Bundan 100 yıl sonra bu yazıyı okuyanlar da Elon Musk da bu dünyadan göçüp gidecek. Ancak görünen o ki Elon Musk’ın öncülüğünde üretilen uzay araçları, elektrikli arabalar ve roketler kullanılmaya devam edecek.
Elon Musk’tan farklı şeyler öğrenebiliriz. Zira o sıradan bir milyarder değil. Onun hayatını incelemek de bu nedenle kayda değer bir çaba olur.
Elbette onun hayatını inceleyip birebir uygulasak bile aynı sonuçları elde edemeyebiliriz. Ailemiz farklıdır, yaşadığımız ülke farklıdır, eğitimimiz farklıdır. Ancak tüm bu farklara rağmen Elon Musk gibi bizler de zihnimizi kontrol etme yetisine sahibiz. Elon Musk’tan öğrenebileceğimiz en önemli şey belki de budur. Onun cesur girişimleri, okuduğu kitaplar, verdiği sözler ve hatalarından ders alabilmesi bizlere çok faydalı ilhamlar verebilir.
Peki ama PayPal, SpaceX, Tesla gibi devasa projelerin beyni olan Elon Musk’ın başarısının ardında yatan nedenler neler? Bu yazıda Elon Musk’ın başarı sırlarını ve onun hayata yönelik prensiplerini alacağız.
Hayat = Kararlar + Şartlar + Sonuçlar
Hayat; yaptıklarınızdan, başkalarının size yaptıklarından, tanıştığınız kişilerden ve sonuçlardan ibarettir. Bu açıdan Musk, çevresinden ziyade kendi eylemleriyle bir yere gelen bir insan. Başlangıçtan beri kararlı ve sabırlı bir şekilde hareket ederek başkalarının onun kaderini çizmesini engelleyip kendi kararlarını gerçeğe dönüştüren biri o.
Hayatımızla ilgili sıkıntılarımızı dillendirirken çevremizden ve şartlardan bahsederiz, ancak hiç kendi kararlarımızı aklımıza getirmeyiz genelde. Hep yanlış ülkede doğduğumuzdan, başkalarındaki imkanlar bizde olsa neler yapabileceğimizden dem vururuz.
Elbette karar almadan önce belli bir çevrede yaşarız. Hatta belli bir ortamın içine doğarız. Ancak verdiğimiz kararlarla bu şartları ve çevreyi değiştirebilme gücümüz vardır.
Musk Güney Afrika’da doğdu. Bu iyi mi kötü? Herhangi bir yanıt verilemez bu soruya. Ancak burada önemli olan onun çocuk yaşta ABD’ye yerleşmeye karar vermesidir. Neden bu kararı verdi? ABD’yi önemli ve çekici kılan neydi? Esas sorulması gereken sorular bunlardır.
Özetle, hayatın sizi şekillendirmesinden çok, sizin kendi hayatınızı şekillendirmenizdir mühim olan.
Stres ve Sıkıntıyla Başa Çıkabilmelisiniz
Elon Musk zor bir çocukluk geçirdi. Özellikle anne ve babası ayrıldıktan sonraki sürecin acı doldu olduğunu ifade ediyor kendisi.
Anne ve babası boşandıktan sonra Musk babasıyla yaşamaya karar verdi. Özellikle 9 yaşındaki bir çocuk için sert ve disiplinli bir baba figürüyle yaşamak çok kolay olmasa gerek. Musk babasıyla yaşadığı bu dönemde stresle başa çıkabilmeyi öğrendiğini söyleyebiliriz. Üstelik evde babasından duygusal şiddet gören Musk, aynı zamanda okulda arkadaşlarındanda zorbalığa maruz kaldı.
Ancak Musk, bu tür sıkıntıların onu daha güçlü bir insan yaptığı kanaatinde. Bugün 5 çocuk babası olan Musk, çocuklarına kendi babasından gördüğü yöntemlerin pek çoğunu uygulamıyor ancak stres ve sıkıntıyla başa çıkmayı öğrenmenin çocuk eğitiminde büyük bir öneme sahip olduğunu düşünüyor.
Sıkıntı, şiddet, baskı bir insanı daha güçlü yapabilir mi? Musk örneğinde olduğu gibi yapabilir. Kaldı ki Musk, genç yaşta başka bir ülkeye göçerek, şirket kurarak, teslim edebileceğinden çok daha fazla ürün siparişi alarak kendi kendine bir baskı yaratıyor ve bu baskıyı olumlu ve motive edici bir biçimde kullanıyor. Bu açıdan konfor çemberine takılı kalmaktansa sürekli içinizde bir takım “sancıların” bulunması, ayakta kalıp mücadeleye devam etmek için iyi bir yöntem olsa gerek.
Mutlaka okuyun: Girişimciler İçin Stres Yönetimi Taktikleri
Hızlı Öğrenmeyi Öğrenin
Musk’ın hayatındaki en önemli noktalardan biri ilk bilgisayarına sahip olmasıyla başladı. BASIC yazılım dilini anlatan bir kitap hediyesi olan bilgisayarla 3 gece boyunca haşır neşir oldu ve 1984 standartlarına göre 3 günde bilgisayar programcısı olmayı başardı. Bu yazılım dilini öğrenmek ise normalde 6 ay süren bir süreç. Musk 3 gün boyunca uyumadan bu kitabı hatmetti ve hatta Blastar adında bir oyun yaratıp bu oyunu 500 dolara sattı.
Bu bağlamda kendi kendini eğitmenin önemi çok büyüktür. Zihninizin kapasitesini doğru kullanabilirseniz zamandan tasarruf edebilir ve bu zamanı daha faydalı ve üretken şeylerle geçirebilirsiniz..
Mutlaka okuyun: Elon Musk’ın Hızlı ve Etkili Öğrenme Teknikleri
Tebdil-i Mekanda Ferahlık Vardır
İçinizdeki potansiyeli ortaya çıkarmak için başka bir ülkeye göç etmeyi düşündünüz mü hiç? Elon Musk bunu düşündü ve gerçekleştirdi. Güney Afrika’da doğan Musk, okumak için ABD’ye geldi, zira planlarını ABD’de daha kolay gerçekleştirebileceğini düşünüyordu.
Siz de bazı şeylere yeniden başlamak için mekan ve çevre değişikliğini düşünebilirsiniz. Yeni bir ülkeye taşınınca yepyeni bir insan olmazsınız. Ancak mekan değişimi daima kişinin zihninin tazelenmesine neden olur.
Mutlaka okuyun: Göçmenler, Girişimci Olarak Neden Daha Başarılı Oluyorlar?
Terlemek İyidir
Musk işten kaçmayan, çalışmayı seven bir kişi. 17 yaşında Kanada’ya taşındığında bir kazan dairesinde kürekle, kazmayla çalışması da bunu yeterince kanıtlıyor. Bugün bile Elon Musk, SpaceX fabrikasında sürekli üretime katılan ve elbiselerine tutkal bulaşan bir kişi .
Bu nedenle bir iş kuracağınız zaman siz de işten kaçınmayın. Terlemekten korkmayın. Terlemeyen insan, anlamlı bir ürün veya hizmet sunamaz.
Mutlaka okuyun: Başarılı Girişimcinin Gizli Silahı: Azim
Tutkularınızın Peşinden Koşun
Diğer insanlara ve şirketlere bakıldığında Musk’ın geleceğe dönük çılgın fikirleri bulunuyor. Hatta öyle ki 500.000 dolar karşılığında insanları Mars’a götürecek kadar çılgın fikirler bunlar. Belki bu planları PR kampanyası diye önemsemeyebilirsiniz, genç Musk’ı da insanlar önemsemedi. Ama bugünkü duruma bakıldığında Elon Musk tüm planlarını teker teker hayata geçiriyor.
Bu nedenle kendinize bir gelecek planı çizmeli, bu planı insanlarla paylaşmalı ve kendinize bir miktar “olumlu” baskı yaratmalısınız. Eğer planlarınızın size özgü olduğunu ve ancak sizin bu işi yapabileceğini düşünüyorsanız planlarınız açıklayın. Bu sizin için kışkırtıcı bir vazife görebilir.
Mutlaka okuyun: Tutkunuzu Nasıl Bulursunuz?
Geçmişe Takılı Kalmayın
Musk geçmişe saplanıp kalmayan, daima geleceğe odaklanan bir insan. Üstelik geçmişten pek çoğumuzdan fazla acı yaşamasına rağmen…
Örneğin ilk çocuğu 10 aylıkken öldü. İlk eşinden boşandı. İlk 3 roket denemesi başarısız oldu ve büyük bir maddi zarara uğradı. Pek çok sözünü geciktirdi, teslim tarihlerini yakalayamadı, maliyetleri yanlış hesapladı. Yani Musk sanıldığından çok daha fazla başarısızlığa uğraşmış bir girişimci.
Ancak tüm bunlara rağmen Musk her seferinde ayağa kalkıp mücadeleye devam eden ve sonunda başarıya ulaşan biri oldu. Üstelik daha yapmayı planladığı pek çok çılgın proje var…
Buradan çıkarılabilecek pek çok ders var. Eğer gelecekte daha pek çok fırsatın bulunduğuna inanırsanız geçmişteki kayıplara saplanıp kalmazsınız. Yapmayı düşündüğünüz şeyleri mümkün olduğuna inanırsanız geçmişteki başarısızlıklarınız sizi yıldırmaz.
Bu yüzden geçmişe dönüp baktığınızda pişmanlık duymak yerine, hatalarınızdan ders almaya çalışmalı ve bundan sonraki süreçte aynı hataları yapmadan yola devam etmeye çalışmalısınız.
Bir Yerden Başlamak Gerek
Elon Musk’ın şimdiki roket, elektrikli araba, güneş enerjisi ve uzaycılıkla ilgili işlerine bakıp aldanmayın… Musk da küçük işlerle başladı iş hayatına. Yurt odasından bilgisayar parçaları ve okuldaki lojmanında ise gizlice içki satıyordu. Yani Musk elektrikli araç üretmeye üniversitedeyken başlamadı. O da hayallerini gerçekleştirmek için ufak ve emin adımlarla ilerledi.
Siz de başarıya ulaşmak istiyorsanız bir yerden başlayın. Uzun vadede nereden ve hangi pozisyondan başladığınızın bir önemi yoktur. Önemli olan bir an evvel icraate geçebilmektir.
Para Sanıldığı Kadar Büyük Bir Mesele Değildir
Pek çok insan, iş kurmanın önündeki en büyük engelin parasızlık olduğunu düşünür. Ancak Musk ve abisi, Zip2’yi kurmak için 28.000 dolar babalarından ve 6000 dolar da arkadaşlarından ödünç aldı. Bu rakam günümüz enflasyon oranlarıyla 53000 dolara denk geliyor. 53000 dolarla Zip2 için San Francisco’da ofis açıldı ve şirket kuruldu. Elon Musk ve abisi bu süreçte ofiste yatıp kalktılar, fast food ile karınlarını doyurdular. Yani mütevazı bir hayat sürdüler.
Peki 53000 dolar olmasaydı Musk bugünkü konumuna gelemez miydi? Elbette gelirdi. Bir süre part-time çalışması gerekirdi sadece. Uzun vadede parasızlık Elon Musk’ı yıldırmadı. Siz de ihtiyaç duyduğunuz parayı hesaplayın ve bir an evvel harekete geçin.
Öğrenmekten Vazgeçmeyin
Elon Musk uzaycılıkla ilgili bir şey yapmaya karar verdiğinde uzayla ilgili daha çok bilgi sahibi olması gerektiğini fark etti. Uzay işine girmek için para tek başına yeterli değildi. Pek çok milyarder uzay sektörüne para aktarır ancak işin teknik kısmına hakim olamadıkları için pek fazla aşama kat edemezler. Ancak bildiğiniz üzere Elon Musk sıradan bir milyarder değil. Uzay mühendisi Jim Cantrell ta 2001 yılındaki bir röportajında Musk ile ilgili şöyle diyor:
“Elon Musk çevresindeki insanlardan daima yeni bir şeyler öğrenir. Benim üniversitedeki ders kitaplarımı alıp aylarca fizik ve mühendislik çalışmışlığı vardır.”
Evet, günümüzde bilgiye erişmek çok kolay. İnternetten ve kütüphanelerden hemen her konu hakkında sonsuz bilgi edinebilirsiniz. Başarılı bir girişimci bilgi birikimini sürekli geliştiren ve çok okuyan girişimcidir.”
Mutlaka okuyun: Hayat Boyu Öğrenmeyi Benimseyerek Başarılı Olmak
Büyük Sözler Verin ve Sözlerinizi Tutun
Elon Musk’ın SpaceX ve Tesla projelerinde ortak bir yan var: Başlangıçta olağanüstü bir söz veriliyor. Bu sözün yerine getirilmesi gecikiyor. Sonra ürün ortaya çıkıyor. Kısa sürede ürün teslimatının gerçekleşeceği belirtiliyor. Sonra teslim süresinde gecikmeler oluyor ve daha sonra tüm beklentileri aşan bir ürün piyasaya sunuluyor.
Musk, sunduğu ürün ve hizmetlerin muhteşem olmasından asla ödün vermiyor. Ayrıca bunu da makul fiyatlarla yapmaya çalışıyor. Musk’ın ürettiği roketler, diğer roketlerden 100 kat daha ucuz. Tesla Model 3’ün ABD fiyatı da yaklaşık 25.000 dolar. Bu nedenle hem şahane hem de ucuz bir ürün ortaya koymak için acele edilmiyor. Model 3’ün lansmanı ve piyasaya sunulması arasında 3 yıl bulunuyor.
Burada öğrenebileceğimiz şahane bir ders var. O da şu: Kendinize karşı acımasız olmayın. Ortaya değerli bir ürün çıkarmak için belli bir zamana ihtiyaç vardır. Bu nedenle zamanınızı kullanın. Aceleci olmayın.
Defalarca Denemekten Korkmayın
Elon Musk’ın ilk roketi tam dördüncü denemede başarılı oldu. Bu rakam onun rakiplerine göre oldukça düşük. Zira pek çok roket şirketi, onlarca kez deneme-yanılma yöntemiyle bir şeyler üretiyorlar. Buradaki fark, Musk’ın sadece 4 kez deneme yapacak kadar parasının olmasıydı.
Burada SpaceX’teki başarısı nedeniyle Musk’ı şanslı addetmek zor. Siz de giriştiğiniz işte daha şanslı ya da daha şanssız olabilirsiniz. Şans sizden yana değilse daha sıkı çalışmanız ve daha çok deneme yapmanız gerekebilir.
Asla Pes Etmeyin
Musk, yatırım almak için görüştüğü bir yatırımcıya “Başarısız olmaktansa intihar etmeyi tercih ederim.” diyor. Bu Musk’ın temel taktiğidir diyebiliriz. Fiziksel eylemler ve ilişkiler üzerinde uzman bir kişidir Musk. Belki koltuğundan olabilir, belki verdiği sözleri tutmakta gecikebilir; ancak o asla başarısızlığı kabul etmez.
Bu nedenle pes etmemek büyük önem taşır. Ne durumda olursanız olun, pes etmediğiniz sürece başarılı olma ihtimaliniz hep vardır. Pes etmenize neden olabilecek durumları araştırın ve bu nedenleri ortadan kaldırın.
Mutlaka okuyun: Asla Pes Etmemeniz İçin 20 Neden
