İşten çıkarılmak ya da daha acı tabirle “kovulmak” iş hayatının doğal bir parçasıdır.
Bir insanı işe almak her zaman risk dolu bir harekettir. İşten çıkarılmak da en azından personel için bu risklerin tezahürlerinden biridir.
İşten çıkarılma nedenlerine baktığımızda ise göze çarpan bazı nedenler olduğunu görüyoruz: Zayıf perfomans, uygunsuz davranış, mesleki yetersizlik gibi nedenlerin başı çektiği bu durumlara gelin biraz daha yakından bakalım.
1. Beklenen Performansı Gösterememek
Her pozisyonun kendine özgü gerekleri vardır.
Örneğin bir restoranda aşçı olarak çalışıyorsanız ve restoranın menüsünde yer alan yemekleri doğru, leziz ve zamanında pişiremiyorsanız bu işletmeye zarar veriyorsunuz demektir.
Doğal olarak beklenen performansı gösteremediğiniz zaman da işletme veya şirket sahibi sizle yollarını ayırıp başka adaylara şans verecektir.
2. İşe Sürekli Geç Kalmak
İşe bir ya da birkaç kez geç kalınabilir. Trafiktir, insanlık halidir, hastalıktır… Bu tür şeyler olur.
Ancak işe geç gelmeyi bir alışkanlık haline getirdiyseniz tehlike çanları çalıyor demektir. Bu çanları başkası değil, bizzat kendiniz çalıyorsunuz hem de.
İşe girerken ofise giriş çıkış saatleriniz sözleşmede bellidir. Bu sözleşme maddesini ihlal ve hatta suistimal ederseniz işten çıkarılmanız gayet doğaldır.
Buna ek olarak işten belirtilen saatten önce çıkmak da yine işten çıkarılmayı besleyen unsurlardan biri.
Mutlaka okuyun: En İlginç İşe Geç Kalma Bahaneleri ve Geç Kalanlara Tavsiyeler
3. Yalan Söylemek
Bir insanı hasta olduğu için işten çıkarmak yasal olarak suçtur.
Ancak hasta olduğunuz konusunda yalan söylerseniz başınız dertte demektir. Hasta değilken hasta olduğunuz yalanı söyleyerek işe gitmemeniz patronun kulağına giderse sonuç pek iyi olmaz. Ayrıca hiçbir geçerli neden olmadan ekstra tatil talep etmek de yine hoş karşılanacak bir şey değildir maalesef.
Eğer yoğun ve bunaltıcı bir süreçten geçiyorsanız ve birkaç gün dinlenmeye ihtiyacınız varsa bunu patronunuza söylemenizde hiçbir beis yoktur ancak keykekeder izin kullanmak iş hayatında doğru bir şey değildir.
Reuters’ın haberine göre ABD’deki işten çıkarılma hadiselerinin %15’inde hiçbir geçerli neden olmadan işe gelmemek yer alıyor. Tabii bu işe gelmeme nedenlerinde de %28 oranında ekonomik durgunluk nedeniyle yaşanan stres yer alıyormuş. Tam bir iki ucu çivili değnek vakası…
Yalan söylemek, şirket evraklarına doğru olmayan veriler girmek, masraf ve faturalarda doğru olmayan beyanlarda bulunmak, patrona yalan söylemek, uydurma bir CV ile işe girildiğinin fark edilmesi gibi durumlar da yine kovulmak için gayet uygun nedenlerdir.
Marc Cenedella tarafından CV’de yalan söylemek üzerine yazılan bir araştırmaya göre işverenlerin %47’si iş görüşmesinde adayın yalan söylediğini daha sonra fark edildiğini ve bunun da büyük oranda işten çıkarma ile sonuçlandığını söylüyor.
4. İş Yerinde Uygunsuz Hareketlerde Bulunmak
İş yerindeki insanlarla sürekli münakaşada bulunmak ya da fazla samimi olup işin cılkını çıkaran kişiler de topun ağzındadır. Ekip çalışmasına katılmayan, sürekli tek tabanca takılan ancak tek başına da vasat performans gösteren, iş arkadaşlarına cinsel ve sözel tacizde bulunan kişiler genelde kovulmaya en yakın kişilerdir.
Ayrıca şunu ekleyelim: Bir, ekonomik nedenlerle işten çıkarılmak vardır. Bir de çalışanın uygun olmayan hareketleri ve eylemleri nedeniyle işten çıkarılması vardır. Bu iki işten çıkarılma nedenini birbirinden ayırmak gerekir.
5. Başka İşlerle Uğraşmak
Mesai saatleri içinde şirket adına yapılması gereken işler yerine kendi şahsi işlerini yapan kişiler de işten çıkarılmaya çok yakındır. İş yerinde işle alakalı olmayan çok sayıda telefon görüşmesi, kendi ek işine daha çok zaman ayırmak, mesai saatleri içinde yapılması gereken işlerden başka şeylerle meşgul olmak da işten çıkarılma nedenleri arasında öne çıkmaktadır.
6. İşe Alkollü Gelmek
TheLadders.com’un yaptığı araştırmaya göre iş yerinde içki içmek ve işe sarhoş gelmek yöneticilerin bir personeli işten çıkarma konusunda en katı oldukları nedenlerden. İş yerinde içki içmek ve bunu bir alışkanlık haline getirmek; dahası içkinin performansı düşürmesi işten atılmak için gayet yerinde bir neden. Tabii iş yerinde bazen topluca kutlama, parti yapılabilir ve böyle zamanlard tüm ofis çalışanları içip eğlenebilir. Bu tür parti eğlencelerini istisna tutmak gerek.
7. Dedikodu Yapmak ve Küfürlü Konuşmak
TheLadders.com’un bir başka anketine göre, yıllık kazancı 100.000 dolar civarında olan işler içinde iş yerinde dedikodu yapmak %36.5 oranında işten çıkarılma nedeni. Küfürlü konuşmak ise %38.4 oranında birincil işten çıkarılma nedeni.
Özellikle şirket içinde patrona ya da yöneticiye yönelik açık ya da gizli küfürlü konuşursanız ve bu durum anlaşılırsa masanızı ve çekmecelerinizi boşaltmaya başlayın.
İnternet ortamı da bu durumdan muaf değil tabii ki. Şirketin patronu hakkında küfür içeren bir twit atılmışsa ve bu twitin sizin tarafınızdan gönderildiği bir şekilde anlaşılmışsa da aynı şey geçerlidir.
8. İş Bilgisayarını Farklı Amaçlarla Kullanmak
İş yerinde size tahsis edilen bilgisayarı oyun oynamak, uygunsuz sitelerde gezinmek, suistimale varacak kadar çok sosyal medyada takılmak için kullandığınız anlaşılırsa iş akdinize son verilebilir.
Unutmayın, 2019 yılında yaşıyoruz. Hangi sitelere girdiğiniz, bilgisayarınızı nasıl kullandığınızdan yöneticinin veya patronunun an an haberi olabilir. Teknolojik olarak zor şeyler değil bunlar.
Bilgisayar ve internet demişken, sosyal medyada yaptığınız uygunsuz paylaşımlardan ötürü de işten çıkarılabilirsiniz. Örneğin X şirketinde çalışıyorsunuz diyelim. Cinsel ya da politik anlamda uygun olmayan şeyler paylaştığınızda bu durum hem sizi bağlar hem de çalıştığınız şirketi. Sonuç olarak çalıştığınız şirketin adı da böyle bir durumda lekelenir.
O yüzden internetteki paylaşımlarınız nedeniyle bir gün patron sizi odasına çağırır ve ihtar bile vermeden işinize son verirse şaşırmayın. Bu bakımdan internetteki hareketlerinizde dikkatli olmaya maksimum özen gösterin. İnternet artık hayatımızın ayrılmaz bir parçası sonuçta.
9. Para Çalmak
En hızlı kovulma yöntemlerinden biri kasadan para aşırdığınızın fark edilmesidir. İş yerinden bırakın para çalmayı, ofisin demirbaşlarını ve araç gereçlerini kimseye haber vermeden alıp eve götürmek de hırsızlık kapsamına girer.
Inc.com araştırmasına göre hırsızlık yapan çalışanların sadece %10’u bu durumu itiraf ediyor. İşverenlerin de %40’ı iş yerinde hırsızlık nedeniyle işten çıkarma yapıyor.
Kasadan para çaldığınız fark edilirse ve kasada para çalarken yakalanırsanız, müşterinin ödediği 35 liralık hesabın 5 lirasını cebinize atarsanız işten çıkarılmakla kalmayıp maalesef sağlam bir dayak bile yiyebilirsiniz. Böyle şeyler ülkemizde her gün oluyor!
10. Ofiste Din ve Siyaset Tartışması Yapmak
Hangi işte çalışırsanız çalışın, sonuçta bir ticarethanede çalışıyorsunuz ve orada bulunmanızın temel nedeni şirkete veya kuruma maddi açıdan katkı sağlamak.
Siz bunun yerine din, siyaset, futbol gibi tartışmalı konular hakkında sık konuşur ve ofisteki diğer insanlarla münakaşaya girerseniz, bunu bir defaya mahsul değil de alışkanlık haline getirirseniz ve dolayısıyla ofisteki huzur ortamını bozarsanız patron tarafında size yol verilmesi kuvvetle muhtemeldir.
Sonuç
Sonuç olarak yukarıda bahsettiğimiz durumlarla karşılaşmamak ve işinizden olmamak için yapabileceğiniz şeyler de bulunuyor.
Bunların başında çalıştığınız pozisyonun gereklerini iyi idrak etmek geliyor.
- İş yerinde sizden beklenen şeyleri, görev tanımınızı, gün içinde neler yapmanız gerektiğini, işe ne zaman gelip ofisten ne zaman ayrılacağınızı,
- Ne tür ölçütlere tabi olduğunuzu, aylık tutturmanız gereken satış miktarını, ne ölçüde verimli çalıştığınızı, liderlik yaptığınız projenin nasıl bir getirisi olacağını,
- Karşılamanız gereken beklentileri, işi yetiştirmeniz gereken teslim tarihini bilmeniz gerekiyor.
Eğer performansınızda ve psikolojinizde düşüş söz konusu ise şirket yönetimine durumunuzu anlatarak onlardan destek ve rehberlik almanız da iyi olacaktır, anlayış göstereceklerini rahatlıkla söyleyebiliriz.
