Iskartaya çıkmış bisiklet parçalarından yapılan ve pedal gücüyle çalışan ucuz ve çevre dostu makineler Guatemala kırsalında çok popüler. Bu makinelere ‘bicimaquinas’ deniyor ve topluluk tarafından yiyecek üretiminden şampuan ve sabun yapımına kadar farklı amaçlarla kullanılıyorlar.
Bu eşsiz alet, San Adrés Itzapa’nın kırsal kasabasında yer alan ve kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Maya Pedal’in buluşudur. 1997 yılında Kanadalı kuruluş ‘Pedal’ ve yerli tamirci Carlos Marroquín işbirliği ile kurulan kuruluş bisikletlerin yedek parçalarını kullanarak ve insan enerjisinden yararlanarak geliştirdikleri çeşitli aletlerle biliniyorlar.
Her bicimaquina ( bisiklet makinesi ) eski bisikletler, beton, tahta ve metal karışımları kullanılarak Maya Pedal atölyesinde elle üretiliyor. Tasarımları %100 orijinal, fonksiyoneller ve de ekonomikler. Fiyatı 40 dolar olan makinelerin farklı amaçları olan bir sürü çeşidi var.
Örneğin ” değirmen bisiklet ” , elle çalıştırılan öğütme değirmenine ve mısır dövme makinesine uyacak şekilde tasarlanmıştır. Bu bicimaquina dakikada 2 kg tahılı ( her türlü tahılı özellikle de sarı darı, soya ve kahve ) çekecek kapasitedir.
Diğer taraftan ön tekerleği üzerine blender takılmış olan ” blender bisiklet ” sabit bir bisikletmiş gibi görünür. Ancak bıçak ağzını döndürmek için elektrikli motor kullanmak yerine tekerleğe pervane takılmıştır. Pedalı ne kadar hızlı çevirirseniz bıçak ağzı da o kadar hızlı dönüyor.
Diğer aletlere su pompası bisikleti, fındık daneleme bisikleti, çamaşır makineleri ve jeneratörler dahildir. Makinelerin birçoğu yerli kadınların ihtiyaçlarını karşılamak ve yoğun işlerinin yükünü hafifletmek için geliştirilmiştir. Bu makineler sayesinde, pazara daha çok ürün sokuyorlar ve dolayısı ile masalarında daha çok yemek oluyor.
Maya Pedal’ın müdürü Mario Juarez, Makeshift dergisi tarafından çekilen belgeselde şunları söylemiştir: “Her bicimaquina’nın kendine özgü bir tasarımı var. Makinenin kalbi pedal ancak her birinin araçları ve çalışma şekli farklılık gösteriyor. ”
Bicimaquina’lar asfalt yolları, yeraltı su boruları veya elektrik hattı olmayan Guatemalan köyleri için çok faydalı. Marroquín sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Yerlilerin ihtiyaçlarını karşılayacak bir yola ve alternatife ihtiyaç vardı ve yapabileceğimiz her şeyi araştırdık ve yapabileceğimiz her şey için yatırım yaptık.”
“Başlangıçta, Maya Pedal’ın en büyük problemi halka bicimaquina kabul ettirmekti. Topluluklar bizi reddetti. Bize elektrik veya dizel motorlu daha güçlü şeyler verin dediler. Biz de hayır, işte bunlar en uygun teknoloji ile donatılmış aletler. İhtiyaçlarınıza adapte edilebilecek teknoloji bu dedik.”
“Bu ilk sorun bizim için çok zorluydu. Ancak zamanla, insanlar makinelerin sunduğu faydaları görünce makinelerle ilgilenmeye başladılar. Şu anda makine satışları çok iyi gidiyor.”
Maya Pedal’ın koordinatörü Johanna Mesa Montuba şunları söylemiştir: “İnsanlar sürekli olarak blenderı sormak için geliyorlar. Blender en popüler makinelerden biri. Kadınlar iş kurmak için bu makineleri satın alıyorlar. Futbol maçlarının yapıldığı yerlere götürüyorlar veya çarşı yerlerine kuruyorlar ve herhangi bir yerde taze sıkılmış meyve suyu satıyorlar.”
“Fıstık daneleme makinelerinden bir tanesi Sololá yakınında yerfıstığı ezmesi yapmak için bir kadın kooperatifi tarafından kullanılıyor. Fıstıkların kabuklarının kırılması bu sürecin en emek gerektiren bölümüdür. Şu anda sadece makineye koyuyorlar ve işlem süresi dörtte birine iniyor.”
Maya Pedal makinelerinin en iyi tarafı ucuz olmaları ve bakımlarının kolay olması. Ayrıca makineler enerji tüketmedikleri ve atık üretmedikleri için de son derece çevre dostu. İnsanların toplam miktarı verecek kadar parası yoksa makineyi taksitle satın alabiliyorlar. Parçalarda arıza olursa yedek parçalar kolayca bulunabiliyor.
Şu anda San Andrés Itzapa ve çevre topluluklarda 4,500’ün üzerinde Maya Pedal makinesi kullanılıyor. Fikirlerinin birçoğu Güney Afrika, Kuzey Amerika ve hatta Afrika’daki diğer yerli topluluklar tarafından uygulanıyor.
Aşağıdaki videoları izleyerek çevreci iş fikri hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz:
Çevreci girişimcilere özel dünyanın dört bir tarafından çevreci iş fikirlerini ve girişimcilik projelerini araştırmaya devam edeceğiz.
