Cinsiyet eşitliği nedir? Bu soruyu bir akşam yemeğinde sorarsanız herkes cinsiyet, maaş eşitsizliği ve kadınların çocuk bakımını üstlenmesi konusunda tartışmaya başlayacağınızdan tüm akşamı berbat edebilirsiniz. İşiniz dünyanın tüm sorunlarını çözemez (ve bu sorunların ne olduğu kişiden kişiye değişir), ancak iş yerinizi herkes için daha iyi bir yer haline getirebilirsiniz.
Aşağıda önerilen yaklaşımlar iş hayatında cinsiyet eşitliğini sağlamaya yani, herkesin eşit fırsatlara ve eşit işe eşit ücrete sahip olmasına odaklanmaktadır. Eğer iş yerinizi kadın ve erkeklerin çalışmak isteyeceği, bir yere dönüştürmek istiyorsanız bu beş yaklaşım iş yerinizde cinsiyet eşitliğini mümkün kılacaktır.
Lütfen buna dikkat edin: ‘İşletmemizi kadın dostu bir işletmeye dönüştürmek istiyoruz, bu yüzden kadınlara özel ayrıcalıklar tanıyacağız’ diyemezsiniz. Bu hem hukuksal, hem etik açıdan hem de motivasyon bağlamında işe yaramayacaktır. Bu uygulamaların (biyolojik bir gereksinim olan doğum izni dışında) herkesi kapsaması gerekmektedir.
Erkekler bir alandan kadınlardan daha fazla faydalanacaktır, kadınlar da başka bir alanda erkeklerden daha fazla fayda sağlayacaktır. Buradaki anahtar etken bu uygulamaların herkese açık olmasıdır.
1- Esneklik
Harvard Ekonomi Profesörü Claudia Goldman kadınların erkeklerden daha az kazanmasının sebeplerinden birinin kadınların maaştan ziyade zamansal esnekliğe ihtiyaç duyması olduğunu söylüyor. Şöyle ki, kadınlar uzun çalışma saatleri ya da çalışma saatlerinin belli olmamasından dolayı yüksek maaşlı işleri geri çeviriyorlar.
Bazı işlerin zaman açısından esnek olamayacağını biliyoruz. Beyin cerrahıysanız çocuğunuzun veli toplantısına gitmek için ameliyattan çıkamazsınız. Ameliyata başladığınızda bitirene kadar oradasınız demektir. Eğer pilotsanız düzensiz uzun saatler boyunca çalışmanız gerekecektir. Ancak bu çoğu işin zamansal esnekliğe sahip olamayacağı anlamına gelmiyor.
Kadınlar esnek çalışma saatleri karşılığında daha az maaş almaya meyilliyken erkekler de esnek çalışma saatlerini severler. İnsanların evden çalışmasını (tam ya da yarı zamanlı olarak) sağlayacak politikalar uygulayın. Çekirdek iş saatlerini saatlerini belirleyin ve insanların bu saatlere göre kendi programlarını yapmalarını sağlayın.
Merve saat sabah 6’da işe gelip öğleden sonra saat 2’de ayrılmak isteyebilir. Bu sırada Ali sabah 10’da işe gelip akşam 6’da ayrılabilir. Her ikisi de en yoğun iş saatleri olan sabah 10 ile öğleden sonra 2 arası işte olacaktır ve işlerini bitirirken takım arkadaşlarıyla da vakit geçireceklerdir. Neden çalışanların da hoşuna gidecek esnek çalışma saatleri sağlamayasınız ki?
Mutlaka okuyun: Çalışanlarınızı Dikkate Aldığınızı Göstermenin 11 Basit Yolu
2- İş Saatlerini Belirleyin
Bu öneri yukarıdakiyle çelişiyor olabilir ancak farklı işyerlerinin ihtiyaçları da farklıdır. Eğer bir dükkan ya da restoran işletiyorsanız insanların evden çalışması mümkün değildir. Kişisel bir acil durum için çalışanın mesaisinin ortasında işini bırakıp gitmesi diğer çalışanları da zor durumda bırakır. Bu yüzden insanlara iş yerinde ihtiyaç duyarsınız.
Kadınlar, yukarıda da belirttiğimiz üzere, birincil ebeveynlerdir. Yani çocuk bakımı, dişçi randevuları ve veli toplantılarıyla erkeklerden daha çok kadınlar ilgilenmektedir. Bu işlerini halledebilmek için çalışma saatlerini önceden bilmeleri gerekir. Aksi takdirde ya çocuk bakımını ihmal edecekler ya da son anda mesailerini bırakıp gitmeleri gerekecektir.
İş saatlerini önceden belirlemek (en azından tahmin edilebilir olanları — örneğin Ali Pazartesi, Salı, Perşembe ve Cumartesi çalışıyor Merve ise her zaman Çarşamba, Cuma ve Pazar çalışıyor diyelim), işletmenizdeki herkese aile ve ev hayatlarını ihmal etmeden işlerinde başarılı olma şansı tanıyacaktır.
3- Maaş Konusunda Açık Sözlü Olmak
Herkesin maaşını dinlenme odasının duvarına assaydınız ne olurdu? Herkes şikayet mi ederdi yoksa insanlar maaşlara bakıp ‘bu oldukça adil gözüküyor’ mu derdi?
Birçok ülkede kültürel açıdan maaş konuşmak ayıplanan bir şeydir. Şirketler maaşları gizli bilgi olarak kabul eder ve insanlar maaşlarını konuşmayı kabalık olarak görürler. Sonuç olarak kimse maaşlarından bahsetmez.
Ancak herkes bunu konuşmalı. Eğer çalışanlar hangi pozisyonlarda ne kadar maaş aldıklarını konuşurlarsa maaş adaletsizliğiyle kimse kandırılmamış olur. Düşünün: bir iş teklifi aldınız ancak maaş kısmında ‘maaş: yıllık 50 bin, iki ayda bir ödenir’ yazısı yerine yeni çalışma arkadaşlarınızın maaşlarının ve pozisyonlarının bilgisini verse nasıl olurdu?
Maaş konusunda cinsiyet eşitsizliğinin yaşanmasının en önemli sebebi maaş bilgisinin kapalı kapılar arkasında tutulmasıdır. Eğer önceden 3 kişinin aynı iş için 60 bin kazandığını bilirseniz ama şirket size 50 bin teklif ediyorsa, ’60 bine ne dersiniz?’ diye sorabilir, hayır cevabını alırsanız teklifi reddedebilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Çalışanlar, Anlamlı Bir İş İçin Daha Düşük Maaşa Razılar!
4- Yönetim Eğitimi
Sıklıkla insanlar bireysel katkılarından dolayı yönetici pozisyonalarına yükseltilirler. Bunda bir sorun yok. Gayet standart bir uygulama. Ancak insanları yönetmek işi yapmak gibi değildir (birçok yönetici pozisyonunun yönetim dışında bir sürü sorumluluğu vardır). İş yerinizi kadınlar ve erkekler için rahat bir ortam haline getirme amacıyla yöneticilerinizin yönetme konusunda eğitim aldığından emin olun.
Neden mi? Çünkü yöneticiler bir şirketi vezir de eder rezil de. Yöneticileriniz, ilgili çalışma yasalarını bilmelidir. Örneğin bir çalışanı doğum ya da hastalık izni aldığı için cezalandıramazsınız ve insanlara cinsiyetlerine göre farklı davranamazsınız. Çalışan performansını ödüllendirmelisiniz ve herkese performanslarıyla ilgili geri dönüş sağlamalısınız.
Kötü yöneticilerin büyük bir kısmı kötü insanlar değillerdir, sadece eğitimsizdirler. Bütün yöneticilerinize eğitim verin ve düzenli olarak eğitimleri yenileyin. Böylece şirketiniz her departmanınızda çalışmak için harika bir yer haline gelicektir. Harika şirketler kadın ya da erkek fark etmeksizin harika insanları kendine çekerler.
Mutlaka okuyun: Çalışanlarınızı Neden ve Nasıl Eğitmelisiniz?
5- Her Şeyi Eşit Yapın, Aynı Yapmayın
Bazen yöneticiler herkese aynı şekilde davranması gerektiğini düşünür. Eğer Merve beş tane şeker alıyorsa, Ali’ye de beş tane şeker verilmelidir. Bu felsefe anaokulunda işe yarasa da yönetim anlamında en iyi yaklaşım olmayabilir. Eğer Merve daha esnek çalışma saatleri istiyorsa Ali’nin esnek çalışma saatleri yok diye bu isteği geri çevirmeyin.
İsteğinin mantıklı olup olmadığına bakın ve gerçeklere dayanarak bir cevap verin. Eğer Ali gelip esnek çalışma saatleri talep ederse onun da isteğini göz önünde bulundurun ve yine durumunun gerçeklerine dayanarak ona bir cevap verin.
Eğer bir şeyin yasal olup olmadığı konusunda emin değilseniz iş hukuku avukatınıza danışın. Unutmayın, önceden soracağınız bir soru sizi sonradan uğraşacağınız bir davadan kurtarabilir.
Kadınlar ve erkekler iyi şirketlerde çalışmak ister. Siz de şirketinizi herkes için harika bir yer haline getirin ve böylece cinsiyet eşitliği sorunları konusunda endişelerinizden kurtulun.
