Elon Musk, tüm dünyaca bilinen ve çılgınca işler yapan bir girişimci.
Özellikle 2017’de Anıtkabir’i ziyaret etmesiyle ülkemizden de pek çok hayran kazanan Elon Musk hakkındaki bilmeniz gereken her şeyi bu yazımızda sizlerle paylaşıyoruz…
Elon Musk Kimdir?
Elon Musk 28 Haziran 1971’de Güney Afrika’da doğdu. Aynı anda hem Güney Afrika hem Kanada hem de ABD vatandaşı. SpaceX ve Tesla’nın kurucusu, baş mühendisi ve CEO’su olan Musk, 2016 yılında dünyanın en güçlü 21. insanı seçildi. Bu sıranın her geçen yıl biraz daha zirveye doğru gideceğinden şüphemiz yok.
Şubat 2018 itibarıyla 20.8 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 53. insanı.
Güney Afrika’nın Pretoria kentinde doğan Musk, bilgisayar programlamayı 12 yaşında kendi kendine öğrendi. 17 yaşındayken Kanada’da Queen’s University’de okumaya giden Musk, daha sonra Pennsylavania Üniversitesi’ne geçiş yaptı ve burada iktisat ve fizik okudu. Stanford Üniversitesi’nde başladığı fizik doktorasını, girişimcilik kariyeri için 1995’te yarıda bıraktı.
İlk olarak Zip2 adında bir yazılım şirketi kurdu ve Compaq’a 340 milyon dolara sattı.
Daha sonra online ödeme şirketi X.com’u kurdu. X.com, Confinity ile birleşerek Paypal.com haline dönüştü. Paypal, 2002 yılında eBay’e 1.5 milyar dolara satıldı.
2002’nin Mayıs ayında Musk, SpaceX adlı uzaycılık şirketini kurdu. Burada hala CEO ve baş tasarımcı olarak çalışıyor. Aynı zamanda 2003 yılında elektrikli araç ve güneş paneşi üreten Tesla’nın kurucu ortağı oldu. 2015 yılında OpenAI adında kar amacı gütmeyen ve yapay zekanın olumlu olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar yapan bir şirket kurdu. Nöroteknoloji bazlı çalışmalar yapan Neuralink’in kurucu ortağı ve CEO’su oldu. En son olarak da 2016 yılında Boring Company’i kurdu. Bu şirket ise tüney ve altyapı çalışmaları yürütüyor. Musk, bu şirketin de CEO’su.
Bu girişimlere ek olarak Musk, Hyperloop adında yüksek hızlı ulaşım sağlayan bir projeyi de yürütüyor. SpaceX, Tesla ve Solarcity faaliyetlerinin insanlığın geleceği adına olduğunu belirten Musk, küresel ısınma ve sürdürülebilir enerji konularında, özellikle de Mars’a koloni kurma hususunda da oldukça sıkı çalışmalar yürütüyor.
Mutlaka okuyun: Elon Musk Hakkında Pek Bilinmeyen 21 Şey
Şimdi biraz daha detaya inelim.
Elon Musk’ın Çocukluğu
Elon Musk, 28 Haziran 1971’de Güney Afrika’nın Pretoria kentinde doğdu. Annesi Kanadalı diyetisten Maye Musk, babası da Güney Afrikalı makine mühendisi Errol Musk’tır. Kimbal Musk adında bir erkek kardeşi ve Tosca Musk adında bir de kız kardeşi vardır.
Babaannesi İngiliz, anneannesi de Amerikalı olan Elon Musk’ın Hollandalı kökenleri de vardır. Anne babası 1980’de boşanınca babasıyla yaşamaya başlayan Musk, bu boşanmanın onda pek de iyi anılar bırakmadığını, babasıyla sürekli kavga ettiklerini ifade ediyor.
Çocukluk yıllarında sıkı bir kitap kurdu olan Musk, 10 yaşında bilgisayarlara ilgi duymaya başladı. 12 yaşında kendi kendine BASIC kodlama dilini öğrenen Musk, Blastar adında bir oyun üretti.
Çocukken akranları tarafından zorbalığa uğrayan Musk, bir keresinde arkadaşları tarafından merdivende itelendi ve bilinci kapanacak kadar yaralandı.
18 yaşına girmeden Kanada’ya taşınan Musk, buraya eğitim amaçlı gitti.
Elon Musk’ın Eğitim Hayatı
17 yaşındayken Kanada’nın Ontario kentinde bulunan Queen’s University’e başlayan Musk, 2 yıl burada okuduktan sonra Pennsylvania Üniversitesi’ne geçti. Wharton School of Business’ta iktisat okuyan Musk, aynı zamanda fizik bölümünden de çift anadal yaptı.
Pennsylvania Üniversitesi’nde okurken arkadaşı Adeo Ress ile 10 odalı bir evde kalan Musk, bu evde gece partileri düzenliyor ve evin kirasını bu şekilde ödüyordu.
1995’te Stanford Üniversitesi’nde materyal bilimi ve fizik alanında doktora yapmak için Kaliforniya’ya taşınan Musk, eğitimine 2 yıl devam ettikten sonra girişimciliği tercih etti ve doktorayı yarıda bıraktı. 2002 yılında da ABD vatandaşı oldu.
Mutlaka okuyun: Elon Musk’ın Hızlı ve Etkili Öğrenme Teknikleri
Elon Musk’ın Girişimleri
Elon Musk, 1995’ten beri yaptığı pek çok çalışmayla girişimciliğin kitabını yazdı diyebiliriz. Şimdi Musk’un kurduğu şirketlere bakalım:
Zip2
1995 yılında Elon Musk, biraderi Kimbal Musk ile Zip2’yi kurdu. Zip2, web yazılım şirketiydi ve melek yatırımcılardan destek aldı.
Zip2 için Yelp ve Google Maps arası bir iş diyebiliriz. Chicago Tribune ve New York Times gibi şirketlerle görüşen Musk, bu gazetelere “sarı sayfalar” hizmeti verdi. Yani Zip2, bir tür online şehir rehberiydi.
Zip2’nin CEO’su olmak isteyen Musk’a yönetim kurulu onay vermedi. Nihayetinde Compaq, Zip2’yi 307 milyon dolar nakit ve 34 milyon hisse senedi teklifiyle Şubat 1999’da satın aldı. Musk, şirketteki %7’lik hissesine karşılık bu satıştan 22 milyon dolar aldı.
X.com ve PayPal
Zip2’yi satan Musk, Mart 1999’da X.com’u kurdu. Yani şubatta bir girişimini satıp martta yenisi kurdu. X.com’un kurucu ortaklarından olan Musk, Zip2’den gelen parayla bu işe girdi. Bir yıl sonra X.com, Confinity ile birleşti ve şu an PayPal olarak bildiğimiz site oluştu.
Online para transfer ve ödeme sistemi olan PayPal, ilk yıllarda viral pazarlama tekniği ile büyüdü. Yani arkadaşını PayPal’a üye yapana bir miktar ödeme yapılıyordu.
2000 yılında Musk ve şirketin diğer kurucuları arasında anlaşmazlık oluştu. Zira Musk siteyi, Unix-bazlı Microsoft Windows altyapısına taşımak istiyordu. Bu anlaşmazlık nedeniyle Musk, Paypal’daki CEO’luk görevinden ayrıldı.
2002 Ekim ayında eBay, Paypal’ı 1.5 milyar dolara satın aldı. Musk bu satıştan 165 milyon dolar elde etti.
Temmuz 2017’de Elon Musk, x.com domainini eBay’den satın aldı. Musk ne kadar ödediğini açıklamadı ancak duygusal bir nedenle bu hareketi yaptığını ifade etti.
SpaceX
2001 yılında Elon Musk, uzay keşfine ilgi çekebilmek için Mars’ta tarım yapılmasına dair bazı fikirler öne sürdü. Aynı yıl Moskova’ya giden Musk burada ikinci el Dnepr kıtalararası balistik füzelerden satın almaya çalıştı, ancak başarılı olamadı. 2002 yılında CIA ve NASA’da görev yapmış Mike Griffin ile tekrar Moskova’ya giden Musk, bu sefer de füzelere 8 milyon dolar gibi fahiş bir fiyat biçilince kendi roket şirketini kurmaya karar verdi.
SpaceX ve Tesla’nın ilk yatırımcılarından Steve Jurvetson, o dönemler bir roket üretme maliyetinin roket satış fiyatının sadece %3’ü olduğunu ifade ediyor. Yani Musk, kendi üreteceği roketlerle %70 oranında kar edebilir durumdaydı.
Teorik ve pratik fizibilite çalışmalarından sonra Musk, uzayın derinliklerini keşfetme amacıyla SpaceX’i kurdu.
2002 yılında 100 milyon dolar sermaye ile kurulan SpaceX’in CEO ve CTO’su Elon Musk oldu. SpaceX, roket teknolojisi üzerine çalışmalar yürüten bir şirket. Falcon 1, Falcon 9 gibi roketleri başarıyla uzaya yollayan SpaceX, 2008 yılında Falcon 1’i, dünyanın yörüngesine oturtmayı başardı. 2012’de SpaceX Dragon, Uluslararası Uzay İstasyonu’na entegre olmayı başardı.
2006 yılında NASA, SpaceX ile Uluslararası Uzay İstasyonu kargo taşıması için sözleşme imzaladı.
Şubat 2018’de ise medyanın müthiş derecede ilgisini çeken Falcon Heavy uzaya fırlatıldı. Şu anda Falcon Heavy’nin içinde Musk’ın bir diğer projesi olan Tesla’nın ürettiği Tesla Roadster uzayın bir yerlerinde yolculuğuna devam ediyor. Yukarıdaki videodan bu yolculuğu canlı olarak izleyebilirsiniz.
Tesla
Tesla Motors, 2003 yılında Martin Eberhard ve Marc Tarpenning tarafından kuruldu. Bu iki isim Elon Musk projeye dahil olana kadar aktif rol oynadılar. 2004’te Musk, A tipi yatırımlar sağlayarak şirketin CEO’su oldu. Roadster modelinin tasarımında birebir müdahil olan Musk o dönemler şirketin günlük faaliyetleriyle direkt ilgilenmedi.
2008 küresel finans krizi sonrası Musk, Tesla’yla daha çok ilgilenmeye başladı. 2008 yılında ilk elektrikli spor otomobil olan Roadster üretildi. Daha sonra Model S, Model X gibi modeller üretildi. Otomobil üretmenin yanında Tesla, Mercedes ve Toyota gibi elektrikli otomobil üreten şirketlere elektronik sistemleri de satıyor.
Tesla’nın Semi adında bir tır projesi de bulunuyor. Şu anda prototip aşamasında olan Semi’yi de 2020’den sonra yollarda görebiliriz.
Tesla’daki hisse payı %22 olan Musk, aynı zamanda CEO’luktan da yıllık 1 dolar kazanıyor. Steve Jobs’un da zamanında Apple’daki maaşının yıllık sembolik olarak 1 dolar olduğunu hatırlatalım.
Ocak 2018’de Musk’ın Tesla’dan vaatlerini gerçekleştirirse 2.6 milyar dolar kar payı alacağı haberleri çıktı. Zira, Elon Musk şirketin piyasa değerini 2020 yılında 650 milyar dolara çıkarmayı vadediyor.
Mutlaka okuyun: Tesla Hakkında Az Bilinen 10 Şey
Solarcity
2006 yılında kuzenleriyle birlikte SolarCity girişimini hayata geçiren Musk, 2013 itibarıyla ABD’nin en büyük ikinci güneş enerjisi sistemleri üreticisi oldu. 2016 yılında Tesla’nın bünyesine dahil edilen Solarcity için temel amaç, küresel ısınmanın önüne geçmek. Tesla ve Solarcity şirketleri de bakımdan elektrikli araçlara batarya ve şarj istasyonu üretmekle ilgileniyorlar ve böylece karbon salınımın azalması yönünde faaliyet gösteriyorlar.
HyperLoop
2013 yılında tüp şeklindeki kapsüllerle ulaşım sağlamayı amaçlayan HyperLoop projesini tanıtan Musk, Tesla ve SpaceX’ten pek çok mühendisi bu projeye sevk etti. Tünel içinde yapılacak aerodinamik düzenlemelerle yüksek hızda seyahat edilmesini sağlayacak kapsülün Los Angeles ve San Francisco arasında yapılması planlanıyor.
2015 yılında öğrenciler arasında bir tasarım yarışması düzenleyen Hyperloop’un inşasına Ocak 2017’de başlandı.
Elon Musk, ayrıca New York ve Washington eyaletlerinden de hyperloop projesi için izin aldığını ifade etti.
OpenAI
Kasım 2015’te Musk, OpenAI projesini açıkladı. Kar amacı gütmeyen OpenAI bir yapay zeka araştırma şirketi. Yapay zekanın olumsuz yönlerini önlemek ve insanlık için faydalı yönleri hakkında çalışma yapmak için kurulan OpenAI, yapay zekayı herkese açık hale getirmek istiyor. Yani bazı şirketlerin ve devletlerin yapay zeka unsurlarına sahip olarak tekel oluşturmasını önlemeyi amaçlayan OpenAI’daki görevini 2018 yılında bırakan Musk her projede biraz daha yapay zekaya odaklanan Tesla ile OpenAI arasında bir çatışma çıkmasını önlemek için böyle bir şey yaptı.
NeuraLink
2016 yılında nöroteknoloji startup’ı olan Neuralink Elon Musk’ın da katkılarıyla kuruldu. İnsan beyni ve yapay zekayı bir araya getirmeye çalışan bu girişim, şu an hala emekleme dönemlerini yaşıyor. İnsan beynini ve bedenini yapay zeka aracılığı ile ileri taşımak isteyen bu proje OpenAI projesiyle de oldukça yakından alakalı.
Musk bu konuda şöyle diyor:
“OpenAI, yapay zekanın olası zararlarını minimize etmeye çalışan ve kar amacı gütmeyen bir proje. Neuralink ise beyin ve yapay zekayı bir araya getirip ilerleme kat etmek isteyen bir şirket. İnsanlar olarak makinelerin sahip olduğu şeyler + kendi sahip olduğumuz şeyleri iyi kullanamazsak makineler insan türünü geçebilir. Bu nedenle yapay zeka çalışmalarına insanların da dahil olması büyük bir avantaj.”
Boring Company
Ocak 2017’de kurulan Boring Company, temel olarak yeraltına tünel kazıp bu tüneller aracılığı ile otomobillerin yüksek bir hızda A noktasından B noktasına ulaşmasını amaçlıyor. Şu anda yapımı başlayan bu tünel ilk olarak SpaceX’in Los Angeles’taki kampüsüne açılacak.
Videoyu izleyerek bu çılgın projeyi daha iyi anlayabilirsiniz:
Mutlaka okuyun: Boring Company Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Elon Musk’ın Politik Görüşleri
Musk kendini yarı demokrat yarı cumhuriyetçi olarak tanımlıyor. Sosyal liberal ve finansal olarak muhafazakar olan Musk, 2016’da Donald Trump’ın seçim kampanyasında danışman olarak görev yaptı ancak bu görevden 2017 yılında istifa etti. Zira Donald Trump’ın küresel ısınma konusundaki görüşlerine katılmayan Musk, ABD Paris Antlaşmasına imza atmaya yanaşmayınca bu görevden istifa etti.
Musk, ABD’yi dünyanın en büyük ülkesi olarak görüyor ve insanlık tarihindeki en büyük iyilik yapma potansiyeli olan ülke olarak görüyor. Ancak ABD’nin yaptığı hataları da görmezden gelmiyor ve bunları özgürce eleştirebiliyor.
Bir röportajda hem demokratlara hem de cumhuriyetçilere yüklü miktarda bağış yaptığını, Washington’da sözünün dinlenmesi için bu tür katkılara ihtiyaç olduğunu ifade etti.
Zira SpaceX, ABD Kongresi tarafından da destek görmek için lobicilik faaliyetlerine 4 milyar dolarlık bir bütçe harcadı. SpaceX kurulduğu günden bugüne lobiciliğe büyük önem veren bir şirket olarak görülüyor.
Dizi ve Filmlerde Elon Musk
Elon Musk birçok dizi ve filmde yer aldı. Yani bu kadar yoğun bir insan olarak sosyal hayatını da dengeli yaşayan bir isim.
Yer aldığı bazı dizi ve filmlere bakacak olursak:
2010 yılında çekilen Iron Man 2’de Robert Downey Jr. ile bir sahnede yer aldı.
2015 yılında The Simpons’un “The Musk Who Fell to Earth” adlı bölümünde kendi sesiyle yer aldı.
Kasım 2015’te Big Bang Theory’de bulaşıkçı rolünü canlandırdı.
2016 tarihli Why Him? adlı romantik komedi filminde yer aldı.
Bunlara ek olarak pek çok belgeselde kendisiyle röportaj yapıldı.
Elon Musk’ın Özel Hayatı ve Ailesi
Böylesine devasa projelere sahip bir adamın 5 çocuk babası olduğunu biliyor muydunuz?
Musk, ilk eşi Justine Wilson ile 2000 yılında evlendi ve 2008 yılında boşandı.
İlk çocukları Nevada Musk, 10 haftalıkken hayatını kaybetti. Bu ölüm onu çok etkiledi ancak daha sonra çiftin tam 5 çocuğu oldu.
Mutlaka okuyun: Elon Musk Gizlice Kurduğu Okulda Çocuklarını Nasıl Eğitiyor?
2010 yılında İngiliz aktris Talulay Riley ile evlenen Musk, bu eşinden de 2012 yılında boşandı. 2013 yılında tekrar evlenen çift, 2016 yılında nihai olarak boşandı.
Bu boşanmanın ardından Musk, Amerikalı aktris Amber Heard ile birlikte olmaya başladı.
Elon Musk, Musk Vakfı’nın başkanı. Bu vakıf, dünyadaki felaket bölgelerine güneş enerjisi sistemleri bağışlıyor. 2010 yılında Alabama’daki fırtına sonrası bölgeye 25 kw gücünde bir güneş enerjisi ünitesi bağışladı. Yine tsunami tarafından alt üst olan Japonya’nın Soma kentine de 250.000 dolar bağış yaptı.
2014 yılında Nikola Tesla’nın torunu Wardenclyffe Bilim Merkezi için Musk’tan 8 milyon dolar bağış istedi. Musk, bu merkez için 1 milyon dolar bağışladı ve merkeze bir adet Tesla Supercharger bağışladı.
2015 yılında yapay zeka araştırmaları için Future of Life Institute’ye 10 milyon dolar bağışladı.
Yine aynı yıl Giving Pledge’e imza attı. Buna göre Musk, Mark Zuckerberg, Bill Gates ve Warren Buffett gibi isimlerle birlikte hayatını kaybetmeden önce servetinin önemli bir kısmını bağışlayacak.
Elon Musk’ın Ödülleri
Elon Musk’ın aldığı ödülleri, madalyaları, plaketleri yazmaya kalksak bu yazı asla bitmez.
Ancak Musk’ın kazandığı bazı önemli ödülleri sayacak olursak:
Fahri Doktora: Yale Üniversitesi, Surrey Üniversitesi, Art Center College of Design
Forbes: Dünyanın en güçlü 21. insanı, 2016
Time: Otomotiv ve teknoloji sektörünün en önemli insanı, 2016
Royal Aeronautical Society: Uzay ve astronomi alanındaki en prestijli kurumlardan biri olan Royal Aeronautical Society’den altın madalya
