Tesla Motors’un Yönetim Kurulu Başkanı (CEO) olarak tanınan Elon Musk, 23.4 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanları arasında bulunmaktadır. Servetini teknoloji alanındaki girişimleri sayesinde yapmıştır. Güney Afrika’da doğmuş, hayallerinin peşinden koşmak için efsanevi Silikon Vadisi’ne yani Los Angeles’a taşınmıştır. Gazetelere lisanslı çevrim içi şehir rehberliği yazılımı sağlayan bir şirket olan Zip2 ile başlayan girişim yolculuğunu birçok teknoloji şirketi kurup ve satarak devam ettirmiştir. Online para transferi devi PayPal’ın kurucu ortaklarından biri olan Musk şimdilerde SpaceX olarak bilinen bir roket şirketini işletiyor. Ünlü milyarder aynı zamanda dünya genelinde üç şirket kurup milyarlarca dolara satan iki kişiden biri olmayı da başardı. Genellikle “yaratıcı” ve “her şeyin mucidi” unvanları ile anılan Elon Musk, kesinlikle dünyanın en başarılı girişimcilerinden biri.
Evet, Elon Musk olağanüstü biri olabilir, fakat kariyerinde elde ettiği bu başarı normal insanlar için dahi uygulanabilir nitelikteki bir dizi hayat dersini bir arada sunmaktadır.
Elon Musk, “yaşayan en radikal adam”dır. Zaten hem insanları Mars’a taşımayı hem de enerji ekonomisinde devrim yaratmayı aklına koymuş ilk ve tek girişimci olan bu adamın yaptıklarından kim etkilenmez ki?
Musk, gözle görülür bir olağanüstülüğe sahip olduğu için kariyerinin de bambaşka boyutlarda olacağını hissetmeniz son derece doğaldır – bizim gibi ölümlülerin asla taklit edemediği bir vizyona sahip olup bunu hayata geçirmede gösterdiği üstün çabayı düşünürsek durum tam olarak budur. Çoğumuz için uzay gemileri ile gezegenler arası yolculuk etme fikri uçuk bir hayalmiş gibi dursa dahi bu durum, bbu denli önemli bir girişimcinin hayatından öğrenecek hiçbir şeyinizin olmayacağı anlamına gelmez.
Bir soru-cevap sitesi olan Quora kullanıcılarına şu basit soruyu yöneltti: “Elon Musk’ın hayatından ne öğrenebiliriz?” ve ünlü girişimciyi yakınen takip eden pek çok kişi konuya ilişkin bir hayli mantıklı cevaplar sundular.
Yazımızda bu araştırma ile gün yüzüne çıkan Elon Musk’ın hayatından çıkarabileceğimiz derslere ve kendisinin başarıya ilişkin öğütlerine yer vereceğiz. İşte akıl almaz başarılara imza atmış Elon Musk’ın kariyer hayatından derlediğimiz akıllara durgunluk verecek nitelikteki hayat dersleri:
1- Güçlü bir vizyona sahip olun.
En başarılı liderler genellikle en güçlü vizyona sahip olanlar arasından çıkar. Bu vizyonu ekipleriyle de paylaşır ve hedeflerini nasıl gerçekleştireceklerine dair kesin bir yol haritası çizerler. Ayrıca, diğer insanları da peşlerinden sürükler, etraflarındaki herkesin olayları kendi bakış açılarından görebilmelerini sağlarlar. Tıpkı Elon Musk gibi başarılı liderlerin de devrim niteliğinde vizyonları vardır. Fikirleri ile hem koca bir toplumu ardından sürükleyecek olumlu bir etkiye sahip olur, hem de aynı fikirlerle endüstrilerinin çalışma şeklini tamamen değiştirirler. Elon Musk vizyon sahibi bir lider olarak PayPal’u kurmuş ve bu sayede dünya genelindeki para transferi endüstrisini kökten değiştirmiştir. Bu nedenle, Elon Musk’ın hayatından çıkarılacak ilk ders devrim yaratacak denli güçlü bir vizyon sahibi olmaktır.
2-Fikirlerinizi olabilecek en iyi şekilde hayata geçirin.
Bir fikrin başarısı ne kadar iyi uygulandığına bağlıdır. Eyleme dökülmeyen bir fikir “basit bir fikir” olmaya mahkum olurken, aynı fikri etkili bir şekilde uygulamaya koyduğunuzda mükemmel işlere imza atabilirsiniz. Elon Musk, fikirlerinizi yürütmek için yenilikçi bir ekibinizin olması gerektiği gerçeğini de vurgular. Onların da katılımıyla sağlam iş modelleri ortaya çıkarabilirsiniz. Böylesi bir adım, sağlıklı finansal getirilere ve nihayetinde de vizyonunuzun başarılı bir şekilde yürütülmesini sağlayacaktır. Anlayacağınız, fikriniz ancak onu yürütme kaliteniz ölçüsünde iyi olacaktır.
3- İyi fikirler herkesten ve her yerden çıkabilir.
Elon Musk’un yaptığı ilginç şeylerden bir diğeri de fikirlerini açık kaynaklı hale getirmektir. O fikirlerini halka sunar ve mümkün olan her yerde veya her koşulda bu fikirlerin geliştirilmesini talep eder. Böyle davranmakla geleceğin girişimcileri veya iş adamları olan sizlere büyük liderlerin çok daha büyük insan gruplarının bir problemi çözmede yer almasını sağlamak adına mevcut iletişim altyapılarından en iyi şekilde faydalanması gerektiğini öğretmiştir. Elon Musk akıllı bir adam olduğunun farkındadır, bundan olacak ki bir grup insanın ortak çabası ile kendi başına asla elde edemeyeceği sonuçlar alabileceği gerçeğinin de bilincindedir. Peşinde olduğu şey tam manasıyla hayata geçirebileceği bir ekip çalışmasıdır.
4-Büyük düşünün.
Elon Musk’ın inovasyon geçmişine bakıldığında milyarder olmayı başarmış girişimcilere ait fikirlerin yalnızca bir ürün yaratmakla sınırlı kalmadıkları, aynı zamanda sektör üzerinde kalıcı bir etkiye de sahip oldukları görülmüştür. PayPal, para transferini dijitalleştirerek ve dünyanın dört bir yanından milyonlarca insanın çevrim içi ortamlar üzerinden para gönderip almalarını kolaylaştırarak finans endüstrisini değiştirmiştir. SpaceX programının uzay yolculuğu üzerinde kalıcı bir etkisi vardır. Musk, uzay yolculuklarını ticarileştirmek istemektedir. O, büyük düşünen bir girişimcidir ve attığı her adım ile sizlere bunu nasıl yapacağınızı öğretir.
Mutlaka okuyun: Milyar Dolarlık Büyük Bir Şirket Kurmak
5-Dürüstlükten ödün vermeyin.
Elon Musk Tesla olarak bilinen elektrikli otomobil şirketini geliştirmek adına ABD hükumetinden oldukça yüklü bir borç aldı. Sonrasında şirket büyük bir başarı elde etti ve bu başarı satış gelirlerine de yansıdı. İyi bir gelir elde etmesinin hemen ardından Elon devlete olan bu 400 milyon dolarlık kredi borcunu geri ödedi. Enerji Bakanlığı’na ve kendisine borç para veren tüm paydaşlara minnettar olduğunu da belirtti. Başkalarına olan borcunu olabildiğince çabuk ödemekle tüm dünyaya ne denli dürüst çalıştığını göstermiş oldu. Örnek alınası bir tavır değil mi?
Mutlaka okuyun: İş Hayatında Dürüstlük ve İçtenliğin Önemi
6-Yapıcı eleştirilere kucak açın.
Çoğu insan eleştirilerden köşe bucak kaçar. Eleştirilmektense iltifat almayı yeğler, ancak eleştiri bizlere neyin yanlış olduğunu ya da neleri yanlış yaptığımızı söyler. İltifatlar ise yalnızca ne kadar harika olduğumuzdan bahsederler. İkisi arasındaki temel fark, eleştirinin hatalarımızı göstererek daha iyi olmamıza yardımcı olmasıdır. Elon Musk sürekli olarak eleştirilmek isteyen bir girişimcidir. Tesla elektrikli otomobillerinin tasarım aşamasında mühendisleriyle konuşmuş ve onlardan tasarımına ilişkin nelerin iyi nelerin kötü olduğunu söylemelerini istemiştir. Bu şekilde hatalarını birinci ağızlardan öğrenip düzeltmiş ve sonucunda bugünkü başarıyı elde etmiştir. Sizler de tıpkı Musk gibi yapıcı eleştirilere kucak açmalı ve onlardan bir şeyler öğrenmeye çalışmalısınız. Bu, teknoloji devi Musk’ın hayatından çıkarabileceğiniz değerli derslerin yalnızca bir tanesidir.
Mutlaka okuyun: Olumsuz Eleştirileri Nasıl Değerlendirmek Gerekir?
7-Temel bilgileri öğrenin ve bu bilgileri kendi yararınıza kullanın.
Musk’un zihniyeti hakkında çok şey yazılıp çizilmiştir ancak bu konuya ilişkin en sıra dışı ve en etkili yaklaşımı şu sözlerle özetlemek mümkündür:
“Temel gerçeklere odaklanın ve tüm çıkarımlarınızı buradan yola çıkarak yapın.” Yani, düşüncelerinizi geliştirmek için, bilgelik taslamayı bir kenara bırakmalı ve dünyaya yeni bir gözle bakmaya çalışmalısınız, objektif verileri kullanarak, net gözlemler yapmalı,at gözlüklerinizi çıkarmayı öğrenmelisiniz.
Elon Musk’ın ortaya attığı en devrimsel icatlardan biri de Tesla Enerjidir. Bu, evleri sürdürebilir kılmak için yeterli güce sahip akü paketleri üreten bir girişimdir. Bu paketlerin geliştirilme sürecinde mühendislerle yaptığı konuşmalarda Musk’a söylenen tek şey bu fikri hayata geçirmenin imkansız olduğudur. Kendisine ısrarla herkesçe kabul edilmiş batarya yaratma yöntemlerinin bu kadar küçük birimlerde bu kadar gücün depolanmasına izin vermediği belirtilmiştir. Ancak Elon Musk onlarla aynı fikirde değildir ve vizyonunu gerçeğe dönüştürmenin yollarını bulmak için modern bataryayı parçalara ayırmış, yeni yöntemler bulmaya çalışmıştır.
Sonuçta bataryanın çok daha fazla enerji üretebilmesi ve depolamasına üstelik bunu çok daha ucuza halletmeye imkan verecek bir batarya uyarlamasına gidilmiştir. Elon Musk, bir şeyleri yalnızca kabul görmüş metotlarla yapma yöntemine meydan okumuş ve bu sayede yenilikçi, uygun fiyatlı, yepyeni bir sonuç ortaya atabilmiştir. Ve bizlere bir şeyleri her daim sorgulamamızı, hatta bazen işleri daha iyi hale getirmek için var olan kuralları yıkmamız gerekebileceğini öğretmiştir.
8- İşletmenizin en önemli faaliyetine odaklanın.
Elon Musk, Warren Buffet ve Mark Zuckerberg vb. başarılı girişimcilerin her birinde ortak olan iki özellik vardır: 1. Her biri milyar dolarlık şirketleri yönetmektedir. 2.Güçlü olunan tek bir alana odaklanmanın ne denli kazançlı bir yatırım olacağının farkındadırlar. Çabalarınızı bütünüyle bir ürünü nasıl pazara sunacağınıza odaklamak yerine, söz konusu ürünü daha iyi hale getirmeye odaklanmanızın çok daha mantıklı bir yaklaşım olduğunu kabul ederler. Elon Musk da vasat bir ürünü piyasaya sürmektense devrim niteliğindeki bir ürünü piyasalara sokmak için yıllar boyu uğraşmayı yeğleyeceğini belirtmiştir. Sizler de bu anlayışı ilke edinip hayatınızın geneline yaymayı başardığınızda ürün ya da hizmetlerinizin kalitesini artırabilirsiniz.
9-Planlarınızda başarısız olma ihtimalinizi de göz önünde bulundurun ve bir B planı hazırlayın.
Arzu ettiğimiz şeyleri yapamamamızın başlıca nedeni, başarısızlıktan korkmamızdır. Örneğin, hayalimizdeki işte çalışmak için başvuruda bulunmayız, çünkü başarısız olmaktan yani işi alamamaktan ölesiye korkarız. Aynı şey özel hayatımız için de geçerlidir, çekici olduğunu düşündüğümüz insanlara yaklaşmakta zorlanırız, çünkü reddedilmekten yani başarısızlıktan korkarız. Bu korkuların sizi durdurmasına izin vermek yerine onları kabul etmeli ve olası yan etkilerini kontrol altına almak adına etkili bir B planı oluşturmalısınız.
Elon Musk tam da bunu yapmıştır. Kendisi SpaceX programına başlamadan önce bu iş için 100 milyon dolarlık bir bütçe ayırmış, bu bütçeyle uzaya roket fırlatmayı başaramazsa operasyonları tamamen durdurup söz konusu fikri rafa kaldıracağını da söylemiştir. İlk iki lansmanı ona 90 milyon dolara mal olmuş ve her ikisi de başarısız olmuştur. Üçüncüsü ise ona 10 milyon dolara mal olmuştur, üstelik bu sefer amacına ulaşmayı başarmıştır Bu hikayeden çıkarılacak ders ise başarısızlıktan korkmamak ve başarısızlık süreçlerini iyi yönetebilmek adına bir B planı ortaya koyabilmenin ne denli önemli olabileceği gerçeğinin farkında olmaktır.
10-Kültürü ve idealleri sizinkine benzer bir işletme kurmak için elinizden geleni yapın.
Elon Musk, acımasız liderlik tarzıyla da ünlüdür. Çalışanlarını ipe sapa gelmeyecek basitlikteki hatalar yüzünden dahi işten attığı söylenir. Üstelik bir şeyin imkansız olduğunu asla kabul etmez. Onun şirketinde çalışıp da böylesi bir iddiada bulunan her kimse çok geçmeden kendisini kapının önünde bulacaktır. Çevresindeki insanlardan bir hayli yüksek bir performans sergilemelerini bekler, yani beklentileri had safhadadır. Birçok insan böylesi bir yönetim anlayışını esefle kınayabilir, ancak bu onun medeniyet seviyesini artırma ve Mars’ta insan toplulukları kurma vizyonuna yaklaşmasına yardımcı olan bir durumdur. Bu nedenle sizler de tıpkı Elon Musk gibi etrafınızı vizyonunuzu paylaşan ve kendini en az sizin kadar bu vizyona adamış insanlarla kuşatmalısınız.
Mutlaka okuyun: Şirket Kültürü Nedir ve Nasıl Değiştirilebilir?
11-Rüyalarınızın yaratacağı etkiye odaklanın, olasılıklara değil.
Belki de bu maddeye ilk tepkiniz kendi hayallerinizi gerçekleştirmenin imkansız olabileceğinden endişe etmeniz olacak. Ancak, hatırlatalım. Bu tavsiye Mars’da koloni kurmak isteyen birinden geliyor. Yoksa sizler bundan daha uçuk bir şeyin hayalini mi kuruyordunuz?
12-Hiç kimse yalnızca para kazanmak uğruna şaşırtıcı şeyler yapmaz.
Bugüne kadar yazılarımızın çoğunda ünlü girişimcilerden ve her birinin yaptığı çığır açan icatlardan bahsettik. Üstelik hiçbiri bunları yalnızca para kazanmak arzusuyla yapmamıştı. Musk da öyle. Kendisi Pay Pal’dan ayrılma sürecinde şöyle demiştir:
“Pay Pal’dan ayrılma kararı alırken şunu düşündüm: İnsanoğlunun geleceğini bu denli fazla etkileyebilecek başka şeyler de var mıdır? Olaya asla ama asla para kazanmanın en iyi yolunun ne olacağını bulma fırsatı olarak bakmadım”.
Sizler de harika şeyler yapmak istiyorsanız, dünya için toplum için (veya kendi hayatınızda) yaratacağınız farka odaklanın, finansal kazanımlara (veya üne) değil.
13-Kararlı olun.
Musk’un kariyerinden çıkarılacak hayat derslerinin tamamı sıra dışı ya da beklenmedik nitelikte şeyler değildir. Musk zaman zaman geleneksel bilgeliğin doğru yolda olduğunuzu kanıtlar nitelikte bir şey olduğunu da vurgular. Nasıl mı? Konuyu Elon Musk’ın açıklamalarından bir alıntı üzerinden açıklayalım:
“Kararlı olmanız son derece önemlidir. Vazgeçmek zorunda olmadığınız sürece pes etmemelisiniz.”
Mutlaka okuyun: Başarılı Girişimcinin Gizli Silahı: Azim
14-Söz konusu işe alım olduğunda rakamlar değil yetenek önemlidir.
Bazı girişimciler, bir işi halletmenin en iyi yolunun eleman sayısını artırmak olduğuna inanır. Fakat bu Elon Musk için geçerli değildir.
“Karmaşık bir işin yapılması için çok sayıda insanı işe almak bir hatadır. Sayılar hiçbir zaman herhangi bir konuya ilişkin doğru cevabı alma konusunda yetenekli bir kişinin sahip olduğu eşşiz kabiliyetinin önüne geçemez (bir şey bilmeyen iki kişiye sahip olmanız aynı bilgisizliğe sahip bir kişiden daha iyi değildir), aksine süreci daha da yavaşlatır. İlerleme kaydedemez ve süreci olması gerektiğinden çok daha pahalıya mal etmiş olursunuz “.
Bu yüzden bir dahaki sefere iş trafiğinizi yeni eleman alımı ile hafifletmeyi düşündüğünüzde Elon Musk’ın bu öğüdünü aklınıza getirin ve sayılardan medet ummak yerine zamanınızı doğru yeteneği bulmaya harcayın.
Mutlaka okuyun: Doğru Çalışan Seçimi Nasıl Yapılır?
15-Yetenek, kötü bir kişiliğin telafisi olamaz.
Elon Musk büyük bir yeteneğin berbat bir kişiliği telafi edemeyeceği fikrini savunur.
Kendisi bu düşüncesini şu şekilde açıklamaktadır:”En büyük hatam insanları kişilikleri üzerinden değil, yalnızca yetenekleri üzerinden değerlendirmektir. Halbuki bir insanın iyi kalpli olması da girişiminizin geleceği söz konusu olduğunda hayati bir öneme sahiptir.”
16-Kendinizi her daim sorgulayın.
Musk’un yaptıklarını başarmış birinin bu çabalarından tatmin olacağını hatta işten güçten elini eteğini çekip köşesine çekileceğini düşünebilirsiniz, ama Elon Musk için durum hiç de böyle değil. O, sürekli olarak kendini geliştirmeye çalışıyor.
Yani girişimlerinizde başarılı olmak istiyorsanız, ne yaptığınızı ve bunu nasıl daha iyi yapabileceğinizi sürekli olarak düşündüğünüz bir geri bildirim döngüsüne sahip olmanız da son derece önemlidir. Bu nedenle sürekli olarak bir şeyleri nasıl daha iyi yapabileceğiniz üzerine düşünmeli ve kendinizi her daim sorgulamalısınız. Anlayacağınız Elon Musk dahi ününün ve zenginliğinin rehavetine kapılmıyorsa sizler bunu yapmaktan tümden kaçınmalısınız.
17-Mücadelenin en büyüğü doğru soruyu bulabilmektir.
Elon Musk’un gençlik yıllarında en sevdiği kitap Otostopçunun Galaksi Rehberi idi. Bu kitaptan ne mi öğrenmişti? Cevabı birinci ağızdan dinleyelim. “Bu kitap bana en büyük zorluğun soru sormak değil, ne soracağını bulmak olduğunu öğretti, ancak bunu bir kez yaptınız mı devamı tereyağından kıl çeker gibi geliyor”.
Son Söz
Elon Musk dünyanın en gelecek odaklı insanı olarak kabul edilir. Kendisi kesinlikle teknoloji dünyasının öncülerindendir. Başarılı olmaya dair bu hayat derslerini içselleştirerek sizler de kendi alanlarınızın öncüsü olabilirsiniz. O halde durmayın, sizler de en el değmemiş, en cesur hayallerinizin peşinden gidin.
Bonus:
