Herkesin hayalleri vardır. İster büyük olsunlar ister küçük olsunlar, hayallerimiz hayatımızda büyük yer kaplarlar. Bu hedefleri gerçekleştirmek mutluluğumuzu ve refahımızı doğrudan etkiler. Hedeflerimize ulaşmamız özsaygımızı arttırmanın en iyi yollarından biridir. Hedeflerimiz, daha iyi bir insan olmamıza yardımcı olurlar. Yani hedefiniz ister milyonlar kazanmak olsun, ister sanatçı olmak olsun, ister birinci sınıf bir atlet olmak olsun, beklemeyin. Bugünden itibaren hedefiniz doğrultusunda çalışmaya başlayın.
1 – Hedefler belirleyin
Ne istediğinize karar verin. İlk adım ne başarmak istediğinizi belirlemektir. Bu büyük de olabilir, küçükte olabilir. Ne başarmak istediğinize karar vermeniz başarının ilk adımıdır.
Örneğin hedefiniz daha mutlu bir insan olmak mı? Bir enstrüman çalmayı öğrenmek? Bir spor dalında başarılı olmak? Daha sağlıklı olmak? Bütün bunlar geçerli hedeflerdir. Ne istediğinize karar vermek size kalmış bir şey.
Koşullarınızı belirleyin. Ne istediğinize karar verdikten sonra, bu hedeflerin sizin için ne anlama geldiğini düşünmeye başlayın. Birinin hedef tanımıyla diğerinin hedef tanımı birbirinden farklıdır.
Örneğin hedefiniz daha mutlu bir insan olmaksa, mutluluğun sizin için ne anlama geldiğini düşünün. Mutlu bir yaşantı neye benziyor? Ne tür şeyler sizi mutlu eder?
Bu daha az ilişkilendirilen hedeflere de uyarlanabilir. Hedefiniz gitar çalmayı öğrenmekse, bu sizin için tam olarak ne ifade ediyor? İnsanların partilerde söylediği birkaç şarkıyı bilmek sizi tatmin edecek mi? Veya klasik konser gitaristi mi olmak istiyorsunuz?
Nedenini sorun. Neden bu hedefleri seçtiğinizi düşünmek için zaman ayırmanız önemlidir. Motivasyonlarınız hakkında düşünürseniz, hedeflerinizi gözden geçirmeyi bırakabilirsiniz.
Diyelim ki gitar çalmayı öğrenmek istiyorsunuz. Durun ve nedenini düşünün. Gitar çalan çocukların okulda daha popüler olması bu hedefi seçmenize neden olmuş olabilir mi? Ancak bu gitar çalmayı öğrenmek için iyi bir neden değildir.
Hedefinizin gerçekçi olup olmadığını belirleyin. Her hayal gerçek olmaz. Hedefiniz gerçekçi görünmüyorsa, başka bir hedef bulun.
Dünyanın en iyi basketbol oyuncusu olmak istediğinizi hayal edin. Bu zorlu bir hedeftir ancak bazı insanlar için gerçekleştirilebilir bir hedeftir. Ancak boyunuz kısaysa, bu hedefe ulaşmak sizin için muhtemelen zor olacaktır. Bu hedef başarısız olmanıza ve hevesinizin kaçmasına neden olur. Arkadaşlarınızla basketbol oynayarak eğlenebilirsiniz. Ancak sporda en iyisi olmak istiyorsanız, boyun önemli olmadığı bir spor dalına odaklanmanız gerekiyor.
2 – Plan yapın
Yazarak beyin fırtınası yapın. Genel bir hedef belirledikten sonra, bu hedefi özelleştirin ve bu hedefe ulaşmak için bir plan yapın. İlk adım bir şeyler karalamaktır. Biraz kağıt alın ve aşağıda yer alan başlıklarla ilgili düşüncelerinizi yazın:
İdealinizdeki gelecek
Diğerlerinde hayran olduğunuz nitelikler
Daha iyi yapılabilecek şeyler
Hakkında daha fazlasını öğrenmek istediğiniz şeyler
Geliştirmek istediğiniz alışkanlıklar
Bu adım birçok olasılığı hayal etmenize yardımcı olur. Bu olasılıklardan birkaç tanesini kağıda yazdıktan sonra, hangilerinin sizin için önemli olduğunu belirleyin.
Hedeflerinizi düşündükten ve beyin fırtınası yaptıktan sonra, hedeflerinizi biraz daha özelleştirin. Beyin fırtınası sırasında aldığınız notları kullanın. Başarmak veya yapmak istediğiniz daha özel şeyleri yazın.
“Daha iyi çalmak istiyorum, bu nedenle elimden gelenin en iyisini yapacağım” gibi belirsiz hedefler “altı ay içinde en sevdiğim şarkıyı çalmayı öğrenmek istiyorum” gibi özelleştirilmiş hedefler kadar verimli değildir. Kötü bir biçimde tanımlanmış veya belirsiz olan hedefler, özelleştirilmiş hedefler kadar etkili değillerdir.
“Zengin olmak istiyorum” gibi genel hedeflerin ötesine geçin ve sonuçlar alabileceğiniz daha özel hedeflere odaklanın. “Zengin olmak istiyorum” gibi bir hedef yerine “borsaya yatırım yapma konusunda uzman olmak istiyorum” gibi bir hedef belirleyin.
SMART yöntemini kullanmayı hesaba katın. Hedeflerinizi özelleştirmenin ve değerlendirmenin en iyi yollarından biri SMART yöntemini kullanmaktır. Bu yaklaşım niteliklerine göre hedeflerinizi düzenlemenize yardımcı olur:
Özel
Ölçülebilir
Başarılabilir
İlgili ve
Zaman sınırlı
Hedeflerinizi sıralayın. Birçok insanın bir sürü hedefleri var. Aslına bakacak olursanız beyin fırtınası yaparken birden fazla hedefinizin olduğunu fark edebilirsiniz. Durum böyleyse, önemine göre hedeflerinizi sıralamaya çalışın.
Hedeflerinizi sıralamanız en anlamlı olana odaklanmanıza yardımcı olacaktır.
Örneğin astrofizik alanında PhD kazanmak istiyor olabilirsiniz, klasik gitar çalmayı öğrenmek istiyor olabilirsiniz, Tolstoy’un bütün eserlerini okumak istiyor olabilirsiniz veya maraton koşmak istiyor olabilirsiniz. Bütün bunları bir anda yapmak mümkün değildir. Hangi hedeflerin sizin için daha önemli olduğuna karar vermeniz uzun ve kısa vadeli plan yapmanıza yardımcı olur.
Bu sürecin bir parçası olarak her hedefin kararlılık seviyesini belirleyin.
Etkileri düşünün. Bu hedeflerin her birinin hayatınızı nasıl etkileyeceğini düşünün. Bunu yapmanız, hedeflerin faydalarını belirlemenize yardımcı olacaktır.
Bu şekilde düşünmeniz mücadele sürecini hayalinizde canlandırmanıza da yardımcı olacaktır. Bu sayede motivasyonunuz artacaktır.
Alt hedefler yaratın. Hedefleri daha küçük görevlere bölerseniz, hedeflerin birçoğu daha ulaşılabilir hale gelirler. Daha küçük görevler alt hedeflerdir.
Örneğin, gitar çalmayı öğrenmek istiyorsanız, ilk alt hedefiniz gitar almak olmalıdır. Bir sonraki hedefiniz dersler almak olabilir. Bir sonraki, en temel akortları öğrenmek olabilir.
Bu hedefler içir çalışma programı hazırlamanız odaklanmanıza ve yolunuzda düzgün bir şekilde ilerlemenize yardımcı olur.
Engelleri tanımlayın. Bu hedefleri başarmanızı engelleyecek ne tür engeller var. Bunu önceden düşünmeniz bu engellerin üstesinden nasıl geleceğinizi belirlemenize yardımcı olur.
Örneğin gitar dersleri sandığınızdan pahalı olabilir. Daha fazla para bulmaya çalışabilirsiniz veya eğitici kitaplar veya videolar aracılığıyla kendiniz öğrenmeye çalışabilirsiniz.
3 – Gerçekleştirin
Zaman ayırın. Süreci kolaylaştırmak ve odaklanmaya devam etmek için yapabileceğiniz bir sürü şey var. Zaman ayırırsanız ve çalışırsanız hedeflerinizin çoğunu gerçeğe dönüştürebilirsiniz.
Hedefinizi gerçekleştirmek için ne kadar zamana ihtiyacınızın olduğunu düşünün. Diyelim ki gitar çalmanın temel prensipleri öğrenmek için 40 saate ihtiyacınız var ve sizde bir ayda öğrenmek istiyorsunuz. Her gün bir saat daha fazla çalışarak hedefinize ulaşabilirsiniz.
Rutin oluşturun. Günlük rutinler oluşturun. Hedeflerinizi gerçekleştirmek için zamanınızı programlayın.
Diyelim ki 6:00’dan 6:30’a kadar yarım saat gamları çalışıyorsunuz. 6:30’dan 7:00’ye kadar akortları çalışabilirsiniz. 7:15’e kadar belli bir şarkı üzerinde çalışabilirsiniz. Bu rutine her gün bağlı kalırsanız, herhangi bir enstrümanı kısa sürede çalmayı öğrenebilirsiniz.
Sürecinizi takip edin. Hedefiniz doğrultusunda çalışmaya başladıktan sonra, sürecinizi takip edin. Günlük tutun, uygulama kullanın veya masa takvimi alın ve başardığınız alt hedefleri not alın.
Sürecinizi takip etmeniz motive olmanıza yardımcı olur. Aynı zamanda rutininize bağlı kalmanızı da sağlar.
Süreci günlük olarak yazdığınız bir günlüğünüzün olması stresi azaltmanın en iyi yollarından biri.
Motive olun. Bir hedefi gerçekleştirmenin en zorlu bölümlerinden biri motive olmaya devam etmektir. Ulaşılabilir alt hedefler belirlemek ve süreci takip etmek faydalıdır. Ancak ek pekiştirmelere de ihtiyacınız olabilir.
Pekiştirme eylemleriniz için sonuçlar yaratmanız anlamına gelir. Pekiştirmenin iki türü vardır.
Olumlu pekiştirme hayatınıza bir şey katmanız anlamına gelir. Örneğin bir alt hedefi başardıktan sonra kendinize bir tatlı ısmarlayabilirsiniz.
Olumsuz pekiştirme bir şeyden uzaklaşmanız anlamına gelir. Örneğin bir alt hedefe ulaştıktan sonra, ütü yapmayarak kendinizi ödüllendirebilirsiniz.
Pekiştirme, motivasyonu arttırma konusunda cezaya göre daha verimlidir. Başarısızlıklar yüzünden kendinizi bir şeylerden mahrum etmeniz veya kendinizi cezalandırmanız pekiştirme kadar olumlu sonuçlar vermez.
İpuçları
Kendinize inanın.
Kendinize karşı dürüst olun.
Lao-Tze’nin şu sözünü unutmayın: ” En uzun yolculuklar bile, tek bir adımlar başlar.”
Yazın. Yazmak düşünceleri harekete geçirir. Hedeflerinizi yazmanız niyetlerinize güç verir.
Hedefleri – hedefleriniz aynı olsun ya da olmasın – olan diğer insanlar destek sistemi vazifesi görürler. Onlarla her gün konuşun. İnsanların hedeflerinden bahsettiği online topluluklara da katılabilirsiniz.
Negatifliğin sizi ele geçirmesine izin vermeyin. Pozitif olun!
Korkularınız yüzünden asla hedeflerinizden vazgeçmeyin. İlham almaya ve denemeye devam edin.
Uyarılar
Her şey her zaman planlandığınız gibi gitmez. Hedeflerinize bağlı kalın ancak esnek olun. Bazen bir şeyler beklediğinizden farklı ilerler ancak bu kötü bir durum değildir. Açık fikirli olmaya devam edin.
Olmayacak bir şeyi oldurmaya çalışmayın. Başka bir yaklaşım deneyin.
Hızınızı kendiniz belirleyin. Yeni hedefler üzerinde çalışan insanlar çok zaman ve çaba harcarlar. Ancak başlangıç aşamasında standartlar belirlemezseniz, uzun vade de başarılı olamazsınız.
