Geleceğin mucitlerini ve yaratıcılarını takip ederken dikkatimizi MIAT(Morgan Innovation And Technology: Morgan İnovasyon Ve Teknoloji) 2019 ödüllerinin finalistleri olan ve gelecekte sağlık sektörüne büyük etki edebilecek 6 yenilikçi fikre verdik.
Bu yazıda, sektörlerinde yepyeni fikirler sunan genç yenilikçi mucitleri ve öğrencileri odak olarak alıyoruz. Bahsi geçen gençler, Morgan Innovation & Technology firması tarafından düzenlenerek gençlerle şirketleri bir araya getirip ürünlerin piyasaya sürülmesine yardımcı olan 2019 yılı MIAT ödüllerinde finale kalan yetenekli mucitler.
MIAT 2019 ödülleri, ortaya çıkan ürünlerin ileriki aşamalarda geliştirilmesi amacı ile 31 bin Pound araştırma ve geliştirme, 5 bin Pound danışmanlık hizmeti ve 5 bin Pound da hukuki işlemler için bütçeye sahip. Toplamda 41 bin Pound olan ödüller, kollarını yeni sıvamaya başlayan bir girişimci için fark yaratmaya yetecek ve gelecek vaat eden bir projeyi hayata geçirebilecek büyüklükte.
Finalistlerden ilki, WASE isimli atıksu arıtma firmasından Llyr Williams. Williams, sağlık tesislerini dünya genelinde 2,5 milyar insanın faydalanmasını sağlayacak düzeye getirerek çocuk ölümlerini azaltmayı amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda merkezi olmayan bir atıksu arıtma sistemi icat eden Williams amacına ulaşırsa, Birleşmiş Milletler’in “Sürdürülebilir Gelişim Amaçları” dahilinde bulunan bir maddenin de üstünü çizmiş olacak. Halihazırdaki atık arıtma sistemleri, başta kadınlarda olmak üzere, genellikle hastalıkların yayılmasına neden oluyor. WASE ise, standart yöntemlere göre 10 kat daha hızlı artırma işlemi yapabildiği için, bölgedeki su kaynaklarının kirlenmesine engel oluyor. Sistem buna ek olarak ürettiği yüksek enerjili biyogaz ile yemek pişirme gibi işlerde kullanılabilir bir seçenek sunuyor, yan ürün olarak ürettiği gübre ile ekinlerin verimliliğini artırıyor ve sulama için su kaynağı sağlıyor. Tüm bu faydalar, farklı bölgelerde rahatça kullanılabilen modüler bir sistem sayesinde elde edilebiliyor.
Sonraki finalist olan Robert Paterson’un icadı ise, ORB adlı kişiye özel akıllı ağızlık. Cihazın amacı, sporcuların kafalarına aldıkları darbeler sonucu oluşan sakatlıklar için yanlış teşhis konulma ihtimalini elemek. ORB’un ikinci bir kullanım alanı ise, temasa dayalı sporlar ile ilgilenenlerin yaşadıkları riskleri daha iyi anlamak ve performanslarını arttırmaya yardımcı olmak. Bu tür sporlarla uğraşan sporcuların yaşadıkları iki temel sorun bulunuyor. Bunlardan ilki, sıklıkla yaşadıkları beyin sarsıntısı nedeniyle içinde bulundukları sağlık riski, diğeri ise gerekli spor analiz cihazlarına ulaşım imkanlarının sınırlı olması. Biyometrik kavrama sunan ve gelecekte yapılabilecek çalışmalar için beyin sarsıntısı ile ilgili veri toplayan ORB, bu iki sorunu birden ortadan kaldıracak gibi görünüyor.
Ödül komitesinin dikkatini çeken bir diğer icadın mucitleri ise Kaydiar firmasından David Barton ve Heather Smart. Bahsi geçen icadın adı ZeroSole. Bu patentli ayakkabı astarı, şeker hastalarının ayaklarında oluşan ülserleşmelere engel olarak, bir yandan hastaların hayat kalitesini arttırıyor bir yandan da sağlık harcamalarını azaltarak sağlık sistemini bir nebze de olsa rahatlatıyor. Yük boşaltım sistemi tasarımı sayesinde ayaktaki basıncı azaltan ZeroSole, ülser tedavisinde fayda sağlayıp yenilerinin oluşmasına engel oluyor ve hastane ziyaretlerini azaltıyor. Yüksek kaliteli tıbbi malzeme kullanılarak üretilen astar, aşınmaya karşı uzun süre dayanabiliyor.
Strathclyde Üniversitesi’nden Dr. Heba Lakany de TAHARAC ile ödüle aday gösterilenler arasına girdi. Dr. Lakany ve ekibi, geliştirdikleri robot kol dış iskeleti ile üst ekstremite özrü olan insanların rehabilitasyonunu geliştirmeyi amaçlıyor. Fakat ürünün yüksek maliyeti göz önüne alındığında, birçok hastanın bu seçeneğe ulaşamayacağı aşikâr görünüyor. Şarj edilebilir batarya ile çalışan TAHARAC, bu sayede hafif, dengeli ve kolay kullanıma sahip hale geliyor. Cihaz sayesinde üst ekstremite bozukluğu olanlar ihtiyaçları olan tedaviye ulaşabilecek. Nihai amaç ise, bu insanların toplum içerisinde aktif olarak yer almaya devam etmelerini sağlamak.
Başka bir aday olan Nawar Al-Zabari tarafından üretilen ve akıllı malzemeler kullanılan NuCath isimli sonda ise, hastaların sağlık durumlarını iyiliştermenin yanında, İngiltere’deki sağlık harcamalarını da yıllı 2 milyar Pound azaltmayı vaat ediyor. Cihaz idrar yolları enfeksiyonu riskini azaltmak için tasarlandı. Bu enfeksiyona yakalananların yaklaşık yüzde 40’ı hastanede ortamında hastalanıyor. Enfeksiyona yakalananların sayısındaki azalma hem personelde hem de sağlık harcamalarında hatırı sayılır bir tasarruf sağlayacaktır. Daha etkili tasarımlar ve daha başarılı malzeme kullanımları bu tür riskleri azaltacağı için, bu hastalıklar için uygulanan prosedür ve eğitim ihtiyaçlarını da ortadan kaldıracaktır.
Bu yazıda değineceğimiz MIAT ödüllerine aday gösterilen son isim olan Peter Astbury, adaylığa Grace adını verdiği akıllı bilezik tasarımı ile hak kazandı. Bileziğin amacı, dünyanın her köşesinde bulunan kadınların, menopoz dönemlerinde sağlıklarını ve refahlarını iyileştirmek. Bu şık tasarım, kullanıcısı henüz hissetmeye başlamadan önce sıcak basması yaşayacağını tespit edebiliyor. Bileziğin en önemli faydası, kullanıcısının uyku problemlerini azaltıyor olması. Ki bu menopoza giren kadınların yaşadığı birçok sağlık sorununun nedeni olarak görülüyor.
Tüm bu fikirler sağlık sektörünün geleceğinde önemli rol oynamaya aday ve sağlık anlayışının geleceğini değiştirme potansiyeline sahip olsa da, prestijli MIAT ödüllerinin kazananının kim olacağı merakla bekleniyor. Öte yandan tüm bu projelerin ileride hayata geçirilebilmesi de umut edilen bir başka konu.
