Konsantrasyon Nedir?
Konstantrasyon kısaca dikkatinizi istediğiniz bir konuya yönlendirebilme yeteneğidir. Aynı zamanda konudan konuya atlayıp zaman ve enerji kaybetmek yerine tek bir konuya dikkatini verebilmektir.
Konsantre olmak neredeyse ders çalışmaktan tutun da ödevinize erken saatte başlayıp erken saatte bitirmeye kadar her başladığınız işi başarı ile tamamlamanıza yardımcı olur. Konsantre olmak insanları daha iyi dinlemenize ve karşılaştığınız sorunlara daha hızlı çözümler bulmanıza yardımcı olarak profesyonel hayatınızı da olumlu anlamda etkiler. Eğer nasıl her 15 dakikada bir telefonunuzu elinize almadan yapmanız gereken işe konsantre olabileceğinizi öğrenmek istiyorsanız yazımızı okuyun!
Metot 1 – Organize Olun.
1- Çalışma alanınızın her zaman organize olmasına önem gösterin. İster ofisinizde çalışıyor olun ister evinizde ders çalışıyor olun derli toplu bir çalışma alanınızın olması konsantrasyonunuzu arttırarak yaptığınız işi daha hızlı bitirmenize yardımcı olur. İşiniz ile alakası olmayan, dikkat dağıtıcı herşeyi çalışma alanınızdan uzaklaştırın. Masanızı temizleyerek yalnızca yapmanız gereken iş için ihtiyacınız olan şeyleri bırakın. Masanızda birkaç fotoğraf ya da hatırlatıcı notlar bırakmak rahatlamanıza yardımcı olabilir.
-Eğer her günün sonunda çalışma alanınızı ya da masanızı toplamak için 10 dakika ayırırsanız zamanla bu düzenli yaşam tarzına adapte olmuş olursunuz.
-Eğer çalışırken telefonunuza ihtiyacınız yoksa telefonunuzu birkaç saatliğine bulunduğunuz ortamdan farklı bir yere bırakın. Telefonunuzun dikkatinizi dağıtıp zamanınızı çalmasına izin vermeyin.
2- Bir yapılacaklar listesi oluşturun. Her günün ya da haftanın başında kendinize bir yapılacaklar listesi hazırlamanız yapmanız gereken işleri yaparken daha motive olmanıza ve daha kolay konsantre olmanıza neden olur. Büyük, küçük yapmanız gereken herşeyin bir listesi yaparsanız gün sonunda yaptığınız işlerin üzerini çizerken kendinizi ertesi güne daha motive olmuş hissederek başlayabilirsiniz. Yapılacaklar listesi oluşturmanın bir diğer güzel yanı da aynı anda yalnızca bir işe odaklanmanızı sağlamasıdır.
-Yapılacaklar listenizi 3 ana kategoriye ayırabilirsiniz: gün içinde yapılacaklar, ertesi gün yapılacaklar, hafta içerisinde yapılacaklar. Eğer o gün yapmanız gereken işleri bitirdiyseniz ve geriye vaktiniz kaldıysa o vakti listedeki yapılması gereken işlerden birini yaparak doldurabilirsiniz.
-Yapılması gerekenleri önceliklendirin. Yapılması en önemli ve en zor işi ilk olarak yapın. Yapılması ve içinden çıkılması daha kolay işleri yorgun ve iş yapmakta zorlanmaya başladığınız gün sonuna bırakmak her zaman daha iyidir. Eğer yapılması en zor ve sıkıcı işi gün sonuna bırakırsanız gün sonu geldiğinde kendinizde o işi yapmak için gerekli motiveyi bulamayabilirsiniz.
-Yapılacaklar listenize molalar da ekleyin. Kendinizi molalar ile ödüllendirin. Örneğin eğer listenizden üç işi bitirdiyseniz kendinize güzel bir yemek molası verebilir ya da arkadaşınızı arayarak kafa dağıtabilirsiniz. Molalar sizi motive edeceğinden dolayı daha konsantre olmuş bir şekilde listenizdeki bir sonraki işi yapmaya başlayabilirsiniz.
3- Zamanınızı yönetin. Zaman yönetimi maddesi yapılacaklar listesi oluşturma maddesi ile iş birliği içinde ilerliyor. Listenizde yapmanız gereken her işin yanına o işi yapmak için ne kadar vakit ayıracağınızı yazın. Daha sonra bu belirlediğiniz süre zarfları içerisinde işlerinizi tamamlamaya çalışın. Bu sayede işinizi yapmanız gereken süre içerisinde arkadaşınıza mesaj atmakla uğraşmak yerine kendinizi işi tamamlamaya motive edebilirsiniz.
-Uzun ve zorlayıcı işleri araya yapması kolay ve kısa süren işler koyarak daha az sıkıcı hale getirebilirsiniz. Bu sayede aynı anda birçok zorlayıcı iş ile kendinizi bunaltmamış olursunuz. Kısacası araya kolay işler sıkıştırmayı kendinize minik bir ödül gibi düşünebilirsiniz.
4- Molalar için zaman yaratın. Kendinize molalar için zaman yaratmak sanki iş akışınızı bozacak birşeymiş gibi gözükse de aslında molalarınızı organize etmek işinizi daha konsantre olmuş bir şekilde yapmanızı sağlar. Her bir saat çalışmanın ardından kendinizei 5-10 dakikalır molalar ya da her yarım saat için kendinize 3-5 dakikalık molalar koymalısınız. Bu sayede çalışmaya devam etmek için kendinizi daha motive hissedersiniz. Yalnızca 5 dakikalığına zihninizi boşaltın ve işinize boş, rahatlaşmış bir zihin ile devam edin.
-Molalarınızda yapmak istediğiniz şeyleri önceden belirleyin. Örneğin 3 saatlik çalışmanın ardından kendinize 30 dakikalık bir dizi molası verebilirsiniz. Gözlerinizi yapmanız gereken işten uzaklaştırarak izlemek istediğiniz dizinin bir bölümünü izleyip bitirmek kendinizi daha motive hissetmenize yardımcı olur.
-Tüm gün çalışma masanızın başında oturmayın. Molalarınızda masanızdan kalkın, pencereden dışarıya bakın, dışarıya çıkıp kısa bir yürüyüş yapın. Bu gibi kısa molalar vermek sizi işe dönmek için daha motive hissettirir.
-Zamanlayıcı çalıştırarak ne zaman mola vermeniz gerektiğinizi kendinize hatırlatabilirsiniz. Ama işinizin tam ortasındaysanız ve çalışmaya devam etmek istiyorsanız molanızı atlayabilir ve bir sonraki molanızı biraz daha uzun tutabilirsiniz.
Metot 2- Zihninizi Boşaltın ve Rahatlayın.
1- Sandalyede rahat bir pozisyonda oturun. Sırtınız dik, ayaklarınız yerde düz, kollarınız masada olsun.
2- Gözlerinizi kapatın. Kendinizi size rahatlama ve huzur hissettiren bir yerde hayal edin.
3- Hayal etmeye devam edin ve derin nefes alın. Burnunuzdan derin nefes alın ve aldığınız nefesi ağzınızdan verin. Bu nefes alma işlemini yavaşça yapın. Üç saniye içinde nefes alıp o nefesi üç saniye içerisinde verin. Bunu vücudunuzun ritmi yavaşlamaya ve kendinizi rahatlamış hissetmeye başlayana kadar yapın.
4- Kendinizi rahatlamış hissetmeye başladığınızda gözlerinizi kapalı tutmaya devam ederek yukarı bakın. Nefes verirken başınızı aşağıya eğin ve nefes verin.
5- Odaklanın. Beyninizin kendisini ne kadar rahatlamış hissederse yapmanız gereken işi daha konsantre bir şekilde yaparsınız. Ve sonrasında yapmak istediğiniz işe geçmek de daha kolay olur, kolayca dikkatiniz dağılmaz.
Metot 3- Odağınızı Güçlendirin.
1-Odağınızı güçlendirin. Siz konsantrasyonunuzun çok kolay bir şekilde dağıldığını düşünüyor olsanız da herkes biraz motivasyon ile konsantrasyonunu arttırabilir. Bunun için tek yapmanız gereken şey yapmak için kendinize bir iş seçmek ve o işi yalnızca 30 dakika içerisinde dikkatiniz dağılmadan, ara vermeden yapmak. 30 dakika dolduktan sonra durumunuza göre çalışma sürenizi 5 ya da 10 dakika uzatın. Ve bu şekilde devam ederek yavaş yavaş çalışma sürenizi uzatın.
Çalıma süresini uzatmak demek saatler boyu aralıksız ders çalışmak anlamına gelmiyor. Bu nedenle en azından her saat başı kendinize kısa molalar verebilirsiniz. Konsantrasyonunuzu uzun süre korumak önünüzdeki işleri daha kısa bir süre içerisinde tamamlamanızı kolaylaştırır.
2-Daha fazla okuyun. Okumak aklınızı yalnızca bir iş üzerinde odaklanmasını sağlar ve böylece konsantrasyonunuzu arttırır. Eğer televizyonunuzun kanallarını devamlı olarak değiştiriyorsanız, radyoda devamlı olarak kanalları atlıyorsanız ya da aynı anda beş arkadaşınız ile birden mesajlaşıyorsanız yalnızca bir şeye odaklanma kabiliyetini yitirirsiniz. Her gün okumak için en azından 30 dakikanızı ayırın. Bu gazete, roman ya da herhangi bir ilginizi çeken bir metin olabilir. Okumaya konsantre olduğunuz ve dikkat dağıtıcı etkenlerden etkilenmediğiniz sürece ne okuduğunuzun bir önemi yok.
Okumakta olduğunuz şeyi bitirdiğinizde kendinize şunu sorun: “Ben ne okudum? Okuduğum şeyin ana fikri ne? Ana karakterler kimler? Yazar öne sürdüğü temel savlar neler?”
Kendinize bu soruları sorduğunuzda okuduğunuz şeye odaklanıp odaklanmadığınızı anlayabilirsiniz. Yazılı bir materyale konsantre olmayı öğrenmek siz projeleriniz ya da sınavlarınız için çalışırken size yazı yazmanız ve yazılı metinlerden gerekli bilgiyi alabilmeniz konusunda yardımcı olur.
3-Kaytarmayın. Kaytarmak sizden zamanınızı çalar. Yapılması gereken işleri, yarına, bir sonraki haftaya ya da bir sonraki haftaya ertelemeyin. Bunun yerine yapılması gerekeni şimdi yapın ve işlerinizi ertelemeyin.
4-Aynı andan birden fazla şeyi yapmaya çalışmayın. Birden fazla işi aynı anda bitirmenizi sağladığı için aynı anda birden fazla iş yapmak güzel bir fikir gibi gözükse de yanılıyorsunuz! İşin aslı, aynı anda birden fazla iş yapmak kafanızı karıştırdığı için sizi yavaşlatır ve yaptığınız işlere konsantre olmanızı zorlaştırır. İki iş arasında git-gel yaptığınız her zaman aslında beyninizi duraksattığınız için daha yavaş ilerliyor olacaksınız.
İşte bu nedenle yapılacak listesi oluşturmak devamlı olarak işlerinizi bitirmek için sizi motive hissettireceğinden dolayı oldukça faydalıdır.
5-Dikkatinizi dağıtacak şeylerden uzak durun. Dikkat dağıtıcı etkenler konsantrasyonun düşmanıdır. Eğer tam anlamı ile konsantre olmak istiyorsanız dikkat dağıtıcı şeylerden nasıl etkilenmemeniz gerektiğini bilmelisiniz. Eğer etkilenmemeyi başarırsanız konsantre olma yolunda yarı yolu katetmişsiniz demektir. Dikkatinizin dağılmasını önlemek için birkaç yol:
-Bilgisayarınızda çalışırken dikkatinizin dağılması çok daha kolaydır. Bu nedenle Internet’de olabildiğince az sekme açık olsun. Çünkü ne kadar çok sekme açarsanız beyniniz o kadar çok sekme ile aynı anda ilgilenmek zorunda olacağı için dikkatiniz kolaylıkla dağılır. Bu nedenle kendinize maillerinizi ya da sosyal medya hesaplarınızı kontrol etmeniz için 2 saatte bir izin verin. Böylece kendinizi bu sitelerden yavaşça uzak tutabilirsiniz.
-Çalışırken sohbet etmekten ya da işiniz ile alakalı olmayan şeyler ile ilgilenmekten olabildiğince kaçının. Böylece hem zamandan kazanmış olursunuz hem de dikkatiniz dağılmamış olur.
-Başka insanların dikkatinizi kolayca dağıtmasına izin vermeyin. Bu kişiler çalışma grubunuzdaki arkadaşlarınız ya da sizden sürekli iyilik isteyen arkadaşlarınız olsun kimsenin sizin konsantrasyonunuzu bozmasına izin vermemelisiniz. Kişisel işlerinizi daha sonraya erteleyerek önce yapılması gereken işleri yapın. Böylece daha hızlı işlerinizi bitireceğiniz için kalan zamanınızda doya doya kişisel aktivitelerinizi yerine getirebilirsiniz.
-Çevrenizin konsantrenizi bozmasına izin vermemelisiniz. Eğer gürültülü bir ortamda yaşıyorsanız sakinleştirici bir müzik dinleyin ya da ses kesici kulaklıklar kullanın. Gürültülü ya da hareketli ortamlarda ne kadar çok ayağa kalkıp etrafa bakmak istiyor olsanız da yalnızca saat başları 10 dakikalık molalar verin ve konsantrasyonunuzu koruyun.
6- Fazla kafeinden tüketiminden uzak durun. Günde bir bardak kahve ya da çay içmek sizi daha enerjik hissettiricek ve işe başlamanızı kolaylaştıracak olsa da çok fazla kafein tüketmek konsantre olmanız için sizi gerektiğinden fazla enerjik hissettirebilir. Bu nedenle yapabileceğiniz en güzel şey bolca su içerek vücudunuzu susuz bırakmamak ve günde yalnızca bir bardak çay içerek konsantrasyonunuzu arttırmak ve olabildiğince konsantre çalışmak olmalıdır.
Metot 4- Motive Olun.
1- Hedefinizi belirleyin. Bir hedefinizin olması sizi motive edeceğinden işlerinizi yaparken daha konsantre çalışmanıza neden olur. Genelde konsantrasyonumuzu kaybetmenin genel sebeplerinden biri yapmamız gereken işler yerine yanlış zamanda yanlış işler ile meşgul oluyor oluşumuzdur. Fakat eğer bir hedefiniz varsa durumlar değişir. Şöyle ki; hedefinizi bir kağıda yazın ya da enerjinizi olabildiğince yüksek tutabilmek için hedefinizi kendinize devamlı olarak tekrar edin. Çünkü hedefiniz konsantre omaya giden yola açılan kapının anahtarı olabilir!
-Eğer ders çalışıyorsanız neden ders çalışmanın sizin için önemli olduğunu kendinize hatırlatın. Sınava ya da quize girmek sizin için önemli olmayabilir fakat sınavınızın ya da quizinizin sonucu sizin için önemli olan birşeyi etkileyebilir. Bu nedenle iyi not almak sizin için iyi bir kariyer sahibi olmak yolunda oldukça önemli olduğundan motivasyonun oldukça önemli olduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz.
-Eğer öğrenci değil de bir çalışansanız neden işinizin önemli olduğunu ve neden yaptığınız işin sizin yapmanızın önemli olduğunu kendinize hatırlatabilirsiniz. Eğer işinizi yapmak sizin için önemli değilse kendinize işiniz bittiğinde işinizden kazandığınız para ile alabileceğiniz ya da yapabileceğiniz şeyleri hatırlatın.
2- Hedefinizi tam olarak netleştirin. İşlerinizi yapmak için nedeniniz ne? İşlerinizi yalnızca istediğiniz şeyleri satın alabilmek için para biriktirmek için mi yapıyorsunuz yoksa kariyerinizde ilerlemek için mi? Hedefiniz güzel bir parti düzenlemek için evinizi temizlemek ve toplamak ya da daha güzel bir fiziğe sahip olmak için günde 40 dakika koşmak olabilir.
3- “Odak mantra” nızı tekrarlayın. Hayattaki hedeflerinizin ve amaçlarınızın tam olarak ne olduğunu bildiğinizde dikkatiniz dağıldığında kendinize tekrar edebileceğiniz bir amacınız olur, böylece daha kolay konsantre olabilirsiniz. Örneğin kendinize “İşlerimi bitirene kadar daha fazla Facebook’a girmek, mesajlaşmak ve televizyon izlemek yok. İşlerimi tamamladığımda işim hazır olucak ve işimi güzelce tamamladığım için kariyerimde yükseleceğim!” gibi motive edici şeyler diyebilirsiniz.
