Çocukken hepimiz “Büyüyünce X olmak istiyorum.” gibi bir cümle kurmuşuzdur.
Bu cümle kişinin hayatı boyunca tek bir kariyere sahip olmasını, ömrünü tek bir mesleğe vakfetmesini işaret eder nesnel bir gözle baktığımızda.
Fakat bugün ebeveynlerimizden farklı olarak, yeni nesil olarak lise ya da üniversite mezuniyetinden emekliliğe kadar aynı işi yapan kişi sayısı çok az.
Bu bağlamda kariyer belirleme işi önemli bir konu olarak karşımıza çıkar.
Yazımızda kariyer belirleme konusunda faydalı bilgiler sunuyoruz. Buyrun başlayalım.
1. Sizi Heyecanlandıran Şeyleri Düşünün
Gayet açık bir şey söyleyerek başlayalım: Herkes yapmaktan keyif alacağı bir işe ve kariyere sahip olma ister. Yanlış bir kariyer seçmenin en net göstergesi sabahları işe giderken oflayıp poflamaktır.
Kariyerinizde mutlu olmak için o işi tutkuyla sevmek tek faktör değildir tabii ki ancak kişinin işini sevmesi değişmez bir faktördür.
Bu noktada kendinize şu soruyu sormalısınız: Hangi işi para almadan da yapabilirim?
2. İyi Olduğunuz Konuları Bilin
Spesifik bir kariyer sizi yeterince heyecanlandırmıyor olabilir. Birden fazla alana ilgi duyuyor ve hangisinde ilerlemek gerektiğine karar veremiyor olabilirsiniz.
Bu noktada kişiliğinizi ve deneyimlerinizi düşünmeli, çok sevdiğiniz ve nefret ettiğiniz şeyleri netleştirmelisiniz.
3. Test Yapın
Eğer hangi konularda iyi olduğunuzu kestiremiyorsanız kariyer değerlendirmesine yönelik akademik ve bilimsel testlere girebilirsiniz.
Ülkemizde maalesef lise son öğrencileri bu tür testlere girmeden üniversite sınavına giriyor, kendini tanımadan üniversite tercihi yapıyor.
Ancak madem bu yazıyı okuyorsunuz, ister lise öğrencisi olun, ister 40 yaşında bir beyaz yakalı olun; kendinizi ve istediklerinizi net bir şekilde tespit edebilmek için bu tür testlere girmeye çalışın. Çıkan sonuç sizin hayatınızı tek bir yöne doğru savurmaz tabii ki ancak yine de nerelere odaklanmanız gerektiği konusunda daha çok fikir sahibi olursunuz.
4. Staj Yapın
Eğer gelir anlamında aciliyet gerektiren bir durum yoksa, farklı sektörlerde ve pozisyonlarda staj yaparak ne tür bir işin size daha uygun olduğunu öğrenebilirsiniz.
Bu bağlamda ister lise ister üniversite öğrencisi olun; staj yapmak son derece önemlidir.
Yaptığınız stajlardan memnun kalmadığınız zaman bile en azından farklı insanları tanımış olursunuz ve çevreniz genişler. Tanıdığınız kişilerden alacağınız tavsiyeler ve bilgiler ufkunuzu açabilir, size yeni bir perspektif kazandırabilir.
Staj kavramı bizim ülkemizde “angarya” olarak görülür. Stajyerlere kahve çay servis ettirilir. Ancak siz staj için gittiğiniz yerde çevrenizi çok iyi gözlemlemeli, mesleğinde uzman kişilerin yanında oturarak onları çok iyi izlemeli ve bu kişilere sorular sormalısınız.
Stajı ciddiye almak hayatı ciddiye almak demektir.
5. Akıl Hocası Bulun
Akıl hocası (mentor) alanında başarılı ve deneyimli bir kişidir. Bu kişi size bildiklerini ve yaşadıklarını anlatarak bir anlamda size danışmanlık ve rehberlik yapar.
Mentor belirledikten sonra bu kişiyle düzenli görüşün. Onun sorularına, tavsiyelerine, bağlantılarına dikkat edin.
Dünyanın en önemli şirketlerinin CEO’larının bile akıl aldıkları akıl hocaları vardır. Bu bağlamda takip ettiğiniz, yaptığı işleri ilgiyle izlediğiniz bir kişiyle gerek bir toplantıda gerek internet üzerinden iletişime geçin ve kendisinden tavsiyeler isteyin. İyi bir mentor size hayal edemeyeceğiniz kapılar açabilir.
Mutlaka okuyun: Akıl Hocası Kimdir? Bir Akıl Hocasına Neden ve Nasıl Sahip Olunmalı?
6. Farklı Kariyer Seçeneklerine Şans Verin
Hekimlik, avukatlık, mühendislik, polislik, esnaflık, girişimcilik gibi mesleklere yoğun bir ilgi vardır.
Ancak bu kariyerler şu aşamada ilginizi çekmiyorsa farklı kariyer seçeneklerini de değerlendirmelisiniz.
Yani diyelim ki uluslararası ilişkiler mezunusunuz ve devlet memuru olmak istemiyorsunuz. Bir startup’ın pazarlama ve reklam departmanında staj yaparak dijital pazarlamanın size ne derecede uygun olduğunu görebilirsiniz.
7. İnsanlarla Sohbet Edin
Kariyer belirleme konusunda yapacağınız en iyi şeylerden biri farklı meslek erbapları ile konuşmaktır.
Örneğin Linkedin ya da diğer sosyal mecralar üzerinden farklı kişilerle sohbet edebilir, her mesleğin artılarını ve eksilerini öğrenebilirsiniz.
8. Y + T + D Prensibine Dikkat Edin
İdeal bir kariyer sizin yeteneklerinizi, tutkularınızı ve değerlerinizi içinde barındıran kariyerdir.
Siz de sahip olduğunuz yetenekleri, tutkularınızı, sevdiğiniz ve nefret ettiğiniz şeyleri, hangi değer yargılarını önemsediğinizi düşünerek kariyer belirlemeye çalışın.
Örneğin vegan bir hayat tarzını benimsemişseniz ve gıda mühendisiyseniz örneğin bir tavuk üretim fabrikasında mühendis olarak çalışmanız size eziyet gibi gelir. Belki de vegan bir gıda mühendisi olarak yurt dışından gelen sebze ve meyvelerin besin değerini ölçen bir kimya şirketinde çalışmak sizin için en ideal kariyer olacaktır. Bu tür şeyleri düşünerek kariyer seçiminizi yapmaya çalışın.
9. Kendinizi Sabitlemeyin
Tüm bu fikirler, tavsiyeler ve planlar esneyebilir ve değişebilir. Bazen koşa koşa, güle oynaya gittiğiniz keyifli iş, bir süre sonra size angarya gibi gelebilir. Başlangıçta tutkuya sevdiğiniz kariyer, bir zaman sonra eziyet gibi gelebilir. Böyle durumlarda işinizi tekrar sevebilmek için farklı yöntemler mevcut.
Son olarak şunu söyleyelim: Kariyer bir maratondur, 100 metre koşusu değildir. Maraton bazen çok rahat olabileceği gibi bazen de son derece zorlayıcı olabilir.
Bu kariyerin ne kadar tatmin edici, ne kadar keyifli olacağına ise siz karar verirsiniz.
