6 Adımda İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği

Yetiştimesi en kolay mantar türlerinden biri, istiridye mantarıdır. Üstelik sağlığa faydalı ve lezzetlidir de.

İstiridye mantarı yetiştiriciliğine girişecekler için bu yazıda A’dan Z’ye her türlü bilgiyi sunuyoruz. Böylece kendi evinizde ve bahçenizde güzel mantarlar yetiştirebileceksiniz.

Mantar tarımı işine girerek sadece birkaç haftada iyi paralar kazanmaya başlayabilirsiniz. Güzel kazançlar elde etmek için istiridye mantarı yetiştiriciliğine başlamak oldukça kolaydır. Sadece 6 adımda ve yaklaşık 1,5 ay sürede ilk hasadınızı yapmanız mümkün.

Üstelik istiridye mantarı kültür mantarına oranla daha verimli ve daha karlı olmaktadır. Aşağıdaki adımları takip ederek istiridye mantarı yetiştiriciliğine nasıl başlayabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

6 Adımda İstridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

1 – Spor( yumurta ) ve substrat

Ekime başlamak için sporlara ihtiyacınız olacaktır. Steril kültür kullanarak kendi sporunuzu üretebilirsiniz veya tedarikçiler aracılığıyla aşılamaya hazır sporlardan alabilirsiniz. Kendi üretiminizi yapmanız uzun vadede daha ucuz olacaktır ancak başlangıç maliyetleriniz yüksek olacağından aşılamaya hazır spor almak daha akıllıca olacaktır.

Aynı zamanda substrat da almanız gerekebilir. Yetiştiricilerin çoğu saman veya kütük kullanır. Tercih edilen metot genellikle samandır. Küçük parçalar halinde dilimlenmiş saman işinizi görür.

2 – Substratı hazırlayın

Öncelikle samanı küçük parçalar haline getirin. Daha sonra samanı nemlendirin. Sıra geldi samanı kaynamış suda ısıtmaya. Yarım saat boyunca kaynatın ve daha sonra samanı çıkararak suyunu süzün. Daha sonra samanı temiz bir yüzeye yayın ve soğumasını bekleyin.

3 – Naylon torbaların geçirilmesi

Sıra geldi saman ve kütüklerin naylon torbayla kaplanmasına. Plastik torbaların içine samanları koyun ve daha sonra üzerine spor koyun. Naylon torbanız dolana kadar bu sırayı devam ettin. Naylon torbanızın ağzını bağlayın ve iğneyle delikler açın.

4 – Kuluçka

Sıra geldi kuluçka dönemine. Yetiştirme alanının ısısı 20 ve 25 derece arası olmalıdır. Naylon torbaları raflara koyun. Gün ışığının odanın içerisine girmesini engelleyin. Pencereleri ve çatlakları kaplayın. Naylon torbaları kontrol ederken kırmızı “karanlık oda” ışığı kullanın. Naylon torbadaki hava deliklerinin yanında küçük kabarcıkların oluşmaya başladığını fark ederseniz diğer adıma geçmeniz gerekir.

5 – Yetiştirme

Yetiştirme odasında ki nemin yüksek seviyede olması gerekir. Oda sıcaklığı 15 ila 18 derece arasında olmalıdır. Dpğrudan güneş görmeyen serin bir ortam olabilir. Bu aşamada mantarların büyümesine izin vermek için naylon torba kesilmelidir.

6 – Hasat

Mantar başları tamamen açılmadan önce hasat etmelisiniz. Mantar baş, işaret ve orta parmakla şapka kısmından hafifçe tutulur. Mantar sağa ve sola çevrilip, dip kısımdan fazla parça almadan kopartılır. Tutma sırasında mantarlar fazla sıkılmamalıdır. Çünkü sıkılan ve zedelenen kısımlar, hasat sonrası çabuk kararır ve buralarda çürümeler meydana gelebilir.

Bu basit altı adımı takip ederek istiridye mantarı yetiştiriciliğine başlayabilir ve para kazanabilirsiniz.

Neden İstiridye Mantarı?

İstiridye mantarı doğada sık yetişen bir mantardır. Ormanda kütüklerin üstünde ve yanında istiridye mantarı görmek çok kolaydır.

Dünyada 1965’ten 1997’ye kadar ticari amaçlı istiridye mantarı üretimi  350.000 tondan 6.160.000 tona ulaşmıştır.

Peki bu popülarite nereden geliyor?

Cevap:

Hızlı üretim yöntemleri ve istiridye mantarının faydaları ve lezzetli bir yiyecek olduğunun keşfedilmesi.

İstiridye mantarı en kolay yetiştirilen mantar türlerinden biridir. Çabuk büyüler, yabancı bitkilere karşı dayanıklıdırlar ve pek çok alt katmanda yetişebilirler.

a. Aşılama

İstiridye mantarı miselleri (spawn) talaş, saman gibi materyallerle karıştırılır.

Bu karışım torbalara doldurulur ve hafif delikler açılır. Böylece hava akışı sağlanır.

b. Kuluçka

Torbalar 20-25 derecedeki karanlık bir alan konur. Büyümenin ilk aşaması başlar.

10-14 gün sonra misel (tohum) ağlarını oluşturur ve torbayı kolonize eder.

c. Hasat

Telve, saman, talaş gibi maddelerle dolu çuval kolonize olduktan sonra mantar meyve vermeye başlar.

Torbalar, taze hava, yüksek nem, düşük ışık ve serin havada muhafaza edilir.

Ufak ufak baş vermeye başlar mantar bu aşamada. 5 ila 7 günde hasata hazır hale gelir mantarlar.

Ana kök, hayatının sonuna kadar 3 kere mantar verir. İkinci ve üçüncü hasatlar içinde 10-14 gün gerekir.

Diğer bir ifadeyle 5 ila 8 haftada 3 kere mantar hasat edebilirsiniz. Üstelik minimum çaba ve ekipmanla gerçekleşir bu.

İstiridye Mantarının Sağlık Açısından Faydaları

Sağlık ve beslenme açısından oldukça zengin bir besindir istiridye mantarı.

• Bağışıklığı güçlendirir.
• Virüslere karşı korur.
• Protein bakımından zengindir.
• Kolekstrolsüzdür.
• Yüksek düzeyde D, D3, D5 ve A vitamini içerir.
• Koli basili gibi virüslere karşı koruma sağlar.
• Tümör oluşumunu engeller.

Evde İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Adım adım evde istiridye mantarı yetiştiriciliğine geçelim şimdi de.

a. İstiridye mantarı türüne karar verin

İstiridye mantarının birçok farklı türü vardır.

İnci istiridye mantarı

En yaygın istiridye mantarı türüdür. Kış mantarı veya gri mantar olarak da bilinir. Soğuk havalarda daha iyi büyür.

Mavi istiridye mantarı

En hızlı yayılan istiridye mantarı türüdür. 12 ila 18 derecelik havaları sever.

Phoenix istiridye mantarı

İtalyan istiridye mantarı olarak da bilinir. Beyaz veya açık kahve rengindedir. Sıcak iklimleri sever.

Altın istiridye mantarı

Sarı istiridye mantarı olarak da bilinir. 18 ila 30 derecelik havaları sever.

Pembe istiridye mantarı

Pembe istiridye mantarı çok hızlı büyür. 3-4 haftada hasada hazır hale gelir. 18-30 derecelik iklimleri sever.

b. Harç malzemesine karar verin.

Alt katman ya da harç malzemesi, mantar tohumu miselin gıda kaynağıdır.

Misel, mantar tohumu diyebileceğimiz yapının köklenmiş halidir.

En sık kullanılan alt katmanlar samandır. Ancak talaş, mukavva karton, kahve dibi, şeker kamışı küspesi gibi şeyler de kullanılabilir.

Talaş veya saman en kolay ve ideal seçeneklerdir.

c. Malzemeleri sipariş edin.

• En az 500 gram istiridye mantarı tohumcuğu (spawn)
• Harç malzemesi
• Büyütme kabı ya da kovası

Kilitli plastik poşetler de yine iyi bir seçenektir. Her 10 cm’de bir delik açmanız yeterli olur.

d. Harç malzemesini hazırlayın

Harç malzemesinin amacı, mantara diğer mikro organizmalardan arınmış hidratlandırılmış bir besin kaynağı sunmaktır.

Saman, karton, talaş, kahve telvesi bunun için uygundur.

Mesela samanı sıcak suda 1-2 saat bekleterek harç malzemesi haline getirebilirsiniz.

Filtre kahve telvesi de yine iyi bir harç malzemesidir. 24 saat içinde demlenmiş filtre kahve telvesini kullanmaya çalışın. Telve bayat olursa mantarın büyümesine engel teşkil eder.

e. Tohumcuları harç malzemesi ile karıştırın.

Karışımı yapmadan önce ellerinizi ve temas edeceğiniz tüm yüzeyleri dezenfekte edin.

Harç malzemesinin yeterince nemli olmasına özen gösterin. Harç malzemesini avcunuzda sıktığınız zaman top haline gelmeli ve birkaç damla su damlamalı. İdeali budur nemliliğin.

Plastik bir kutu ya da kovada harç malzemesi ile tohumcukları karıştırın. Bu karışımı yetiştirme kabına koyun ve ağzını sıkıca kapatın.

Kutunun kenarlarına her 10 santimetrede 1 tane olmak üzere ufak delikler açın.

Şöyle bir oranın ideal olduğunu söyleyebiliriz.

• 300 gram mantar tohumcuğu
• 3 kilogram kahve telvesi
• 500 gram nemli saman

f. Büyümeye bırakın

Evet, şimdi sırada mantarların büyümesinde!

Bu aşamaya kuluçka da denir.

Mantar tohumcuları bu aşamada tüm harca yayılır ve büyümeye başlar.

Mantarların olgunlaşması için gereken koşulları evinizde sağlayabilirsiniz. Örneğin oda sıcaklığı 20-24 derecede olmalı. Odanın karanlık olmasına da özen gösterilmeli. Yani aslında bodrumunuzda ya da kömürlüğünüzde yapabilirsiniz mantar yetiştiriciliğini.

Torba veya kap içindeki mantarlar, nemli ve ılık-sıcak koşullarda büyür ve harcı yiyerek tüketir.

Yani olgunlaşan mantarlar içinde yer aldıkları saman, talaş gibi şeyleri yer. Sonunda ortaya bembeyaz mantar kalır.

g. Mantarların baş vermesini sağlayın!

Şimdi de verdiğiniz emeklerin karşılığını alma zamanı!

Mantarlar, besinleri bittiğinde veya hava sıcaklığı ciddi olarak değiştiğinde çok daha hızlı büyür. Bir korunma mekanizmasıdır bu.

Bu süreci siz de evinizde taklit etmelisiniz.

Direkt güneş ışığı iyi olmaz ancak dolaylı olarak mantarın ışık almasını sağlayın.

Kap veya plastik poşet içinde 5 cm kadar delik açmak, mantarın büyüyecek daha alanı olduğunu sanmasını sağlar. Bu da hasat için büyümeyi hızlandırır.

Poşet veya kabı günde 2 kez spreyle ıslayarak nemi artırın. Bu mantarın büyürken kurumasını önler.

Türlere göre farklılıklar olsa bile sıcaklığın 10 ila 30 derecede olmasına özen gösterin.

h. Hasat zamanı!

Uç veren mantarlar, giderek düzleşir ve bildiğimiz mantar formunu alır.

Bu ise hasat zamanının çok yaklaştığını gösterir.

Baş veren mantarın daha da büyümediğini fark ettiğiniz de hasat için en ideal zaman gelmiş demektir.

Kökü elinizle kıvırarak ya da kökünden keserek koparabilirsiniz.

Hasat işleminden 2 gün sonra harç malzemesini kabın içine ilave edin. Günde 2 kere spreyle su sıkın. 1 – 2 hafta sonra yeni mantarların baş verdiğini göreceksiniz.

Bu işlemi üçüncü ve son kez tekrar edebilirsiniz. Bu aşamadan sonra ürün alma ihtimaliniz oldukça azalacaktır.

Sonuç

İstiridye mantarı yetiştirmek hakkında bilmeniz gerekenler hemen hemen bu kadar.

Mantar, bitki ve hayvan yetiştiriciliği hakkında daha fazla bilgi için sitemizdeki diğer yazıları okumayı unutmayın.

Şimdiden bol kazançlar dileriz!