Dünyada en çok tüketilen 2. mantar çeşidi olan Shiitake protein açısından zenginliğiyle bilinir ve yemeklere lezzet katar. Bunların yanı sıra çok uzun zamandır Asya’da tıbbi amaçlarla kullanılmaktadır. Bazı çalışmalar shiitake mantarının tümör oluşmasına karşı önleyici olduğunu göstermektedir.
Kütüklerde yetişen mantarların kilosu Japonya’da 80 dolara satılırken ülkemizde ise 150 TL’ye kadar çıkabiliyor. Siz de evinizde bu yüksek besin değerine sahip lezzetli mantarlardan yetiştirebilir ve satabilirsiniz.
Shiitake Mantarı Nasıl Yetiştirilir?
1- Kütük Bulun
Yeni kesilmiş ağaç dallarını ya da kütükleri bu iş için kullanabilirsiniz. Özellikle kırmızı ve beyaz meşe ve akçaağaç bu iş için idealdir. Bu kütükleri Ekim ve Nisan arasında temin etmek en iyi seçenektir, zira bu dönemlerde ağaçların nem değeri çok uygundur. Kütüklerin çapı 7 ila 20 santimetre arasında olmalıdır. Ayrıca orman il müdürlüğü gibi yerlerden de uygun kütükleri bulabilirsiniz. Son olarak kütükleri 1 ila 1.5 metrelik parçalara ayırın. Artık bir kütükten 5-9 yıl arası faydalanarak mantar yetiştirebilirsiniz.
2- Döllendirme Yöntemini Belirleyin
Shiitake mantarı yetiştirmek için döllendirme amaçlı bir sefere mahsus yumurta, küf mantarı dokusu yatırımı yapmalısınız. Yumurtalar dübel, talaş ve tahıl karışımı gibi farklı biçimlerde bulunur; ancak yeni başlayanlar için dübel daha kolaydır. Kütükleri kesimden sonra 2 hafta içinde aşılamak gerekir. Bunun amacı da mantarın enfeksiyon kapmasını önlemektir. Bu nedenle kesim için mevsim koşullarını dikkate almalı, buna göre plan yapmalısınız.
3- Kütüğe Delik Açın
Yaşadığınız yerde gece sıcaklığının sıfırın altına düşmediği zamanlarda odunlara delik açın. Döllenme için kullanılacak dübelin paketinde açılması gereken deliğin boyutu ile ilgili açıklama bulunacaktır. Delme, dölleme (aşılama) ve mühürleme işini bir günde yapmak daha uygun olacaktır.
Kütüklere baklava deseni şeklinde aralarında 10-15 cm boşluklar bulunan delikler açın. Kütüğe sığacak kadar baklava deseni yapabilirsiniz. Delikleri dübellerle doldurun ve balmumu ile mühürleyerek kapatın. Parafin mumundan kaçının, zira içinde toksik kimyasallar bulunur.
4- Kütükleri yığın
Aşılanmış kütükleri yarı güneş yarı gölge bir yere dayayın. İlk meyveleri aşıdan 8 ila 16 ay sonra alabilirsiniz. Ürün verme zamanı yaklaşırken sık sık kontrol yapın. Mantarlar baş verdiğinde bir hafta içinde toplayabilirsiniz. Her şey yolunda giderse her kütükten yılda 2 kere 500-600 gram mantar toplayabilirsiniz.
5- Kütükleri yere atın
İlk yıldan sonra kış hariç herhangi bir mevsimde kütükleri yere sertçe atarak bir sonraki sezona hazırlayabilirsiniz. Bunu bir nevi tarla çapalamak, toprağı havalandırmak gibi de düşünebilirsiniz. Bu hareketlendirme, özellikle hava yağmurluyken çok daha verimli sonuçlara neden olur. Halk arasında bu işin yıldırım getirdiğine de inanılıyor, bu yüzden dikkatli olmanızda fayda var.
6- Sadece Doğru Mantarları Toplayın
Kütüğünüzün üzerinden hangi mantarları topladığınız son derece önemli, zira bazıları zehirli olabilir. Sevindirici haber ise birçok zehirli mantar türünün kütük üzerinde yetişmiyor oluşu ve shiitake mantarlarının ayırt edici bir görünüme sahip olması. Shiitake mantarının ayırt edici özelliği beyaz saplı olması ve mantarın alt kısmını sapa bağlı olmayışıdır. Krawczyk, mantarın alt kısmının sıkı ve büzüşük olması gerektiğini ve neme bağlı olarak mantar tepesinin kahverengi – siyah arası bir renkte olması gerektiğini söylüyor. Ayrıca mantarın açtığınız deliklerde filizlenmiş olmasına dikkat etmelisiniz. Kütüğün başka yerlerinden çıkan mantarları toplamamalısınız. Gene de emin olamazsanız, kaliteli ve renkli fotoğrafları olan bir mantar ansiklopedisi alıp topladığınız mantarın shiitake olup olmadığını teyit edebilirsiniz.
7- Mantarları Taze ya da Kurutarak Satabilirsiniz
Güneş altında kurutulan mantarlar daha çok D vitamini içermektedir. Mantarlar ortalama 2 günde kurur. Kurutulmuş mantarları cam kavanoz içinde ve karanlık bir ortamda bir yıla kadar saklayabilirsiniz. Ancak kurutma yöntemi mantarın besin değerini ciddi biçimde değiştireceğini unutmayın. Kurutulmuş mantarları canlandırmak için 30 dakika suya yatırmak yeterli olacaktır. Ya da direkt çorbaların içine de atılabilmektedir.
En karlı tarım ürünlerini ve yeni iş fikirlerini araştırmaya devam edeceğiz. Bizi takip etmeye devam edin.
