Alibaba’nın kurucusunun; kaçırılmaktan, Michael Jackson kılığına girmeye kadar sizler için anlatacak çok fazla çılgın hikayesi var.
Harvard Üniversitesi tarafından 10 kez reddedildikten sonra Çin’in en zengin ikinci adamı olmayı başaran Jack Ma’nın, zor koşullardan zenginliğe uzanan hikayesi gerçekten fazlasıyla ilham verici. Jack Ma, kararlılık ve deneme yanılma yoluyla; bir e-ticaret devi yarattı ve tarihteki en başarılı şirketlerden biri olan ve rekorlar kıran Alibaba’yı kurdu.
Elbette ki başarısını bir gecede kazanmadı; kariyeri, başarısızlıklar ve tecrübelerle doluydu. Öğrencilik yıllarında Ma, okul sınavlarında başarısızlık yaşadı ve okul hayatında fazlasıyla zorlandı. Üniversiteye giriş sınavlarında iki defa başarısız olduktan ve Harvard Üniversitesi tarafından 10 kez reddedildikten sonra; Ma, üniversiteye nihayet kabul edildi ve bir İngilizce öğretmeni oldu. Ancak, 1995 yılında işle ilgili bir görev sırasında internetle tanıştı, gerisi zaten malumunuz…
Çin’de internetin yaygınlaşmasına yardımcı olmak isteyen Ma, 1999 yılında küçük ve orta ölçekli işletmeler için bir e-ticaret sitesi olan Alibaba’yı tasarladı. Alibaba sitesini, Ma’nın tutkusu ve motivasyonuyla gelişmiş bu günkü muazzam online toptancı haline getirmek ise uzun yıllar aldı. Günümüzde Jack Ma yaklaşık 39 milyar dolarlık bir servete sahip ve Alibaba’nın CEO’luğunu bıraktığı 2013 yılından beri parasının ve zamanının büyük kısmını toplumsal sorunları çözmeye adıyor.
Çinli milyarder Ma hakkında öğreneceğiniz o kadar çok şey var ki: İşte size Ma hakkında muhtemelen bilmediğiniz 20 gerçek.
1- Muhteşem Bir Öğrenci Değildi.
Bazıları, Ma’nın sürekli yüksek notlar alan başarılı bir öğrenci olduğunu düşünebilir ancak gerçek hiç de öyle değil. Ma, okulda birçok kez başarısız olduğunu dile getiriyor ve “İlkokul sınavında iki defa, orta okul sınavında üç defa ve üniversite sınavında da iki defa başarısız oldum.” diyor.
2- İngilizceyi 12 Yaşında Öğrenmeye Başladı.
Ma, 12 yaşına geldiğinde kendini İngilizce öğrenmeye adamıştı. Sırf İngilizce pratiği için gönüllü olarak turist rehberliği yaptığı Hangzhou’daki otele varmak için 8 sene boyunca her sabah 40 dakika bisiklet sürdü.
3- Harvard Üniversitesi tarafından 10 defa reddedildi.
Normal bir durumda, bir insanın Sarmaşık Ligi okullarından(dünyanın en başarılı üniversiteleri) birine girmekten vazgeçmesi için sadece bir ret yeterlidir; fakat Ma için bu durum geçerli değildi. Dünya Ekonomi Forumu’nun 2015 senesindeki yıllık toplantısı sırasında verdiği bir röportajda Ma, Harvard Üniversitesi tarafından 10 defa reddedildiğini kabul etti.
4- Üniversiteden Sonra Hayatını Nasıl Yönlendireceğini Bilmiyordu.
Hangzou Normal Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Ma, 30 farklı işe başvurdu ve hepsi tarafından reddedildi. Bu işlere başvurma süreci sırasında, hayatını nasıl yönlendirmek istediğinden emin değildi. Bu yüzden özgeçmişini sunarak kendisiyle alakasız birçok işe başvurdu. Hatta başvurduğu alakasız işlerin arasında polislik bile vardı.
5- KFC’ye Başvuran 24 Kişi Arasından Bir Tek O İşe Alınmadı.
Üniversiteden mezun olduktan sonra; Ma’nın başvurduğu 30 işten bir tanesi, fast food zinciri olan KFC şirketinde bir pozisyondu. KFC, 24 adayın olduğu bir kontenjan havuzundan 23 kişiyi işe aldı. İşe almadıkları sadece tek bir kişi vardı, o da Jack Ma’ydı.
6- “Forrest Gump”ı Seviyor.
Jack Ma’nın kurgusal idolü Forrest Gump’tı. Gump karakteri gibi Jack Ma da okulda bocaladı ve sonrasında başarıya ulaşmaya başladı. Ma: “O filmi yaklaşık 10 defa izledim. Ne zaman hayal kırıklığına uğrasam o filmi izliyorum.” diyor.
7- Öğretmen Oldu ve Ayda 12 ila 15 Dolar Arası Kazandı.
Hangzhou Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra; Ma’nın şansı ve kariyeri tam anlamıyla tersine döndü. Ma, 500 öğrenci arasından üniversitede öğretmenlik yapmak için seçilen tek kişiydi. Ma, o zamanlar İngilizce öğreterek, ayda yaklaşık 12-15 dolar arası kazandığını söylüyor.
8- İnternet İle İlk Defa 1995 Yılında Tanıştı.
Ma, Seattle’da bir çevirmen olarak çalışırken; bir arkadaşı tarafından internetle tanıştırıldı. Yahoo sitesinde aradığı ilk kelimeyse biraydı. Ma, internette yaptığı araştırmalar neticesinde, internette ülkesi Çin’le ilgili hiçbir bilgi bulunmadığını fark etti. Bu yüzden China Pages(Çin Sayfaları) olarak adlandırdığı bir internet sitesi kurmaya karar verdi.
9- Kaçırıldı ve Bir Tabancayla Tehdit Edildi.
Amerika’daki ilk gezisi sırasında Ma’ya, bir arkadaşının alacağını Amerikalı bir iş adamından temin etmek için Malibu Calif’e gitme görevi verilmişti. Ancak işler sarpa sardı ve Amerikalı iş adamı, Ma’yı kendi evine kilitledi ve bir tabancayla tehdit etti. Birkaç gün sonra Amerikalı iş adamı, bir grup Çinli iş adamıyla görüşmek üzere Las Vegas’a gitmek zorunda kaldı ve Ma’yı yanında götürdü. Hali hazırda hâlâ parasız olan Ma, Las Vegas’taki kumar makinelerinden 600 dolar kazandı ve Seattle’a bir uçak bileti alarak Las Vegas’ı terk etti.
10- İlk Girişim Teşebbüsü Başarısızlıkla Sonuçlandı.
Çin’de internetin popülaritesini arttırmak adına kurduğu China Pages sitesi için arkadaşlarından 2 bin Dolar borç alan Ma’nın, bu teşebbüsü pek planladığı gibi gitmedi. China Pages sitesi, küçük bir apartman dairesindeki çevirmeli bağlantılı sunucu ile çalışıyordu ve bu da sayfaların üç saatten fazla sürede yüklenmesine sebep oluyordu. Sitenin o zamanlardaki en büyük rakibi, Ma’ya ortak bir girişim için 185 bin dolarlık bir yatırım teklifinde bulunan Çin Telekom’du. Ma teklifi kabul etmek zorunda kaldı ve sonrasında yapacak bir şeyinin kalmadığını ve bu işte bir geleceğinin olmadığını fark etti. Neticesinde işi bıraktı ve Çin’in Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı’nda çalışmaya başladı.
11- Alibaba’yı, Küçük Apartman Dairesinde Düzenlediği ve Videoya Aldığı Bir Toplantıda Anons Etti.
Ma, 1999 senesine gelene kadar, interneti Çin’de yaygınlaştırmak için bir sonraki iş fikrine geçmişti. Küçük ve orta ölçekli iş yerleri için e-ticaret platformunu başlatmak adına 18 arkadaşından toplam 60,000 Dolar temin etmişti. Hangzhou’da bulunan küçük apartman dairesinde gerçekleştirdiği toplantıyı videoya almış ve Alibaba’yı tanıtmıştı.
12- Alibaba İsmi Bir Çocuk Masalından Geliyor.
Ma, sitesi için aradığı ismi, masallar serisi olan Bin Bir Gece Masalları’ndan esinlenerek buldu. Haramilerin hazinesini keşfedip zengin olan zavallı marangoz Ali Baba’nın hikâyesi, Ma’ya sitesine koyacağı isim için ilham vermişti.
13- Ma ve Ekibi, Alibaba’yı Geliştirmeye Çalışırken Birçok Hata Yaptı.
Yaptığı hatalar ve yaşadığı zorluklar olmasaydı Ma’nın serüveni, gerçek bir girişimcilik ve başarı hikâyesi asla sayılamazdı. Ma, Alibaba’nın başarısını üç absürt etmene bağlıyor; paralarının, teknolojilerinin ve planlarının olmamasına. Sınırlı imkanlara sahip olmanın, takımını daha çalışkan yaptığını söylüyor. Özellikle paranın az olması, eldeki olanakların çalışanlar tarafından çok dikkatli kullanılmasını zorunlu kıldı. Alibaba büyüyüp güçlenirken bile Ma, şirketin çok hızlı gelişmeye çalıştığını, kapasitesini fazla aştığını, bu yüzden bir çok insanı işten çıkarmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor. Ma’nın dediğine göre şirket, 2002 yılının sonuna kadar sadece 1 dolar kâr etmişti.
14- Alibaba, Halka İlk Arz Edilişinde En Fazla Para Toplayan Şirket Rekorunu Elinde Tutuyor.
Alibaba 2014’te halka arz edildiğinde; 25 milyar Dolarlık hisse satışı ile Facebook ve Visa’yı geride bırakarak, tarihte en fazla para toplanan halka arz işlemini gerçekleştirdi.
15- Ma, Şirketini Hiç Halka Açmamış Olmayı Diliyor.
Ma, eğer yapabilseydi Alibaba’yı özel tutup halka açmamak istediğini 2015 yılında itiraf etti. Ma, New York Ekonomi Kulübü’nde yaptığı bir konuşmasında “Halka arzdan sonra, herşey çok daha kötü.” dedi. “Eğer başka bir hayatım olsaydı şirketimi kişisel tutardım.” diye de ekledi. Alibaba halka açıldıktan sonra spotların altına girdi; yatırımcılar, düzenleyiciler ve medya tarafından sıkı bir takibe alındı. Ma, öncelere göre çok daha büyük bir sahnede oynuyordu artık. Bunu şu sözleriyle ifade ediyor: “Bizi izleyenler sadece kendi insanlarımız değil. Bütün dünya bizi izliyor…”
16- Ma, Teknoloji Hakkında Pek Bir Şey Bilmediğini Söylüyor.
Charlie Rose ile yaptığı bir röportajda Ma: “Teknoloji hakkında bir şey bilmiyorum.” diyerek dünyadaki en başarılı teknoloji şirketlerinden birine sahip olmasına rağmen teknoloji hakkında çok fazla şey bilmediğini kabul ediyor ve ekliyor: “Bilgisayarımı sadece mail alıp göndermek ve internette gezinmek için kullanabiliyorum.”
17- Sahneye Çıkmayı Seviyor.
Ma, şov yapmayı çok seviyor. 2009 yılında gerçekleşen Alibaba’nın 10. Yıl kutlamalarında; Ma, kafasına sarı bir peruk geçirdi ve sahneden Aslan Kral’ı oynadı. 2017 yılındaki yıldönümü partisinde ise Ma, bu sefer sınırları zorladı ve Michael Jackson’un Dangerous Dünya Turu’ndaki kostümüne benzer şekilde giyindi. Kiraladığı dansçılarla birlikte “Billie Jean” ve Beyonce’un “Formation” şarkılarının koreografilerini sergiledi.
18- Çin’deki En Zengin İkinci İnsan.
Forbes’a göre; 14 Eylül 2017 itibariyle Ma, Çin’in en zengin ikinci adamı. Ma, 39 milyar Dolarlık net bir mal varlığına sahip.
19- Çok Yaşlı Olduğunu Düşündüğü İçin Alibaba’nın CEO’luğundan İstifa Etti.
2013 yılında Ma: “48 yaşındayım. Bu kadar hızlı büyüyen bir işi yürütmek için artık yeterince genç değilim. 35 yaşındayken çok enerjik ve taze düşünceliydim.” diyerek Alibaba’nın CEO’luğundan istifa etti.
20- CEO Olmayı Bıraktıktan Sonra Ma, Çabalarını Sosyal Meseleler Üzerinde Sarf Etmeye Başladı.
The Financial Times ile yaptığı bir röportajda Ma, yönetici pozisyonunu bıraktıktan sonra neler yapmayı planladığını açıkladı: “Çin’de; su, hava ve gıda güvenliği problemlerinden dolayı 10-20 yıl içinde, kanser artışı gibi birçok sağlık problemiyle karşı karşıya geleceğiz. Bu yüzden bu alan, paramı ve vaktimi yatıracağım bir alan.” Alibaba, 2014 yılında Citic 21CN’den pay aldı ve adını Alibaba Health Information Technology Ltd.(Alibaba Sağlık Enformasyonları Teknolojisi Ltd.) olarak değiştirdi. O zamandan beri Ma, zamanının büyük kısmını hastaneleri ve eczaneleri çevrimiçi hale getirmeye çalışarak geçirdi.
Aynı sene Ma; eğitim, çevre ve halk sağlığı konularına odaklanan JackMaFoundation vakfını kurdu. 2015 yılında Ma, kendi vakfına toplamda 2.4 milyar Dolar(hisse seçeneklerinden sonra) bağışta bulunduğu için Çin’in en büyük yardımseveri olarak da tanınmaya başladı.
