Akıllı Yatırımcının Rehberi: Borsa Nasıl Oynanır?

Borsa oynamak, hayatını değiştirmek ve geleceğine yatırım yapmak isteyen herkesin mutlaka değerlendirmesi gereken bir seçenek. Duygusal disiplin ve temel analiz sayesinde uzun vadede borsada paranızı katlayabilir ve bir daha hiç para için çalışmak zorunda kalmayabilirsiniz. Üstelik borsada para kazanmak için sanılanın aksine yüksek bir zekaya ve yıllar süren bir finansal eğitime de ihtiyacınız yoktur.

5. sınıf matematiğini yapabiliyorsanız kolaylıkla borsaya yatırım yapabilir ve borsadan para kazanabilirsiniz.

Dünyanın en ünlü yatırımcısı Warren Buffett da ilk hisse senedini 11 yaşında almış olup 16 yaşına geldiğinde 53.000 dolar kazanmıştır.

Bu yazımızda sizlere 2024 yılı ve sonrasında borsada nasıl akıllı yatırımcı olabileceğinizi anlatacağız. Bu sayede borsanın temel mantığını ve akıllı yatırım kararlarının nasıl alındığını öğreneceksiniz. Ancak bu yazının “Kısa yoldan nasıl zengin olurum?” yazısı olmadığını baştan belirtelim.

Borsada kolay ve hızlı para kazanmanın kesin bir yolu yoktur. Bunun için sabırlı ve disiplinli olmalı, anlık duygularınızın kontrolünü elinize almalısınız. Beyninizin, yatırım kararlarımızı nasıl etkilediğini öğrenmeli ve bilinçsiz, otomatik kararlar vermesinin önüne geçmelisiniz. Bunları öğrendiğinizde paranız bir kar topu gibi gittikçe büyüyüp katlanacaktır.

Borsa Nedir? Borsa Nasıl Oynanır?

Borsayı kısaca, şirketlerin hisselerinin alınıp satıldığı, alıcıları ve satıcıları buluşturan bir platform olarak tanımlayabiliriz.

Borsa, hisse senedi alıp satmak için can atan yüz binlerce yatırımcıyı bir araya getirerek fiyatlarda adalet, yapılan işlemlerde ise şeffaflık sağlar.

Borsa eskiden şu anda aşina olduğumuz biçimde; elektronik ortamda işlemiyordu. Vakti zamanında borsada işlemler tamamen fizikseldi. Sözgelimi bir hisse alınacaksa gerçek anlamda senet imzalanıyordu. Günümüzde ise dilediğiniz şirketin hissesini sadece birkaç tıkla satın alıp satabilyorsunuz. Ne yazık ki bu kolaylık aynı zamanda borsanın, sanal bir oyun olarak görülmesine ve çoğu acemi yatırımcının para kaybetmesine sebep olmaktadır.

Her ne kadar yazının başlığını ” Borsa nasıl oynanır? ” olarak seçsek de gerçekte ” Borsada nasıl yatırım yapılır? ” olmalıdır.

Unutulmamalıdır ki, hisse almak bir şirkete ortak olmak, onun geleceğine yatırım yapmaktır. O yüzden hisse almadan önce ilgili şirketin faaliyetlerini ve verilerini enine boyuna incelemeye istekli olmalısınız.

Diyelim ki bir kafenin sahibi kendisine ortak arıyor. Bu kafe hakkında hiçbir bilginiz yok. Ve kafenin sahibi de ortaklık için 500.000 TL talep ediyor. Böyle bir paranız olsa bu talebi direkt kabul eder misiniz yoksa önce kafenin aylık cirosunu, kazancını, müşteri sayısını vb. bilgileri öğrenmek mi istersiniz?

Hisse senedi alırken de aynı ciddiyetle şirketi ve verilerini araştırmalı gerekirse yıllık ve 3 aylık olarak yayınlanan şirket raporlarını didik didik etmelisiniz.

Mutlaka okuyun: Borsa Hakkında Yanlış Bilinen Gerçekler

Borsanın Önemi Nedir?

Borsa, hiç şüphesiz serbest piyasa ekonomisinin en mühim unsurlarından biridir. Şirketlerin hisse senetleri ve tahvillerini satarak para kazanmasını sağlayan bir platformdur. Pek çok yatırımcının çeşitli firmaların başarılarına ortak olmasına zemin hazırlar, kâr yaptırır, sermaye edinimi sağlar, zaman zaman temettü ödemeleriyle kişinin servetine servet katar. Ancak yeri gelir, yatırımcının varını yoğunu kaybetmesine de sebep olur. İşte taban tabana zıt iki farklı kutuptan meydana gelen ilginç bir mekanizmadır borsa.

Kurumsal yatırımcılara ve finans uzmanlarına ortaya koydukları büyük paralar sayesinde birtakım ayrıcalıklar tanısa da borsanın yine de genel anlamda adil bir platform olduğunu söylemek mümkündür.

Borsa sayesinde kişilerin kazanıp biriktirdiği paralar atıl durmaz ve değerlendirilmiş olur. Ortaya koyduğunuz sermaye ile şirketlerin gelişimine katkı sağlayabilir, sizin gibi başka bireysel aktörlerin de yatırım yaparak para kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. Borsalar, uzun vadede ciddi anlamda sermaye oluşturarak ülkelerin gelişimde çok büyük rol oynar.

Neden Borsaya Girmek İstiyorsunuz?

Bir arkadaşınızın kısa sürede borsadan elde ettiği kazancı gördükten sonra apar topar borsaya yönelmiş olabilir ya da bir süredir borsayı takip ediyor ve artık aktif olarak rol almak istiyor olabilirsiniz.

Her ne sebeple olursa olsun borsaya girip para kazanma düşüncesi gayet normaldir. Paranızın enflasyona karşı değerini koruyup ileride bir gün finansal özgürlüğünüzü kazanma fikri de oldukça cezbedicidir. Ancak hızlı bir şekilde para kazanma fikri, geri dönülmez kayıplar yaşamanıza sebep olabilir. Bu yüzden borsaya soluk soluğa kalmış bir şekilde koşarak değil de ayaklarınız yere sağlam basarak ve kendinizden emin bir şekilde sakince yürüyerek girmelisiniz.

Yani, öncelikle kendi şartlarınıza uygun bir yatırım stratejisi oluşturmalı ve borsanın dinamiklerini öğrenmeli ve en önemlisi de sizi baştan çıkaracak birçok psikolojik uyarana karşı kendinizi disipline etmelisiniz.

Romantizme kendinizi kaptırmayın. Filmlerde hep borsacıların hızla ve ciddi şekilde zenginleştiğini görürüz. Şimdiden uyaralım, bundan etkilenip borsaya girmeyi düşünüyorsanız yol yakınken vazgeçin.

Kendinizi bir filmde zannedip ilk yatırım yaptığınız yeni bir şirketin Facebook’a dönüşeceğini düşünmeyin. Uzun vadede başarılı olmak istiyorsanız doğru kararlar almaya ve güvenli tercihler yapmaya gayret edin.

Paranızın Ne Kadarını, Ne Kadar Süreyle Riske Edebilrsiniz?

Borsaya para yatırmadan önce, paranızın ne kadarını ve ne kadar süreyle yatırabileceğinize karar vermeniz gerekiyor.

Çünkü kimse, ileride çocuğunun okul masrafları için zarar eden hisselerini satmak istemez. Bunun için paraya 1 yıl sonra mı, 5 yıl sonra mı, yoksa 3 ay sonra mı ihtiyacınız olacağını kestirebilmelisiniz.

• Çocuklarınız var mı ve zorunlu masrafları neler?
• Aylık kazancınızdan kenarı para ayırabiliyor musunuz?
• Kötü günler için kenarda paranız var mı?
• Bakmakla yükümlü olduğunuz aile büyükleriniz var mı?
• Maaşlı çalışıyorsanız sizi işinizden edebilecek gelişmeler neler olabilir?
• Kendi işinizi yapıyorsanız işinize neler zarar verebilir?

Bu tür soruları masaya yatırarak paranızın ne kadarını riske edebileceğinize karar verebilirsiniz. İlk defa borsaya yatırım yapıyorsanız paranızın %50’den fazlasını riske etmemenizi öneririz.

1.Adım: Psikolojinizi ve Karakterinizi Yatırım İçin Hazırlamak

Yazımızın başında borsada yatırım yapabilmek için yüksek zekaya sahip olmanız gerekmediğini belirtmiştik. Evet, yatırımlarınızda IQ’nuzun kaç olduğunun bir önemi yok ancak psikoloji ve duygusal disiplin de bir o kadar hayati öneme sahip.

Yapılan araştırmalara göre yatırım kararları için gereken doğru psikolojiye ve sağlam bir karaktere sahip olan sıradan insanlar, yıllardır finans sektöründe olan ancak bu özelliklere sahip olmayan profesyonellere göre borsada daha başarılı olmaktadırlar.

Konuyla ilgili geçmişte borsada her şeyini kaybetmiş bir dehaya değinmeden edemeyeceğiz: Dünyanın en büyük bilim insanı olarak kabul edilen Isaac Newton’dan. Isac Newton 1800’lü yıllarda South Sea adında bir deniz ticareti şirketine yatırım yapmıştı. O zamanlar South Sea şirketinin devletten farklı denizlerde ticaret hakkı aldığına ve ticaretini bilmem kaça katlayacağına yönelik haberler öyle yayıldı ki milletvekilleri dahil hisse almaya başlamıştı.

İlk hisseyi yaklaşık 200 dolardan almış olan Newton kısa süre sonra fiyat 800 dolara ulaştığında hisselerini sattı. Sonrasında hissenin yükselmeye devam ettiğini gören Newton bu sefer 900 dolardan tekrar aldı. Ancak bu sefer daha çok kazanabilmek için kaldıraçlı alım yapmıştı. Hisse fiyatı 1500 dolara ulaştığında coşku öylesine artmıştı ki fiyatların 2500 dolara gideceği konuşuluyordu. Ancak bir sabah aniden fiyatlar tepetaklak düşmeye başladı ve 150 dolara kadar çakıldı. Newton 2. alımında borçlanarak kaldıraçlı almış olduğu için tüm her şeyini kaybetti ve bu olayla ilgili şu meşhur sözünü söyledi:

Hangi saatte; hangi yıldızın, hangi gezegenin nerede olacağını size kesin olarak söyleyebilirim ama insanların çılgınlıklarını asla…

Isaac Newton şüphesiz dünyanın en zeki insanlarından biriydi ancak yatırım için gerekli olan duygusal disipline ve sağlam karaktere sahip değildi.

Mutlaka okuyun: Beynimiz, Yatırım Kararlarımızı Nasıl Etkiliyor?

Mutlaka okuyun: Yatırımcı Psikolojisi ile İlgili Kaçınmanız Gereken 8 Tuzak

2. Adım: Piyasayı ve Dinamiklerini Bilmek

1) Borsaya girmeden önce kendinizi yatırım konusunda geliştirin

Herkes benim okuduğum dergilere, kitaplara ve raporlara kolaylıkla ulaşabilir. Bunlar tamamen halka açık. Ancak görünen o ki çoğu kişi bu bilgileri edinmek istemiyor. – Milyarder Mark Cuban

Okuyabildiğiniz ne kadar kaynak varsa okuyun, yalnız bir kereye mahsus değil sürekli olarak piyasa ve yatırım hakkında kendinizi geliştirin. En başarılı borsacıların rehber edindikleri kitaparlı ve kaynakları bularak içselleştirinceye kadar okuyun. Roman okur gibi okursanız kendi kendinizi baltalarsınız.

Mutlaka okuyun: Etkili Kitap Okuma Tekniği: Bir Ceo Gibi Okuyun!

Bir kere yatırım yapmaya başladınız mı, piyasadaki gelişmeleri takip etmeli, yatırım yapacağınız sektörlerle ilgili araştırmalarda bulunmalısınız. Firmanızın rakiplerini dahi takip etmelisiniz ki, olası değişimleri önceden görebilme şansınız olsun. Bu durum sanki, tüm zamanınızı bir okulda geçirmek gibidir o yüzden piyasaya yeterince ilgi gösterip zaman ayırmayı gerçekten isteyip istemediğinizi tekrar düşünün.

Mutlaka okuyun: Borsaya Girmeden Önce Okumanız Gereken Makaleler

• Firmanın yıllık raporlarını okuyun. Bu size firmanın ne yöne gittiği hakkında bilgi ve ufuktaki problemlere dair bir ipucu verebilir.
• Güvenilir kaynaklardan yatırım bilgisi almaya çalışın. Konuyla ilgili firmaların yatırım raporlarını takip edebilirsiniz.

Yıllık raporlar sıradan insanları uzak tutmak için ağır bir dille kaleme alınmıştır. Bu yüzden başlangıçta sıkıcı ve anlaması güç olabilir. Zor da olsa tüm raporları okumanız satır aralarında gizli olan hayati derecede önemli bilgilere sahip olmanızı sağlayacaktır.

Mutlaka okuyun: Hisse Senedi Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

2) Piyasayı anlayabilmeniz için kendinize zaman tanıyın.

Piyasayı izlemek ve sistemin nasıl işlediğini anlamak için biraz zaman harcamak isteyebilirsiniz. Hisse senetlerinin yükseliş ve düşüş hareketlerini izleyin ve marketin tepki verdiği verilerin ya da beyanatların neler olduğunu anlamaya çalışın. Eğer sistemin nasıl çalıştığını anladığınıza kanaat getirdiyseniz artık ilk denemenizi yapabilirsiniz. Demo borsa hesapları açarak da risk almadan kolaylıkla pratik yapabilirsiniz.

Mutlaka okuyun: Sıfırdan Borsa Nasıl Öğrenilir?

Mutlaka okuyun: Hisse Senetleri Neden Düşer ve Yükselir?

3) Temel analizi öğrenin ve yatırım yaptığınız firmaları iyi tanıyın.

Bir firmaya yatırım yaptığınız vakit, firmanın mali tablolarını incelemeli ve aslında olmaları gereken pozisyonda olduklarından emin olmalısınız. Yani o firmanın; piyasada nam-ı iyi, popülerliği yüksek ve her yerde reklamı yapılıyor olabilir ancak mali durumunun ne durumda olduğu yalnız raporları incelendiği vakit anlaşılabilir. İlgili firmanın raporlarını didik didik etmeli ve satır aralarında bir probleme dair ipucu yakalarsanız o firmanın hisselerini almayı tekrar gözden geçirmelisiniz.

• Firmanın gelirlerine, satışlarına, borcuna ve öz kaynaklarına bakmalısınız. Firmanın borçları azalma eğilimi gösterirken satış gelirlerinin de zaman içinde yükseliş kaydetmesi gerekir.
• Ayrıca firmanın fiyat-kazanç oranına, fiyat satış oranına, öz kaynak verimliliğine ve toplam borcun toplam varlıklara oranına bakmalısınız. Bu kalemleri incelemek firmaya derinlemesine bakmanızı sağlayacaktır.

Mutlaka okuyun: Temel Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?

4) Teknik analiz öğrenin.

Teknik analizleri nasıl efektif ve karlı kullanacağınızı öğrenin. Teknik analiz basit olarak, geçmiş işlemlerin grafiklerini kullanarak gelecekte beklenen seviyeleri tahmin etmektir. Örneğin, bir hisse 6 aydır yükseliş kaydediyorsa grafikler size tersini söylemedikçe yukarı yönde gideceğini farz etmeniz önemlidir. Teknik analiz 3 ön kabule dayanır.

-Piyasa her şeyi hesaba katar (değerlendirir).

-Fiyatlar trendlerle hareket eder.

-Geçmiş, kendini tekrarlar.

Teknik traderlar, hissettiklerine göre değil gördüklerine göre işlem yaparlar.

• Teknik analizin temel analizden farkı nedir öğrenin. Her iki yöntemin de piyasa tarafından kabul edilen faydaları olmasına rağmen, tarihsel olarak hiçbirinin kolayca paranızın mantıklı hisselerde kalmasını sağladığı görülmemiştir.

Aşağı ve yukarı hareketlerin farkında olun. Piyasadaki tansiyonu anlayabilmelisiniz ya da destek ve direnç seviyelerinin konseptini. Destek ve Direnç seviyeleri, fiyat hareketlerinin gidişatını, yatay seyir izleyip izlemediğini ya da dönüş noktalarının anlaşılmasını sağlayan kritik göstergelerdir. Bunlar, hisse senetlerinin en yüksek ve düşük seviyelerini gösteren görsel grafiklerdir. Örneğin, bir hissenin 55 – 65 TL arasında işlem gördüğünü farz edelim. Bir sonraki sefer hisse 55 TL yani destek seviyesi civarında işlem gördüğü vakit, bu kağıdın 65 TL’ye kadar yükseleceğini umabilirsiniz. Eğer bu hisse 68 TL dolayına yükselip bu seviyelerde işlem görüyorsa, o zaman eski destek seviyesi olan 55 TL’ye tekrar geri dönmesini beklemezsiniz. Bu durumda 65 TL , kağıdımızın yeni destek seviyesi olacaktır ve hisse, yeni zirvelere doğru tırmanışa geçecektir. Tersi bir durum, hisse 55 TL’deki destek seviyesini kırması durumunda da gerçekleşir.

Mutlaka okuyun: Teknik Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?

3. Adım: Borsada Nasıl İşlem Yapılır?

1) Borsada işlem yapmak; hisse senedi alıp satmak ve fiyatları takip edebilmeniz için bir web sitesi ya da platform bulun.

Çoğu bankanın internet bankacılığı sayesinde kolaylıkla alım satım yapabilirsiniz. Ancak bunun için banka şubesine gidip bir sözleşme imzalamanız gerekiyor. Ardından yatırım hesabınız internet bankacılığında aktif hale geliyor.

• Bu sitelerin bazıları, ekstra tavsiye ve bilgiler sunarken, bazıları eğitim videoları, krediler ya da başka türlü avantajlar da sunar. Bu avantajları iyi değerlendirerek hangisinin sizin için en iyisi olduğuna karar vermelisiniz.

Mutlaka okuyun: Borsa Nasıl Takip Edilir?

2) Hisse senetlerini serbest emir vererek alıp satabilirsiniz. Borsa oynamak(hisse alıp satmak) banka hesabınızdan dolar almak kadar kolay bir işlemdir. Serbest emir verdiğinizde, o an en iyi fiyat neyse o fiyattan alım ya da satım yapılacaktır. Ancak hatırlamakta fayda var ki, satış işlemi zaman alabilir ve piyasa hızlı değişiyorsa ilk gördüğünüz fiyattan çok farklı bir fiyat elde edebilirsiniz.

3) Risk almayın. ‘Limitli Emir kullanın’. Borsada para kazanmanın şartı düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmaktır. İstediğiniz fiyatlarda alış ve satış emri vererek kazancınızı siz belirleyebilirsiniz.

Alış Limiti ( Buy Limit ): Emrin alış olarak açılacağı ve o anki piyasa fiyatının altında olan bir rakamı yazarız.

Satış Limiti ( Sell Limit ): Emrin satış olarak açılacağı ve o anki piyasa fiyatının üzerinde olan bir fiyatı yazarız.

Örneğin hisse fiyatı 10 tl olan bir hisse senedinden 1 adet aldınız ve %10 kazanç hedefliyorsunuz. 11 TL için sat emri verirseniz ve hissenin değeri 11 TL’ye ulaşır ulaşmaz satılacaktır. Kazancınız böylece %10 olarak gerçekleşmiş olur.

Bu emirler kesin bir fiyat penceresi oluşturur. Sizin daha iyi fiyat almanıza yardımcı olur.

Mutlaka okuyun: Zarar Kes Emri Nedir? Nasıl Kullanılır?

4) İşlem yapmadığınız periyotlarda paranızı saklı tutun. Birçok firma, size işlemler arasında paranızı saklı tutabileceğiniz ve hatta faiz geliri de veren hesaplar sunarlar. Bu oldukça kullanışlı olur ve eğer online bir servis kullanıyorsanız bunu planlarınıza eklemelisiniz.

4. Adım: Gerçek Yatırımcı Olun!

1) Fiyatları Anlık ve Günlük Takip Etmeyin

Fiyatları sürekli takip ettiğinizde borsanın bir yatırımdan çok at yarışı olduğu havasına kapılırsınız. Ancak borsada amaç birilerini geçmekten ziyade uzun vadede bitiş çizgisine varabilmektir.

İnsan beyni doğası gereği acıdan kaçmaya ve hazza ulaşmaya programlıdır. Ve de kayıplara kazançlara oranla 2 kat daha çok tepki üretir. Yani, 100 TL kaybettiğimizdeki hissettiğimiz acı, 100 TL kazandığımızdaki mutluluğumuzun 2 katıdır. Tam da bu sebeple hisselerimiz kısa süreli de olsa düşerken gördüğümüzde kendimizi duygusal ve geri dönülmez kararlar verirken bulabiliriz.

2) Hisseleriniz ne yükseldiği için sevinin ne de düştüğü için üzülün!

Duygu durumunuz Uzay Yolu filmindeki Mr. Spock gibi olmalı.

Psikolojik olarak kayıplara kazançlardan 2 kat yoğun tepki gösteririz. Yani hisselerimiz %5 yükselip sonrasında %5 düşerse 1 kat sevinç 2 kat da korku ve endişe duyarız. Bu kayıptan kaçınma korkusu da hisselerimizi yok yere satmamıza sebep olur. Bunun bilincinde olup hayatınızı etkileyecek olan anlık duygularınıza ket vurun.

3) Yatırım Kararlarını Kendiniz Verin

Borsa Ferrari kullananların işe toplu taşımayla gidenlerden tavsiye aldığı tek yerdir.

Kimse gelecekte fiyatların nereye gideceğini bilemez ve yatırım kişiliğinizi sizden daha iyi tanıyamaz. Bu sebeple yatırım kararlarınızı kendiniz verin. Özellikle çevrenizden gelen tavsiyelere ve fısıltılara temkinli yaklaşın.

4) Ne zaman Alım – Satım yapacağınızı bilin.

Sağduyulu davranış, hisse senetlerini düşük seviyelerden almayı ve sonraki dönemde yüksek fiyattan satmayı gerektirir. Bu harika bir fikir olurdu ancak, fiyatların gelecekte yukarı gidip gitmeyeceğini bilmenin bir yolu yok. Daha iyi be metot ise, iyi bir momentuma sahip olan, ivme kazanmaya müsait hisseleri araştırmaktır.

Borsa olayları hep abartır, ya aşırı düşür ya da aşırı yükselir. Yükseldiğinde satıcı düştüğünde de alıcı tarafta olun.

Mutlaka okuyun: Borsada Ne Zaman Alım ve Satım Yapmalı?

5) İyi bir satış ve makul bir alış fiyatınız olsun.

Warren Buffet’ın da dediği gibi:

Harika bir şirketi ortalama bir fiyattan almak, vasat bir şirketi harika bir fiyattan almaktan her zaman daha iyidir.

Eğer mantıksız beklentileriniz varsa alım-satım işlemlerinizde zorlanacaksınız demektir. Mantıklı satış fiyatı nedir öğrenin ve tabandan alıp tavandan satmak gibi beklentilere de girmeyin.

6) ‘Blue Chip’ hisselerle başlayın.

Blue chip hisseler, çok iyi performans gösteren firmalara ait hisselerdir; bu şirketlerin batması, hisselerinin büyük düşüşler yaşaması imkansız gibi görülür. Bu firmalar, insanların halihazırda ihtiyaç duydukları ve gelecekte de duymaya devam edecekleri ürün ve hizmetleri satarlar. Bu tür ürünlere yiyecek, enerji, ilaç ve teknolojideki bazı önemli kalemleri örnek verebiliriz.

Bu hisseler, eğer henüz öğrenme aşamasındaysanız iyi hisselerdir. Bu tarz firmalar genelde çok büyük olurlar, sektörü domine ederler. Ülkemizde Türk Hava Yolları, Tüpraş, Garanti gibi hisseleri bu tür hisselere örnek olarak gösterebiliriz. Uluslar arası piyasalarda ise IBM, Amazon, Google, Apple, ve Procter and Gamble’ı örnek verebiliriz.

7) Uzun vadeli işlemler yapmayı düşünün.

Borsa parayı, sabırsız olandan alıp sabırlı olana teslim eden bir araçtır. -Warren Buffett

Kulağa pek hoş gelmiyor fakat yatırım yaparken daha güvenli para kazanmanın yolu zaman içinde azar azar kazanmaktır. Hızla yükseliş kaydeden kağıtlar, aynı hızda düşüş yaşayabilirler. Özellikle de ilk kez yatırım yapmaya başladığınızda ve piyasayı anlamaya çalıştığınızda, uzun süre önce kurulmuş, istikrarlı ve iyi performans gösteren firmalara yatırım yaptığınızdan emin olun.

Örneğin, Microsoft 13 Mart 1986’da halka açıldığında 100 adet 2100 dolarlık hisse alsaydınız 2023 Ekim ayı itibariyle portföyünüz 9 600 000 dolar olacaktı.

Bir hisseyi 10 yıl boyunca elinizde tutmayı düşünmüyorsanız 10 dakikalığına da almayı düşünmeyin.

Mutlaka okuyun: 7 Adımda Uzun Vadeli Düşünmek

8) Borsada kendi belirlediğiniz kurallara sadık kalın.

Al-Sat kararlarını alırken takip etmeniz gereken sistematik kurallarınız olmalı. Bu kurallar size duygularınıza yenik düşmemeniz için bir sigorta görevi üstlenir. Bu kuralları sıkı şekilde takip edin, öyle ki size şu an için kayıp yaşatacak bile olsa, kurallarınıza sadık olmalısınız.

Bir şirketi 10 yıl için satmayı düşünmüyorsanız ana faaliyetlerinde şirketin sıkıntı yoksa fiyatının bir süre yerle bir olmasına aldırmamalısınız.

Eğer kaybınızı yüzde 10 ile sınırlamak gibi kuralınız var ise ve seçtiğiniz kağıt da zaten yüzde 10 kaybederse o kağıdı satın. Piyasa ile tartışmaya girmeyin.

Ya da fiyatı 40 TL olduğunda bir kağıdı satacaksanız yükselmeye devam ediyor diye satmamazlık etmeyin. Öyleki kağıt 45 TL olduktan sonra aniden 40 TL’nin altına düşebilir ve siz de bu durumda tekrar 40 TL beklentisine girebilirsiniz. En sonunda kendinizi kağıdı 32 TL’den satarken bulabilirsiniz.

Mutlaka okuyun: Warren Buffett’ın Yatırım Kuralları

Mutlaka okuyun: Acemiler İçin Borsada Para Kazanma Rehberi

9) Borsaya tutkuyla yaklaşmayın

Tutku ve coşku tüm hayatta başarılı olmak için gerekliyken borsada bir felakate yol açabilir

Filmlerde hep brokerların hızla ve ciddi şekilde ancak az bir kararlılık ve akılla zenginleştiğini görürüz. Problem şu ki, yatırım aynı zamanda rasyonel olmayı gerektirir. Kendinizi bir filmde zannedip ilk yatırım yaptığınız yeni bir şirketin Microsoft’a dönüşeceğini düşünmeyin. Uzun vadede başarılı olmak istiyorsanız doğru kararlar almaya ve güvenli tercihler yapmaya gayret edin.

Mutlaka okuyun: Her Yatırımcının İzlemesi Gereken Borsa Filmleri

Sıkça Sorulan Sorular