Finansal özgürlük kısaca kendimiz ve ailemiz için arzuladığımız hayatı yaşayabilmemize olanak tanıyan birikim ve yatırımlara sahip olmak demektir. Bu sayede aylık belli bir maaşa bel bağlamadan hayatınızı istediğiniz şekilde yaşayabilir ve vaktinizi dilediğinizce harcayabilirsiniz. Finansal olarak özgür olduğunuzda para için çalışmak zorunda kalmazsınız, aksine para sizin için çalışır.
Söz konusu finansal planlama olduğunda dilden dile dolaşan pek çok mitin veya yanlış tanımlamaların ortaya çıkması muhtemeldir ve insanlar konuya ilişkin pek çok farklı kaynaktan tavsiye alabilirler. Bu yazımızda sizlere finansal özgürlüğünüzü kazanmanız için önemli bilgiler sunmaya çalışacağız.
1.Gelir düzeyiniz zenginliğinizi göstermez.
Çoğu insan servetin anahtarının yüksek maaşlı bir iş olduğuna inanır. Evet, aylık geliriniz belirli bir rakamın üstünde ise varlıkları toplamak daha kolaydır, ancak net değerinizi artırmanın bir diğer yolu da kazandığınızdan daha az harcamaktır. Sonuçta harcama alışkanlıkları yılda 20 milyon lira kazanan profesyonel bir sporcunun hızla iflas etmesine neden olabileceği gibi herhangi bir otobüs şoförünün multi-milyoner olarak emekli olmasını da sağlayabilir. Yani harcama alışkanlıklarınız sizi rezil de edebilir vezir de. Bu son derece klişe bir yaklaşım olabilir ama paranın temel gerçeği tam olarak budur.
Harcamalarınızda aşırıya kaçma tuzağına düşmemek için gelirinizin tek başına uzun vadeli bir servet oluşturmaya yetmeyeceği gerçeğini kabullenmeniz gerekir. O halde zenginlik ne anlama gelir? Geliriniz elbette ki net bir zenginlik bileşenidir, ancak zenginlik kavramını farklı şekillerde tanımlamak da mümkündür. Birçok insan zenginliği herhangi bir zamanda sahip olunan toplam net değer olarak ele alma eğilimindedir. Bu gelir gider tablosunun birey tabanında değerlendirilmesine paralel sayılabilecek bir yaklaşımdır. Bu bağlamda zenginliği kişisel bilançonuzun eşitliğini ifade eden kısım olarak adlandırabilmek mümkündür: Varlıklarınız eksi borçlarınız, yani borçlarınızın tasfiyesinden sonra sahip olacağınız net rakam sizin servetinizdir.
Mutlaka okuyun: Günün Birinde Nasıl Zengin Olunur?
Uzun Vadeli Düşünme
Uzun vadeli düşünmeniz servet yapma veya finansal özgürlüğe ulaşma yolunda size yardımcı olacak önemli bir özelliktir. Uzun vadeli bir servet elde etme konusunda farklı pek çok düşünce olabilir ve bunların kişiye göre değişmesi muhtemeldir.
Hayatınızı kazanmak için doktor veya avukat olmayı seçtiyseniz düzenli bir gelir elde etmek için yıllarca süren bir lisans eğitimi ve uzmanlık eğitiminin ardından gelecek uzun çalışma saatlerini de hesaba katmanız gerekir. Yani bu tarz bir seçim farklı pek çok faktörü dikkate almanızı gerektirecektir. Ancak yine de- mesleğiniz ne olursa olsun- yıllık gelirinizin tamamının servet hanenize yazılacağının bir garantisi yoktur. Uzun vadeli düşünmeniz size iş güvenliğinizi sağlamanıza, terfi etme konusunda inisiyatif kullanmanıza veya çok daha yüksek satış komisyonları elde etmenize yol açacak bir dizi adım atmanız konusunda yardımcı olacaktır. Saydıklarımız zenginliğinize katkı sağlaması beklenen faktörler olup finansal özgürlük konusundaki endişelerinizi gidermenizde de etkili olacaktır.
Kısa vadeli işletmeleri,özel yatırımları veya bir dizi başka değişkeni de uzun vadeli düşünme, servet birikimi ve finansal bağımsızlığı elde etme yararına kullanabiliriz. Bu noktaya ilişkin değinebileceğimiz hususlar arasında özel işletme portföylerinin, hisse senetlerinin, tahvillerin, yatırım fonlarının, emlak değerinin, patentlerin ve ticari markaların olduğunu söyleyebiliriz. Nakit para akışı sağlayacak bu seçeneklerden bazıları asıl işinize ek olarak uzun vadeli bir gelir elde etmenizi ya da uzun bir tatile çıkıp havuz kenarında güneşlenirken dahi para kazanmaya devam etmenizi sağlayacak nakit üreticileri olarak da kullanılabilirler.
Mutlaka okuyun: 7 Adımda Uzun Vadeli Düşünmek
Gelir Gider Tablonuzu Değerlendirme
Gelir gider tablonuz yani kişisel bilançonuzu incelediğinizde hali hazırda finansal özgürlük arayışınız için güvenebileceğiniz organik yatırımlarınızın olduğunu görebilirsiniz. Çoğu zaman emek harcamaksızın elde edilen bu tarz sermaye kazançları, gelir veya temettüler zenginliğe yol açar. Bütçeniz bu gibi yatırımları karşılamaya yettiği müddetçe finansal bağımsızlığınızı elde etmeniz de çabuklaşacaktır.
Mutlaka okuyun: Uyurken Para Kazanmanın 8 Yolu
Finansal Hedefinize Ulaşmak
Varlıklarınızın gerçek değeri kısmen de olsa belirlediğiniz bir finansal özgürlük hedefine ulaşmak adına yapabileceğiniz yatırımların tutarına göre belirlenir. Bu tarz bir hedef belirlemeniz size gelirinize ilişkin bakış açınızı belirlemeniz konusunda da yarar sağlayacaktır. Bu sayede istediğiniz yaşam tarzını başarılı bir şekilde elde edip standartlarınızı koruyabileceksiniz-üstelik tüm bunları yoğun bir çalışma yapmaksızın gerçekleştirmeniz dahi mümkün.
Bundandır ki zenginlik seviyeniz uzun vadeli düşünceleriniz ve sürdürülebilirlik potansiyeliniz ile de doğru orantılıdır. Bir finansal danışmanla çalışmanız ek bir maaş ödemesi olmadan da yaşam standartlarınızı korumanıza ve hayallerinizdeki finansal özgürlüğe ulaşmanıza olanak sağlayacak bir servet birikimi için uygun hedefleri belirlemenize yardımcı olabilir. Belirleyeceğiniz bu hedeflerin bir hayli ihtişamlı olacağı kesindir, çünkü çoğu insanın yıllık harcamalarını ipotek ödemeleri, araba ödemeleri, kıyafet masrafları, kolej ücretleri, müzik dersleri, eğlence giderleri vb. maddelerin de dahil olduğu uzun bir bütçe kalemi listesi oluşturur.
2.Yatırım yapmak için ihtiyaç fazlası bir fona sahip olmanız gerekir.
Yatırım fırsatlarından yararlanmanızın tek yolu yatırım yapacağınız bir paraya sahip olmanızdır. Başarılı bir yatırımın altında yatan asıl gerçek kritik boyuta ulaşacağınız belli bir noktanın olduğunu ve varlıklarınızdan elde edeceğiniz bu gelirin hayatınızı değiştirebileceğini bilmenizdir. (örneğin, 10.000 TL’den yüzde 10’luk bir getiri elde etmeniz vergiler hariç 1.000 TL’lik bir kazanç demektir. Ancak 1.000.000 TL değerindeki bir portföyde aynı getiri, aynı çabayı ve araştırmayı gerektirmesine rağmen 100.000 TL olacaktır ki bu daha faydalı bir atılımdır.
Servet birikimi yapabilmeniz ya da finansal olarak bağımsız olmanız zamanla gerçekleşecek bir süreçtir. Her gün harcamalarınızı azaltmak, ek gelir sağlamak ve parayı aracı kurumlara veya vergi ertelemesine tabii olan emeklilik hesaplarına yatırmak gibi küçük adımlar atmakla işe başlayabilirsiniz. Zamanla, bir şeyler birikmeye başlayacaktır.
Yeni fırsatlar karşınıza çıktıkça önceki yatırımlarınızdan daha büyük ölçekli atılımlar da gerçekleştirebilirsiniz. İşte buna birikim adı verilir. Paranızın bugüne kadar kazandığı faiz, temettüler ve sermaye kazancı verimli bir döngü içinde kendi kendini yenilemeye başlar. Bu, 10.000 TL ‘ın 50 yıl boyunca yüzde 12 faizle 2.890.000 TL’ye çıkabileceğini gösterir.
Birileri yıllar önce karların marj gelirinden başka bir şey olmadığını söylediğinde aslında en büyük gerçeklerden birine dikkat çekmiş, sizce de öyle değil mi? Bu ifadenin derinliği sadeliğinin içinde kayboluyor bazen. Ay sonunda hesabınızda daha fazla para kalması için tek yol gelirinizi-maaşınızı, ticari satışlarınızı, faturalandırılabilir mesai saatlerinizi veya faturalarınızı karşılamaya yetecek fonu sağlayan her neyse onu-veya maliyetlerinizi düşürmektir. Bu kadar. Bunu ister not alın, ister çerçeveletip ofisinizin başköşesine asın. Ama unutmayın ki seçenekleriniz gelirinizi artırmanız, maliyetlerinizi düşürmeniz veya her ikisini birden yapmanızdan ibaret olacaktır.
3.Vergiler önemlidir – Hem de çok.
Tüm gelirler eşit değildir. Varlıklarınızı nerede ve ne şekilde sakladığınız gerçeği orta gelirli olmanız veya zenginliğiniz arasındaki temel farkı oluşturur.
Bu görüşe ulaşmadaki temel dayanağımız serveti çok az olan veya hiçbir servete sahip olmayanların vergiye tabi gelirlerinin fazla olması, buna karşılık finansal olarak özgür olanların ise farkında olmasalar da emlak tahakkuku, gerçekleşmemiş sermaye kazancı, vergi avantajına sahip veya vergiden muaf hesaplardan elde edilen karlardan kazançlar üretmeleridir.
Bir örnekle açıklayalım. Yılda 250.000 TL kazanan bir doktor ağır bir şekilde vergi ödeyecektir, muhtemelen kendisinden 155.000 TL olan net geliri için 95.000 TL’lik bir vergi ödemesi beklenmektedir. Ancak, aynı tutarı özel bir emekli maaşı planı üzerinde kazanmış olsaydı tek kuruş vergi ödemeyecekti.
Bu durum doktorumuz için yıllık 95.000 TL değerinde bir birikim anlamına geliyor. 30 yılı aşkın bir süre yüzde 12 faizle bu rakam 23 milyonluk bir mal varlığına da dönüşebilir. Bu doğrudur çünkü söz konusu 23 milyon TL düzenli bir işten ötürü değil, vergi avantajlı bir hesap üzerinden kazanılmıştır.
Bu nedenle emeklilik planlarınızı tam olarak finanse etmek ve küçük çaplı kararların vergi planlamasına nasıl yardım edeceği veya zarar vereceğine odaklanmak için yapabileceğiniz her şeyi –elbette ki mantık çerçevesinde- yapmalısınız. Unutmayın, hiçbir karar göründüğü kadar küçük değildir.
4. Zamanınızı en iyi şekilde yönetin.
Birçok insan servetini zamanını da göz önünde bulundurarak kontrol eder. Zamanınız üzerinde tam bir kontrol sahibi olmanız çoğu zaman finansal bağımsızlığınızı sağlamanız konusunda son derece etkili bir faktör olmuştur. Ek bir maaş ödemesi olmadan yaşam tarzınızı korumanıza izin verecek bir yatırım hedefine tam olarak ulaşamamış olabilirsiniz, ancak gününüzü yani zamanınızı nasıl geçireceğiniz üzerinde tam bir kontrol sahibi olmanız aynı zamanda servetinizi nasıl tanımladığınızı da belirleyecek bir değişken olabilir.
Her sabah ofisinize, şantiyenize, iş alanınıza ya da stüdyonuza geldiğinizde bir doğum günü hediyesi açıyormuş gibi heyecanlı mı hissediyorsunuz? Cevabınız evetse finansal özgürlüğünüzü elde etme yolunda başarılı bir şekilde ilerliyorsunuz demektir.
Size bu duyguyu hissettirecek mesleği bulursanız ve masraflarınızı kontrol ederek işle ilgili kısmın yönetiminde disiplinli bir tavır sergilerseniz, rakipleriniz karşısında büyük bir avantaja sahip olursunuz, çünkü günde 10, 15, 18 saat çalışmaya devam edebilirsiniz veya 2, 4 veya 10 yılı aşkın süreler boyunca çalışabilirsiniz. Yanlış anlamayın buna gerek duyacağınızdan değil, bu süreci ve karşılığında elde ettiğiniz ürünün kendisini sevdiğiniz için olacaktır tüm bunlar.
Mutlaka okuyun: Zaman Yönetimi ve Üretkenliği Artırma Teknikleri
5. Yüksek okul notlarının zenginlik ve finansal bağımsızlık ile uzaktan yakından alakası yoktur.
Yıllarca süren kapsamlı araştırmalar, bir okulda alınan notların tıp ve hukuk alanına ilişkin meslekler dışında ekonomik zenginlik ve başarı ile bir ilişkisi olmadığını göstermiştir. Bu durum eğitimin önemli olmadığı anlamına gelmez – elbette ki önemlidir! Dünyaca ünlü milyarderlerin yüzde 90’ından fazlası lisans derecesine sahiptir.
Öyleyse neden ebeveynler, öğretmenler ve danışmanlar çocuklara yüksek notlar almalarını aksi takdirde başarılı olamayacaklarını söylemeye devam ediyor? İstatistiksel olarak konuşursak bunun sebebi bu duruma değinen insanların çoğu zaman finansal açıdan başarılı olamayışlarıdır.
Bu nedenle, finansal özgürlük elde etmek için nelerin gerekli olduğu konusunda hiçbir fikirleri yoktur ve iyi not almış öğrencilerin yaşamlarında çok daha ileriye gittiklerine dair şehir efsanesine tüm kalpleri ile inanırlar. Maalesef ki yalnızca analitik zekayı ölçmekle yetinir; bu nedenle de yeniliklerin ortaya çıkmasından, toplumsal gelişmeleri ve diğer herkesin gözden kaçıracağı niş pazarlara yönelik çözümleri üretme fırsatından sorumlu olan yaratıcı zekayı ölçmeyi unuturlar.
Bu tarz ebeveynler ayrıca milyonerlerin çoğunun takım elbise ve kravat yerine mavi kot pantolon, tulum veya iş gömleği giydiğini fark etmekte de başarısız olurlar. Fast food beslenirler, sıradan ama köklü mahallelerde yaşarlar ve çoğu kendi işini yapmaktadır.
Kimin zengin olacağını veya maddi açıdan bağımsız olacağını istatistiksel açıdan değerlendirmek istediğinizde iyi notlar alan ve kendi kendine yeten, bir işe sahip olup iftihar listesinde olmaktansa sevdiği işi yapmayı tercih etmiş bir öğrenciyle karşılaşma ihtimaliniz yüksektir. Kulağa mantıksız gelebilir ancak bu bilgi çoğu zaman doğrudur.
Mutlaka okuyun: Okulu Bırakıp Dünyanın En Zengini Olan 8 Kişi
Mutlaka okuyun: Başarılı Çocuklar Yetiştiren Ebeveynlerin Ortak Özellikleri
6. Finansal özgürlük eksiklerinizi tamamlayacak bir hayat arkadaşı gerektirir.
Ne kadar başarılı olursanız olun, eşiniz de aynı derecede disiplinli, tutumlu ve yatırım odaklı olmadıkça daha iyiye ya da finansal açıdan bağımsız bir yaşama yönelik çabalarınız bataklıkta çırpınmaktan öteye gidemeyecektir.
Yanlış insanla evlenmenizin duygusal, finansal ve sosyal hayatınız üzerindeki olumsuz etkisi ya da bu kararın sonucunda ödeyeceğiniz bedeller parasal anlamda da kariyer hayatınızda da gerçekleşmesi muhtemel her türlü ilerlemeyi bastıracak güçtedir. Siz bir hayat kurmaya çalışırken eşiniz sizin paranızı harcıyor olacak ve bu durum finansal özgürlüğünüzü elde etmenizi neredeyse imkansız hale getirecektir.
Gerçek bir hayat inşa etmek için risk almanıza izin verecek türden bir desteğe sahip olmalısınız, çünkü ne olursa olsun, ne yaşarsanız yaşayın her daim sizi evinizde bekleyecek ve sorgusuz sualsiz sevecek birisi olmalıdır hayatınızda.
Şaşırtıcı gelebilir, ancak muazzam miktarda bir başarı yakalamanız uygun mizaç ve psikolojiye sahip olmanız gerçeği üzerine kurulmuştur. Hem zaten evdeki durumlar sizi endişelendirirken nasıl olur da işinize veya her zaman hayalini kurduğunuz hayatı yaratmaya odaklanabilirsiniz ki?
Mutlaka okuyun: Evli Girişimcilerin Bekarlardan Daha Başarılı Olmalarının 8 Sebebi
7. Niş pazarlar göz kamaştırıcı bir hayal değil gerçek bir gelir kapısıdır.
Milyarder yatırımcı Charlie Munger girişimcilerin ancak diğer insanların gözden kaçırdığı niş bir ekonomik alanda uzmanlaşırlarsa başarılı olabileceklerini belirtmektedir. Bu niş pazarlar genellikle son derece kazançlıdır üstelik kazanacağınız şey elbette ki partilerde edineceğiniz arkadaşlıkların bir hayli ötesinde olacaktır.
Bir milyoneri betimleyecek resimler hayal edin. Ne görüyorsunuz? Bir teknede toplanmış 20 teknoloji dahisi mi? Moleküler biyologlar mı? Sayıları az da olsa büyük meblağlar, atık yönetimi (çöp), pizza, giyim mağazaları ve nakliye vb. endüstrilerde yatmaktadır.
Walmart market zincirinin kurucusu Sam Walton örneğini düşünün. Amerika Arkansas’ın ücra bir köşesinde açtığı küçük bir mağaza ile başlayan bu hikaye 125 milyar dolarlık net servet gelirine sahip dünyaca ünlü bir perakende şirketine sahip olunması ile son bulmuştur
Küçük bir ilçede terlik veya ucuz kolonya şişeleri satmanın çekici bir tarafı yoktur, ama Walton her gününü Amerikalılara uygun fiyatlı mal getirme görevini üstlenmeye adamıştır. Vizyonu olan bir adamdır. Şirketini tek bir mağaza tek bir kasa üzerinden kurmuştur. Şirkete dair her şey tantanadan da şaşaadan da bir hayli uzaktır.
İşletme sahipleri milyoner nüfusun orantısız derecede büyük bir bölümünü temsil ederler. İnanması zordur, ancak şehrinizdeki en büyük hırdavatçı dükkanına sahip kişinin veya bir tesisatçının net gelirinin en yüksek maaşa sahip doktorlardan çok daha fazla olma ihtimali yüksektir. Bu durumun altında yatan sebeplerden bir tanesi sermaye kazançlarıdır. Tesisatçılar, emeklilik hesaplarına çok daha fazla para koyabilirler. Bu nedenle geçen yılların ardından ulaşılan sonuç tıkanan damarlar yerine tıkanan tuvalet borularıyla ilgilenen bir adamın milyonlarca lira değerinde bir servete sahip olması olacaktır. Bu okullarda öğrenebileceğimiz bir şey değildir.
8. Üretken akrabalarınıza destek verin –üretken olmayan akrabalarınıza karşı ise temkinli davranın.
Tek başına yüksek bir gelir elde etmeyi başaramamış veya sürekli mali sıkıntı yaşayan akrabalara maddi değeri olan hediyeler vermek veya maddi destek sağlamak hemen hemen her durumda yanlıştır.
Kurduğunuz teşvik sistemini bir düşünsenize! Oğlunuz bir doktor, kızınız da avukat olmuştur ve siz her fırsatta sizin paranıza “ihtiyaçları” olmadığını söylerken diğer taraftan da kredi kartı borçlarından ötürü evden dışarı çıkamayacak hale gelmiş ancak iş bulma zahmetine asla katlanmayan çocuklarınız için para akıtmaya devam edersiniz.
Tebrikler çocuklarınızı son derece başarılı bir finansal bağımlıya çevirmeyi başardınız ve ne yazık ki bağımlılıklarının üstesinden gelmeleri pek de mümkün olmayacak. Unutmayın bu tarz durumlarda çocuğunuz size yalnızca son bir krediye ihtiyacı olduğunu söyleyecektir, ancak temel sorun parayı yönetememesidir.
