İyi bir çalışma ekibi kurmak için iyi bir lider olmak gerekir. İyi bir lider de zor kararlar alabilen, standartları belirleyen, hataları düzelten kişidir. İster şirket patronluğu ya da isterse bir futbol takımının teknik direktörlüğü olsun, bir çalışma ekibi kurmak için insan psikolojisinden anlamak gerekir. İnsanların güçlü ve zayıf yönlerini, insanları ne tür şeylerin heyecanlandırdığını bilmek gerekir. Ekip oluşturmak, bir anlamda insanların egosunu yönetebilmek demektir. Yani çalışma ekibi oluşturmak hem bir sanat hem de bir bilimdir. Ekibin lideri de sürekli altın madalya hedefleyen bir performans bekler ekibinden.
Tarih bize büyük şirket ve takım kuran liderlerin bazı özel yeteneklere sahip olduğunu göstermiştir. California University basketbol takımı, ulusal basketbol liginde 12 yılda 10 kere şampiyon olmuştur mesela. Takımın koçu John Wooden bu başarının sırrını “Başarı Piramidi” adlı özel bir teknikle elde ettiğini ifade etmiştir. Ya da 1981-2001 yılları arasında General Electric CEO’su olan Jack Welsh, görevi boyunca şirketin değerini %4000 artırmıştır.
İster basketbol takımı ister şirket olsun, bu işin özünde kalıcı ve uzun vadeli ekip kurmak vardır. İnsanlara doğru zaman ve doğru yerde doğru müdahaleleri yapabilme yeteneği gerektirir bu tür kalıcı ekip kurma işi.
Şimdi dilerseniz kalıcı ve başarılı bir ekip kurmak için bilmeniz gereken altı şeye göz atalım birlikte.
1. Liderlik özelliklerinizi gözden geçirin.
Ekibin lideri olarak mutlaka liderlik stilinizin farkında olmalısınız. Liderlik teknikleriniz yeterince etkili mi? Lideri olduğunuz ekip tarafından kabul görüyor musunuz? Kendinizi değerlendirin ve hangi konularda kendinizi geliştirebileceğinizi araştırın.
Ekibin lideri ya da patronu olsanız bile bazı durumlarda ekibiniz sizden memnun olmayabilir. Bu durumu düzeltmek ve kendinizi geliştirmek için yaklaşımınızı gözdden geçirin. İnsanların size saygı duymasını sağlamak, liderlik pozisyonunun bir numaralı koşuludur.
Kendinizin de patronu ve lideri olun. Lider olarak kim olduğunuzu iyi tespit edin.
2. Ekibinizi yakından tanıyın.
Aynı şekilde birlikte çalıştığınız kişileri de tanımalı ve birliktelik duygusunu pekiştirmelisiniz. Takımınızın kapasitesini ve güçlü yönlerini bilmelisiniz. Lider olarak sizin göreviniz her bireyin masaya ne tür bir değer koyabileceğini bilmek ve bu bireylerin gelişimini sağlamaktır.
Gerçek bir lider, çevresindeki kişilerin yeteneklerini açığa çıkarmalarını sağlayan kişidir. Yani düğmeye ne zaman ve ne şekilde basacağınızı bilmelisiniz. Takımınızı iyi tanımak, çalışma arkadaşlarınızın düşünme biçimlerini bilmenizi ve onları gerektiğinde potansiyellerini tam olarak kullanmaları konusunda harekete geçirmenizi sağlar.
Ekibinizi birçok farklı şekilde bir araya getirilebilecek yapboz parçaları gibi düşünün.
3. Görev ve sorumlulukları açıkça tanımlayın.
İkinci adımı başarıyla tamamladıktan sonra görev ve sorumluluk dağılımına geçebiliriz. Bu adım da oldukça zordur, zira çoğu zaman insanlara kendi iş tanımlarından farklı görevler veririz.
Ekibinizdeki herkesin sorumlulukları diğer kişilerle örtüşmeli ve herkes koordinasyon içinde çalışabilmelidir. Bu anlamda şirket yönetimi futbol takımı yönetiminden farklıdır. Zira futbolda bazı oyuncular serbest adamdır, onları belli bir mevkiye sabitleyemezsiniz. Ancak iş dünyasında ekibinizdeki insanlar “takım oyununu” bilmeli ve uygulamalıdır.
Verilen pozisyonda pek de başarılı olmayan bir kişiyi işten çıkarmak yerine onu başka bir mevkide değerlendirebilirsiniz mesela. O kişinin özelliklerini ve yeteneklerini iyi bilirseniz (bkz: 2. madde) o kişiden daha farklı şekillerde yararlanabilirsiniz.
Başarılı bir ekip mozaik gibidir. Herkesin dokusu, rengi, biçimi farklıdır; ancak parçalar birleşince ortaya şahane bir mozaik çıkar.
4. Görüş ve önerileri dikkate alın.
Ekibin görüş ve önerilerini dikkate almak, gelişme göstermek ve işleri rayında tutmak için çok önemlidir. Bu yüzden ekip içindeki görüş ve önerileri, sadece sorun ortaya çıktıktan sonra değil, herhangi bir sorun oluşmadan önce de ciddiye almalısınız. Ekibinizdeki kişilerden bir adım önde olmalısınız. Öngörü, liderliğin temel özelliklerinden biridir.
Görüş, öneri ve geribildirim (feedback) iletişim sanatının en önemli unsurlarıdır. Ancak bu unsurlar formalite içine hapsedilirse doğallığından ve etkisinden çok şey kaybederler. Yani görüş ve öneriler, günlük diyalogların içinde de kendine yer bulabilmelidir. Bu ancak ciddiyet ve samimiyetin dengeli olduğu bir ortamda mümkündür.
Her ekibin farklı olduğunu ve kendine göre dinamikleri olduğunu unutmayın. Ekibinizdeki kişilerin söylediklerine kulak verin. Ancak bu şekilde ilerleme ve gelişme kaydedebilirsiniz.
Ekibinizdeki kişilerin önerilerine açık olun. Görüş ve öneri sürecini formalitelerle boğmayın.
5. Takdir ve tebrik etmeye önem verin.
İnsanlar takdir edilmeyi ve saygı görmeyi severler. İnsanları başarıları sonrasında ödüllendirmeye önem verin. “Bu zaten onun görevi. Neden bir de ayrıyeten ödüllendirecek mişim ki?” gibi kasaba zihniyetiyle düşünmeyin.
İnsanlar bir bütüne katkı yaptıklarını ve fark yarattıklarını hissettiği zaman işlerine daha çok odaklanırlar. Bu da güven ve sadakat bağlarını sıkılaştırır.
İnsanlar takdir edildiği zaman iş memnuniyetleri artar ve bu da onları daha iyi işler yapmaları için motive eder.
6. Kutlama yapmayı ihmal etmeyin.
Ekip olarak ortaya konan bir başarı sonrasında bir adım geri çekilerek ortaya konan esere bakmak ve bunu kutlamak gerekir.
Günümüzün baş döndürücü tempoya sahip modern iş dünyasında insanlar ortaya koydukları şeylerin çevrelerine ne tür faydalar sağladığına dikkat edemiyor. Ancak iyi bir lider olarak ekipçe başarılan bir işten sonra süreci değerlendirmek ve ortaya çıkan eserin tadını çıkarmak için önayak olmalısınız.
Kutlama, kısa süreli bir etkiniktir. Kutlama yapmayı ihmal etmeyin. Bu ekip içindeki bağların sıkılaşmasına ve takım ruhunun pekişmesine çok yardımcı olur.
Sonuç olarak
Gerçek bir lider ancak doğru bir ekiple çalışırsa, ekibin dinamiklerini ve özelliklerini iyi bilirse başarılı olabilir. Böyle bir ortamda hem lider hem de ekip üyeleri kazançlı çıkar.
