Bir arkadaşıma yeni firmasının iş planını görmek istediğimi söylediğimde bana bir iş planının olmadığını söyledi.
Girişimcilik macerasına ilk kez çıkanlar için bunun normal olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak size bu arkadaşımın girişimci olarak yirmi senede bir sürü iş kurduğunu söylersem ne düşünürsünüz?
Ve bu arkadaşımın kurduğu bütün firmaların toplam geliri hiçbir zaman yüz binleri geçemedi. Çoğu başarısız oldu ve çoğunu ilk senede kapatmak zorunda kaldı.
Bu durum arkadaşımın kötü bir işadamı olduğu anlamına mı geliyor?
Tam olarak öyle söylenemez.
Aslına bakacak olursanız arkadaşım iş planı hazırlamanın amacını ve değerini tam olarak anlamamıştı. Ve ne yazık ki bu durum girişimcilerin çoğu için geçerli.
Girişimcilerin çoğu boylarından büyük işlere kalkışmanın ve önsezilerine güvenmenin girişimciliğin arkasındaki ruh olduğunu düşüyor. Bu gerçekten oldukça uzaktır.
Şu anda ne düşündüğünüzü biliyorum. Sizin ve tanıdığınız diğer girişimcilerin hiçbir zaman bir iş planı geliştirmediğini ve yaptığınızın doğru olduğunu düşünüyorsunuz değil mi?
Size önemli bir sır vereyim. Her zaman daha iyisini yapabilirsiniz. Kendimden biliyorum bu şekilde düşünmek yeterli olmaz.
Büyümeyi planlamadığınız halde büyüseniz bile bunu devam ettiremezsiniz. Büyüme için planlama yapmak oldukça önemlidir. Hızlı büyüyen kuruluşların CEO’larının üçte ikisi iş planları hazırlar.
İş planı yazmanız işletmenizin önemli ve ana unsurlarına odaklanmanızı çabuklaştırır. Sonraki adımları, belli stratejileri ve taktikleri enine boyuna düşünmenizi sağlar.
Ancak en önemlisi gerçeklerle yüzleşmenize yardımcı olur. Çünkü işletmenizin başarısındaki en önemli unsur budur:
İyi girişimcilerin/yöneticilerin gerçeklerle yüzleşme kabiliyeti vardır.
Bu gerçeklerin hoşunuza gideceği anlamına gelmez.
Başarısızlıkları için bahaneler bulan birçok girişimci ve işletme sahibi tanıyorum. Ne yazık ki bu başarısızlıkların gerçek sebebi iş planı hazırlamamaktır.
İş planının 8 ana bölümü
1 – İdari özet: idari özet başlık sayfasının arkasından gelir. İdari özet okuyucuya ne istediğinizi anlatmalıdır. Oldukça önemli bir bölümdür. Özette ne istediğinizi tam olarak anlatmalısınız.
İfadeler kısa tutulmalıdır ve sistemli olmalıdır. Yarım sayfa ve bir tam sayfa arasında olmalıdır. Bu bölümde bütün iş planınızın özetini vermelisiniz.
2 – Pazar analizleri: bu bölüm işletmenizin yer alacağı sektörle ilgili bilgi birikiminizi resmetmelidir.
Pazar analizleri girişimciyi pazarın bütün boyutlarını kavramaya zorlamalıdır. Bu sayede firma hedef pazarı tanımlayabilir ve satış paylarını toplayabilmek için kendini konumlandırabilir. Ayrıca firmanın rekabet ortamında kar elde edebilmesi için girişimcinin fiyatlandırmayı, dağıtımı ve pazarlama stratejilerini belirlemesine de imkan verir. Buna ek olarak sektördeki büyüme potansiyeliyle alakalı işaretler verir ve bu da gelecekle ilgili tahminler yapmanıza yardımcı olur.
Pazar analizine pazarın boyutunu, yapısını, büyüme şansınızı, trendleri ve satış potansiyelinizi tanımlayarak başlayın.
3 – Firma tanımı: bu bölüm işletmenizin farklı unsurlarının nasıl iç içe geçeceğini ve uyumlu çalışacağını göstermelidir. Firma tanımı işletmenizin doğasını ve aynı zamanda işletmenizin başarılı olmasına yardımcı olacak önemli faktörleri de kapsamalıdır.
4 – Organizasyon ve yönetim: bu bölün firmanın örgüt yapısını, firmanın sahiplik detaylarını, yönetim ekibinin görev tanımlarını ve yönetim kurulunun veya bilirkişi heyetinin niteliklerini açıklamalıdır.
5 – Pazarlama ve satış stratejileri: bu bölüm işletmenizin can damarıdır. Pazarlama müşteri tabanının oluşmasını sağlar ve müşterilerde satışların yapılmasını sağlar. Bu bölümde pazarlama stratejileri tanımlanır. Başarılı olmak için kullanacağınız stratejiler, taktikler ve kanallarla başlayın. Daha sonra rakiplerinize karşı kullanacaklarınızı geliştirin. Unutmayın bu bölüm sonuçlara bağlı olarak sık sık güncellenmelidir.
6 – Hizmet ve/veya ürün hattı: bu bölümde hizmet ve ürünlerinizi tanımlayın. Tam olarak ne satacaksınız? Özellikleri değil faydaları vurguladığınızdan emin olun. Benzersiz satış teklifinizi belirleyin. Bu sadece ürününüzün nasıl farklı olduğunu değil aynı zamanda neden iyi olduğunu da göstermelidir.
7 – Finansman koşulları: bu bölümde başlangıç veya genişleme için ihtiyacınız olan finansman miktarını belirtmelisiniz. En iyi ve en kötü durum senaryolarını da eklemelisiniz. Gerçekçi olun.
8 – Finans tabloları: finansal tablolarınızı pazarı analiz ettikten ve hedeflerinizi net olarak belirledikten sonra geliştirin.
İyi bir iş planı sadece bir kere yazılır diye bir şey yoktur.
Üç ayda bir veya en iyisi her ay planınızı yeniden değerlendirin.
Ve unutmayın ki bütün bunları tek başınıza yapmak zorunda değilsiniz. Bir akıl hocası veya meslektaşınızla öğle yemeğine çıktığınızda planınızı da yanınızda götürün. Sorular sorun ve mevcut veriler hakkında konuşun.
