Müzik sadece bizi eğlendirmek için değil, başka birçok amaçla kullanılabilecek bir araç. Sakinleşmek için, dinlenmek için, spor yaparken enerjik kalabilmek için müzik dinleyebileceğiniz gbi çalışırken daha üretken olmak amacıyla da müzik dinleyebilirsiniz. Müziğin stres karşıtı etkisi sayesinde dinlediğiniz şarkılar bir terapi işlevi görerek konsantrasyonunuzu artırmak yönünde de size yardımcı olabilir.
Araştırmalara göre çeşitli müzik türleri özellikle çalışırken bize yardımcı olabiliyor. Bazı müzik türleri öğrenme ve bilgiyi analiz etme yeteneklerimizi pekiştirirken aynı zamanda kendimizi dış dünyadan soyutlayarak yaptığımız işe odaklanmak konusunda oldukça etkili. Dışarıdan gelen sesi blokladığı gibi odaklanma yeteneğimizi de besleyerek size ilham veren bu müzik türleri sayesinde belki de artık ilham perisine ihtiyacınız olmaz!
Eğer üretkenlik konusunda kendinizi geride kalmış, formdan düşmüş hissediyorsanız ve sizi yeniden eski günlerdeki ihtişamınıza götürecek bir şeyler arıyorsanız, doğru yerdesiniz! Bu altı müzik türü ruhunuzu beslediği kadar beyninizi de besleyerek işlerinizi çok daha kısa sürede halletmenizi sağlayacak.
1- Klasik Müzik
Araştırmacılara göre klasik müzik çalışırken çok daha verimli olmanızı sağlayabiliyor. Bu teoriye Mozart Etkisi de deniyor, teoriye göre klasik müzik bestelerini dinlemek beyninizdeki aktiviteyi arttırarak sağlık ve verimlilik konusunda bir katalizör görevi görüyor. Konu üzerine yapılan birçok araştırma klasik müzik dinlemenin deneklerin normalde sorun yaşadıkları şekilleri ve yapbozları çözmelerinde onlara yardımcı olduğunu gösteriyor.
Peki neden klasik müzik? Kimi araştırmacılar klasik müzikte şarkı sözleri olmamasının, sadece melodiden oluşmasının bir faktör olduğunu savunuyor. Bu görüşe göre sözleri olan bir şarkı dinlediğinizde şarkı sözlerine odaklandığınız için dikkatinizin dağılma ihtimali daha fazla. Diğer bir görüş, klasik müziğin sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi üzerine yoğunlaşarak azalan stres sayesinde üretkenliğin arttığını öne sürüyor. Bu teoriyi savunan araştırmacılar öğrencilerle yaptıkları çeşitli deneyler sonucunda klasik müzik dinleyen öğrencilerin sınavlarından yüzde on iki oranında daha iyi sonuçlar aldığını ortaya koyuyor. Özellikle bazı şarkılar, örneğin Beethoven’ın Für Elise adlı bestesi, öğrencilerin daha uzun süreler boyunca odaklanmış kalmalarını ve daha fazla miktarda bilgiyi uzun süreli hafızalarına kaydetmelerinde onlara yardımcı oluyor.
İşte sizlere çalışırken üretkenliğinizi artırmak için dinleyebileceğiniz birkaç parça:
- Bach Klasik Müzik Listesi
- Çalışanlar İçin Klasik Müzikler: Mozart, Beethoven, Bach
- Konsantrasyonunuzu Artıran 6-Saatlik Klasik Müzik Listesi
- Vivaldi “4 Mevsim”
2- Doğal müzik
Doğal müzik dediğimizde kastettiğimiz şey doğada duyabileceğiniz sesler aslında. Dalgaların kıyıya vurması, yağmur yağması, suyun akışı gibi doğal sesler dinlemek kognitif fonksiyonlarınızı geliştirirken aynı zamanda konsantrasyonunuzu da olumlu yönde etkiliyor. Diğer bir yandan, bu konuda dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Dinlemeyi tercih ettiğiniz doğal ses, sizi rahatlatan, stresinizi azaltacak bir tür ses olmalı. Akan bir şelalenin gürültüsü veya kuşların cıvıltıları sizi rahatlatacaktır, ancak hayvan sesleri ve fırtına gürültüleri dinlerseniz bu çalışmanızı iyi yönde değil, tam tersi yönde etkileyebilir.
Araştırmacılar bu tarz stresi azaltan doğal seslerin modunuzu iyileştireceği gibi aynı zamanda odaklanma yeteneğinizi de geliştirebileceğini ortaya koydu. Araştırmalara göre ofislerde arka planda bu tarz müzikler çalındığında çalışanlar çok daha üretken çalıştıkları gibi aynı zamanda günlük hayatlarında da daha mutlu hissediyorlar.
Bunun sebebi doğal seslerin günlük hayatımızda bizi rahatsız etme ihtimali olan diğer gürültüleri maskelemesi de olabilir elbette. Başka insanların tartışmalarını veya klavye çıtırtılarını duymak yerine şelalenin akışını dinlemek herkesin tercihi olacaktır elbette. Doğal sesler dinlemek yapmanız gerekenleri daha başarılı bir şekilde yapmanıza olanak tanıyacağı gibi kognitif yeteneklerinizi de geliştirdiği için uzun dönemde sizi mutlu edecektir.
İşte sizin için derlediğimiz bazu doğa müzikleri:
3- Sinematik müzik
Hiç sinemadayken filmin arka planında çalan müzik yüzünden kendinizi çok enerjik ve ilham dolu hissettiğiniz oldu mu? Eğer cevabınız evetse, neden bunu gerçek hayatınıza da uyarlamıyorsunuz ki?
Yoğun film müzikleri sizi çok önemli ve ilham verici bir şey yapıyormuş gibi hissettirebilir. Çok sıkıcı bir ödev de yapıyor olsanız, rapor da yazıyor olsanız, bir süreliğine kendinizi dünyayı kurtarıyormuş gibi hissedebilirsiniz. Bu dünyayı kurtarma hissi sayesinde önünüzdeki işe çok daha iyi odaklanacağınız gibi aynı zamanda daha da üretken olarak saatler sürecek bir işi daha kısa zamanda bitirebilirsiniz.
Sinema müzikleri size ilham vererek modunuzu tamamen değiştirebilir, birden çok enerjik ve görev odaklı hissetmeye başlayabilir, önünüze çıkacak her engeli aşmaya hazır olabilirsiniz! Eğer kendinizi yorgun ve tükenmiş hissediyorsanız belki de tek yapmanız gereken film müziği dinleyerek motivasyon kazanmaktır, ne dersiniz?
İşte denemeniz gereken birkaç müzik:
- “Inception (Başlangıç)”
- “Sosya Ağ”
- “Moon”
- “Lawrence of Arabia”
- “Bulut Atlası”
- “Amélie”
- “Geçmişi olmayan adam”
4- Video Oyunu Müzikleri
Bu maddenin size garip geldiğine eminim, ama video oyunları için bestelenmiş müzikler konsantrasyonunuzu derinleştirmek için birebir olabilir. Sonuçta bir video oyunundaki her bir etmen oyuncuların oyunun daha da içine girerek tecrübelerini derinleştirmek için yaratılmılştır, tam olarak da bu yüzden video oyunları için tasarlanan müzikler de bir gürültü kakafonisi olmak yerine tam tersine oyuncuların konsantrasyonunu toplamaya odaklanmıştır.
Bu müzik türünde genellikle söz veya insan sesleri olmaz, tam tersine çoğunlukla oldukça hareketlidir ve oyuncuların ilerlemeleri gerektiği hissini aşılamak amacıyla bestelenmiştir. Birçok video oyunu çeşitli bilmecelerin çözülmesini ve kimi zorlu görevlerin tamamlanması gibi basamaklar içerdiği için bu adımları yerine getirirken oyuncuların kendilerini tamamen tecrübenin içinde bulmaları amacıyla arka planda çalan müziğe özellikle özen gösterilir, şirketler bu konuda büyük yatırımlar yaparak konsantrasyonla görev hissinin arasında gerekli dengeyi bulduklarından emin olmak isterler.
Tam olarak da bu yüzden video oyunalrı için bestelenmiş müzikler sizi amaçladığınız hedefe giderken güçlü tutacak müziklerdir, pes etmenizi engelleyerek sizi sürekli olarak motive ederler. Günlük yapılacaklar listenizdeki adımları bir bir tiklerken veya büyük bir projeye dair taslak oluştururken bu tarz müzikler dinlemek süreci sizin için kolaylaştıracağı gibi zamanın da hızlı geçmesini sağlayacaktır.
İşte size denemeniz için birkaç seçenek:
- Battlefield One
- Final Fantasy 7
- The Legend of Zelda: Ocarina of Time
- Assassin’s Creed 2
- Halo
- The Elder Scrolls V Skyrim
5- Dakikada 50 – 80 beat olan Müzikler
Kimi araştırmacılar odaklanmanıza yardımcı olan şeyin müziğin türü veya melodisi değil, tam tersine temposu olduğunu iddia ediyorlar. Araştırmalara göre dakikada 50 ile 80 beat arasında bir tempoya sahip olan müzikler yaratıcılık ve öğrenme işlevlerini geliştirebiliyor.
Dr. Emma Gray (ki kendisi bir davranışsal terapi uzmanı) Spotify’la beraber çalışarak çeşitli türlerdeki müziklerin insanlara ne gibi yararları olduğunu araştırdı. Ulaştığı sonuçlara göre 50 ile 80 beat arasında bir tempoya sahip olan müzikler dinlemek beyninizi alfa aşamasına sokarak daha verimli çalışmak konusunda size yardımcı oluyor.
Uyanıkken genellikle beta aşaması olarak adlandırılan bir fazda oluruz, bu yüksek oranda farkındalık durumunda beyin dalgalarımız genellikle 14 ile 30 HZ arasında çalışır. Beynimiz çalışmayı yavaşlatarak 7 ile 14 HZ bandına indiğinde, daha rahat olduğumuz alfa fazına gireriz, bu da daha dikkatli ve öğrenmeye daha açık olmamızı sağladığı gibi daha az yargılayıcı olduğumuz anlamına gelir. Tam olarak bu fazdayken beynimiz hayal gücü, hafıza ve içgörü gibi işlevlerini daha iyi yerine getirir, kimi insanların ilham beklediği zaman dilimleri aslında tam olarak da beynimizin bu fazda olduğu zaman dilimleridir.
Eğer bir şarkıyı dinlerken düşüncelerinizin uçuşup gittiğini ve şarkıyı ya da sözleri dinlemek yerine kendi kendinizi hayal kurarken bulduğunuzu hatırlıyorsanız, size o anda alfa fazında olduğunuzu söyleyebiliriz. Müzikten koparak kendinizle başbaşa kaldığınız bu anlarda bilişsel yetenekleriniz daha keskindir. Bu faza geçebilmek için dinlediğiniz şarkının 50 ile 80 beat arasında bir tempoya sahip olması gerektiği gibi aynı zamanda şarkıya aşina da olmalısınız ki beyniniz rahatlayarak kendini bırakın.
- “Mirrors” – Justin Timberlake
- “Last Goodbye” – Jeff Buckley
- “The Lazy Song” – Bruno Mars
- “Chasing Pavements” – Adele
6- Dinlemeyi en çok sevdiğiniz müzikler
Eğer karşınızda kısa zamanda bitmesi gereken projeler varsa ve yapılacaklar listesindeki maddeler gözünüzde büyüyorsa yapmanız gereken tek şey sizi mutlu edecek şarkılar açmaktır. Araştırmalara göre favori şarkılarınızı dinlemek sizi mutlu ettiği için üretkenliğinizi arttırarak işe koyulmanızı sağlayabilir.
Müzik terapi programlarında asistan profesör olarak çalışan Teresa Lesiuk’a göre işinizi yaparken kendiniz seçtiğiniz müzikler dinlemek düşündüğünüzden çok daha etkili olabilir. Lesiuk’un araştırmaları sırasında ulaştığı sonuçlara göre denekler sevdikleri şarkıları dinlerken yapmaları gereken işleri çok daha hızlı bitirdikleri gibi daha yaratıcı fikirler ortaya atıyorlar ve işlerini yaparken daha mutlu oldukları için daha kaliteli çalışmalar ortaya koyuyorlar.
Bu teorinin geçerli olmadığı tek durumsa dinlenen müziğin dikkat dağıtan bir müzik türü olması. Eğer rap gibi hem çok hızlı temposu olan hem de çok söz bulunan müzikler dinliyorsanız dikkatiniz dağılabilir, ve işinizden uzaklaşabilirsiniz.
Bu yüzden bir dahaki sefere masanızdaki kağıt yığınına bakarken umudunuz kırılmasın, derin bir nefes alın, kalkıp güzel bir şarkı açın ve işe koyulun.
