Bir insanın beklentileri, hayalleri, hedefleri büyük ya da küçük olabilir. Önemli olan bir hedefe sahip olmaktır. Hayatta bazı şeylere ulaşmak zaman alabilir, bazı şeylerse kısa süre içinde elde edilir. Belli hedef ve hayallere sahip olmak ise kişiye özgüven kazandırır, kişinin hayat kalitesini artırır; kişiye bir amaç aşılar.
Bu nedenle hayatınızla ilgi hedef belirlemeniz büyük önem taşır. Biz de bu yazımızda hayatınızla ilgili hedef belirlerken dikkat etmeniz gereken bazı önemli konulara değineceğiz.
1. Hayattaki Amacınızı Belirleyin
Kendinize hayatta ne istediğinizi sık sık sorun.
- Bugün ne yapmak istiyorsunuz?
- Yarın ne yapmak istiyorsunuz?
- Bundan 10 yıl sonra kendinizi nasıl bir konumda görmek istiyorsunuz?
Bu sorulara vereceğiniz cevaplar ise tamamen size kalmıştır.
- Mutlu olmak istiyorum.
- Avukat olmak istiyorum.
- Anne olmak istiyorum.
- Dünyaca ünlü bir moda fotoğrafçısı olmak istiyorum.
- Dağ evinde eşim ve köpeğimle yaşamak ve kitap yazmak istiyorum.
- Her hafta ailemle en az iki kez akşam yemeği istiyorum.
- Annemi günde en az bir kere aramalıyım.
- İş yerinde terfi etmeliyim.
- Sektörden önemli 3 kişiyle tanışmalıyım.
- Sigarayı bırakmalıyım.
- Çaya şeker atmayı bırakmalıyım.
- İspanyolca öğrenmeye başlamalıyım.
- Yüksek lisans yapmalıyım.
Özetle mesleki, kişisel, duygusal, bedensel ve ruhsal olmak üzere hayal ve hedeflere çeşitli açılardan yaklaşmak mümkündür.
Mutlaka okuyun: Hayat Amacınızı Nasıl Bulursunuz?
2. Daha Somut Hedefler Belirleyin
Hayatınızda değiştirmek ve geliştirmek istediğiniz alanları belirleyin. Kariyer, para, sağlık, aile, eğitim gibi alanlar olabilir bunlar. Bu alanların hangisinde ne tür değişiklikler yapmak istediğinize karar verin ve söz gelimi 5 yıl içinde bu alanlarda nasıl bir gelişme kat edeceğinizi düşünün.
“Daha sağlıklı ve fit olmak istiyorum” gibi muğlak bir hedef yerine “Artık şeker ve ekmek tüketmeyeceğim” demeniz daha somut bir hedef koymanız açısından önemlidir.
“Kendi işimi kurmak istiyorum” yerine “Şehir merkezine yakın bir noktada kırtasiye açmak istiyorum” demeniz de yine hedefinizi gözünüzde canlandırabilmeniz bakımından idealdir.
3. Kısa Vadeli Hedeflerinizi Not Alın
Birkaç yıl içinde ne yapmak istediğinizi temel olarak belirledikten sonra daha somut ve kısa vadeli planlar yapmanız gerekir. Kendinize örneğin 6 ay ya da 1 yıl gibi kısa bir süre tanıyın.
Hedeflerinizi not aldığınız zaman unutmanız ve yadsımanız daha zor olur. Kendinizi bu hedeflere karşı sorumlu hissedersiniz.
Örneğin daha sağlıklı ve fit olmak için günlük en az 5 kilometre yürümeye başlayabilirsiniz.
Kendi işinizi açmak istiyorsanız öncelikle girişimcilik ve muhasebe ile ilgili 3 aylık bir kursa gitmeyi düşünebilirsiniz.
4. Planlar Arası Bağlantı Kurun
Temel olarak neden kendinize belli hedefler koyduğunuzu sormalı ve neyi başarmak istediğinizi belirlemelisiniz.
- Buna değer mi?
- Doğru zaman mı?
- İhtiyaçlarımı karşılıyor mu? … benzeri sorular sorabilirsiniz yani.
Örneğin kısa vadeli fitness planınız 6 ay boyunca spor salonuna düzenli gidip çalışmaksa bu hedefin uzun vadeli hedefiniz olan maraton koşmaya nasıl katkı sağlayacağını düşünün. Eğer kısa vadeli plan, uzun vadeli plana katkı sağlamayacaksa kısa vadeli planınızı değiştirmeye çalışın.
5. Hedeflerinizi Güncelleyin ve Düzenleyin
Hedef koyarken kendinizi büyük hedefler düşünürken bulabilirsiniz. Bu çok normaldir. Büyük hedefler kişiyi hayata bağlar. Ancak dediğimiz gibi büyük hedefler, ancak küçük hedeflerin başarıyla gerçekleştirilmesi yoluyla elde edilir. Örneğin kendinize koyduğunuz 6 aylık süre boyunca ne yaptınız? Yaptığınız şeyler, sizi büyük hedefinize ulaştırabilir mi?
Örneğin fit ve sağlıklı olmak için günlük 5 kilometre yürüyüş hedefini 6 ay boyunca düzenli olarak gerçekleştirdiniz. Ancak bu hedefi gerçekleştirmek sizi yeni hedeflerden alıkoymamalı, bu sefer de günlük 10 kilometre yürümeyi düşünmelisiniz.
Ya da kendi işinizi açmak için muhasebe ve girişimcilik kursuna gittiniz. Açmak istediğiniz dükkan için şahane bir lokasyon buldunuz. Şimdi sıra işinizi finanse edebilmek için kredi ve hibe bulmaya gelmiş demektir. Sırayla dükkan kiralama, dükkanı döşeme, işe eleman alma gibi adımlar atmalısınız. Yani hedeflerinizi düzenli aralıklarla güncellemelisiniz.
6. Spesifik Düşünün
Amaç belirlerken “kim, ne, ne zaman, nerede, nasıl, niçin” sorularına yanıt vermelisiniz. Yani 5N 1K’yı cevaplayabilir olmanız gerekir. Her spesifik amaç için bu sorgulamayı yapmanız da büyük önem taşır.
Fit ve sağlıklı olmak için maraton koşma hedefi koydunuz kendinize. Burada da 5N 1K’yı kendinize sormanız gerekir?
Kim? Ben
Ne? Günlük 5 kilometre yürümek
Nerede? Atatürk Parkı’nda
Ne zaman? Her sabah
Nasıl? Gerekirse internette daha az zaman harcayıp kendime zaman ayırarak
Neden? Maraton koşabilmek için bedenimi kuvvetlendirmek amacıyla
7. Hedeflerinizi Ölçümleyin
Gelişim düzeyini ölçebilmek için amaçlarınızın somut ve ölçülebilir olması gerekir. “Daha çok yürüyeceğim” yerine “Atatürk Parkı’ndaki parkuru her gün 3 kez turlayacağım” demeniz gerekir örneğin.
Günlük 5 kilometre yürümek ölçülebilir bir hedeftir. Metreleri ve kilometreleri sayabilirsiniz. Hatta günlük 5 kilometre yürüme hedefini sabah en az 2, akşam en az 3 kilometre olarak da yeniden düzenleyebilirsiniz. Daha sonra bu hedefinizi zaman kısıtlamasına da sokabilirsiniz. Her sabah 5 kilometreyi 20 dakikadan az sürede yürüyeceğim gibi…
8. Gerçekçi Olun
Durumunuzu dürüst ve açık bir şekilde değerlendirmek ve hedeflerinizin gerçekçi olup olmadığını değerlendirmeniz şarttır. Hedefinizi gerçekleştirebilmek için zaman, beceri, kaynak ve bilgi gibi şeylere sahip olduğunuzdan emin olmalısınız.
Yani maraton koşmak istiyor olabilirsiniz. Ancak her gün düzenli olarak antreman yapma durumunuz yoksa, günde 14 saat çalışıyorsanız bu hedefiniz maalesef sadece sözde kalmaya oldukça mahkumdur.
Diğer bir ifadeyle hedeflerinizi gerçekçi bir biçimde belirlemeli, laf olsun diye hedef koymamalısınız.
9. Önceliklendirmeye Önem Verin
Bir insanın günün belli bir saatinde irili ufaklı birçok hedefi olabilir. Şu an hem maraton koşmak istiyor, hem trafiğe takılmamak istiyor hem de akşam Netflix’te House of Cards izlemek istiyor olabilirsiniz. Burada hedefleriniz arasında önceliklendirmeye gitmeli; gerçekten çok istediğiniz hedeflerinizi öncelik sırasında başa almalısınız.
Sağlıklı olmak istiyorsunuz. Şahane. Günde 5 kilometre yürümek, haftada iki gün yüzmek, sebzeye ağırlıklı beslenmeye geçmek istiyorsunuz. Ancak tüm bunların hepsini yapacak enerjiye sahip olamayabilirsiniz. Örneğin temel amacınız maraton koşmak ise haftada iki gün yüzmek şahane olsa bile birincil önceliğiniz değildir. Sizin önceliğiniz günlük 5 kilometre yürümek ya da koşmak olmalıdır.
Kendi işinizi kuracaksanız önceliğiniz dükkana mobilya almak değil, finansman meselesini halletmek olmalıdır.
10. Gelişiminizi Takip Edin
Kişisel ve mesleki gelişiminizi takip edebilmek için not almak çok faydalıdır. Belli bir zaman diliminde bir hedef için ne kadar gelişme gösterdiğinizi göstermek sizi oldukça motive eder ve daha sıkı çalışmanız için cesaretlendirir.
Söz gelimi sizin gibi maraton koşmak isteyen birileriyle arkadaş olmak, birbirinize destek olmak ve tatlı bir rekabet içine girmek son derece yararlı olabilir. 1 ay önce 5 kilometreyi kaç dakikada koştuğunuz ile bugün 5 kilometreyi kaç dakikada koştuğunuzu değerlendirmek, yine size özgüven kazandırır ve gelişme hissi verir.
Kendi işinizi kurma konusunda gelişiminizi takip etmek bir miktar daha zor olsa bile yine de tüm hedeflerinizi (alt hedefler de dahil olmak üzere) not alıp hallettiğiniz işlerin yanına tik koymak da sizi cesaretlendirir ve hedeflerinize bağlı kılar.
11. Hedeflerinizi Değerlendirin
Hedeflerinizi gerçekleştirdiğiniz zaman mutlu olmayı ve durumu gözden geçirmeyi unutmayın. Fikir aşamasından hayalin gerçekleşmesine kadar geçen sürede nasıl zaman geçirdiniz? Ne tür zorluklar atlattınız? Neler öğrendiniz? Kimler tanıştınız? Zaman ve beceri konusunda nasıl yol aldınız?
12. Hedef Koymaya ve Hayal Kurmaya Devam Edin
Hedeflerinizi gerçekleştirdiğiniz zaman işiniz bitmez. Şimdi sıra yeni hedefler koymaya gelmiştir.
Örneğin hayalinizde maraton koşmak vardı ve 1 yıl boyunca düzenli antreman yaparak bu hayali gerçekleştirdiniz… Peki şimdi sırada ne var? 10 kilometrelik bir maratona mı katılmak istiyorsunuz? Sürekli aklınızda yer eden paraşütle atlamaya mı yönelmelisiniz, yoksa uzun zamandır yazdığınız şiirleri bir kitap halinde bastırmalı mısınız? Yoksa dağcılığa mı başlamalısınız?
İşin özeti, kendinize somut ve gerçekçi hedef koymalı; bu hedefleri gerçekleştirmek için sıkı çalışmalı, sık sık durum değerlendirmesi yapmalı ve bu hedefi gerçekleştirene dek durmamalısınız.
Hedeflerin, hayallerin, amaçların gerçeğe dönüşmesinden alacağınız zevki, dünyada çok az şeyden alabileceğinize emin olabilirsiniz…
Hayal kurmayı, hedef koymalı hayatta asla ihmal etmeyin!
