Sinema sektörü için gerçekten de en iyi malzeme kaynaklarından biridir finans sektörü. Öyle ki trajediden komediye, felaketlerden başarılara kadar envaiçeşit konuyu ustalıkla işleyen birçok Hollywood yapımı film mevcut. Evet, sıradan filmlerin çoğunda finans profesyonelleri az da olsa yerin dibine sokulur. Ancak finansçıların açgözlülük, hiç dinmeyen risk alma isteği ve aşırılıklara düşkünlük gibi özelliklerini ele alan filmlerin de ne kadar güzel ve etkileyici olduğunu bilen bilir. Haliyle finans alanında faaliyet gösteren ya da bu alana girmeyi düşünen her yatırımcının mutlaka izlemesi gereken bazı filmler var. Dilerseniz gelin hep beraber bu filmlere bir göz atalım:
10. Büyük Açık (The Big Short)
İmdb Puanı: 7,8
Michael Lewis’in Büyük Açık: Kıyamet Çarkının İçinde adlı yapıtından uyarlanan film, 2007-2008 yılında ABD’yi kasıp kavuran emlak krizini herkesten evvel öngören birkaç kurnaz finansçıyı konu alıyor. Filmde sıradan insanların kafasını karıştırabilecek finansal kavramlar ve durumlar son derece basit ve anlaşılabilir şekilde gözler önüne seriliyor. Mesela filmin aktrislerinden Selena Gomez, kumar oynarken “sentetik teminatlı borç yükümlülüğü” gibi bir tabiri anlayacağımız bir dille açıklıyor; Margot Robbie ise şampanya banyosu yaparken “ipotek teminatlı tahviller”den bahsediyor.
9. Kapıdaki Barbarlar (Barbarians at the Gates)
İmdb Puanı: 7,3
9 numarada RJR Nabisco adlı ünlü Amerikan şirketler grubunun kaldıraçlı satın alımını anlatan ve günümüzde pek de bilinmeyen 1993 yapımı Kapıdaki Barbarlar yer alıyor. Film, yaşanmış bir hadiseyi kendine has bir üslupla anlatıyor, haliyle olayı biraz farklı şekilde yorumluyor. Yine de film hem o kadar inandırıcı hem de o kadar etkileyici ki izleyicilerin Nabisco CEO’su F. Ross Johnson’un beceriksizliği ve açgözlülüğü karşısında hayrete düşmemelerine imkan yok. Ayrıca şirketin satın alım sürecinde gizli kapılar ardında gerçekleşen pazarlıklar ve türlü entrikalar da filmi hayli ilgi çekici kılıyor.
8. Amerikan Sapığı (American Psycho)
İmdb Puanı: 7,6
Finans dünyasında geçen bu kanlı, insanı düşünmeye sevk eden ve nefes kesici filmde Christian Bale, karanlık sırrını herkesten gizleyen zengin bir yatırım bankeri rolünü oynuyor. Aslında filmde finansla ilgili fazla bir şey yok ama finans alanındaki elitlerin içinde yaşadıkları garip dünya başarılı bir şekilde işleniyor. Bunun yanı sıra bu insanların birbirleri ve gerçek dünyayla kopuklukları da hoş bir biçimde ele alınıyor.
7. Glengarry Glen Ross
İmdb Puanı: 7,8
David Mamet’in kaleme aldığı tiyatro oyunundan uyarlanan bu muazzam film, yozlaşmış bir şirkette geçirdikleri yılların ardından tüm ahlaki değerlerini yitiren, hayatın tokatını yemiş bir grup emlakçının hikayesini anlatıyor. Filmde satışçıların açgözlülüğünü ve her fırsatta başvurdukları türlü katakullileri şaşkınlıkla izliyorsunuz. Ayrıca bu filmi izleyince satış müdürlerinin altlarında çalışan elemanlara ne çileler çektirdiğini de gayet iyi anlıyorsunuz. Filmin kadrosu başlı başına efsanelerden meydana geliyor. Yine de Alec Baldwin’e ayrı bir parantez açmamız lazım. Baldwin’in bir sahnede yaptığı “motivasyon konuşması” filmin en önemli yeri zira bu sahne sayesinde baskı altında çalışmanın ne demek olduğunu tam anlamıyla idrak ediyorsunuz.
6. Büyük Kumar (Rogue Trader)
İmdb Puanı: 6,3
Film, dünyanın en eski ikinci ticari bankası Barings Bank’ı tek başına batıran Nick Leeson adlı bir yatırım uzmanının hikayesini anlatıyor. Singapur piyasasının parlayan yıldızı Leeson, çabucak yükselir ancak düşüşü de bir o kadar hızlı olur. Kaybettiği paranın haddi hesabı yoktur ancak Leeson gizli hesaplar kullanarak bu kayıpları yöneticilerinden saklar, en sonunda da şirket Nikkei yani Tokyo borsasında çok ciddi zarar eder, bu da büyük bir felakete sebep olur. Hem filmin kendisi oldukça sürükleyici hem de Leeson’un risk yönetimi ve finansal denetim konusunda yaptığı hatalar bizler için mühim bir ders niteliğinde.
5. Ticaret Yolları (Trading Places)
İmdb Puanı: 7,5
The Prince and the Pauper adlı eski filmin bu modern yorumunun başrolünde hepimizin bildiği Eddie Murphy var. Murphy, filmde usta bir üçkağıtçıyı canlandırıyor. Murphy’nin karakteri kandırılıyor ve bir borsa şirketine müdür oluyor, ayrıca Dan Aykroyd tarafından canlandırılan burnu büyük bir yöneticiyi de istemeden işinden ediyor. Aslında film borsadan ziyade hayatta beklenmedik durumlarla karşılaşan karakterlerin hikayelerini anlatsa da filmin son 15 dakikasında borsa oynayan insanların yaptığı türlü çılgınlıklar tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriliyor. Şimdi tüm detayları verip film zevkinizi mahvetmeyelim ama bu sahnenin başlı başına ne kadar mükemmel olduğunu da söylemezsek olmaz. Tabii oyuncuların takdire şayan performansları ve 80’lerin o büyüleyici atmosferi de bu filme ayrı bir lezzet katıyor.
4. Para Avcısı (The Wolf of Wall Street)
İmdb Puanı: 8,2
Martin Scorsese’nin yönettiği, çakal borsacı Jordan Belfort’un yükseliş ve düşüşünü anlatan bu biyografi tadındaki filmi izlemediyseniz vay halinize! Resmen Leonardo DiCaprio ve Jonah Hill’in müthiş performanslarını kaçırıyorsunuz! Gerçek olayları birazcık drama ile harmanlayarak gözler önüne seren Para Avcısı, tezgah üstü aracılık şirketi Stratton Oakmont ile 80’lerde ve 90’larda birçok büyük şirketin halka arz edilmesi için çevrilen türlü dolapları ustalıkla anlatıyor.
3. Kazan Dairesi (Boiler Room)
İmdb Puanı: 7,0
Yazının başlarında bahsettiğimiz Kapıdaki Barbarlar adlı filmde kurumsal bir şirketin yönetim kurulu toplantı odasının ihtişamını ve zenginlerin içinde yaşadığı şatafatı görüyorsunuz. Lakin Kazan Dairesi’nde bundan çok farklı bir durum ele alınıyor, yani seyircilere finans sektörünün en alt kademelerini de görme imkanı sağlanıyor. Filmde karakterler satın aldıkları hisselerle ilgili yalan haberler yayıyor, hisselerin değerlerini yükseltip yüksek fiyattan satmaya çalışıyor. Kazan Dairesi gerçek olaylara dayanan bir film değil ancak bahsettiğimiz bu kurnazca taktiğe başvuran birçok firma var. Tabii bu üçkağıtçı şirketlerin insanlara yaşattığı acılar da filmde gayet gerçekçi biçimde yansıtılmış. Kısacası borsaya yatırım yapmayı düşünüyorsanız mutlaka Kazan Dairesi’ni izleyin çünkü bu film cidden bir uyarı niteliğinde. Filmi izledikten sonra şeffaflıktan taviz vermeyen ve sağlam temelleri olan şirketlere yatırım yapacağınıza adeta ant içiyor, aşırı iyi görünen her fırsat karşısında temkinli olmanız gerektiğini öğreniyorsunuz.
2. Oyunun Sonu (Margin Call)
İmdb Puanı: 7,1
Belki de bu listede yer alan filmler içerisinde finans dünyasını en gerçekçi biçimde yansıtan filmdir Oyunun Sonu. Bu başarılı film, felaketin eşiğine gelen bir Wall Street bankasının 24 saatini anlatıyor. Filmde 2008 ekonomik krizinden hemen önce gereksiz ve dikkatsiz bir biçimde risk alan büyük bankaların yaşadığı hezimet alaylı bir şekilde gözler önüne seriliyor. Filmin belki de en etkileyici sahnesinde iki ana karakter kendi aralarında konuşuyor, yakında bünyesinde çalıştıkları bankanın büyük bir batağa sürükleneceğinden bahsediyorlar. Bu sırada da iki arkadaşın arasında duran temizlik görevlisi, olan biteni hiç mi hiç umursamadan işini yapmaya devam ediyor.
1. Borsa (Wall Street)
İmdb Puanı: 7,4
Veee sürpriz! Listemizin 1 numarasında Oliver Stone’nin şaheseri Borsa yer alıyor. Aslında finans dünyasında hakim olan açgözlülük ve hazcılık duygularını açık bir şekilde ortaya koymak için çekilen bu film, vizyona girişinin ardından geçen 30 yıl içerisinde resmen borsacılar, brokerlar, analistler ve bankerlerin eleman kapmak için kullandığı bir araç haline geldi. Evet, film “içeriden bilgi ticareti” gibi faaliyetlerin potansiyel tehlikeleri hakkında değerli bilgiler veriyor, acımasız ve kurnaz yatırımcılara dikkat çekiyor. Ama şimdi kim çıkıp da “Ben Bud Fox veya Gordon Gekko olmak istemem!” diyebilir ki? İkisi de hırslı ve açgözlü olan bu iki karakter bizi hiç etkilemiyor desek büyük bir yalan söylemiş oluruz. Eee, o zaman Gordon efendinin “Açgözlülük iyidir.” sözünün de üzerimizdeki tesiri büyüktür muhakkak.
Uzun lafın kısası
Finans alanında uzmanlaşmak isteyen herkesin bu filmleri izlemesini şiddetle tavsiye ediyoruz. Hatta bu alanda kariyer hedefiniz yoksa bile bahsettiğimiz filmleri izleyerek en azından genel kültürünüzü arttırabilirsiniz. Ama ne demişler, “Kurgu dünyasıyla gerçekler asla bir değildir”. Nitekim hem 2008 krizi hem de Enron ve Madoff skandallarından da anladığımız üzere ne olursa olsun Hollywood filmleri gerçek hayatı tam olarak yansıtamaz ve hayat her zaman beklenmedik sürprizlerle doludur.
