Başarılı bir şirket kurmak için sahip olmanız gereken beceriler
Başarılı bir girişimci olmak için neye ihtiyacınız var sizce? Elbette teknolojiden çok iyi anlamak ya da önemli bir alanda tecrübeye sahip olmak işinize yarayabilir ancak girişimcilik bunlardan ibaret değil.
Bunlardan ziyade girişimcilik için gereken nitelikler öz yeterlilik, risk almak, yenilikçilik, liderlik, yaratıcılık, zorluklar karşısında geri adım atmamak ve başarılı ekipler kurmak için gereken sosyal becerilere sahip olmaktır.
Eğer kendi işinizi kurmak istiyorsanız bu tarz niteliklerin temelinde yatan bazı becerileri mutlaka kazanmanız gerekiyor. İlla kendi şirketinizi kurmanız da gerekmiyor; diyelim ki bir firmada çalışıyorsunuz ve bulunduğunuz pozisyon gereği sizden işleri geliştirmeniz yani bir adım ileri götürmeniz bekleniyor. İşte girişimcilik becerileri böyle bir durumda da işinize yarayacaktır.
Şimdi lafı fazla uzatmadan başarılı bir girişimci olmak için gereken becerilere bir göz atalım ve başarı için ihtiyacınız olan çeşitli özellikleri nasıl geliştirebileceğinizi öğrenelim.
Girişimciliğin tanımı
Bazı uzmanlara göre girişimciler, başka insanların almaya cesaret edemediği riskleri alan gözü pek kişilerdir. Diğer uzmanlar ise girişimcileri başarılı şirketler kuran ve yaptıkları işi sürekli büyüten insanlar olarak tanımlarlar.
Bu tanımlardan özellikle ikincisine baktığımızda girişimciliğin neredeyse iş kurmakla eş anlamlı olarak kullanıldığını görüyoruz. Ancak “Her girişimci illa kendi işini kurar.” cümlesi sizce ne kadar doğru? Kendi işini yapmayıp da belli bir örgüt veya şirkette çalışıp buralarda da girişimci olarak tanınan kimse yok mu? Tabii ki var, üstelik sayıları da oldukça fazla.
Girişimcileri nasıl tanımlarsanız tanımlayın, ortada kesin olan bir şey var: Başarılı bir girişimci olmak hiç de kolay değil. O halde şimdi soralım size: Bir insan karşısına çıkan fırsatları son derece iyi biçimde değerlendirip başarılı olurken neden başka bir insan hiçbir şey yapamaz ve olduğu yerde sayar? Acaba girişimcilerin genlerinde bir gariplik mi var? Yoksa bakış açıları sıradan insanlara göre çok mu farklı?
Şu ana kadar bu konuda sayısız araştırma yapıldı ama hâlâ kesin bir cevaba ulaşılamadı. Ancak çok iyi bildiğimiz bir şey var, o da başarılı girişimcilerin belli başlı ortak özelliklere sahip oldukları.
Biz de sizin için bu özellikleri dört kategori altında topladık:
- Kişisel özellikler
- İnsan ilişkileri becerileri
- Yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri
- Pratik beceriler
Şimdi dilerseniz her kategoriyi detaylı biçimde inceleyelim ve başarılı bir girişimci olmak için kendinize sormanız gereken sorulara şöyle bir göz atalım:
1. Kişisel özellikler
İlk olarak kişisel özelliklerinizi, değerlerinizi ve inançlarınızı düşünün ve bunlar üzerine kafa yorun. Acaba başarılı girişimcilerle aynı kafa yapısına sahip misiniz?
İyimserlik: Genelde iyimser misiniz? Bu soruyu soruyoruz çünkü iyimserlik gerçekten de çok önemli bir özellik. Size uygun iş modelini bulmak son derece sancılı bir süreç olabilir. İşte bu süreçte iyimser olursanız yıkılmayarak ayakta kalırsınız.
Vizyon: Hangi konuda ve tam olarak nerede değişime ve gelişime ihtiyaç olduğunu hemen anlayabiliyor musunuz? “Büyük resmi” çabucak görüp fikirlerinizi etrafınızdakilere aktarabiliyor musunuz? Peki etkileyici bir vizyon oluşturup başkalarının da bu vizyonu benimsemesini sağlayabiliyor musunuz?
İnisiyatif: Gerektiğinde inisiyatif kullanıp hiç zaman kaybetmeden sorunları çözmeye girişiyor ya da çeşitli projeler geliştirmeye başlıyor musunuz?
Kontrol arzusu: Başka insanları yönetmeyi ve gerekli kararları almayı seviyor musunuz? Peki her zaman ekibinize öncülük etmeye hazır mısınız?
Azim ve kararlılık: Hiç kimsenin telkinine ihtiyaç duymadan işinizi yapabilecek enerjiye ve isteğe sahip misiniz? Peki amaçlarınıza ulaşmak için çok uzun süre hiç yılmadan çalışmaya hazır mısınız?
Risk alabilme: Geleceğe dair belirsizlikler varken risk alıp doğru kararları verebiliyor musunuz?
Metanetlilik: Metanetli misiniz? Yani işler istediğiniz gibi gitmediğinde yıkılmadan ayakta kalabiliyor musunuz? Ayrıca bu süreçte yaptığınız hatalardan ve başınıza gelen kötü olaylardan ders çıkarabiliyor musunuz?
2. İnsan ilişkileri becerileri
Girişimlerinizde başarıyı yakalamak için insanlarla sürekli temas halinde olmanız gerekiyor. İşte bu noktada ekibinizle, müşterilerle, tedarikçilerle, hissedarlarla ve yatırımcılarla son derece sağlam ilişkiler kurmanız çok büyük önem arz ediyor.
Açıkçası bazı insanlar bu konuda diğerlerine göre daha yeteneklidir ama neyse ki bu tarz becerileri sonradan da öğrenebilir ve geliştirebilirsiniz. Girişimlerinizden istediğiniz sonucu almak için aşağıdaki becerilere sahip olmalısınız:
Liderlik ve motivasyon: Başka insanlara liderlik edip onlara vizyonunuzu benimsetebilir misiniz? Peki ekip üyelerine en doğru biçimde iş paylaştırma konusunda başarılı mısınız? Yaptığınız iş her ne olursa olsun başarıya ulaşmak için başkalarının desteğine ihtiyaç duyarsınız. Aksi takdirde her işe kendi başınıza yetişemeyeceğinizden dolayı bir adım ileri gidemez, olduğunuz yerde sayarsınız.
İletişim becerileri: Her türlü iletişim konusunda işinizin ehli misiniz? Bu soruyu soruyoruz çünkü gelecek vizyonunuzu hem ekip üyelerine benimsetmek hem de yatırımcılara ve potansiyel müşterilere satmak için insanlarla çok iyi iletişim kurabilmeniz gerekiyor.
Dinleme: İnsanların size söylemek istediklerini anlayabiliyor musunuz? Bu çok kritik bir nokta zira iyi bir dinleyici olduğunuz düzeyde karşınızdakileri anlayabilirsiniz. Bu yüzden mutlaka aktif dinleme ve anlama becerilerinizi geliştirmeye çalışın.
Kişisel ilişkiler: Duygusal zekanız yüksek mi? Duygusal zekanız ne kadar yüksekse başka insanlarla çalışmanız da sizin için o kadar kolay olur. Şayet duygusal zekanız düşükse de hiç üzülmeyin. Neden mi? Çünkü duygusal zeka her daim geliştirebileceğiniz bir şey!
Pazarlık: Pazarlık etme konusunda iyi misiniz? Bunu soruyoruz çünkü iş hayatınız boyunca fiyat alıp verirken sağlam pazarlıklar yapmalısınız. Ayrıca insanlar arasında fikir ayrılıkları baş gösterdiğinde yine pazarlık yeteneğinizi kullanarak sorunları çözebilir ve tarafların gönlünü hoş tutabilirsiniz.
Etik ilkeler: İnsanlarla iletişim kurarken saygı, doğruluk ve dürüstlük gibi ilkelere önem veriyor musunuz? Peki temel etik değerlere bağlı kalarak ekibinize liderlik edebilir misiniz? Bu soruya cevabınız hayır ise işiniz hayli zor çünkü insanlara düzgün davranmıyorsanız mutlu bir ekip kuramaz, dolayısıyla müşterilerinizi de memnun edemezsiniz.
3. Yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri
Girişimci olarak sürekli yeni fikirler üretebilmeli, bunun yanı sıra karşınıza çıkan fırsatlar ve geliştirdiğiniz projeler hakkında en doğru kararları verebilmelisiniz.
Sokaktan geçen insanlara “Yaratıcılık doğuştan gelen bir yetenek midir?” diye sorsanız büyük çoğu “Evet.” der. Lakin yaratıcılık, zaman ve emek harcayarak geliştirebileceğiniz bir beceridir.
Yaratıcı düşünme: Her türlü duruma pek çok farklı açıdan bakıp orijinal fikirler üretebiliyor musunuz? Size bu konuda yol gösterebilecek birçok “yaratıcılık aracı” olduğunu unutmayın.
Sorun çözme: Karşılaştığınız sorunlara çözüm üretme konusunda ne kadar başarılısınız? Neden-Sonuç Analizi, 5 Neden Tekniği ve CATWOE Analizi gibi yöntemlerin sorun çözme hususunda size büyük yardımı dokunabilir.
Fırsatların farkına varmak: Karşınıza çıkan fırsatların hemen farkına varabiliyor musunuz? Mesela trendleri gördüğünüz an tanıyabiliyor musunuz? Peki tespit ettiğiniz fırsatlardan en iyi şekilde yararlanmak için plan yapabiliyor musunuz?
4. Pratik beceriler
Hem kaliteli ürün ve hizmetler sunmak hem de bir şirket yönetmek için pratik becerilere ve yeterli bilgi birikimine sahip olmanız gerekir.
Hedef belirlemek: Düzenli olarak hedef belirleyip planlar yapıyor, sonra da bu planları uygulayarak hedeflerinize ulaşıyor musunuz?
Planlama ve organizasyon: Hedeflerinize ulaşmak için gereken yetenek ve becerilere sahip misiniz? Peki bu hedefleri gerçekleştirmek amacıyla ekibinizin üyelerini etkili biçimde yönetebilir ve işlerin koordinasyonunu sağlayabilir misiniz? (Bu noktada proje yönetimi ve temel organizasyon becerilerinin son derece önemli olduğunu da belirtmeliyiz.) Ayrıca finansal tahminlerden yararlanarak kendi içerisinde çelişkiler barındırmayan sağlam bir iş planı geliştirebilir misiniz?
Karar verme: Aldığınız kararlar genellikle ne kadar doğrudur? Herhangi bir karar alırken eldeki bilgileri ve muhtemel sonuçları da göz önünde bulunduruyor musunuz? Peki verdiğiniz kararlara inancınız tam mı? Karar alma aşamasında Karar Ağacı Analizi, Grid Analizi ve Altı Şapkalı Düşünme Tekniği gibi yöntemlerden yararlanabileceğinizi de ekleyelim.
Kendi şirketinizi kurarken veya herhangi bir işi yönetirken birkaç alanda bilgi sahibi olmanız gerekir. Şimdi bu alanlardan bazılarından bahsedelim:
Genel iş bilgisi: Satış, pazarlama, finans ve operasyon gibi temel iş fonksiyonları hakkında yeterli düzeyde bilgiye sahip misiniz? Peki bu alanlarda çalışan elemanları yönetebilecek yetkinliğe sahip misiniz?
Girişimcilik bilgisi: Girişimcilerin nasıl sermaye topladıkları hakkında herhangi bir fikriniz var mı? Peki işinize yarayabilecek doğru iş modelini bulmak için ne kadar çok çalışmanız ve deneme yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?
Fırsat bilgisi: Girmeye çalıştığınız pazarı iyi tanıyor musunuz? Ayrıca ürün ya da hizmetinizi piyasaya sürmek için neler yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?
Yaptığınız işe özgü bilgiler: İşinizde başarılı olmak için yapmanız gerekenleri biliyor musunuz? Peki faaliyet göstermek istediğiniz alan hakkında detaylı bilgiye sahip misiniz? Yeri gelmişken hemen söyleyelim, bir iş kolunu enine boyuna tanımak için o alanda bir süre çalışmanızı tavsiye ediyoruz.
Ayrıca aklınızda tasarladığınız projelere benzeyen işler yapmış kişilerden de yardım alabilir ya da size akıl hocalığı yapacak birini bulabilirsiniz.
İş yönetimi size göre bir şey mi?
Yukarıda size bir dünya soru sorduk. Şimdi lütfen bu soruları dürüstçe cevaplayın ve verdiğiniz yanıtlara göre her bir alandaki beceri düzeylerinizi değerlendirin. Unutmayın, becerilerinizi geliştirmek için ne kadar çaba gösterirseniz başarılı olma ihtimaliniz de o kadar artar.
Ancak maalesef günümüzde başarılı işletmecilerin çoğu burnunun dikine giderek düşüncesizce kararlar veriyor, risk almaktan kaçıyor, üstüne üstlük müşterilere ve ekiplerindeki elemanlara kötü davranıyor. Bazı işletmeciler de aslında yaptıkları işten neredeyse hiç anlamamalarına rağmen doğru kişileri işe alarak başarıya ulaşıyorlar.
Yani anladığınız üzere başarılı olmak için ille de yukarıda saydığımız her beceriye sahip olmak zorunda değilsiniz. Yine de eksik olduğunuz her hususun ileride karşınıza sorun olarak çıkma ihtimalini de unutmadan hareket etmenizde fayda var.
Yukarıda sorduğumuz soruları cevaplayıp hangi becerilere sahip olduğunuzu belirledikten sonra “Artık hazırım, bir an evvel işe koyulmalıyım!” diyebilir ya da biraz daha sabredip eksiklerinizi tamamlamayı tercih edebilirsiniz. Hatta “Girişimcilik bana göre değilmiş.” diyerek başka hayallerin peşinden koşmaya karar verebilirsiniz.
İşletmecilik herkesin yapabileceği bir şey değildir. Artık bunu bildiğinize göre kendiniz için en doğru kararı vermeye çalışın ve pişmanlık duymayın.
Önemli noktalar
Başarılı bir girişimci olmak için kesinlikle sahip olmanız gereken özellikler vardır diyemeyiz elbette. Ancak bazı genel nitelikler ve pratik beceriler başarı yolunda size kolaylık sağlayacaktır.
Bu durumda sizin için en mantıklı hareket güçlü ve zayıf yönlerinizi tahlil etmek, sonra da kendinizi tipik bir girişimciyle karşılaştırmak olacaktır. Eğer bu dediğimizi yaparsanız girişimcilik ruhunun karakterinize uygun olup olmadığını da anlayabilirsiniz.
Unutmayın, girişimci olmak da neticede kariyeriniz boyunca verdiğiniz kararlardan sadece bir tanesi. Bu yüzden yapmanız gerekenleri yaparak ihtiyaçlarınızı ve isteklerinizi listeleyin, sonra da girişimciliğin sizin için en doğru yol olup olmadığına karar verin.
