Aloe vera, dünya genelinde ticari amaçlı yetiştirilen; ilaç, kozmetik, gıda gibi pek çok sektörde yaygın olarak kullanılan bir bitki türü.
400’den fazla türü olan aloe bitkisinin “aloe vera” türünde onlarca çeşit mineral, vitamin ve şifalı bileşen bulunuyor. 3 katmanlı bir yapıya sahip olan aloe veranın içinde yer alan jel %99 oranında sudan oluşuyor. Diğer yeşil kısımlar ise vitamin, amino asit ve lipid gibi unsurlar bakımından oldukça zengin.
A, C ve E vitamini bakımından tam bir hazine olan aloe vera, bu özelliğiyle ciddi bir antioksidan. Bağışıklık sistemine katkı sağlayan; kemik, diş ve kan için faydalı birçok özelliği bulunan aloe vera, ayrıca vücut hücrelerinin erken yaşlanmasına karşı gereken bileşenlere de sahip.
Auxin ve gibberrellin gibi hormonları bünyesinde barındıran aloe vera, yaraların daha çabuk iyileşmesini sağlayabiliyor.
Daha saymakla bitmeyecek pek çok faydası olan bu bitkiyi ticari olarak yetiştirmek ise ülkemizde son yıllarda yaygınlık kazanmaya başladı.
Bu nedenle bizler de okumakta olduğunuz yazımızda aloe vera yetiştirmek isteyenlerin bilmesi gereken bazı önemli konulara değineceğiz.
Aloe Vera Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
400’den fazla çeşit aloe vera olduğu biliniyor. Her türün kendine özgü bazı yetişme koşulları olsa bile temel yetiştiricilik prensipleri aynı diyebiliriz.
Eğer bu işe ticari olarak girişmek istiyorsanız literatürde şu kodlara sahip aloe vera türlerini tercih etmenizi tavsiye ederiz.
- IEC 111271
- IEC 111269
- IC111280
- AL-1
Tabii aloe vera süs bitkisi olarak da salonları süsleyebilen bir bitki. Sadece tıbbi amaçlı değil, dekoratif amaçlı da aloe vera yetiştiriciliği yapılabilir.
Aloe Vera Nasıl İklimlerde Yetişir?
Aloe vera yetiştiriciliğinde iklim kritik bir öneme sahiptir. Aloe vera bitkisi güneşli iklimleri çok sever. Günlük en az 8 saat güneş ışığı alması gerekir aloe vera bitkisinin.
Yine bol yağmur alan bir bölge aloe vera yetiştiriciliği için uygun değildir. Aloe vera bitkisinin sağlıklı gelişip büyüyebilmesi için minimum derecede yağmur yemesi gerekir. Bu ise metrekareye maksimum 60 ila 300mm yağış alması anlamına gelir. Diğer bir deyişle aloe vera yetiştiriciliğinde temel kural bol güneş, az yağıştır. Yine aloe vera bitkisi soğuk, don alan, nemli iklimleri sevmez.
Kumlu ve drenajı iyi toprak seven aloe vera, “siyah pamuk” olarak da bilinen kara topraklarda iyi yetişir. Pek çok bitkiden farklı olarak aloe vera, potasyum ve sodyum oranı yüksek topraklarda da yetişebilir. pH değeri 8.5 olan topraklarda bile problem yaşamadan büyüyebilir.
Aloe veranın yetişmesinde bir diğer husus ise su tabii ki. Aloe vera durgun suyu değil, akan suyu sever. Eğer eğimli bir araziniz varsa, suyun belli bölümlerde göllenmesini önlemeniz aloe vera yetiştirmek için dikkat etmeniz gereken önemli bir mesele.
Aloe Vera Nasıl Arazide Yetişir?
Aloe vera yetiştiriciliği yapmayı düşünüyorsanız toprağı uygun koşullara göre hazırlamanın aloe veranın kalitesine direkt etki edeceğini bilmelisiniz.
Toprağın iyi sürülmüş olması, drejanının iyi olması önemli bir meseledir. Topraktaki tuz miktarı ve toprağın pH değeri de dikkat edilmesi gereken konular arasındadır. Yine belirttiğimiz gibi aloe vera yetişecek arazide suyun birikmemesi, göllenmemesi gerekir. Su akıp gitmeli ve toprak tarafından iyi emilmelidir. Tuz bakımından zengin topraklar da yine aloe veranın sevdiği topraklardır.
Aloe veranın kökleri toprağın derinliklerine inmez. Bu nedenle toprağın fazla derinlere inmeden sürülmesi ve sonrasında toprağın düzleştirilmesi önemlidir.
Organik bir bitki olması nedeniyle gübre ihtiyacı gazla olmayan aloe vera bitkisinin toprağı bazen amonyum nitrat ilave edilerek birim alandan daha çok verim elde edilebilir. Buna karşın hiçbir gübre kullanmadan haftada bir aloe vera tarlasını dolaşarak gereksiz otları elle toplamak tavsiye edilir.
Eğer bazı dallarda enfeksiyon tespit ederseniz bu dalları koparmalı ve tarladan uzaklaştırmalısınız. Un biti olarak bilinen zararlı böcekler, aloe vera dallarının sararıp solmasına neden olabilir. Bunu önlemek için methyl parathion veya quinaalphos gibi ilaçlar kullanılmaktadır genelde.
Aloe Vera Hasadı Nasıl Yapılır?
Aloe vera tohum olarak toprağa ekilmez. Direkt aloe vera dalları toprağı ekilir. Ana aloe vera bitkisinden alınan yavru dalları bitkinin köküne zarar vermeden koparabilir, kirlenmesine izin vermeden doğrudan toprağa ekebilirsiniz.
Pek çok aloe vera yetiştiricisi ana bitkiden aldığı dalları önce saksıda bir süre bekletir, büyümesini bekler. Saksıda bir miktar olgunlaşan dallar daha sonra tarlaya dikilir. Toprağa dikilen dallar yaklaşık 9 sonra olgunlaşmaya başlar.
Aloe vera genelde yılda 4 kez hasat edilebilir. Ancak ilk defa dikilen bir aloe veranın 12 ila 18 ay boyunca olgunlaşması gerekir. Yani ilk ekimden en erken 1 yıl sonra hasat yapabilirsiniz. Hasat yaparken her bitkiden ortalama 3 dal almanız tavsiye edilir. Bu da tek bir dikili aloe vera bitkisinden yılda 12 dal almak anlamına gelir. Sadece en dıştaki olgun dalların toplandığını aklınızdan çıkarmayın. 1 dekar arazinden (1000 metrekare) yılda 15 ton aloe vera alınabilir.
Evde Aloe Vera Nasıl Bakılır?
Tıbbi bakımdan önemli bir bitki olan aloe vera, aynı zamanda evde dekoratif amaçlı olarak da bakılabilir. Yani evinizin salonunda bir saksı içinde de aloe vera yetiştirebilirsiniz.
Evde aloe vera yetiştirmek istiyorsanız öncelikle bilmeniz gereken bir şey var: Aloe vera bir sukulent türüdür. Tıpkı kaktüs gibi aloe vera da kuru iklimlerde daha iyi büyür. Evde aloe vera büyütmek için saksıya kaktüslere özel topraktan veya dibinde perlit (ince kum) bulunan klasik saksı toprağı koyun. Ayrıca saksının su geçirmesi için yeterli deliği olmasına dikkat edin. Saksının dibinde su birikirse aloe vera çürür. Fazla suyun akması gerekir.
Ayrıca saksının iyi güneş alan bir yere konumlandırılması şarttır. Aloe vera güneşi çok sever.
Aloe vera bitkisini sularken temel kural, sulamalar arasında toprağın kurumuş olmasıdır. Yani aloe verayı sulayın. Birkaç gün sonra toprağını kontrol edin. Toprak tamamen kurumuşsa tekrar sulayabilirsiniz. Fazla sulama ve suyun toprağın içinde hapsolması aloe vera bitkisinin ölmesindeki en önemli nedenlerdir.
Gübre ihtiyacı pek olmayan aloe veraya yine de yılda bir kez, bahar döneminde gübre verebilirsiniz. Fosforlu ve su bazlı gübreler idealdir.
Aloe Veranın Faydaları Nelerdir?
Aloe vera, tıbbi olarak ciddi önem atfedilen bir bitkidir. Özellikle cilt sağlığı, ağız sağlığı, yanık sağlığı gibi pek çok alanda aloe veradan yararlanılır. Belli başlı aloe vera faydalarına değineceğiz ancak mutlaka ama mutlaka aloe vera kullanmadan önce bir hekime danışmanızın şart olduğunu belirtelim.
Aloe vera, ciltteki yanıkları nemli ve serin yapısıyla yumuşatır. Yani teninizde bir yanık var ise aloe vera acınızı dindirir ve yanığın iyileşmesini sağlar. Güneş yanığı ya da ona benzer hafif yanıklarda cildin ilgili bölgesine aloe vera sürülebilir. Daha ciddi yanıklarda ise mutlaka bir hekime danışmak gerekir.
Aloe vera, sindirim sistemine de ciddi katkılar sağlar. Mide rahatsızlıklarını dindirir ve sindirim sisteminin kötü çalışmasını sağlayan “H Pylori” adlı bakterinin büyümesini engeller.
Aloe veradan üretilen gargara ve diş macunları da ağız sağlığı için ideal ürünlerdir. Aloe veranın antioksidan yapısı plak oluşumunu engeller ve ağız hijyenine katkı sağlar. Ayrıca ağız kokusunun azalmasında ve ağız içinde ferah bir his oluşmasında etkilidir.
Aloe vera cilt bakımı alanında da sıkça kullanılır. Kuru cilt, akne, hassas cilt gibi durumlar için aloe veradan yararlanmak mümkündür. Cildin epitel hücrelerini canlandıran aloe vera, derideki çatlakları ve güneş yanıklarını azaltmak için dermatologlar tarafından tavsiye edilen bir bitkidir.
