Bir kariyer koçu olarak çalıştığım süre boyunca benim çok faydasını gördüğüm birçok yararlı kaynaktan aslında ne kadar az insanın haberdar olduğunu fark ettim. Bunlardan bir tanesi de bir akıl hocası edinmekti. Nedense insanlar bu fikre hiç sıcak bakmıyorlar, neler kaybettiklerini bir bilseler! Bir akıl hocasına sahip olmak sizin profesyonel yeteneklerinizi hayal bile edemeyeceğiniz kadar çok geliştirebilir.
Ki buna eklemem gereken bir bonus daha var: Akıl hocaları aslında muhteşem insanlar! Karşınızdaki insana gerçekten zaman ayırıp derinlikli ve kaliteli bir ilişki kurmaya çabaladığınızda hayatınızda birçok şey değişiyor. Öncelikle, hatrı sayılır bir miktarda bilgi edinme şansı yakalıyor ve sizin gittiğiniz yolu çoktan gitmiş ve dönmüş birisinin engin tecrübelerinden yararlanıyorsunuz. Bunlara ek olaraksa harika bir arkadaş ediniyor, belki de ömrünüzün sonuna kadar sürecek olan bir dostluğun temellerini atıyorsunuz. Kim bilir, belki de gelecekteki iş ortağınızla tanışmışsınızdır! Kısacası, bir akıl hocası edinmenin faydaları saymakla bitmiyor, üstelik hiçbir dezavantajı da yok.
Tabii ki eğer konseptle içli dışlı değilseniz sürecin tam olarak nasıl işlediğine yönelik sorularınız olacaktır. Bu yazıyı yazma amacımız da tam olarak bu. Yazımızın ilerleyen kısımlarında size akıl hocalığı sürecinin nasıl işlediğine dair bir fikir vermeyi amaçlıyoruz.
Bir akıl hocası tam olarak kimdir?
Kendinize akıl hocası olarak edineceğiniz kişi alanınızda sizden daha tecrübeli (tercihen aynı zamanda daha da yaşlı) ve size kariyeriniz konusunda bir rehberlik yapabilecek, gerçekçi yaklaşımlarla tavsiyeler verip ihtiyacınız olan yerde size yardımcı olacak birisi olmalı. Aslında hiç de fena bir şey değilmiş, değil mi?
Neden bir akıl hocası edinmekle uğraşayım ki?
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, bir akıl hocasına sahip olmak bir sürü harika avantajı beraberinde getiriyor. İyi bir akıl hocası alanında yetkindir ve hem profesyonel hayata dair edindiği bilgileri hem de tecrübelerini paylaşmaktan ve sizi başarıya giden yolda desteklemekten geri durmaz. Yani aslında bir akıl hocasına sahip olmak her ihtiyacınız olduğunda ya da kendinizi güçsüz hissettiğinizde sırtınızı dayayabileceğiniz, gözünüz kapalı tavsiyelerine güvenebileceğiniz harika bir dosta sahip olmak gibidir. Akıl hocanız size hedef belirlemenizde de bu hedefleri gerçekleştirmenizde de yardımcı olabilir, onun sayesinde akıllıca kararlar verebilir, iş yerinizde karşınıza çıkan zorlukları bir bir aşabilir, ihtiyacınız olduğunu bile bilmediğiniz yeni yetenekler edinebilirsiniz. Bir akıl hocasına sahip olmanın bir diğer güzel yanı her zaman objektif bir perspektife sahip olmanızdır. Ofiste sizi küplere bindiren bir şey olduğunda yaşananları kendisiyle paylaşarak dışarıdan birisinin görüşünü alabilir, bu görüşe rahatlıkla güveneceğinizi bilebilirsiniz.
Ne zaman bir akıl hocası edinmeliyim?
Akıl hocaları kariyerinizin neresinde olduğunuzdan bağımsız olarak her zaman size ihtiyacınız olan desteği sağlayacaklardır. İster üniversiteden yeni mezun olmuş olun ister emekliliğinize birkaç yıl kalmış olsun. Her zaman size “senin yaşadıklarının aynısını birebir ben de yaşadım” diyebilecek birilerinden öğrenecek bir şeyleriniz vardır. Bu yüzden nerede olduğunuzdan, ne yaptığınızdan ve kaç yaşında olduğunuzdan bağımsız olarak, şu an başlamak için en doğru zamandır!
Eğer kendinizi alanınızda yetkin, deneyim sahibi hissediyor ve bu deneyimi başkalarıyla paylaşmak istiyorsanız bir akıl hocası olmayı da düşünebilirsiniz. Hatta lütfen düşünün! Bir akıl hocası olmak düşündüğünüzden çok daha tatmin edici bir deneyim ve bence akıl hocaları da öğrencilerinden çok şey öğreniyorlar, bu paylaşımlı ve karşılıklı gelişen bir ilişki. Ama ben aynı zamanda herkese de kendilerine bir akıl hocası edinmelerini öneriyorum, insanlar olarak hep öğrenen ve gelişen bir ırkız. Kendinizi en yetkin ve alanına hakim, profesyonel hissettiğiniz zamanlarda bile mutlaka öğrenecek bir şeyiniz vardır.
Kariyerinizde hangi aşamada olduğunuz da akıl hocanızla olan ilişkinizin doğasını etkiliyor tabii. Deneyimli profesyonellerin akıl hocalarıyla olan ilişkisiyle kariyerine yeni başlamış ya da iş dünyasında üç beş yıl geçirmiş birisinin ilişkisi bir olmayacaktır. Deneyiminiz arttıkça akıl hocanızla aranızdaki yaş ve deneyim farkı da azalacak ve bir süre sonra ilişki arkadaşlık ilişkisine daha yakın olacaktır… Kim bilir, belki akıl hocanız sizden küçük bile olabilir, sadece kariyer basamaklarını biraz daha hızlı tırmanmıştır. Akıl hocanız olan kişi size rehberlik yapacak özelliklere ve bilgiye sahip olduğu sürece, yaşı hiçbir şeyi değiştirmez. Ondan öğrenecek bir şeyleriniz olsun yeter.
Kim benim akıl hocam olmalı?
Bu sorabileceğiniz en kritik sorulardan biri, cevabı üzerineyse uzun uzun düşünmeniz ve oldukça dikkatli olmanız gerekiyor. Akıl hocanızı seçmek sizin hayatınızda büyük bir değişiklik yaratacak ve başarıya giden yolunuzu şekillendirecek olan bir karar. Profesyonel hayatta hayranlık duyduğunuz, benzer bir kariyer yolunda ilerlemek istediğiniz, sizde saygı uyandıran birilerini tercih etmelisiniz. Bu illa da birebir onların adımlarını takip edin demek olmuyor tabii, sadece sizin alanınızda deneyimli ya da sizin kariyerinize benzer bir kariyer inşa etmiş birilerini aramalısınız ki sizin bireysel tecrübenizde size yardımcı olabilsin ve ihtiyacınız olan yeteneklere ve deneyime sahip olsun.
Elbette aynı zamanda bir akıl hocası olmak isteyen birisini bulmalısınız. Herkes bilgisini ve tecrübesini paylaşmak konusunda istekli olmayabilir, açık ve dürüst ilişkiler kuramayabilir ya da size ayıracak zamanı olmayabilir. Her şeyin ötesinde, akıl hocanıza güven duymanız oldukça elzem ve herkese güvenemezsiniz sonuçta. Bu yüzden hassas olarak nitelendirdiğiniz birçok şeyi paylaşabileceğiniz birisini bulmalısınız, çünkü eğer akıl hocanızdan tam anlamıyla faydalanabilmek istiyorsanız onunla her şeyi paylaşmalı ve ona bir dostunuzmuşçasına güvenmelisiniz!
Son olarak da, çok daha kişisel bir tavsiyede bulunacağım. Her ne kadar akıl hocasını profesyonel olarak kendinizi geliştirmek için tercih ediyor olsanız da özel hayatında da size biraz benzeyen birini tercih etmek sizin yararınıza olacaktır. Böylece onunla zaman geçirmek sizin için de onun için de daha zevkli olacak, iletişim daha kolay ilerleyecek, daha eğlenceli olacak ve ikinize de ilham verecektir. Görüşmek istemediğiniz birisinden bir şeyler öğrenmek zor olacaktır emin olun.
Akıl hocasıyla ilişkim nasıl olacak?
Bu sorunun cevabı sizin ve akıl hocanızın nasıl insanlar olduğuna göre değişiyor. İkiniz için en iyi nasılsa, ilişkinizin temellerini de buna göre belirlemelisiniz. Aranızdaki iletişim resmi bir yolda da ilerleyebilir, daha samimi de olabilir, ikisinin arasında bir yerlerde de yer alabilir. İlişkinin doğasının nasıl olduğu aslında önemli değil, asıl önemli olan şey ikinizin de bu ilişkiden fayda sağlayabilmeniz. İkinizin de işine yaradığı sürece ilişkiyi istediğiniz şekilde yönlendirebilirsiniz. Başlarken ben kafanızdaki ideal ilişki tanımına göre hareket etmenizi öneriyorum. Sizin için önemli olan şeyleri akıl hocanızla paylaşmayı unutmayın ve aynı zamanda tartışmaya ve eleştiriye açık olduğunuzdan da emin olun. Bunun üzerine ne kadar zaman ayırmaya hazırsanız ona göre ilişkiniz kendiliğinden şekillenecektir zaten.
Örneğin benim ilk akıl hocamla ilişkim daha samimiyet temelliydi. Kendisiyle ayda bir yaklaşık bir saat süren telefon konuşmaları yapar, bu konuşmaların arasında da maille haberleşirdik. Bir konuda hızlı bir geri dönüte ya da eleştiriye ihtiyacım olduğunda ona bunları mail aracılığıyla yollardım. O da bana okumam gerektiğini, bir şeyler öğrenebileceğimi düşündüğü makaleleri ve haberleri yine aynı yollarla iletirdi.
Bir zorlukla karşılaştığımda ilk ona yazardım ki ne yapmam gerektiğinden emin olayım ve kendimi güvende hissedeyim. Bir aksiyon almadan önce doğru şeyi yaptığımı teyit eder ve buna göre davranırdım. Senede birkaç kere bana kargo aracılığıyla bir kitap yollardı. Bu her ikimiz için de yürütmesi kolay, çok da zaman almayan bir ilişkiydi ama benim için tahmin edebileceğinizden çok daha faydalı oldu.
Bu tarz ilişkilerde başarının anahtarı ilişkiyi baştan tanımlayabilmekte yatıyor. Karşınızdakiyle açık bir iletişim kurduğunuzdan emin olmalısınız. Akıl hocanıza neye ihtiyacınız olduğunu ve ondan tam olarak ne beklediğinizi söylemelisiniz ki o da size yardımcı olabilsin. İlişki süresindeyse kimi zaman ödün vermeye razı olmalı, söylenenleri dikkatle dinlemeli ve karşınızdakiyle ortak bir paydada buluşabildiğinizden emin olmalısınız. Beklentilerinizin ne olduğu konusunda net olmalısınız. Özellikle de aranızdaki bilgilerin gizliliği konusunda, ki sonradan karışıklıklardan kaynaklanan sorunlarla karşılaşmayın.
Son olarak da, akıl hocanızın bu ilişkinin sizin için de devam edecek olan yararlı bir süreç olduğunu bilmesinde fayda var. Eğer iletişiminizin herhangi bir noktasında ilişkinin iki taraftan birisi için sorun yarattığını ve yürümemeye başladığını hissederseniz belki de ilk günlerde belirlediğiniz detayları gözden geçirip yenileme vakti gelmiştir. Hiç gerilmeyin, bunun can sıkıcı bir süreç olmasına gerek yok. Unutmayın ki bir akıl hocasına sahip olmak sizin için eğlenceli ama aynı zamanda bir şeyler öğrendiğiniz bir süreç olmalı. Eğer size bir şeyler katmıyorsa bir akıl hocasına sahip olmanın ne anlamı var ki?
Peki bunların akıl hocasına ne yararı var?
Muhtemelen bunların hepsini okurken “Neden bir akıl hocası edinmem gerektiğini anlıyorum, iyi tamam da bundan akıl hocasının kazancı ne?” diye düşünüyorsunuz. Bu da iyi bir soru. Ama ne yazık ki tek bir cevabı yok. Cevap kişiden kişiye değişiyor.
Bazı akıl hocaları sadece destek oldukları öğrenciye gerçekten inandıkları ve onun başarılı olduğunu görmek istedikleri için bunu yapıyorlar. Değer verdiğiniz birisinin başarılı olmasına yardımcı olmak harcadığınız enerjiye de, zamanda da değiyor haliyle. Kimileri bir akıl hocası olmanın arkalarında bir miras bırakmak gibi olduğunu ve bilgeliklerinin paylaşarak çoğaldığını düşünüyorlar. Bir akıl hocası olarak deneyiminizi bir sonraki nesille paylaşma şansı yakalamak aslında paha biçilemez bir şey. Endüstride bir şeyler değiştirme, yeni bir şey yaratma, bir şirketin hatta yeni bir dünyanın doğuşuna destek olma şansı yakalıyorsunuz.
Gerçekteyse bazı akıl hocaları sadece kendilerine yeni maceralar, zorluklar arıyorlar. Kimileri bildikleri ve deneyimledikleri hakkında konuşmayı seviyor. Sizi örnek alan birilerinin olması aslında güzel bir deneyim. Kesinlikle daha iyi hissetmenizi sağlıyor, öz güveninizi besliyor.
Yani aslında akıl hocalarının da buradan kazandıkları bir şeyler var. Bu her iki taraf için de kazançlı bir durum.
