Çeşitli bir sürü balık üretim çiftliği vardır. Balıklar hobi, yiyecek ve dekoratif amaçlı yetiştirilir. İnsanların çoğu balık çiftliklerinden büyük başarı elde eder. Bununla birlikte bu tür bir işe başlamak oldukça risklidir. Bu tür bir iş girişimine başlamadan önce balık üretim çiftlikleriyle ilgili her şeyi öğrenmeniz oldukça önemlidir.
Balık çiftliği, ticari amaçla havuzlarda ve yapay göletlerde balık yetiştirip satma işine verilen addır. Dünya genelinde oldukça karlı bir iş olması nedeniyle oldukça tutulan balık çiftliği sektörü, dünya genelinde her yıl %6.5’luk bir hızla büyüyor.
Nüfusun artış hızına paralel olarak balık ve su ürünlerine yönelik talebin artması bu iş kolunun büyümesinde oldukça etkili. Dünya üzerinde neredeyse hemen her ülkede balık çiftliği bulunuyor. Ancak denize kıyısı olan ülkeler bu iş için daha ideal. Buna karşın uygun şartları sağladığınız sürece istediğiniz yerde balık çiftliği kurabilirsiniz.
Neden Bu İşe Girmelisiniz?
Balık çiftliği kurmanın pek çok avantajı vardır. Şimdi bu işi cazip kılan faktörlere bakalım.
- Talep fazladır. Bu nedenle çok miktarda balık yetiştirmek mümkündür bu işte. Denizden, gölden balık yakalayarak insanların talebi her zaman karşılanamaz. Bu nedenle balık çiftliği olması gereken önemli bir iş koludur.
- Balık çiftliğinde, balıklar yapay havuzlarda ve göletlerde yaşarlar. Bu nedenle sürekli bir avlanma durumu söz konusu değildir. Balıklar satılacağı zaman sudan çıkarılır.
- Deniz ortamına göre çiftliklerde balıklar daha iyi beslenir. Protein ağırlıklı beslenen balıklar daha lezzetli ve besleyici olurlar.
- Çiftliklerde uygun ortam sağlanırsa her türlü balık yetiştirilebilir. Yani kar marjı yüksek balıkları kendi çiftliğinizde de yetiştirebilirsiniz.
- Balık tüketimi yaygın olduğu için ürünleri satma konusunda diğer ürünlere göre daha az sıkıntı çekersiniz.
- Büyük ya da küçük ölçekli çiftlik kurabilirsiniz. Sermayenize bağlı olarak değişebilir.
- Yeterli sermayeniz yoksa banka kredisine ya da KOSGEB fonlarına başvurabilirsiniz.
- Balık çiftliği işi, çok iyi istihdam sağlar. Dünya genelinde 1 milyardan fazla insan protein ihtiyacını balıktan karşılar. Ayrıca balık ihracatı diğer gıda ihracatlarından her zaman daha karlıdır.
Balık yetiştiriciliğine başlamak için atmanız gereken adımlar
1 – Balık üretim çiftliğiniz için bir amaç belirleyin. Neden bu işe başlıyorsunuz?
- Balıkları yiyecek, hobi veya dekoratif amaçlı mı yetiştireceksiniz?
- Balık üretim çiftliğiniz ana gelir kaynağınız mı, ekstra gelir kaynağınız mı yoksa hobiniz mi olacak?
2 – Balık üretimiyle ilgili tecrübe ve bilgi kazanın. Balık üretimi çiftliği sahibi olmakla ilgili her şeyi öğrenin. Bu sizin işe başlamadan önce eğitimli kararlar vermenize yardımcı olur.
- Balık üretimiyle ilgili kurslara veya eğitimlere katılabilirsiniz.
- Farklı balık üretim çiftliklerini ziyaret edin ve sahipleri veya çalışanlarıyla görüşün. Aynı zamanda balık üretimiyle ilgili internet sitelerini de araştırın.
- Bir balık üretim çiftliğinde yarı zamanlı iş bulun. Uygulamalı tecrübe en iyisidir. Bir iş bulamazsanız birkaç balık üretim çiftliği sahibine onların yanına gidip yardım edip edemeyeceğinizi sorun.
- Online öğrenme, kitaplar ve kitapçıklarda balık üretimiyle ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için iyi bir seçenektir.
3 – Başarılı bir balık çiftliği kurmak için yeriniz uygun mu karar verin.
- Çiftliği kurmak istediğiniz yerde ne tür bir su kaynağı var? Bu su da en iyi hangi tür balıklar yetiştirilir?
- Bölgenin hava koşulları nasıl? Arazi su taşkınına eğilimli mi?
- Herhangi bir bina var mı? İşe başlamak için ne kadarlık bir inşaat gerekli? Bu işe başlamak için herhangi bir izne ihtiyacınız var mı?
- Genişleme ihtiyacına karşılık fazladan yeriniz var mı? Barınmak ve balıkları nakletmek için yeterli alanınız var mı?
4 – İşin görünümünü analiz edin.
- Balıklarınız için alıcılar var mı? Üretmeyi planladığınız balıklar için ne tür bir pazar var?
- Herhangi bir endüstri temsilcisi ile görüştünüz mü? Bu işe başlamanız için en uygun balık türü hangisi?
- Belli konularda size yardımcı olması için birileriyle temas kurdunuz mu?
5 – Bu işe başlamak için ne kadar para ihtiyacınızın olduğunu belirleyin. Havuzlar kazmak ve balıklar almak için ne kadar paraya ihtiyacınız var?
- Birikim, yatırım ve alacakları analiz edin.
- Küçük işletme kredisi almayı deneyin.
- Mevcut bir finansal planınız var mı ve gerçekçi mi?
- Ne kadarlık bir nakit akışı bekliyorsunuz?
6 – İşe başlamak için uygun insanlarla temas kurun.
- İnşaat ve ekipman ihtiyaçlarına öncelik verilmelidir.
- Balık çiftliğiniz için başlangıç stoğunuzu alacak bir satıcı bulun.
Balık Çiftliği Nasıl Kurulur?
Karlı bir balık çiftliği işi kurmak istiyorsanız aşağıda bahsedeceğimiz süreçleri adım adım izlemeniz gerekmektedir. Her adımı dikkatlice araştırmalı ve her adıma büyük özen göstermeniz, kuracağınız işin iyi kazanç sağlaması bakımından büyük önem arz eder.
a. Çiftlik Kurmak İçin Nasıl Bir Arazi Seçilmelidir?
Bol kazanç sağlayacak bir balık çiftliği kurmak için arazi seçimi doğru olmalıdır. Bazı bölgeler bu işe uygun değildir. Her şeyden önce ulaşım ve dağıtım ağlarına yakın olmak idealdir.
Deniz kıyısı ve büyük göllerin çevrelerindeki akıntılar balık çiftliği kurmak için doğru yerlerdir.
Çiftlik kurmak için arazi seçerken şunlara dikkat etmekte fayda vardır.
- Mümkün olduğunca düz bir arazi seçin. Eğimli arazilerden uzak durun.
- Çiftliği büyütme ihtimaline karşı çevresi açık bir yer seçin.
- Sel ve su kirliliği olan alanlardan kaçının. Sel baskını çiftliğinizi mahvedebilir.
- Tarım alanlarına yakın olmak da iyi değildir. Zira tarlalara yapılan ilaçlamalar toprağı ve suyu kirletebilir.
- Çiftlik kuracağınız alanda yeraltı sularının alçak olması iyidir. Böyle olunca sondaj için fazla masraf yapmamış olursunuz.
- Ulaşım ağlarına ve ana yollara yakın olmak da pazarlama ve satış işlemlerini daha pratik ve ucuz hale getirecektir.
b. Havuz ve Gölet Nasıl Olmalıdır?
Gölet, su tankı, havuz, kafes gibi farklı balık çiftliği türleri vardır.
Gölet sistemi için uygun araziyi seçtikten sonra bir gölet inşa edin. Göletin tasarımı yetiştireceğiniz balık türüne göre değişiklik gösterebilir. Bunun için şehrinizdeki Et ve Süt Kurumu’ndan (eski adıyla Et-Balık Kurumu) detaylı bilgi alabilirsiniz. Ayrıca göletin çevresini temiz tutmalı ve mümkünse ağaçlandırmaya çalışmalısınız. Ortam temiz olunca balıklar da sağlıklı büyür ve bu da ürün kalitesine yansır.
c. Hangi Balık Türleri Yetiştirilmelidir?
Doğru balık türünü seçmek, balık çiftliği işinden güzel paralar kazanmanız için çok önemlidir. Fiyatı yüksek, fazla talep gören türleri seçmeniz yararınıza olur. Palamut, somon, çipura, levrek, mercan, alabalık en çok rağbet gören türlerden bazılarıdır. İklimi, fiyatı ve maliyeti düşünerek en uygun balık türü ya da türlerini seçmeniz gerekir yani.
d. Balıklar Nasıl Beslenmelidir?
Besleme, balık çiftliği işinin en önemli konularından biridir. Balıklara besleyici ve kaliteli yemler vermelisiniz. Yüksek kaliteli yem, hem balıkların daha iyi büyümesini hem de daha sağlıklı olmalarını sağlar. Bu da balıklardan elde edeceğiniz kazancı artırır. Piyasada envai çeşit balık yemi bulunmaktadır. Bu yemleri deneyebilir ya da kendi yeminizi hazırlayabilirsiniz. Bu yemlerin içinde vitamin, mineral, tuz gibi maddelerin olmasına özen gösterin. Balık türüne göre de balıkları günde birkaç kez beslemek (yemlemek) yeterli olacaktır.
e. Balık Çiftliği İşi İçin Hangi Ekipmanlar Gereklidir?
Çiftlikte ne tür balık yetiştirirseniz yetiştirin, bazı ekipmanlara ihtiyacınız olacak. Şimdi sahip olmanız gereken bazı temel aletlere bakalım.
Kafes ve Ağ
Gölet bazlı bir çiftlik kuracaksanız, çiftlikteki farklı balıkları birbirinden ayırmak için su altında kalabilecek kafesler kullanmanız gerekir. Metal ya da sert plastikten olan bu kafesler suyun için bir duvar işlevi görür ve balıkların arasında farklı canlıların ya da farklı tür balıkların girmesini engeller. Bu “çevirme” işini ağlarla da yapabilirsiniz.
Havalandırma pompası
“Aerator” olarak da bilinen bu pompa suyun içinde kabarcıklar yaratarak suyun oksijen miktarını düzenler. Böylece balıkların oksijen ihtiyacı doğru bir biçimde karşılanmış olur. Keza süzgeç ve filtre aracılığıyla da suyun içinde taş, yaprak, odun gibi şeylerin girmesini engelleyebilirsiniz.
Makara
Bu işi hobi olarak değil de ticari amaçlı yapacağınız için balıkları sudan çekerken büyük makaralar kullanmanız gerekir. Yani aynı anda 250 kilo balığı sudan çekmek bilek gücüyle olacak şey değildir. Bu nedenle ağı sudan çekecek büyük bir makaraya sahip olmak iyi olacaktır. Ancak bunun yerine mini forklift ya da vinç kullanarak da balıkları toplayabilirsiniz.
f. Bakım Nasıl Olmalıdır?
Balıkları daima kaliteli, besleyici ve taze şeylerle beslemek gerekir. Göletin suyunu belli aralıklarla tazelemek iyi bir yöntem olacaktır. Ancak bu mümkün değilse bir ziraat mühendisinden yardım alarak suyun içine temizleyici kimyasal maddeler atabilirsiniz. (Bu kimyasallar suyu dezenfekte eder ve balıklara zarar vermez.)
Aynı şekilde düzenli olarak balıkları kontrol etmelisiniz. Çiftliğin temiz ve düzenli olmasına itina gösterin. Toprağın ve suyun kalitesini de düzenli olarak ölçtürün. Kurbağa, yılan gibi şeylerin suya girmemesi için gereken önlemleri alın. Balıkların hastalanmasına karşın çiftlikte yeterli miktarda ilaç bulunması da yine aynı şekilde önem arz eder.
g. Balıklar Nasıl Toplanmalıdır?
Balıklar cinslerine göre belli bir süre sonra olgunlaşırlar ve toplanmaya hazır hale gelirler. Balıkları, özellikle balık talebinin arttığı dönemlerde toplamanız çok akıllıca bir hareket olur. Ya ağ ile ya da göletteki suyu çekerek balıkları toplayabilirsiniz. Ayrıca balık toplama işlemini sabah ya da akşam yapmak gerekir. Bu zamanlarda hava sıcaklığının düşük olması, balıkların tazeliği bakımından önemlidir. Ve tabii, balıkları topladıktan hemen sonra satış yerlerine göndermeniz gerekir.
h. Pazarlama Nasıl Olmalıdır?
Balık çiftliği işinin en kolay aşamalarından biri pazarlamadır. Zira hemen her ülkede balığa talep vardır ve balık satılan pek çok yer bulunmaktadır. Marketler ve balık pazarları, ürünlerinizi satmak için ideal yerlerdir. Tabii yurtdışına balık ihracatı yapan şirketler de göz önünde bulundurulması gereken bir opsiyondur.
Yani toparlayacak olursak balık çiftliği kurmak ve balık yetiştirmek karlı bir iş olabilir. Önemli olan işinizi itinayla yapmanız ve kaliteli balıklar yetiştirmenizdir.
