Potansiyel işletme sahiplerinin birçoğu iş planı yazmaktan korkar. Ancak iş planı yazmak zor bir iş değildir ve iyi hazırlanmış bir iş planı finansmanın korunmasına ve desteklenmesine yardımcı olur.
İş planı iş fikrinizi netleştirmenize ve uzun vadeli hedeflerinizi tanımlamanıza yardımcı olur. İşin idare edilmesine ilişkin ayrıntılı plan sunar. Aynı zamanda bankanızı ve sizi destekleyecek olası kilit müşterileri ve tedarikçileri ikna etmeniz için de gereklidir.
İş planı nasıl yapılır öğrenmek için yazımızı sonuna kadar okumanızı tavsiye ediyoruz.
1 – İdari özet
İdari özet iş önerinizi özetler. En son yazılan bölüm olsa bile iş planının ilk sayfasında yer alır. İşe aşina olmayan insanlar tarafından bile okunabilmelidir. Bu nedenle mesleki dilden ( jargon ) uzak durmalısınız.
1 – 1 İdari özet en önemli noktaları vurgulamalıdır ve altı konuyu özetlemelidir
Ürünleriniz veya hizmetleriniz ve avantajları
Pazardaki fırsatlarınız
Yönetim ekibi
Bugüne kadarki geçmiş performanslarınız
Finansal tahminler
Finansman sağlama şartları ve beklenen sonuçlar
1-2 Banka yöneticileri ve yatırımcılar idari özeti inceleyerek bir girişimi destekleyip desteklemeyeceklerine karar verirler
İş planının ana bölümü ilk kararı vermek için okunur. Planın sonunda yer alan ekler ana metni destekleyen detaylı bilgileri kapsamalıdır.
2 – İş
2-1 Aşağıdakiler de dahil iş fikrinizin temelini açıklayın
İş fikrini ne kadar zamanda geliştirdiğiniz,
Şu zamana kadar gerçekleştirilen iş,
İşle alakalı sahip olduğunuz deneyimler,
Önerilen iş yapısı,
2 -2 Ürününüzü veya hizmetinizi açıklayın. Şunları açıklığa kavuşturun
Diğer ürünler veya hizmetlerden nasıl farklılaşacak?
Müşteriler ürününüz veya hizmetiniz aracılığıyla ne tür bir kazanç elde edecek?
Müşterilerin değişen ihtiyaçlarını karşılamak için gelecekte ne tür değişiklikler yapılabilir?
İş planının işle alakalı herhangi bir dezavantajı veya zayıf noktayı kapsaması önemlidir. Güven telkin etmek açısından bunlarla ilgili açık sözlü olun.
2 – 3 Endüstrinin kilit özelliklerini açıklayın ( örneğin özel yönetmelikler, etkili karteller veya teknolojideki önemli değişiklikler )
3 – Pazarlar ve rakipler
3 -1 Hedeflemeyi planladığınız pazarın segmentlerine odaklanın – örneğin yerel müşteriler veya belli bir yaş grubu
Her pazar segmentinin ne kadar büyük olduğunu ve büyüme veya küçülme ihtimallerini belirtin
Önemli trendleri ve arkalarındaki nedenleri örneklerle açıklayın
Her segmentteki alıcıların ana özelliklerini ana hatlarıyla belirtin ( örneğin yaş, cinsiyet veya gelir )
Ayarladığınız müşterilerden ve gerçekleştirdiğiniz satışlardan bahsedin
3 -2 Rekabet eden ürünler hangileri ve bu ürünleri kim tedarik ediyor?
Bütün rakiplerinizin ve ürünlerinin avantajlarını ve dezavantajlarını listeleyin
İnsanların neden rakiplerinizden vazgeçeceğini ve sizi tercih edeceğini açıklayın
Rakiplerinizin iş kaybetmeye karşı nasıl tepki vereceklerini ve sizin buna nasıl yanıt vereceğinizi açıklayın.
Uygun bir pazar olsa bile ve rakiplerinizle nasıl mücadele edeceğinizi biliyor olsanız bile işiniz kolayca zarar görebilir.
İş planında söylediklerinizi kanıtlamak için yapmış olduğunuz pazar araştırmasını göstermek zorundasınız.
4 – Satış ve pazarlama
Bu bölüm çok önemlidir. İşletmenizin başarı şansını gösterir.
4 -1 Ürününüz veya hizmetiniz müşterilerinizin özel ihtiyaçlarını nasıl karşılayacak?
4 -2 Ürününüzü veya hizmetinizi nasıl konumlandıracaksınız?
Burası fiyatınızla, kalitenizle, cevap sürenizle ve satış sonrası hizmetlerinizle rakiplerinizle nasıl mücadele edeceğinizi gösterdiğiniz yerdir.
Gerekli olduğu taktirde minimum sipariş rakamlarını fiyatlandırın
4 -3 Ürünlerinizi veya hizmetlerinizi nasıl satacaksınız?
Örneğin telefon, internet sitesi, temsilci veya yüz yüze iletişim aracılığıyla
Her satışın ne kadar süreceğiyle ilgili öngörülerinizden bahsedin. Yeni işletmelerin birçoğu satış zamanını hafife alır. Bir senede zamanınızın %80’ini ilişkiler kurmak ve satış yapmak için harcayabilirsiniz.
Tekrarlanan satışlar yapabilecek misiniz? Yapamazsanız işlem hacmini arttırmanız zorlaşır.
4 – 4 İlk müşterileriniz kimler olacak?
Hangi müşterilerin ilgi göstereceğini veya satın alma vaadinde bulunacağını gösterin
Potansiyel müşterilerinizi nasıl tanımlayacaksınız?
Potansiyel müşteri havuzunuzu net bir biçimde tanımlayamazsanız başarılı bir çıkış yapmanız zorlaşır.
4 – 5 Ürününüzü nasıl tanıtacaksınız? Örneğin reklam, halkla ilişkiler, doğrudan posta kullanarak veya e-posta ve internet sitesi aracılığıyla
4 – 6 Karı desteklemek için neler yapacaksınız?
İşletmelerin birçoğunun birden fazla ürüne, birden fazla müşteri türüne ve birden fazla dağıtım kanalına ihtiyacı vardır.
Her birini sırasıyla gözden geçirin. Olası satışlarınızı, brüt karınızı ve maliyetlerinizi inceleyin.
Karınızı nereden elde etmeyi düşündüğünüzü ve hem marjları hem de satışları arttırabileceğiniz bir alan olup olmadığını tanımlayın.
Hizmetleri ve elle tutulamaz ürünleri ( örneği bilgisayar yazılımı ) pazarlamak daha zordur. Bu alanlara odaklanmayı planlayan işletmelerin pazarlama konusunda daha da dikkatli olmaları gerekir.
5 – Yönetim
İnsanlar iş planınızı girişimizin yönetime güvenip güvenemeyeceklerini anlamak için okur.
5 – 1 Ekibinizin yönetim becerilerini özetleyin
Her yönetim rolünü ve bu rolleri kimlerin üstleneceğini açıklayın.
Güçlü yönleri gösterin ve zayıf yönlerin üstesinden gelmek için neler yapacağınızı özetleyin.
Her ekip üyesinin altyapısını ve deneyimlerini açıklayın
Yönetim bilgi sistemlerinin ve prosedürlerin özetlenmesi gerekir. Örneğin yönetim hesapları, satışlar, stok kontrol ve kalite kontrol.
Kaç tane danışman ve destekçiye ulaşacağınızı gösterin.
5 – 2 İşinize ne kadar bağlısınız?
Bankalar ve diğer potansiyel yatırımcılar işinize ne kadar bağlı olduğunuzu görmek ister. Her yönetim ekibinin ne kadar zaman ve para harcayacağını gösterin ve maaşların ve sosyal yardımların ne kadar olacağını belirtin.
6 – Operasyonlar
İşletmenin sahip olduğu olanakları ve ürünlerin veya hizmetlerin müşteriye nasıl ulaştırılacağını açıklayın.
6 – 1 Lokasyonun avantajlarını ve dezavantajlarını gösterin
6 – 2 Başlamak için hangi hizmet araçlarına ihtiyacınızın olduğunu belirtin ( örneğin ekipman ve makineler ). Bazı işletmelerin sadece masaya ve telefona ihtiyacı olur.
Üretim kapasitesiyle ilgili potansiyel limitleri göz önünde bulundurun.
Ürünler üretecekseniz ve bu ürünleri dağıtacaksanız bu ürünleri nasıl depolayacağınızı, deponun nerede olacağını ve ürünleri ne kadar süreyle depolayacağınızı anlatın.
6 – 3 Doldurulması gereken personel rollerinin listesini yapın ve bu rollerin hangi becerilerle doldurulması gerektiğini açıklayın.
6 – 4 Tedarikçilerinizi nasıl seçeceğinizi gösterin
Gerçekçi olun
Yeni kurulan işletmelerin satış tahminleri genellikle fazla iyimser olur. İşte bazı önemli gerçeklik kontrolleri
Satışlara ne zaman başlayacaksınız?
Potansiyel müşterilerin sizi ciddiye alması ve sipariş vermesi için belli bir sürenin geçmesi gerekiyor mu?
Ne kadar sıklıkta satış yapabilirsiniz?
Satış için kaç gün harcayabilirsiniz?
Her müşteri adayını ayarlamak ne kadar sürecek?
Müşteri adaylarının yüzde kaçı ürün veya hizmet satın alır?
Ne kadar satış yapabilirsiniz?
Ortalama satış değeri ne olur?
İnsanların birçoğu yeniden sipariş verir mi? Her defasında yeni müşteriler mi bulmanız gerekecek?
Satıştan ne kadar zaman sonra ödemeleri toplayacaksınız?
Gerçekçi olarak her ay ne kadarlık gelir bekliyorsunuz?
7 – Finansal tahminler
Finansal tahminleriniz söylediklerinizin rakamlara çevrilmiş halidir.
7 – 1 Gerçekçi satış tahminleri diğer bütün rakamlar için zemin oluşturur
Toplam satış rakamlarını bileşenlerine ayırın ( örneğin farklı ürün türleri veya farklı alıcı türlerine göre satışlar )
7 – 2 Nakit akışı tahminleriniz banka hesabınıza ne kadar para gireceğiyle ve banka hesabınızdan ne kadar para çıkacağıyla ve ne zaman olacağıyla ilgili tahminlerinizi gösterecektir. İşletmenizin ayakta kalması için yeterli kazancı elde edeceğini göstermeniz gerekir
Nakit akışına etki eden ana faktörleri hesaba kattığınızı gösterin. Örneğin satış gelirlerinin ve maaşların seviyesi ve zamanlaması
Çıkan paranın ( olumlu nakit ) ne zaman geri geleceğini gösterin.
7 – 3 Kar ve zarar tahminleriniz işletmenin nasıl ilerleyeceğini gösterir. İlk iki veya üç yıllık kar ve zarar tahmininizi özetleyin
7 – 4 Daha büyük bir işletme açmayı planlıyorsanız tahmini bilançoya da ihtiyacınız olacaktır
7 – 5 Tahminlerinizden fazla emin olmayın çünkü yeniden gözden geçirmeniz gerekebilir
Her tahmin için ana varsayımlarınızı listeleyin ( örneğin fiyatlar, satış hacmi, zamanlama ). Bankalardaki küçük ölçekli işletme danışmanları ve destek kuruluşları tahminlerinizi toparlamanıza yardımcı olacaktır ( ücretsiz olarak ).
8 – Finansal zorunluluklar
Nakit akışı tahmini işletmenizin ihtiyacı olan finansmanı gösterecektir. Risk değerlendirmeniz beklenmedik durum finansmanı ( ihtiyat fonu ) düzenlemenizin gerekip gerekmediğini belirlemenizi sağlayacaktır.
8 – 1 Ne kadar finansmana, ne zaman ve hangi formlarda ihtiyacınızın olduğunu belirtin
Örneğin sabit faizli krediye ve açık kredi kullanma imkanına sahip olmak isteyebilirsiniz.
8 – 2 Finansmanın ne için kullanılacağını belirtin
Ne kadarıyla ekipman alınacağını ve ne kadarının çalışma sermayesi için kullanılacağını gösterin.
8 -3 Finansmanı karşılayabileceğinizi doğrulayın
9 – Riskleri değerlendirin
9 – 1 İş planına bakın ve bir şeylerin ters gittiği yerleri ayrı tutun ( örneğin ana tedarikçiniz işyerini kapatabilir )
Böyle bir şey olursa ne yapacaksınız?
9 – 2 Ya olursa senaryolarını hesaba katın ( örneğin satışlarınız %20 düşerse veya tahminlerinizden %15 fazla olursa nakit akışınızın durumu ne olur?). Ciddi riskler varsa:
İhtiyacınız olan finansmanı karşılamak için ihtiyat fonu ayarlayabilirsiniz
İşin çok riskli olduğuna ve bütün projeden vazgeçilmesi gerektiğine karar verebilirsiniz
Riskleri değerlendirmek problemleri en aza indirmenize yardımcı olur ve herhangi bir yatırımcı veya banka karşında güvenilirliğinizin artmasına yardımcı olur.
10 – Ekler
10 – 1 Detaylandırılmış finansal tahminler ( aylık satışlar, aylık nakit akışı, kar ve zarar ) eke konulmalıdır
Varsayımların detaylandırılmış listesi eklenmelidir.
Örneğin her ürünün kar marjı, borç tahsilat dönemi, alacaklı ödeme dönemi, hisse senedi devri, faiz oranları ve döviz kurları, ekipman alımları
10 – 2 Alakalı başka bilgiler vermek isteyebilirsiniz
Kilit personelin detaylandırılmış özgeçmişleri ( özellikle dış finansman almayı planlıyorsanız gereklidir )
Pazar araştırması verileri
Ürün bilgileri veya teknik özellikler
Hedef müşterilerin isimleri
Araştırmanızda kullandığınız dış veri kaynaklarının listesini eklemeniz güvenilirliğinizi arttırır.
11 – Planın sunulması
Kendi kullanımınız için ne kadar çok sağlam bilgi toplarsanız iş planınızda o kadar iyi olur. Ancak bankacı veya diğer yabancıların bütün bu detayları okumak için zamanı yoktur.
11 – 1 İş planınızı kısa tutun
İş planlarının birçoğu oldukça uzundur. Okuyucuların bilmesi gerekenlere odaklanın.
11 – 2 İş planınız profesyonel olsun
İş planınız için bir kapak hazırlayın ve başlık koyun.
İçindekiler sayfası ekleyin.
11 – 3 Test edin
İş planınızı yeniden okuyun. İş planınızı okuyan bir yabancı ne demek istediğinizi anlar mı?
İş planınızı arkadaşlarına ve uzman danışmanlara gösterin ve onlardan yorumda bulunmalarını isteyin.
