Seri girişimci Elon Musk’ın TED Talks için yaptığı bir söyleşi sırasında anlattığı şöyle bir fıkra var:
”Uzay sektöründe küçük bir servet kazanan adamın fıkrasını bilir misiniz?”
Espriden önce bir an için duraklar:
” Büyük bir servetle işe başlamış”
Şu an SpaceX, Tesla Motors’un yöneticisi ve SolarCity’nin başkanı olan Musk, yüksek teknolojiye zaman harcamak ve yatırım yapmakla ilgili çok büyük risklerin ve elbette avantajların farkındaydı.
Kurduğu ilk şirket olan online medya hizmetleri firması Zip2’yi 1999’da 307 milyon dolar karşılığında Compaq’a sattı. Aynı yıl X.com adında başka bir şirket kurdu ve bu şirket daha sonra PayPal’a dönüşerek sonunda 2002 yılında 1.5 milyar dolara Ebay’e satıldı. Elon Musk, satıştan yaklaşık olarak 180 milyon dolar kazanç elde ettiği söyleniyor.
Böylece Musk, 2002 yılında SpaceX’i kurduğunda zaten başarılı olarak kabul ediliyordu. Fakat bundan altı yıl sonra birbiri ardına fırlatılan üç roketi de başarısız olunca tekrar başarı yakalama şansı oldukça düşüktü. Elinde kalan son parası 75 milyon dolar kadardı. Aslında bu birçok yeni kurulan şirket için bir servet sayılır ama o sıralarda bir roketi inşa etmenin bile 90 milyon dolara mal olduğu ve Musk’ın şirkete finans sağlayan tek insan olduğu düşünülürse bir fırlatmanın daha başarısız olmasıyla iflasın eşiğine gelinebilirdi.
Ayrıca, diğer şirketi olan Tesla Motors’da da işlerin durumu belirsiz gidiyordu. 2003 yılında kurulmuş olan şirket, ilk elektrikli otomobilini 2008’de piyasaya sürmüştü. 100.000 dolar değerindeki Roadster araçlardan bazıları, bazı kalite problemleri nedeniyle geri çekilmişti.
Üstüne üstlük Musk, ilk eşi ve beş çocuğunun annesi ile çok acımasız bir boşanma sürecinde geçiyordu. O zamanlar için Elon Musk: ”Hem Tesla hem de SpaceX batmak üzereydi” diye itiraf ediyor ve ekliyor: ‘‘SpaceX üçüncü fırlatışında da başarısız olmuştu. Zaten üçüncü fırlatmayı zar zor yapabilmiştik. Dördüncü kez fırlatmak için kaynak bulmakta zorlanıyorduk.”
Dördüncü fırlatma Eylül 2008’de yapıldı ve başarılı oldu. Bunun sonucunda şirket, Birşelik Devletler’in Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) yeniden ikmal yapmasına ve uzay istasyonuna yeniden astronot gönderilmesini sağlamaya yardımcı olmak amacıyla NASA tarafından milyar dolarlık anlaşmalarla ödüllendirildi.
Wall Street Journal’e göre SpaceX’in değeri 2015’ten itibaren 12 milyar doları buldu ve bir sonraki aşama, daha gelişmiş ve daha güçlü bir fırlatıcı olan Falcon 9’un testleriyle devam etti. Fırlatıcının bir sonraki jenerasyonu olan Falcon Heavy’nin de bu sene içinde test edilmesi planlanıyor ve SpaceX websitesine göre Falcon Heavy, ”dünyadaki en güçlü harekat roketinin iki katı olacak”.
Bloomberg’in bir raporuna göre Tesla 2013 yılında bir sendeleme yaşayarak iflasın eşiğine gelmiş fakat bu zor dönemi aşarak halkın güvenini tekrardan kazanmış. 3 Nisan 2016 tarihli bir tweetinde Musk, Tesla’nın üçüncü nesil otomobilini duyurdu ve 2017’de piyasaya çıkan araç bugüne kadar 325.000 ön sipariş aldı.
Böylece Musk’ın bireysel serveti tekrar milyarları buldu. Forbes’e göre dahi girişimcinin serveti 2016’da yaklaşık 14.4 milyar dolara ulaştı.
Musk çoğu insanın cesaret edemeyeceği şeyleri göze alan destansı kişiliğiyle merak uyandıran ve ilgi çeken bir girişimci, bu yüzden onun insani yönleri tuhaf bir şekilde güven veriyor. Birçok televizyon ropörtajında gözyaşlarına hakim olamadı. Aşk hayatında büyük zorluklar yaşamış; iki kez boşanmış, ikinci eşiyle tekrar evlenmiş ve yakında tekrar boşanacak.
Mars’ta yerleşim kurmak isteyen bu adamı eşsiz kılan altı etkeni aşağıda bulabilirsiniz:
1. Musk maceraperest bir aileden geliyor.
Güney Afrika’da büyüyen Musk, Esquire’a göre enerjik ve öncü bir soydan geliyor. Büyük büyük dedesi Güney Afrika’dan tek motorlu bir uçakla Avustralya’ya uçan ilk insanmış ve büyük babası Cape Town’dan Cezayir’e kadar yapılan bir yarışı kazanmış. Bir filmci olan ablası Tosca Musk ise ” Biz ailecek çok fazla risk alırız” diyor .
Babası Errol Musk Zambia’daki zümrüt madenlerine yatırım yapan bir seri girişimci ve mühendisti, annesi Maye Musk ise başarılı bir diyetisyen ve aynı zamanda New York dergisinin kapağı için çıplak poz veren bir mankendi.
2. Musk, Henry Ford ‘un Model T ile yaptığını Tesla ile yapmak istiyor.
Musk’ın, Henry Ford’unkine benzer bir vizyonu var. Ford, eskiden yalnızca sayılı zengin kişilerde bulunan pahalı arabaları, birçok insanın alabileceği düşük fiyatlı araçlara dönüştürmek ve kitle pazarına sürmek istiyordu. Musk 2013 Ted Talks’ta, aynı şeyi Tesla elektrikli otomobilleri için gerçekleştirmek istediğini itiraf etti ve ilk yüksek fiyatlı spor arabasının yaklaşık fiyatı 100.000 dolardı.
” Ne zaman yeni bir teknoloji üretseniz onu kitle-pazarında ilgi çeken bir ürüne dönüştürmek için üç nesillik üretim gerekiyor.” diyor Musk.
” Tesla’nın hedefi daima üç-aşamalı süreç olmuştur. Arabaların ilk versiyonu pahalı ve düşük hacimli, ikinci versiyon ortalama fiyatlı ve ortalama hacimli, üçüncü versiyon düşük fiyatlı ve yüksek hacimli.”
Nisan 2016’da Tesla’nın üçüncü neslini üretti, araç 2017’de 35.000 dolar fiyatla satışa çıkacak. Ve daha şimdiden 325.000 ön sipariş almış durumda.
3. İyi şeyler yapmak istiyor.
Eğer bu çetin özel yaşamındaki motivasyon kaynağı tam netleşmediyse Güney Afrikalı girişimci onu neyin motive ettiğini kendisi açık bir dille anlatıyor:
” Motivasyonumun kaynağı, yolunda gitmeyen şeylere bizzat bakarak gelecekte ne olacağına dair üzülmemden geliyor. Ve eğer mutsuz bir gelecek resmediliyorsa bu beni mutsuz ediyor. İşte ben de bu yüzden ters giden şeyleri yoluna koyuyorum.”
4. Ölümden döndü.
Biyografi yazarı Ashley Vance’in kitabına göre, beş çocuk babası olan Musk, anavatanı Güney Afrika’ya 2000 yılında yaptığı bir ziyaret sonrasında neredeyse sıtmadan ölüyordu. Kitapta Musk’ın bununla ilgili bir esprisine de yer veriliyor: ” Tatilden aldığım ders şu: tatile çıkarsanız ölürsünüz.”
Danimarka televizyonuna verdiği bir ropörtajda ise, son on iki yıl içinde sadece iki hafta süreyle izne çıktığını belirtiyor. (Ayrıca 15 yıl boyunca haftada 100 saat mesai yaparak gecede ortalama altı saat uyumuş).
5. Fırtınalı evlilikler yaptı
İlk evliliğini üniversite yıllarında tanıştığı roman yazarı Justine Musk ile yaptı. Justine daha sonra Marie Claire dergisine, çok da hoş olmayan ve skandal yaratan açıklamalar içeren ”Parayı bulduğunda terk edilen bir eş: Amerika’nın en karmaşık boşanma davası” başlığıyla bir yazı kaleme aldı.
Musk’ın ilk eşi, kocasının onu evlilikte yetersiz bulduğunu ve eğer çalışanı olsa onu kovacağını söylediğini açıkladı.
Gel-gitlerle dolu ikinci evliliği halkın büyük ilgisini çekti. ”Aşk ve Gurur’daki” rolüyle tanınan İngiliz oyuncu Talulah Riley ile Londra’da bir gece klubünde tanıştıktan altı hafta sonra nişanlandı ve 2010’da evlendi.
Vanity Fair’e göre çift, 2012’de boşandı ve 18 ay sonra yeniden evlendi. Riley 2014’ün son gününde boşanma davası açtı ve 7 ay sonra talebini geri çekti.
Riley daha sonra Mart 2016’da, Los Angeles’ta tekrar boşanma davası açtı.
6. Çocukken ağır zorbalığa uğradı.
”Okulun en küçük ve en ufak tefek çocuğuydu” diyor Esquire. Annesi Maye onu, spordan ziyade kitap okumakla ilgilenen, içe dönük ve sessiz biri olarak tanımlıyordu. Bu da Güney Afrikanın aşırı maço kültürüne ters düşen bir mizaçtı.
Biz News’a göre Musk’ın babası Errol, oğlunun 12 yaşındayken yaşadığı bir olayı anımsıyor. Musk okul arkadaşlarından o kadar acımasızca dayak yemiş ki, onu hastanede götürdüklerinde tanınmaz haldeymiş. İki hafta boyunca hastanede yatmak zorunda kalmış.
Bu olaydan sonra Musk’ı başka bir okula yazdırmışlar.
