Konuşarak ve düşünerek geçmişimizi sürekli olarak yaşamaya devam ederiz. Geçmişin sıkıntılı anıları bugünü yaşamayı zorlaştırır. Ancak geçmişten kurtulmanın zamanı geldi. Aşağıda yer alan adımları takip ederek ve zihninizi açık tutarak geçmişinizi bir parçanız olarak kabul edebilir, sizi geçmişe bağlayan negatif alışkanlıkları arkanızda bırakabilirsiniz.
1 – Geçmiş deneyimlerin olumsuz etkileriyle hesaplaşın
Geçmişin zorluklarını kabullenin: Çözülmemiş geçmiş deneyimler, bazen kalıcı psikolojik ve fizyolojik etkilere neden olabiliyor. Bu gibi durumlarda, geçmişinizin şu anki bakış açınızı veya alışkanlıklarınızı nasıl etkilediğini kabullenmeniz önemlidir.
İlk ve en önemli adım geçmiş deneyimlerin etkilerini kabul etmektir. Kabul etmediğiniz sürece geçmişin üstesinden gelemezsiniz. Travmatik bir olayı hatırlatan veya güçlü duygusal reaksiyonları tetikleyen bir şey olduysa bunu sakin bir biçimde kabullenmeye çalışın. Makalenin ilerleyen bölümlerindeki bazı stratejiler bunu yapmanıza yardımcı olacak.
Örneğin geçmişinizle ilgili güçlü duygular uyandıran sosyal bir durumla karşılaştığınız zaman, bu durumu görmezden gelmeyin. Bunun yerine kendinize bir dakika izin verin ve ortamdan uzaklaşın. Daha sonra geçmişi ve bu durumun sizi nasıl etkilediğini düşünün.
Güçlü sosyal destek ağlarınız olmazsa geçmiş travmaların etkileri daha da güçlü olur.
Bazen geçmiş deneyimlerden kaynaklanan travmalar o kadar yoğun olur ki önemsediğiniz insanlar bile etkilenebilirler. Çözülmemiş geçmiş deneyimler sevdiğiniz insanlarla sağlam ilişkiler kurmanızı engeller. Asla gerçekleşmeyecek hayallere kapılmanıza neden olurlar. Bu durum görüntünüzü ve alışkanlıklarınızı bile etkileyebilir.
Travmanın beyni nasıl etkilediğini kavrayın: Travmatik veya gergin deneyimler sinir sistemi kimyamızı etkiler. Zaman zaman beynimizin yapısını bile etkileyebilir.
Artık bunları aşmanız gerektiğini düşündüğünüz zamanlarda, gerçeğin bundan daha komplike olduğunu kendinize hatırlatın. Travmatik olaylar beyninizin işleyişini etkiler. Bunun üstesinden gelmek zaman alacağından kendinize fazla yüklenmemeli ve sabırlı olmayı denemelisiniz.
Güçlü deneyimlerden sonra genetik yatkınlıklarımız manipüle edilebilir. Başka bir ifadeyle beyniniz değişebilir. Bu genlerinizin ve deneyimlerinizin bir ürünüdür.
Geçmiş deneyimlerin psikolojik ve fizyolojik etkilerinin üstesinden gelmek zordur. Ancak bedeninizin ve beyninizin yeni deneyimlere göre kendilerini sürekli olarak yeniden organize ettiklerini aklınızdan çıkarmayın. Beyniniz ve bedeniniz daha önceden değişti ve yine değişecek. Unutmayın ki bu değişimi olumlu hale getirmek sizin elinizde.
Olanları değiştiremeyeceğinizi kabul edin: Geçmişe dönemezsiniz ancak geçmişi algılama ve geçmişle mücadele etme yönteminizi değiştirebilirsiniz. Bunu yapmazsanız yeni deneyimleriniz ve ilişkileriniz zarar görür.
Burada yapmanız gereken şey geçmişi kabul etmektir ve size yanlış yapanları affetmektir. Geçmişe dair hissettiğiniz duyguları kabul edin. Daha sonra da bu duyguların gitmesine izin verin.
Geçmişe dair kızgınlık veya acı hissediyorsanız bu negatif duyguların size zarar vereceğini kendinize hatırlatın. En ufak bir öfke bile geleceğinize zarar verir. Duygularınızı kabul edin. Daha sonra, size zarar veren şeyleri affedin ve güçlenin.
Bu süreç zaman alacaktır ve kişiden kişiye göre değişecektir. Makalede yer alan diğer adımlar bu süreci kolaylaştırmak için tasarlandı.
Geçmişe takılmak önünüze bakmanızı engeller ve problemler yaşamanıza neden olur.
Meditasyon veya yoga yapmayı deneyin: Geçmişinizle barışmanıza yardımcı olacak bir sürü uygulama var. Meditasyon ve yoga başa çıkma teknikleri geliştirmenize yardımcı olurlar. Bu egzersizler vücudunuzun farklı bölgelerini etkileyen duygularınızın daha hassas olmasına yardımcı olurlar.
Yoga, profesyonel bir eğitmen aracılığıyla öğrenilir. Daha önce hiç denemediyseniz internet üzerinden ücretsiz veya düşük ücretli online yoga kurslarına katılabilirsiniz.
Meditasyon evinizde kolayca yapabileceğiniz bir uygulamadır. Oturmak için rahat bir yer bulun, bacaklarınızı çapraz bağlayın ve ellerinizi bacaklarınızın üzerine koyun. Gözlerinizi kapatın ve yavaşça derin nefes alın. Konsantre olamıyorsanız, odağınızı nefesinize verin.
Bu uygulamalar geçmiş deneyimlerinizle alakalı belirli duyguları tanımlamanıza yardımcı olacaktır. Meditasyon ve yoga aracılığıyla davranışlarınızı ve alışkanlıklarınızı etkileyen şeyleri fark edebilirsiniz.
Günlük tutun: Günlük yaşantınızdaki veya geçişinizdeki olayları yazın. Günlük tutmak zorlu duygularla mücadele etmenin en iyi yollarından biridir.
Gün boyunca deneyimlediğiniz şeylerin listesini yapın. Olayları hikayeleştirmek zorunda değilsiniz. Zihniniz açık olsun ve aklınıza gelenleri yazın.
Günlük tutmak kolaylıkla alışkanlık haline gelen bir yöntemdir. Aklınıza gelen geçmiş deneyimlerinizi de yazabilirsiniz.
Düşüncelerinize ve duygularınıza odaklanın. Önemli olan güzel bir hikaye anlatmak değil, kendinizi ifade etmektir.
Geçmişinizdeki kötü olayları yazmanız bu olayları kabul etmenize yardımcı olur. Dışavurumcu yazılar hem mental hem de fiziksel sağlık için faydalıdır. Duygularınızı harekete geçirmenize ve bozulan uyku düzeninizin onarılmasına yardımcı olur.
Bu tür duygusal çalışmalar zaman alır ancak kararlı olursanız oldukça etkili olurlar.
Diğer insanlarla zaman geçirin: Bazen çözülmemiş geçmiş deneyimler yüzünden yeni insanlara güvenmek zor olur. Bu da sağlıklı ilişkilerin kurulmasını zorlaştırır. Ancak güçlü sosyal destek sistemleri yıkıcı deneyimlerin etkilerini iyileştirmede büyük rol oynar.
Gönüllülük faaliyetleri de diğer insanlarla yeniden iletişim kurmanın en iyi yollarından biridir. Diğerlerinin yaşadığı zorlukları görmeniz zayıf noktalarınızın üstesinden gelmenize yardımcı olur.
Profesyonel yardım alın: Kendinizi kötü veya çaresiz hissediyorsanız bir profesyonelden yardım alabilirsiniz.
Geçmiş deneyimlerin hiç olmadığı kadar yıpratıcı olduğu zamanlar vardır. Bu tür zamanlarda danışmanlardan ve terapistlerden yardım almak gerekir.
2 – Yeni alışkanlıklar edinin
Sosyal çevrenizi değerlendirin: Geçmişe odaklanmanıza neden olan arkadaşlarınızı geride bırakın. İçinde yaşadığımız sosyal çevre kim olduğumuzu tanımlar. Aynı zamanda hayatımızdaki çözülmemiş geçmiş deneyimlerle mücadele etme biçimimizi de etkiler.
Birlikte zaman geçirdiğiniz insanları ve bu insanların size neler hissettirdiğini düşünün. Kötü hissetmenize veya olumsuz alışkanlıkları pekiştirmenize neden olan insanlar varsa bu insanlarla daha az vakit geçirin.
Örneğin sizi sürekli olarak eleştiren insanlar size iyi gelmezler. Kendinizi kötü hissetmenize neden olan deneyimlerle başa çıkmanızı zorlaştıran arkadaşlar problemlere neden olurlar. Yeni arkadaşlar edinin veya en azından ortam değişikliği yapın.
Bu her zaman kolay olmaz ancak konfor bölgenizden çıkmanın ve birey olarak ilerlemenin en iyi yollarından biridir.
Yeni insanlarla yeni hobiler denemek iyi bir fikirdir. Hazır olduğunuz zaman, konfor bölgenizin sınırlarını zorlamaya başlayın.
Sizi destekleyen arkadaşlarınıza teşekkür edin: Size saygı göstermeyen insanlar için kendinizi üzmeyin. Yanınızda olan insanlara odaklanın. Yardımları için onlara teşekkür edin.
Sıkıntılı zamanlarınızda yakın arkadaşlarınızla vakit geçirin. Etrafınızda sizi destekleyen insanların olması güçlenmenize yardımcı olacaktır.
Kendinizi kötü hissettiğiniz zamanlarda yolunuzu şaşırmanıza izin vermeyecek insanlarla zaman geçirmeye çalışın.
Kötü alışkanlıklara saplandığınızı veya çaresizlik içinde olduğunuzu düşündüğünüz zaman güvendiğiniz bir arkadaşınızı arayın ve bir şeyler yapmayı teklif edin. Etrafınızda birinin olması, desteklendiğinizi hissetmenize yardımcı olur.
Sistematik duyarsızlaştırmayı deneyin: Sistematik duyarsızlaştırma, rahatlama teknikleri kullanılarak üzüntü veren durumlardan kurtulma sürecidir. Amaç, zamanla bu durumların üstesinden kendi kendinize gelmenizi sağlamaktır.
Derin nefes alma egzersizleri veya meditasyon gibi temel rahatlama tekniklerini öğrenmekle başlayın. Daha sonra, sizi rahatsız eden durumları düşünün. Sakin olmak için öğrendiğiniz rahatlama tekniklerini kullanın.
Vahşi bir köpek tarafından saldırıya uğradığınızı ve yaralandığınızı düşünün. Bütün köpeklerden korkmaya başlayabilirsiniz. Bu durumun üstesinden gelmek için köpeği olan bir arkadaşınızı ziyaret edin. Rahatlama tekniklerini kullanın ve arkadaşınızın evinde kısa bir süre oturun. Arkadaşınızı ziyaret etmeye devam edin ancak kaldığınız süreyi uzatın. Bu ilk başta zor olacaktır ancak uysal bir köpekle zaman geçirmeniz saldırı sırasında hissettiklerinizin üstesinden gelmenize yardımcı olacaktır.
Korkularınızla yüzleşin ve alışkanlıklarınızı değiştirin: Bazen karakterimizle çelişen ve ilerlememizi engelleyen alışkanlıklar ediniriz. Bu alışkanlıklar doğru kararlar vermemizi engellerler. Doğru kararlar verebilmek için bu alışkanlıklardan kurtulmak gerekir.
Köpek örneğine geri dönelim. Bir köpek tarafından saldırıya uğradıysanız, köpek gezdiren birini gördüğünüz zaman yolunuzu değiştirebilirsiniz. Bunu istemsiz bir şekilde yaparsınız. Kısa vade de endişenizi azaltabilirsiniz. Ancak uzun vadede korkunuz daha da artar. Bu durumda, bu alışkanlıktan kurtulmanız gerekir. Köpeklerin önüne atlamanıza gerek yok ancak köpek gördüğünüz zaman yolunu değiştirmemeyi deneyebilirsiniz.
Sistematik duyarsızlaştırma zarar veren alışkanlıkları değiştirmenize yardımcı olur.
Bazen çözülmemiş deneyimlerin bizi ne kadar değiştirdiğini fark etmeyiz. Bunları engelleme çabalarımız günlük alışkanlıklarımız haline gelir. Davranışlarımızda bir değişiklik olup olmadığını anlamanın en iyi yolu güvendiğimiz birinden yardım almaktır. Bizim fark edemediğimiz bir şeyi başka biri fark edebilir.
Örneğin yakın arkadaşınıza “Kız arkadaşımdan ayrıldığımdan beri garip davrandığım oluyor mu?” diye sorabilirsiniz.
Davranışınızı gözlemlemek için liste yapın: Korktuğunuz veya kendinizi rahat hissetmediğiniz için bir şeyleri yapmaktan kaçındığınız zamanların listesini yapın. Neden korktuğunuzu bilmek zorunda değilsiniz. Bazen geçmiş deneyimlerinize dair hissettiklerinizi yazmanız ilerlemenize yardımcı olur.
Diyelim ki arkadaşlarınızla vakit geçirmekten kaçıyorsunuz. Onları evinize davet etmekle başlayın. Bu sayede kontrol sizde olur. Önce yakın arkadaşlarınızı davet edin ve birkaç ziyaretten sonra çok iyi tanımadığınız insanları da çağırmalarını söyleyin.
Yavaş hareket edin ve güvendiğiniz insanlardan yardım istemekten korkmayın. Kademeli ilerleme olumsuz geçmiş deneyimlerin etkileriyle mücadele etmenize yardımcı olur.
Sizi daha önceden rahatsız eden şeylerin üstüne yavaşça giderseniz işlevsiz alışkanlıklar zamanla yok olacaklardır. Daha sonra yeni ve daha fonksiyonel alışkanlıklar geliştirebilirsiniz.
3 – Zor zamanların üstesinden gelin
Sizi rahatsız eden objelerden kurtulun: Size çözülmemiş geçmiş deneyimleri hatırlatan objeleri kaldırın. Büyük bir kutu alın ve kötü biten ilişkinizi veya kovulduğunuz işinizi hatırlatan eşyaları bu kutuya koyun. Kötü şeyler anımsatan bütün objeleri kaldırın.
Biraz zaman geçtikten sonra, kutunun içindekileri yeniden kullanmaya başlayabilirsiniz veya atabilirsiniz.
Hislerinizi yazın veya yüksek sesle söyleyin: Duyguları ve çözülmemiş deneyimleri kelimelere dökmek bunları daha somut hale getirir. Bu da duygularınızı daha iyi yönetmenize yardımcı olur.
Örneğin size zarar veren veya kötü şeyler yaşamanıza neden olan kişiye veya kişilere mektup yazın. Şu anda bu kişi veya kişilerle konuşmuyor olsanız bile faydalı olacaktır.
Mantıklı kararlar verin: İyileşme sürecindeyken sizi geçmiş alışkanlıklarınıza geri götüren tetikleyicilerin farkında olmaya çalışın. Size acı çektiren biriyle rastlaşmak gibi deneyimler buna dahildir. Çözülmemiş bir deneyimi hatırlatan bir film bile tetikleyici olabilir.
Bu tip durumlarla karşılaşırsanız, yukarıda yer alan teknikleri kullanın. Bir şeyleri farklı bir biçimde yapmak için alışılagelmiş tepkileri bloke edin ve kendinizle mücadele edin.
Bu daha sonra pişman olabileceğiniz kararlar vermenize de engel olur. Örneğin ailenizden biriyle bağlarınızı koparmadan veya birine kızgınlığınızı anlatan mesajlar göndermeden önce dikkatli bir biçimde düşünün. İş gibi uzun süredir yaptığınız bir şeyden vazgeçmeden önce üzerinde detaylı bir biçimde düşünün.
Bir terapist veya danışmanla görüşmekte faydalı olabilir. Negatif duyguları tetikleyen deneyimlerle nasıl başa çıkabileceğinize dair önerilerde bulunabilirler.
Amacınızın sağduyulu, anlamlı ve net bir gelecek inşa etmek olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
Yavaş ancak emin adımlarla ilerleyin: Bir gecede her şeyin değişmesini beklemeyin. Geçmişin olumsuz etkilerini yok edebilmek için kendinize zaman tanırsanız başarılı olursunuz.
İpuçları
Bazı kayıplar geçicidir. Çocukken mahrum kaldığınız mutlulukların birçoğunu yetişkinken yakalayabilirsiniz. Yola devam edin ve büyümüş olsanız bile çizgi romanlar, bebekler veya küçükken sahip olamadığınız şeyleri alın.
Her zaman kendinize inanın. Yıkıcı eleştirileri asla dinlemeyin veya üstünüze alınmayın.
Pozitif olmaya çalışın ve geçmiş yerine ilerlemeye odaklanın.
Uyarılar
Geçmişi, anı yaşamanızı engelleyen bir bahane olarak kullanmayın. Bir şeyler istediğiniz gibi gitmediyse geçmişten bahsedip sızlanmak yerine ileriye bakın. Siz yaratıcı, yenilikçi ve uyumlu bir insansınız. Daha iyi bir yaşam sürmenize yardımcı olacak kararlar verebilirsiniz. Ancak şu anı geçmişle karşılaştırmanız ilerlemenizi engeller.
Mutsuz bir çocukluk geçirmiş olabilirsiniz. Şu anki durumunuzu düzeltmemek için bunu sabit bir bahane olarak kullanmanız size zarar verecektir ve çözülmemiş deneyimlerin etkilerini hafifletme becerinizi engelleyecektir. İyi veya kötü yaşadığınız her şeyi kabul edin ve iyileşmek için kendinize izin verin. Gerekiyorsa terapiye gidin ancak hayatınızı dolu dolu yaşama fırsatınızı asla yok etmeyin.
