yolları var. Yani okuduğunuz kitapların içeriklerini, kitaptaki olayları ve kavramları daha net hatırlamanın birtakım yöntemleri var.
Sizlere bu konuda yardımcı olmak istiyoruz bu yazımızda…
1. Çok Kitap Okumayı Bırakın
Bir kitabın okumaya değer olup olmadığını anlamak çok uzun sürmez. İyi bir üslup ve kaliteli fikirler kendini direkt belli eder çünkü.
Çok kitap okumak, aynı anda birden fazla kitap okumak kötüdür demiyoruz kesinlikle. Ancak şunu aklınıza kazımalısınız: Bir kitabı satır satır okumak zorunda değilsiniz. Kitabın başlıklarını, içerik tablosunu gözden geçirerek size en çok fayda sağlayacağını düşündüğünüz kısımları okuyabilirsiniz. Kitabın giriş yazısına ve arkasındaki yazıya göz atarak kitabın ana meselesini anlayabilir ve alakalı bölümleri okuyabilirsiniz. (Bu öneri edebi eserler için pek doğru olmaz tabii ki.)
Hayat, vasat kitaplar okumak için çok kısa. Onlarca muhteşem, ilham verici kitap varken size çok çok az fayda sağlayacak kitaplara göz gezdirmeniz yeterli olabilir. Bunun yerine elinize aldığınız kitabı hızlıca taramanızı, size maksimum fayda sağlayabilecek kısımları okumanızı öneriyoruz.
2. Uygulayabileceğiniz Kitapları Seçin
Okuduklarınızı hatırlamanın en iyi yolu, okuduklarınızı uygulayabilmektir. Yani fikirleri eylemlere dönüştürebilmek, onları içselleştirmenin en garantili yoludur.
Örneğin iş kurmak üzeresinizi diyelim. Satış ve pazarlama ile alakalı bir kitap okuduğunuzda aklınızda daha çok fikir ve kavram kalacağını göreceksiniz.
Tabii ki okuduğunuz her kitabın pratik uygulama alanları olmayabilir. Ancak edindiğiniz fikirleri somut bir formata dönüştürme alışkanlığı edinirseniz okuduğunuz kitapların içeriklerini daha iyi hatırladığınızı fark edeceksiniz.
3. Not Alın
Kitap okurken not alma alışkanlığını mutlaka edinmeniz lazım. İster telefona not alın, ister kitabın kenarına not alın.
Ancak şu önemli: Aldığınız notlara geriye dönüp göz atmalısınız. Bunun en iyi yolu ise aranabilir notlar almak… Kindle ya da iPad’de bu çok basit. Altını çizdiğiniz yerleri uygulama direkt olarak kaydeder. Sesli kitap (audiobook) dinliyorsanız önemli bulduğunuz aralıkları saat:dakika:saniye şeklinde kaydedebilirsiniz de.
Diğer bir deyişle hafızanıza güvenmemelisiniz. Bir kitapta önemli bulduğunuz noktaları Evernote gibi uygulamalara not alın. Böylece önemli bulduğunuz, ileride kullanmayı düşündüğünüz fikirlere daha kolay geri dönüş yapabilirsiniz.
Ya da normal basılı kitap okuyorsanız önemli kısımları en basitinden Gmail hesabınıza geçirin. 300 sayfalık bir kitapta size çok önemli gelen kısımları (örneğin 1500 kelimelik bir kısmı) bir saat ayırarak kendinize mail atın. Böylece bu kitaptaki can alıcı kısımlara dilediğiniz zaman geri dönüp göz atabilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Not Alma Alışkanlığı Neden Önemlidir? Nasıl Kazanılır?
4. Okuduklarınızı Birleştirin
Bir kitabı ağaç gibi düşünün. Ana fikir ağacın gövdesi, birkaç ana fikir ise bu ağacın dallarını oluşturur. Gövde ve dal metaforunu kullanarak okuduklarınız arasında daha sıkı bir bağ kurabilirsiniz.
Okuduğunuz kitaplar arasında referans olduğunu gördüğünüzde, mevcut bir düşünceyi hatırlamak için birden fazla dayanak noktanız olur. ABD’li yatırımcı Charlie Munger da bu konuda hemfikir:
“Okuduğunuz şeyler arasında mental bağ kurma alışkanlığı elde ederseniz zaman içinde düşünceleriniz genişler.”
Yani okuduğunuz bir şey size başka bir şeyi çağrıştırıyorsa bu bağlantıyı kemikleştirin. Sadece o an aklınıza gelip geri gitmesine izin vermeyin. Gerekirse bu bağlantıyı twit olarak atın ve gözünüze çarpmasını sağlayın.
5. Kısa Bir Özet Çıkarın
Bir kitabı okuyup bitirdiğinizde tüm kitabı sadece 3 cümleyle özetlemeye çalışın. Bu tabii ki bir oyun ancak size kitabın temel meselesini anlayıp anlamadığınıza dair iyi bir fikir verir bu 3 cümlelik oyun…
- Kitaptaki temel fikir ne?
- Kitaptaki bir düşünceyi uygulamaya çalışsam hangisini uygulayabilirim?
- Bu kitabı en yakın arkadaşıma önerirken nasıl bir cümle kurarım?
3 cümlelik özet bir yana, bir kitabı okuduğunuzda 1000 kelimelik bir özet çıkarmaya çalışın. Çoğu zaman bu özet, size bir kere daha kitabı baştan sona okumak kadar fayda sağlar. Kitapta önemli bulduğunuz kavramları, alıntıları not alabilirsiniz mesela.
Bu noktada Feynman Tekniği size daha çok yarar sağlayabilir.
Richard Feynman Nobel ödüllü bir fizikçi. Onun okuma tekniği ise oldukça basit: Boş bir sayfaya kitabın adını yazın ve bu kitabı daha önce okumamış birine anlatıyormuş gibi kitabı özetleyin.
Tıkandığınız noktalarda (hatırlayamadığınız noktalarda) kitabı tekrar gözden geçirin. Kitaptaki önemli fikirleri özetinize dahil edene kadar bunu sürdürün. Kitabı daha önce okumamış birine anlatıyormuş gibi özet çıkarmayı denediğinizde kitabı gerçekten çok daha iyi kavradığınızı göreceksiniz.
6. Konuyu Fethedin
Filozof Thomas Aquinas’ın bir sözü var: “Tek kitabı olan insandan korkun.”
Eğer bir konu hakkında tek bir kitap okursanız ve bu konu hakkındaki görüşlerinizi sadece bu kitabı baz alarak oluşturursanız söz konusu görüşler ne kadar sağlamdır? Pek değil…
Kitap okumak zaman ve sabır işidir. Bir konu hakkında tek bir kitap okuduğumuzda kendimizi o konu hakkında bilgili sayarız çoğumuz… Ancak bu maalesef ki geçerli ve doğru bir yöntem değildir. Bu nedenle bir konu hakkında farklı perspektiflerden yazılmış kitapları okumak, size o konuya dair daha sağlam ve çeşitli bir düşünce zenginliği katar.
Diyebiliriz ki “finans ve yatırım” hakkında bilgi edinmek istiyorsanız bu konu hakkında birbiriyle zıt görüşlere sahip iki-üç kişinin kitabını okumak size daha çok şey katar, size bir yazarın atladığı ya da önemsiz gördüğü bir kavram diğer yazar için çok çok önemli olabilir. Ancak bu şekilde düşünce zenginliğinizi artırırsınız.
7. Gerekirse İki Kez Okuyun
Vasat kitaplara gereğinden fazla zaman ayırmamanız gerektiğini söylemiştik. Buna karşın şahane kitaplar da iki, belki daha üç, dört kere okunmaya değerdir.
Filozof Karl Popper şöyle diyor:
“Okunmaya değer bir kitap, birden çok kez okunmaya değerdir. Eğer bir kitap iyiyse onda daima yeni fikirler keşfedersiniz. İlk okumanızda gözünüzden kaçan fikirler, sonraki okumalarınızda gözünüze çarpar.”
Buna ek olarak büyük kitaplara zaman zaman dönüş yapmak da oldukça faydalıdır zira karşılaştığınız problemler zaman içinde değişmiştir. Bir kitabı ikinci kez okuduğunuzda ilk okumanızdan çok daha farklı şeylere dikkat edersiniz. Daha önce gözünüzden kaçan bir pasaj, bu kez size ok gibi çarpar.
İyi bir kitap ikinci okuyuşta daha da iyi hale gelir. İki kere okunmaya değer olmayan bir kitap pek de iyi değildir yani…
