Yeni bir şeyler öğrenmek hayatımızın büyük bir parçasını oluşturuyor: Her zaman kendinizi geliştirmeye hazır olmalı, öğrenme hevesinizi taze tutmalısınız. Ama problem şu ki öğrenmek zaman alan bir süreç, ve hepimizin zamanı çok değerli. Peki, nasıl zamandan aldığınız verimi arttırmak için öğrenme sürecinizi hızlandırabiliriz? Şanslıyız ki, nöroloji sayesinde nasıl öğrendiğimiz konusunda eskiye oranla çok daha fazla bilgi sahibiyiz, beynimizin nasıl çalıştığını ve bilgiyi kaydettiğini artık daha iyi biliyoruz. Bu da öğrenme süreçlerini hızlandırmak için neler yapabileceğimiz konusunda bize daha iyi bir fikir veriyor.
Bu yüzden kendinizi geliştirmek istiyor ama bunun için yeterli zamanınız olmadığını düşünüyorsanız bugünden itibaren daha hızlı öğrenmeye başlamanız için uygulayabileceğiniz on tekniği aşağıda size listeledik.
1- Kalem Kağıt Kullanarak Notlar Alın
Her ne kadar bir konferans veya ders sırasında bilgisayarınızı kullanarak not almak daha işlevli gibi gözükse de, aslında pek de öyle değil. Öğrenme sürecinizi hızlandırmak için yapabileceğiniz ilk şey dizüstü bilgisayarınızı bir kenara bırakarak eski usul yöntemlere bağlı kalmak: Kağıt ve kalemle not almak. Araştırmalar gösteriyor ki bilgisayar kullanarak not alan kişiler ileriki günlerde öğrendikleri şeylerin çok daha azını hatırlarken kağıt kalem kullanmak hafızanızı güçlendiriyor. Bu da bilgiyi daha uzun süre boyunca orada tutabileceğiniz anlamına geldiği gibi gerektiğinde daha kolay erişebilmenizi sağlayarak sınavlarda veya testlerde size yardımcı oluyor.
2- Etkili Not Almayı Öğrenin
Ne kadar iyi not alırsanız o kadar iyi öğrenirsiniz. Dersler, konuşmalar ya da konferanslar sırasında nasıl not alacağını bilmek ve yerinde notlar almak konseptleri daha iyi hatırlamanıza yardımcı olacağı gibi aynı zamanda konuyu daha iyi kavramanızı sağlayacak, beyninizde işlevli öğrenme mekanizmaları oluşturacaktır. Bu yüzden yeni bir konu öğrenmeden önce farklı not alma tekniklerine aşina olduğunuzdan ve kendiniz için en iyisini seçtiğinizden emin olun. Şöyle bir araştıracak olursanız çeşitli not alma ve özetleme stratejileri ve metotları olduğunu görecek, aralarından kendinize en uygununu seçerek süreçten aldığınız verimi ciddi oranda arttırabileceğinizi fark edeceksiniz.
Hangi metodu kullanacak olursanız olun, bu adımları izleyerek not alma sürecini kendiniz için iyileştirebilirsiniz:
Konuşmacıyı dinleyin ve notları onun söylediği şekilde değil kendi kelimelerinizle almaya çalışın.
Ana noktalardan bahsederken arada biraz boşluk bırakın ki sonradan çalışabilirken ekstra bilgiler ekleyecek yeriniz olsun
Sürekli kullandığınız kısaltmalar ve semboller geliştirin ki daha kısa zamanda ve hızlı biçimde not alabilin
Kalıplar halinde yazın, illa ki tüm bir cümle yazmak zorunda değilsiniz.
Önemli noktaları not almaya özen gösterin, söylenen her şeyin eş derecede önemli olmadığını bilin ve sadece gerekli kısımları notlarınıza aktarın.
Mutlaka okuyun: Etkili Kitap Okuma Tekniği: Bir Ceo Gibi Okuyun!
3- Pratik yapacağınız zamanı parçalara bölün
Bir konuyu öğrenmek için harcayacağınız zamanı tek bir bütün halinde değerlendirmek yerine birkaç parçaya bölmeye çalışın. Kısa ama uzun bir zaman dilimine yayılmış çalışma seansları planlamak sizi uzun dönemde daha verimli bir öğrenme sürecine taşıyacak. Tek bir oturuşta koca bir konuyu öğrenmeye çalışmak hem veriminizi düşürecek hem de sizi öğrenme sürecinden soğutacaktır. İlk adımınız konu tartışılırken notlar almak olmalı. Sonrasında notlarınızın üzerinden geçmek için kendinize birkaç dakika tanıyın, eklemeniz gereken bir şeyler varsa ekleyin ya da netleştirmeniz gereken noktalar olduğunu düşünüyorsanız bu noktaları düzenleyin
Bunu hızlıca yapın elbette, her çalışma seansında bir ya da iki defa yapmaya da özen gösterin. Bir süre sonra bu çalışma seanslarını parçalar haline bölüp uzun bir zamana yaymaya alışacak, haftada bir veya birkaç kez şeklinde böldüğünüz parçalar sayesinde daha etkili öğrendiğinizi fark edeceksiniz. Bu süreci ne kadar uzun bir zamana yayarsanız sizin için o kadar etkili olacaktır, bu sayede hızlı tekrarlar yapma şansınız artacak, çalışmanız gerektiğinde ne kadar çok zaman alacağını düşünerek endişelenmediğiniz için çalışmaya daha hevesli olacaksınız.
Mutlaka okuyun: Üretkenliği ve Verimliği Artırma Tekniği: Pomodoro
4- Çalışın, uyuyun, uyanın, sonrasında çalışmaya devam edin
Yarına bitmesi gereken bir ödeviniz, projeniz ya da sunumunuz var ve elbette siz henüz hazır değilsiniz. Eğer siz de çoğu insan gibiyseniz, sabahlamayı tercih edecek, gece geç saatlere kadar yapılması gerekenlerin ağırlığı altında kıvranacaksınız. Elbette bu ağır çalışma sonuçlarını verecek ve işleriniz hallolmuş olacak, ama ertesi gün çok yorgun olacaksınız. Değil mi? Peki size, bir şeyler öğrenmek için uygulayabileceğiniz en etkili yöntemin bu olmadığını söylesek?
Araştırmalar gösteriyor ki uyumak ve öğrenmek arasında ciddi bir bağlantı var. Dışardan görünene göre bir süreliğine gözlerinizi kapatmak ve vücudunuza dinlenmek için zaman tanımak öğrendiğiniz şeyleri hatırlamanız açısından beyniniz için oldukça önemli. Yeni bir şey öğrenmeniz üzerinden 12 saat geçmeden derin bir uyku çekmekse öğrendiğiniz şeyi daha uzun bir zaman süreci için hatırlamanız açısından oldukça etkili. Üstelik araştırmalar gösteriyor ki hem uykusuna özen gösteren hem de ders çalışmaktan ödün vermeyen öğrenciler daha başarılı oldukları gibi günlük hayatlarında da çok daha mutlular.
Mutlaka okuyun: Başarınızda Uykunun Önemi Nedir?
5- Pratik yapma şeklinizi değiştirin
Eğer yeni bir yetenek edinmeye çalışıyorsanız sürekli aynı şekilde çalışmayı bırakmalısınız. Tekrarlı pratik süreçlerinde değişiklikler yaparak çalışmak bir şeyi öğrenmeniz açısından tekrar tekrar aynı şeyi yapmaktan çok daha etkilidir. Yapılan bir çalışmada bilgisayar kullanmayı öğrenmeye çalışan insanların bir görevi sürekli tekrarlayarak öğrenmeye çalıştıklarında daha yavaş, değişik görevlerle öğrenmeye çalıştıklarındaysa daha hızlı uzmanlaştıklarını ortaya koydu. Tabii burada önemli olan nokta yapılan değişikliklerin küçük olmasının gerekmesi. Sürekli büyük değişiklikler yaparak bir şey öğrenmek de en az sürekli aynı şeyi yapmak kadar zararlı. Bu yüzden, örneğin, eğer golf oynamayı öğrenmeye çalışıyorsanız farklı sopalar kullanmayı deneyebilir, teniste uzmanlaşmak istiyorsanız kullandığınız raketin boyutunu veya ağırlığını değiştirebilirsiniz.
6- Hafızanızı güçlendiren araçlar kullanmaya çalışın
Kısa zamanda çok şey öğrenmenize yardımcı olacak bir diğer yöntem hafızanızı güçlendirecek araçlar kullanmak: örneğin kartlar, sesler veya diğer çeşitli araçlarla öğrenme sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz. Örneğin bilinen en popüler araçlardan bir tanesi alfabe şarkılarıdır: küçük çocuklara anaokulunda ya da birinci sınıfta alfabeyi saymayı öğretebilmek için müzik kullanan bu yöntem sayesinde çocuklar yetişkin olduklarında bile bu bilgiyi kolayca hatırlayabilecek biçimde kalıcı olarak öğrenirler. Aynı yöntem çeşitli kısaltmalar ve tekerlemelerle dilbilgisi kurallarına, matematik ve fizik formüllerine de uygulanabilir.
Bu yöntemler sayesinde bilgiyi basitleştirir, özetler ve kompakt bir hale getirerek öğrenmesi daha kolay bir biçime sokarsınız. Eğer tıp veya hukuk gibi büyük miktarlarda bilgiyi kısa zamanda ezberlemenizi gerektirecek bir bölüm okuyorsanız böyle yöntemler çok işinize yarayabilir, aynı şekilde yeni bir dil öğrenirken de fiil çekimlerini veya zamirleri bu tarz yöntemler sayesinde kalıcı bir şekilde hafızanıza kazıyabilirsiniz. Bu yüzden eğer birçok yeni bilgiyi öğrenmeniz ve ezberlemeniz bekleniyorsa bu tarz taktiklerle daha uzun süre boyunca beyninizde kalacağından emin olabilir, gönül rahatlığıyla testlere ve sınavlara girebilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Hafızayı Güçlendirmenin 33 Yolu
7- Molalar vererek konsantrasyonunuzu güçlendirmeye çalışın
Bir anda çok fazla şey öğrenmeye çalışmak hepimizin başına gelen bir durum. Yeni bir şey öğrenmeniz gerektiğinde beyniniz reseptörlerine sinyaller yollayarak bu bilginin korunmasını sağlamalı ama stres ve çok fazla şeyi bir seferde öğrenmeye çalışmak beyninizin öğrenme sürecini baltalayarak bilgiyi işleme ve saklama işlevlerinde problemlere sebep olabilir.
Aklınız karıştığında, kendinizi gergin ya da yorgun hissettiğinizde, çok fazla yük aldığınızı düşündüğünüzde beyniniz kendisini kapatarak işlevlerini yerine getiremez olur. Bu yüzden çok uzun ve ağır dersler dinleyen öğrenciler bir noktadan sonra konudan kopar, dikkat etmeyi bırakır ve ne olduğuna odaklanamaz. Yeni edinilen bilgiyi kalıcı hafızaya taşıma yeteneklerinden yoksunlardır, çünkü beyinleri kısa bir süreliğine öğrenme sürecini gerçekleştirememektedir. Bu tarz durumlarda kısa bir mola vermek en iyi opsiyonunuzdur, yaptığınız işi değiştirerek odağınızı farklı bir aktiviteye kaydırmak sizin için mola etkisi yaratacaktır. Sadece 5 dakikalık bir mola vermek bile beyninizin dinlenmesi için yeterli olabilir, yeter ki ona kendisini toparlaması için kısa da olsa biraz zaman tanıyın.
8- Su için
Kendi iyiliğimiz için su içmemiz gerektiğini hepimiz biliyoruz, hem cildimiz, hem bağışıklık sistemimiz için hem de vücudumuzun işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için su içmemiz gerçekten çok önemli. Ama bilmediğiniz bir diğer şey de şu: Su içmek aynı zamanda bilişsel yetenekleriniz için de kritik önem taşıyor. Yeterli miktarda su içmek sizi daha zeki yapabilecekken aynı şekilde su içmemek de bilişsel yeteneklerinizi zayıflatabilir. Bir çalışmaya göre sınav salonuna giderken yanına su alan öğrenciler sınavlarında almayanlardan çok daha iyi sonuçlar elde ettiler. Susuz kalmak zihinsel fonksiyonlarınızı ciddi oranda etkileyebilir. Yeterli miktarda su içmediğinizde beyniniz günlük işlevlerini gerçekleştirmek için normalden daha çok çalışmak zorunda kalacak, bu da öğrenmenizi zorlaştıracaktır.
9- Bir şeyi birden fazla çeşitli yolla öğrenmeye çalışın
Eğer bir konuyu çeşitli yöntemlerle öğrenmeye çalışıyorsanız beyninizin bu bilgiyi saklamak için kullandığı bölgeleri daha sıklıkla kullanıyorsunuz demektir. Bu da bilginin beyninizde daha kalıcı bir yer edinmesini sağlarken bu bölgelerdeki nöronlarınızın daha fazla bağlantı kurmasına da yardımcı olur, bu sayede uzun dönemde o bilgiye ulaşma şansınız da artar. Basitçe özetleyecek olursak bu yöntem sayesinde beyninizde bu bilgi için bir patika oluşuyor diyebiliriz, bu sayede gördüğünüz şeyi sadece ezberliyor olmayacak, aynı zamanda öğrenerek uzun dönemli hafızanıza da kaydedeceksiniz.
Bunu birden fazla medya aracı kullanarak beynin farklı bölgelerini uyarmak aracılığıyla yapabilirsiniz. Örneğin ders kitabını okuduğunuz gibi konuyla alakalı bir video izleyip, ardından dersi veren hocanızın konuşma kaydını dinleyerek konuya olan uzmanlığınızı arttırabilirsiniz. Ne kadar farklı ve çeşitli kaynak kullanırsanız o kadar hızlı öğreneceksiniz emin olun.
10- Yeni öğrendiğiniz şeyleri zaten bildiğiniz şeylerle ilişkilendirin
Yeni konseptlerle çoktan bildiğiniz konuları ne kadar ilişkilendirebilirsiniz yeni öğrendiğiniz şeyleri öğrenmeniz o kadar hızlı olacaktır. Uzmanlara göre öğrencilerin ders çalışırken kullandığı birçok yöntem aslında onların verimini azaltıyor. Her ne kadar kendilerine konuyu anlıyorlarmış gibi bir illüzyon yaratsa da onlar aslında öğrenmekten alıkoyarak sadece ezberlemelerine yol açıyor, bu da uzun dönemde bilginin hafızanızdan silinmesine ve başladığınız yere geri dönmenize sebep oluyor. Hafızanız karmaşık bilişsel görevleri yerine getirmenizde büyük bir önem taşıyor, çoktan öğrendiğiniz şeyleri daha önce hiç karşılaşmadığınız problemler üzerinde uygulayabilmek ya da yeni öğrendiğiniz bir şeyle çoktan bildikleriniz arasında bağlantı kurabilmeniz gibi görevler hep hafızanızla işbirliği halinde gerçekleştiriliyor beyninizde. Yeni öğrendiğiniz şeyleri eskilerle bağdaştırmanın bir yolunu bularak ilk defa karşılaştığınız bu veri setini kendiniz için daha anlamlı bir hale getirebilirsiniz. Çok temel bir noktada bu sayede yeni bilgileri daha rahat öğrenecek, konuyu daha derin bir seviyede anlamlandırabileceksiniz. Hem konu üzerinde daha da uzmanlaşmış olacaksınız hem de gerektiğinde hatırlamanız daha kolay olacak.
Tesla ve SpaceX’in kurucusu Elon Musk yaptığı bir konuşmada bu yöntemi kullandığından bahsetmişti. Bilgiyi bir ağaç olarak gördüğünü açıklayan Musk, yeni bir şeyler öğrenirken öğrenilen konsepti bir ağaçla bağdaştırmanın işe yarayabildiğinden bahsederek, ana prensipleri ağacın gövdesine ve ana dallarına, detayları ve daha incelikli kısımlarıysa ince dallara ve yapraklara benzeterek önce temelleri oturtmanın, ardından ilerisine bakmanın daha sağlıklı olduğunu vurgulamıştı. Yeni bilgiyi eskiden öğrendiğiniz şeylerin üzerine oturtarak şu an öğrenilen şeyleri aslında çoktan var olan bir şemanın içerisine yerleştiriyorsunuz, bu da hatırlamanızı kolaylaştırdığı gibi konuyu anlamlandırmanıza da yardımcı oluyor.
