Ortalama bir insan, topluluk önünde konuşmaktan korkar. Hatta ölüm korkusu bile topluluk önünde konuşma korkusundan daha düşük mertebededir bu kişi için. Ancak topluluk önünde konuşma korkusu bir kişinin hem mesleki hem de özel hayatını son derece olumsuz etkileyebilecek sonuçlara sahiptir.
(Bu arada topluluk önünde konuşma fobisine glossophobia ya da glossofobi adı verilir.)
Kalabalık bir insan grubu önünde konuşmak gerektiğinde strese girebilirsiniz. Avuç içleriniz terler, karnınıza düğüm atılmış gibi hissedersiniz, soğuk soğuk terlersiniz.
Ancak bu korkuyu yenmek gayet mümkündür!
Özellikle iş hayatında er ya da geç kalabalık bir insan grubuna hitap etmeniz gerekir. Yani topluluk önünde konuşma becerilerine mutlaka sahip olmak durumundasınız.
Biz de bu yazıda gerçek bir fenomen olan topluluk önünde konuşma fobisinden kurtulmanın yollarını detaylı bir şekilde aktarıyoruz…
1. İyi Hazırlanın ve Pratik Yapın
Düşüncelerinizi ve anlatmak istediğiniz konuları önceden iyi organize ederseniz konuşma esnasında daha sakin ve rahat olursunuz. Net ve organize düşüncelere sahip olmak topluluk önünde konuşurken gerilmenizi büyük ölçüde azaltır, zira neye odaklanmanız gerektiğinin farkındasınızdır.
Konuşma için önceden pratik yapmak da yine değerli bir çabadır. Konuşmada belirtmek istediğiniz önemli konuları not alın, bir konuşma metni hazırlayın. Ancak konuşma esnasında bu metni baştan sona okumaya çalışmayın. Metne size yol göstermesi için arada sırada göz atın.
İyi hazırlanılmış bir konuşma, insanlar tarafından size sorulacak farklı sorulara da cevap verebilme kapasitenizi artırır. Bu da korkuyu elimine eder.
2. Ayna Karşısında Antreman Yapın
Ayna karşısına geçin ve sanki bir grubun karşısında konuşuyormuş gibi konuşun.
Jest ve mimiklerinize, görünüşünüze dikkat etmeye çalışın.
Sakin jest ve mimikler dinleyenlere karşı daha açık ve olumlu olduğunuzu gösterir. Bu da karşı tarafın sizi daha ilgiyle dinlemesini sağlar.
Yani konuşma antremanı yapmak, topluluk önünde konuşma becerilerini geliştirmek için tek yoldur. ABD’li yazar ve şair Elbert Hubbard’ın dediği gibi: “Konuşmayı öğrenmenin tek yolu, konuşmak, konuşmak, konuşmak, konuşmak ve konuşmaktır.”
Yine benzer şekilde bir arkadaşınız, eşiniz, kardeşiniz, anneniz sizi dinlerken konuşma antremanı yapın. Hatta evde tek başınızayken kedinize, köpeğinize karşı konuşma pratiği yapın.
Bir insana karşı konuşurken o kişinin feedback vermesi, size yaptığınız hataları söylemesi size son derece fayda sağlar. Bu feedback’leri kullanarak topluluk önünde konuşurken aynı hataları yapmamış olursunuz.
3. Reddedilme Korkusunu Unutun
- “Ya insanlar konuşmamı sevmezse?
- “Ya dinleyenler konuşmayı çok sıkıcı bulursa?”
- “Ya bıyık altında kıs kıs gülerlerse?”
Bu tür korkular yersizdir. Bir topluluk sizi dinlemek toplanmışsa bunun bir nedeni vardır. Yani kimse size kastı olduğu için oraya gelip sizle tartışmaya girmez. O açıdan reddedilme, alay edilme, rencide edilme korkularının doğru olmadığını kabul etmelisiniz.
4. Üsluba Dikkat Edin
Konuşurken belli bir akış ve ritim kazanmaya çalışın. Cümlelerinizi kısa tutun ve önemli noktaları birkaç kez vurgulayarak anlatın. Farklı hususlar arasında kısa duraksamalar, merak unsurunu teşvik ederek dinleyenlerin konuşmaya daha çok dahil olmasını sağlar.
5. Kendinizi Videoya Alın
Konuşma antremanı yaparken telefonla ya da kamerayla kendinizi videoya alın. Konuşmanın başından sonuna kadar alacağınız video daha sonra kendinizi tekrar izlemenize imkan sağlar.Bu sayede hangi noktalarda kendinizi geliştirmeniz gerektiğini görürsünüz.
Bazı insanlar videoda ve telefonda kendi seslerini beğenmez, ancak kendi sesinizin dışarıdan nasıl algılandığını bilmek de tonlamanıza ve konuşma tarzınıza alışmanıza yardımcı olur.
6. Nefes Çalışın
Nefesinizi kontrol edebildiğiniz zaman sesiniz daha iyi yankılanır. Bu nedenle nefesinizi kontrol etmeye çalışın. Sakin nefes alışverişiyle ritm kazanmaya çalışın. Topluluk önünde konuşma becerisi de dahil olmak üzere doğru nefes teknikleri hayatınızın her alanında size olumlu katkılar sağlayacaktır.
7. Kursa Gidin
Bu konuda size yardımcı olması için bir mentor ve koç bulun kendinize. Ayrıca topluluk önünde konuşma becerilerini geliştirmek için ücretli ve ücretsiz pek çok seminer, dernek, etkinlik bulunuyor. Örneğin ülkemizde de şubeleri bulunan Toastmasters, tam da bu konu üzerine, topluluk önünde konuşma üzerine çalışmalar ve etkinlikler düzenleyen bir dernek. Üstelik bu etkinliklere katılmak için hiçbir ücret ödemeniz gerekmiyor.
8. PowerPoint Sunumuna Özen Gösterin
Bazen Powerpoint sunumu size çok yardımcı olabilir. Düşüncelerin ve konunun dağılmasını önler, insanlara not alma imkanı sunar ve dinleyenlerin odaklanmasını kolaylaştırır.
Ancak kötü hazırlanmış, aşırı kalabalık bir PP sunumu da aleyhinize olabilir. Bu bakımdan etkili ve sade sunum hazırlama yöntemlerini öğrenmeniz büyük önem taşır.
9. Konuşma Öncesi Biraz Egzersiz Yapın
Sunumdan önce hafif bir egzersiz yapmak kan akışını hızlandırır ve beyne oksijen gönderilmesini sağlar. Bunun için ufak bir yürüyüş, açma-germe ve esneme hareketleri yapabilirsiniz.
10. Warren Buffett Bile Çekingendi!
Dünyanın en zengin insanlarından biri olan yatırımcı Warren Buffett bile bir zamanlar topluluk önünde konuşmaktan çekiniyordu. Ancak o insanlara yatırım prensiplerini öğreterek bu korkularını aşmayı bildi. Konuşa konuşa, konuşma korkusunu yendi adeta. Bugün insanlar onun ağzından çıkan her kelimeye büyük ihtimam gösteriyor.
11. Suyu Yanınızdan Eksik Etmeyin
Konuşurken yanınızda bir bardak ya da şişe olmasına mutlaka özen gösterin. Suyun oda sıcaklığında veya ılık olması daha iyi olur. Suyun içine birazcık limon sıkmak da yine boğazınızın temizlenmesi için idealdir. Konuşma öncesinde ya da esnasında şekerli içecekler içmeyin, zira bu tür şeyler ağzınızın kurumasına neden olur ve konuşmanızı zorlaştırır.
12. Tutkulu Olduğunuz Bir Konu Seçin
Etkili bir konuşma için;
- Gerçekten önem verdiğiniz, size heyecan veren bir konu seçin.
- Başkalarıyla paylaşmak istediğiniz bir konu belirleyin.
- Bu bilgiden ve konuşmadan başkalarının faydalanmasını sağlayın.
Eğer bu şartları taşırsanız topluluk önünde konuşurken stres yapmazsınız ve rahat olursunuz.
Ancak iş hayatı gereği bazen istediğiniz değil, zorunda olduğunuz konular hakkında konuşma yapmanız gerekebilir. Bu gerçeği atlamak doğru olmaz…
13. Konuyu İyi Bilin
Ünlü romancı Ernest Hemingway şöyle diyor:
“İyi bir yazar olabilmek için yazdığınız her kelimeye karşılık 10 kelime daha olmalı aklınızda. Yani yazdığınız konuya tam hakim olmalısınız. Aksi halde okurlar yazdığınız şeyi sizin de tam bilmediğinizi fark eder.”
Yani buradan şunu çıkarabiliriz: Bir cümle sarf ettiğiniz zaman, o cümlenin arka planı dolu olmalı. Sırf laf kalabalığı yapmak için bir şeyler söylememelisiniz. Konuştuğunuz bağlamı ve konuyu derinlemesine bilmelisiniz.
Eğer dinleyenlerin vereceği tepkilere değil de hakkında konuşacağınız konuya odaklanırsanız daha başarılı bir konuşma gerçekleştirirsiniz, gereksiz yere stres yapmamış olursunuz. Stres olmadığı zaman da zihnen ve bedenen rahatlarsınız.
14. Hızlı Konuşmayın
Bir konuşma ya da sunum esnasında hızlı konuşmak, nefes alışverişinizi olumsuz etkileyebilir. Hızlı konuştuğunuz aman daha az nefes alırsınız. Nefessiz kalmak da size panik pompalar, daha çok stres yapmanıza neden olur. Konuşurken yavaşlamak ve makul bir denge yakalamak nefes alışverişinizi dengeye sokar ve sakin kalmanızı sağlar.
Konuşurken gerilmek, adrenalinden kaynaklanır. Ancak adrenalini olumlu bir şekilde kanalize edebilir, bu heyecanı dinleyenlere ve konuşmaya olumlu bir şekilde yansıtabilirsiniz.
15. Gerekirse Eğitim Alın
Topluluk önünde ya da birebir konuşmalarda daha başarılı olmak için gerekirse ücretli kurslara gidin. Zira bu beceriyi kazanmak kariyerinizde büyük fırsatlar elde etmenizi sağlayabilir. Ne kadar iyi bir konuşmacı olursanız kariyerinizde o kadar ilerleme imkanına sahip olursunuz.
16. Meditasyon Yapın
Meditasyon ve yoga zihninizdeki olumsuz düşünceleri ortadan kaldırıp zihninizi temizleyebilir. Bu konuda “Nightline” ve “Good Morning America” adında iki eseri olan yazar Dan Harris, topluluk önünde konuşma korkusunu, her gün 5 dakika meditasyon yaparak yendiğini ifade ediyor.
17. Pratik Yapmayı Bırakmayın
Pratik yapmak sizi sürekli olarak geliştirir. Bu konuda sürekli yeni kitaplar okumalı, videolar izlemeli, eğitimlere katılmalısınız. Kendinize şu soruları sorup gelişim yollarını araştırmalısınız:
- Bir önceki konuşmanız nasıldı? Bugün olsa nelere dikkat ederdiniz?
- Powerpoint sunumunuz doğru muydu? Dinleyenler sunumdan faydalandı mı?
- Fazla “ııııı, aaaa, ımmmmm” dediniz mi?
- Konuşma ritminiz nasıldı?
- Zaman yönetiminiz nasıldı?
- Jest ve mimikler dengeli miydi abartılı mıydı?
Bir konuşma sonrası bu sorulara cevap vererek bir sonraki konuşmanızı daha iyi hale getirebilirsiniz. Yani hatalardan ders almaya gayret edin. Ancak bu şekilde gelişim gösterebilirsiniz çünkü.
18. Duraksama Sanatını Öğrenin
Konuşma esnasında ne zaman duraksamanız ve susmanız gerektiğini bilmek, çok önemli bir husustur. Bu hem topluluk önünde konuşma becerilerinizi artırır hem de konuşmanızı duygusal etkisi üzerinde kontrol sahibi olmanızı sağlar.
Pek çok konuşmacı topluluk önünde konuşurken gerildiği için tüm konuşmasını aynı tonlamayla, adeta taramalı tüfek gibi yapar. Bu da kuru ve yavan bir konuşmaya neden olur. Ancak yerli yerinde duraksayarak, ses tonunu konuya göre alçaltıp yükselterek yapılan konuşmalar hem konuşmacıyı rahatlatır hem de dinleyenlerin daha ilgiyle dinlemelerini sağlar.
Empatik duraksama, önemli bir konuyu vurgulamak için yapılır.
Dramatik duraksama, bir konunun dinleyenlerin zihninde yer etmesi için yapılır.
Hissi duraksama, dinleyenlerin yeni bir bilgisi içselleştirmesi ve size yetişmesi için yapılır.
Cümle tamamlama duraksaması ise dinleyenlerin sizin yarım bıraktığınız bir cümleyi tamamlamaları için yapılır.
Müziğin güzelliği de notalar arasındaki duraksama ve sessizlikten gelir. Bir konudan diğerine atlarken arada oluşacak kısa sessizlikler konuşmanıza güç katacaktır.
19. Konuyla İlgili Kitaplar Okuyun
Bu konuda işin uzmanları tarafından yazılmış pek çok kitap bulunuyor.
Birkaç tavsiye verecek olursak:
- Ted Gibi Konuş (Dünyanın En İyi Beyinlerine Göre Topluluk Önünde Konuşmanın 9 Sırrı) – Carmine Gallo – Aganta Kitap
- Topluluk Önünde Etkili Konuşma Teknikleri – Sırrı Er – Hayat Yayıncılık
- Doğru Hitabet ve Sözün Büyüsü – Sırrı Er, Hayat Yayıncılık
- Konuşma Sanatı – Prof. Dr. Ertuğrul Yaman – Akçağ Yayınları
- Hitabet: Bütün Yönleri İle Konuşma Sanatı – Nejat Muallimoğlu – Avcıol Yayınları
