Çok da pahalı olmayan fotoğraf makineleri küresel çekimler yaparak, fotoğrafçılık dünyasında yeni bir çağa öncülük ediyor ve insanların hikayelerini paylaşma şeklini değiştiriyor. Bitkilerin mevsim geçişleri boyunca yaşadıkları değişimlerden etkilenen Harvard Üniversitesi’nde çevre bilimci Koen Hufkens, Massachusetts ormanından “VirtualForest.io” internet sitesinde kesintisiz yayın yapmasını sağlayan bir sistem icat etti. Hufkens 360 derecelik çekim yapan bir kamera kullandığı için, ziyaretçiler yayını sadece izlemekle kalmayıp bilgisayarlarında fareleri yardımıyla, tablet veya telefonlarında ise parmaklarıyla yayınlanan alanın tamamında gezinebiliyorlar. Sanal gerçeklik gözlüğü kullananlar ise sadece kafalarını çevirerek etrafa göz atabiliyor ve ormanda gezinme hissini tadıyorlar.
Hufkens, bu proje sayesinde New England bölgesinde, iklim değişikliğinin yaprak gelişimine etkisini gözlemleyebildiğini belirtiyor. Tüm bu sistemin maliyeti ise 250 dolarlık Ricoh Theta S fotoğraf makinesi dahil toplam 550 dolar civarında.
Yakın zamana kadar gerçekte olduğu gibi 360 derecelik bakış açısı ve seslerle çevrelenmiş dünyanın bir kopyasını hazırlamanın iki yolu vardı; birden fazla kamerayı belirli açılarda konumlandırıp manzaranın üst üste fotoğraflarını çekmek ya da özel bir kamera için 40 bin Türk Lirası’na yakın para ödemek. İşimiz bununla da sona ermiyordu. Günlerce süren karmaşık işlemler yapıp kompleks ve pahalı yazılımlar kullanarak ancak sonuca ulaşabiliyorduk. Tüm bu işlemlerden sonra da, ortaya çıkan dosyayı dönüştürerek başkalarının da kolayca görebilecekleri hale getirmemiz gerekiyordu.
Bugün ise, yaklaşık 2000 Türk Lirası gibi bir meblağa herkes 360 derece çekim yapan kameralardan satın alarak video çekebilir ve sosyal ağlara yükleyebilirsiniz. Sanal orman projesinde olduğu gibi başarılı 360 derecelik çekimler, izleyicinin derinden takdirini kazanıyor.
New York Times gazetesi ve Reuters Haber Ajansı’ndaki gazeteciler, Haiti’deki kasırga haberinden, Gazze’deki bir mülteci kampına kadar birçok haber için yaptıkları 360 derecelik çekimlerde Samsung’un Gear 360 kamerasını kullanıyor. New York Times’da yayınlanan bir videoda, Nijer’de Boko Haram terör örgütünden kaçan insanlar yardım kuruluşlarından yiyecek alırken, sizi kalabalığın ortasına koyuyor. Videoda bir adamın kamyonetin arkasındaki çuvalı yere attığında çıkan sesi duyuyor ve kafanızı çevirdiğinizde yemek almak için oluşan izdihamı görüyorsunuz. 360 derecelik çekimler öylesine ikna edici ki, habercilikte yeni bir standart oluşturabilir. Sosyal paylaşım sitesi Twitter’da aynı bakış açısını benimsemiş olacak ki, Periscope uygulaması ile bu tür videoları desteklemeye başladı.
360 derecelik videolar Los Angeles menşeili Giblib firmasının yaptığı gibi, ameliyat görüntülerini çekerek öğrencilerin eğitimi için de kullanılabiliyor. Firmanın yaklaşık 2 bin Türk Liralık 360fly 4K kamerayı ameliyat ışıklarına monte etmeleri ile elde ettikleri çekimler sayesinde, öğrencilerin sadece ameliyatı değil, ameliyathanenin düzenini ve personelin tepkilerini de izleme şansları oluyor.
Bir diğer kullanım alanı ise, profesyonel spor takımlarının antrenmanlarında karşımıza çıkıyor. Kodak Pixpro SP360 4K gibi daha ucuz modellerle antrenmanları kaydeden takım koçları, oyuncuların taktikleri anlamalarına yardımcı olduğu kanısında.
Gelişen Parçalar
Bu tür uygulamalar, akıllı telefonların patlaması ve lens ve sensör teknolojilerindeki icatlar sayesinde mümkün olmakta. Örneğin 360 derece çekim yapan kameralar, normal kameralara göre çok daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor ve daha fazla ısı oluşturuyor. Bu sorun, akıllı telefonlara enerji veren çipler sayesinde aşılabiliyor. Misal, 360fly ve ALLie kameralar, Samsung’un üst sınıf akıllı telefonlarındaki Qualcomm Snapdragon işlemci setini kullanıyor.
Kamera şirketleri ayrıca, son yıllardaki akıllı telefonların çekim kalitesi kulvarındaki savaşından da mümkün olduğunca yararlandı. Bu yarış, Sony gibi üreticileri daha küçük sensörler ile düşük ışıkta daha iyi çekim kalitesi sunan parçalar geliştirmeye itti. Akıllı telefonlardaki bu dev savaş sayesinde, kamera parçalarının fiyatları ve nihayetinde 360 derece çekim yapan kameraların fiyatları ulaşılabilir seviyelere geldi. Sphericam firması CEO’su Jeffrey Martin, akıllı telefonlarda kullanıldığı için eskiden bin dolar civarında fiyat etiketine sahip sensörlerin, artık bir dolar gibi meblağlara satın alınabildiğini belirtiyor. Optik alandaki gelişmeler de 360 derecelik kameralara etki etti. Dar bir açıya sahip klasik makinelerin aksine, 360 derece çekim yapan kameralarının, balık gözünün ötesinde açıya sahip lensleri birçok noktada odaklama özelliğine sahip.
Birçok 360 derece kamerada kılavuz ekran ve vizör bulunmuyor. Bu eksiği gidermek için üreticiler aynı zamanda akıllı telefonunuzda kullanabileceğiniz uygulamalar da geliştirerek çekimleri takip edebilmenizi sağlıyor. Kameralar uygulamaya kablosuz olarak bağlanırken birçoğu çektiklerinizi doğrudan Facebook ya da Youtube’da paylaşmanıza olanak sağlıyor. Bahsi geçen siteler, geçtiğimiz yıl boyunca sadece 360 derecelik video paylaşımlarını değil, aynı zamanda 360 derecelik canlı çekimler yayınlarını da mümkün kıldı.
360 derecelik içerik oluşturmak için birden fazla görüntüyü birbirine bağlamak gerektiğinden, bunu canlı yayına aktarma sırasında yapabilmek teknik açıdan etkileyici bir başarı. Bilgisayar algoritmalarının basitleştirilebilmesi sayesinde, bu birleştirme işini kameralar kendi başlarına yapabiliyor ve sonuç olarak, küçük gecikmelerle canlı yayın yapılabiliyor. ALLie, Ricoh R ve Kodak’ın Orbit360 4K kameraları, bu birleştirme işlemini kendi başına yapanilen modellerden bazıları.
360 derecelik çekim yapan kameraların dünya çapındaki piyasada kapladığı alan 2016 yılında yüzde birdi. Bu oran her geçen sene daha da artıyor. Bu makinelerin popülerliğindeki artış, hem sanal gerçeklik endüstrisinin hem de kamera üreticilerinin gelişmesine ön ayak oluyor. Sanal gerçeklik videolarını izlemek için illa özel bir cihaza ihtiyaç olmasa da, Youtube’dan yapılan açıklamaya göre her geçen gün daha fazla insan, videoları izlemek için sanal gözlükleri tercih ediyor. Diğer yandan da gün be gün daha fazla kişi 360 derecelik çekim yaparak piyasanın göz önünde kalmasını sağlıyor.
Facebook’un Oculus Sanal Gerçeklik setinin teknoloji şefi John Carmack, gelecekte insanların sanal gerçekliği oyunlarda kullanma oranının yüzde ellilerde olacağını ve bu teknolojiyi daha çok, gidemedikleri yerlerde olma hissi ya da katılamadıkları düğün gibi etkinlikleri izlemek için kullanacaklarını öngörüyor.
Araştırmalara göre, 360 derecelik videoları keşfeden insanlar alışkanlıklarını kısa sürede değiştiriyor. 3 Boyutlu ve 360 derecelik içerikler üreten 800 dolarlık kamera üreticisi Humaneyes firmasına göre insanların yaklaşık 10 saat bu videoları izlemesi değişim için yeterli. 360 derecelik bir video ile bambaşka bir yere gittiğinizi hissettiğinizde, sürekli daha fazlasını isteyeceksiniz.
