Yapay Zeka Nedir?
Yapay Zeka’nın Babası John McCarthy: Yapay Zeka akıllı makineler, özellikle de akıllı bilgisayar programları yapmak için kullanılan bilimsel ve mühendislik uygulamalardır.
Yapay Zeka düşünme yetisine sahip makine tasarlamaktır. Bu makineler akıllı makineler olarak tanımlanır.
Yapay Zeka’nın önemine dair tartışmalar, son yıllarda hız kazanarak arttı. Bu teknolojinin insanlığın varlığı için nimet mi yoksa felaket mi olacağı hakkındaki görüş ayrılıkları, en ön plandaki fikir çatışmasıdır.
Yapay Zeka yaratma fikrinin temeli, insanların hayatlarını kolaylaştırmak olarak tanımlanır. Yapay zeka üzerine çalışan araştırmacıların amaçlarından biri de, makinelere düşünme becerisi kazandırmanın yanında duygusal yetiler de ekleyebilmek.
Yapay Zeka ile ilgili bu genel bilgilerin ardından, bahsi geçen teknolojiyi daha derinden incelemekte fayda var.
Yapay Zeka Felsefesi
Bilgisayarların yükselişinin ardından, işleri insan eliyle yapılması büyük oranda azaldı. Artık hemen her sektörde kullanılan bilgisayarlar, insanlar için bağımlılık halini aldı.
Tamamen bilgisayarlar ile çevrelendiğimiz günümüz dünyasında, ister istemez “Makineler insanlar gibi düşünüp hareket edebilir mi?” sorusu akla geliyor. Genel anlamda cevap beklenen bu soru, yapay zeka ile ilgili gelişmeleri tetikleyen merak ögesinin de temelini oluşturuyor. Yapay Zeka ile ilgili gelişmeler, makinelerin insanlar gibi düşünebilmesi için başlatılan bir çabanın sonucu.
Yapay Zeka’nın Amacı
Yapay Zeka teknolojisinin ana amaçları aşağıdaki gibidir.
Uzmanlaşmış Sistemler Kurmak
Burada bahsi geçen uzmanlaşmış sistemlerin, zekice davranışlar sergileyebilmesi, öğrenebilmesi, tanıtım yapabilmesi, açıklama yapması ve kullanıcılara en geçerli tavsiyeleri sunabilmesi gerekmektedir.
Makinelere Zeka Kavramını Yüklemek
Bu anlayabilen, düşünebilen, öğrenebilen ve insanlar gibi davranışlar sergileyebilen sistemler geliştirmek amacı taşır.
Yapay Zeka’ya Yardım Eden Unsurlar
Tanımı gereği yapay zeka,bilgisayar bilimleri, biyoloji, psikoloji, dil bilimi, matematik ve mühendislik temellerine sahip bir bilim ve teknoloji dalı olarak gösterilebilir. Yapay zekanın temel güdüsü, mantıksal yaklaşım, yeni şeyler öğrenme ve problem çözme becerisi gibi yetenekleri edinmek için, bilgisayar fonksiyonlarını insan zekası ile bir araya getirerek geliştirmektir.
Yapay Zeka Tekniği
Gerçek dünyadaki bilginin garip özellikleri şu şekilde sıralanabilir;
– Boyutları hayal edilemeyecek denli büyüktür.
– Düzenli ya da kullanılabilir bir formatta değildir.
– Düzenli olarak değişkenlik gösterir.
Yapay Zeka tekniği ise, bilgiyi uygun formata getirerek, faydalı bir şekilde kullanmak olarak tanımlanabilir. Bu nedenle bilgi aşağıdaki özellikleri taşımalıdır:
– Bilgi kavranabilir olmalıdır.
– Hataları düzeltebilmek için kolayca uyarlanabilmelidir.
– Bilgi tam olmasa bile, etkili bir şekilde kullanılabilmelidir.
Yapay Zeka Uygulamaları
Yapay zeka birçok alanda derin etkilere sahip bir teknolojidir. Bu alanlardan bazıları ise aşağıda sıralandı.
– Oyun Sektörü
Yapay Zeka, satranç ve benzeri strateji oyunarında önemli bir role sahiptir. Bu tip oyunlarda, yapay zeka, edindiği bilgileri kullanarak birden fazla adımı düşünebilmelidir.
– Dil Kullanabilme
Yapay Zeka, insanların kullandıkları diller aracılığı ile diğer bilgisayarlar ile iletişim kurabilmelidir.
– Uzmanlaşmış Sistemler
Makineler, programlar ve bazı özel veriler ile işbirliği yaparak düşünebilen ve tavsiyelerde bulunan birkaç uygulama bulunmaktadır. Bu uygulamalar, insanlara uygun tavsiyeler sunarak gerekli netliği kazandırmakta faydalı olur.
– Görsel Sistemler
Bu tüpteki sistemler, görsel verileri yakalayıp işleyerek anlamlandırabilen sistemlerdir.
Örnek olarak; Keşif uçakları, çektikleri fotoğrafları işleyerek bölge hakkında anlamlandırıcı veriler ortaya koyabilir.
– Konuşma Algılama
İnsanlar tarafından kullanılan dilleri anlayabilen ve onlarla konuşabileceğiniz sistemler bulunmaktadır. Bu sistemlerin bazıları argo kelimeleri, aksanları ve hatta arka plandaki gürültüleri bile algılayabiliyor
– El Yazısı Algılama
Bu tür özel yazılımlar, ister kalemle isterseniz de tablet kalemleriyle ekrana ya da kağıda yazılan el yazısını tanımlayabilirler. Bu sistemler harfleri tanıyarak onları text formatına da dönüştürebilir.
Robotlar, insanlar tarafından yaratılmış en önemli icatlardan biridir ve birden fazla görevi göz açıp kapayıncaya kadar yapabilirler. İnsanların yerini alabilecek kadar gelişmiş olmasalar da, iş görevleri yerine getirmeye gelince, robotlar fazlasıyla etkili icatlar olduğu yadsınamaz.
Robotlar, insanlara benzer bir şekilde, ışık, ısı, sıcaklık,hareket, basınç ve benzeri fiziksel özellikleri anlamalarına yarayan sensörlerle donatılmışlardır. Tüm bunların yanında, robotların hızlı işlemcileri ve devasa hafızaları da bulunmaktadır.
Bahsi geçen sistemlerin en başarılı özellikleri ise, bulundukları ortama uyum sağlayabiliyor olmalarıdır.
Mutlaka okuyun: Yapay Zeka Uygulamaları
Yapay Zeka’nın artıları ve eksilerini değerlendirmek gerekirse de, aşağıdaki liste faydalı olabilir.
Yapay Zekanın Artıları
Yapay Zeka karmaşık bir yapıya sahiptir. Zira bilgisayar bilimleri, matematik ve diğer karmaşık bilim dallarının bir karışımını kullanarak faaliyet gösterir. Bu karmaşık programlama sayesinde, makineler insanların bilişselvecerilerini taklit edebilir.
Yukarıda bahsettiğimiz yapay zeka teknolojisinin artılarını, aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
1- Hata Azaltma:
Yapay Zeka hataları en aza indirerer doğruya mümkün olduğunca yaklaşmamız için bize şans sunar. Bu teknoloji, uzay araştırmaları gibi birçok çalışmada uygulanan bir yöntemdir.
Akıllı robotlar, bu uygulama için bilgi yüklenerek uzayı keşfe gönderilir. Bu sistemlere ev sahipliği yapan vücutlar metal ile üretildiği için, uzay ve yaşamın imkansız olduğu atmosferlere dayanıklıdır.
Bu robotlar öyle bir şekilde tasarlanır ve üretilir ki, zorlu atmosferlerde ve uzay boşluğunda etkilenmeden hareket edebilirler.
2- Zolu Keşifleri Üstlenme:
Yapay zeka ve robot bilimi, madencilik ve diğer enerji kaynakları arama görevini üstlenmeleri için kullanılabilir. Bunun yanı sıra, bu komplike makineler, insan sınırlarını aşarak okyanus tabanını incelemeleri için de gönderilebilir.
Programlandıkları şekilde hareket ederek çalışan bu robotlar, insanlara nazaran çok daha detaylı ve yoğun bir iş temposunda çalışabilirler. Dahası, bu robotlar kolay kolay eskimez ve görevi yarıda bırakmaz.
3- Gündelik Uygulamalar:
Otonom mantık yürütme, öğrenme ve algılama gündelik hayatımızda sık sık karşılaştığımız durumlardan biri oldu. Örneğin, sesli komut sistemleri Siri ve Cortana, hergün bize yardımcı olmak için hazır bekliyor.
Ayrıca, sık sık GPS yardımı ile uzun yolculuklara çıkarak rahat bir şekilde yolumuzu bulabiliyoruz. Akıllı telefonlar, yapay zekayı her gün nasıl kullandığımıza en güzel örnektir. Akıllı telefonlarımızdaki uygulamalardan biri de, mesaj ya da başka bir şey için yazı yazarken hatalarımızı düzelterek imla kurallarına uygun hale getiren uygulamadır. Bunlar akıllı makinelerin işleridir.
Çektiğimiz fotoğrafları işleyen yapay zeka algoritmaları, insanların yzlerini tanımlayarak, sosyal medya ağlarında onları etiketleyebiliyor.
Fakat yapay zeka en fazla finans ve bankacılık sektörlerinin yardımına koşuyor. Bu sektörler yapay zekayı, verilerinin düzenlenmesi ve kontrol edilmesi için kullanıyor. Dolandırıcılığa karşı önlem için, akıllı kartlarda bulunan yapay zeka sistemi devreye giriyor ve daha güvenli bir alışveriş sistemi ortaya çıkarıyor.
4- Dijital Destek:
Gelişmiş firma ve organizasyonlar, dijital destek için oluşturdukları “avatar”lar ile iletişim kurarak işleri için yardım alıyor. Bu firma ve organizasyonlar bu sayede ihtiyaçları olan çalışan sayısını da azaltabiliyor.
Yapay dşünce için duygular, dikkat dağıtıcı olmaktan ziyade rasyonel kararları etkileyen bir faktördür. Bu tür duygulara sahip olmayan robotlar ise, mantıklı bir şekilde düşünerek doğru kararı verebiliyor.
Duygular ruhsal durum ile ilintilidir ve karar verme yetisini zedeleyerek insanların etkinliğini azaltır. Akıllı makineler ile bu engel tamamen ortadan kaldırılabiliyor.
5- Tekrar Eden Görevler:
Monoton ve tekrar eden görevler, akıllı makineler tarafından halledilebilir. Makineler insanlardan daha hızlı düşünebilir ve birden fazla görevi aynı anda yapabilir. Akıllı makineler tehlikeli görevler için de iyi bir seçenek olabilir. Bu makinelerin, insanların aksine parametreleri ayarlanabilir. Zira hızları ve zamanlamaları hesaplanan parametrelerden ibarettir.
İnsanlar bilgasayar oyunu oynarken ya da bir robotu kontrol ederlerken, aslında yaptıkları yapay zeka ile etkileşime girmektir. Oynadığımız bigisyar oyununda asıl rakip bilgisayardır. Makinenin sahip olduğu zeka, bizim hareketlerimize verdiği cevaplardır. Bu nedenle oyun sektörü, yapay zekanın ilk akla gelen kullanım alanıdır.
6- Tıbbi Uygulamalar:
Tıp sektöründe de birçok yapay zeka uygulaması ile karşılaşmak mümkündür. Doktorlar hastaların durumunu ve sağlık risklerini değerlendirmek için yapay zekaya sahip makinelerden faydalanır. Bu makineler farklı ilaların yan etkileri konusunda aydınlatıcı rol oynar.
Tıp çalışanları sıklıkla yapay ameliyat simülatörleri ile eğitim alır. Bu yöntem, beynin çalışmasını canlandırdığı için, nörolojik sıkıntıları tespit etme ve tekip etmede büyük önem taşır.
Robotik ayrıca zihinsel sıkıntılar yaşayan insanların da depresyondan kurtulmalarına ve aktif olarak hayatlarını sürdürmelerine yardımcı olur. En çok bilinen yapay zeka uygulamalarınden birisi de “radiosurgery” olarak göze çarpar. Radiosurgery, tümörlerin alınmasında kullanılır ve işlem sırasında diğer dokuların zarar görmesini engellemeye yardımcı olur.
7- Ara Vermeden Çalışma:
İnsanların asine makineler sık sık ara vererek dinlenmeye ve kendilerine gelmeye ihtiyaç duymaz. Uzun saatler çalışmaları için programlanan makineler, sıkılmadan, dikkatleri dağılmadan ve yorulmadan çalışmaya devam ederler.
Yapay Zeka’nın Eksileri
1- Yüksek Maliyet:
Fazlasıyla karmaşık makineler olduğu için, yapay zeka geliştirmek oldukça maliyetli bir iştir. Bu makinelerin tamiri ve bakımı da bir o kadar masraflıdır.
Günden güne daha zeki olmaları gereken ve değişen ortama uyum sağlamak zorunda olan yazılımlara sahip bu makineler, sürekli düzenlenen ve geliştirilen yazılımlar kullanır.
Sistemin çökmesi durumunda ise, kaybolan kodları kurtarmak ve sstemi yeniden işler hale getirmek de büyük zaman ve para isteyen bir iş olabilir.
2- İnsanları Taklit Edememe:
Zeka doğanın bir armağanı olarak görülür. İnsanların sahip oldukları bu zekanın kopyalanıp kopyalanmaması için ise etik bir tartışma sürmektedir.
Makinelerin herhangi bir duygusu ya da eitk anlayışı ise yoktur. Sadece programlandıkları işleri yapan makineler, doğru ile yanlış kavramlarına sahip değildir. Dahası, onlara yabancı bir durumla karşılaştıklarında dahi karar veremezler. Bu gibi durumlarda ya yanlış bir işlem yürütürler ya da tamamen dururlar.
3- Deneyimleri İle Gelişememe:
İnsanların aksine yapay zeka deneyimlerinden ders çıkararak kendisini geliştiremez. Birçok veriye sahip olsalar da, bu veriyi insanlardan çok daha farklı bir şekilde kullanırlar. Makineler değişen ortamlarda, verdikleri yanıtları uyarlamaktan acizdir.
Günümüzde makinelerin insanların yerini alıp almayacağı ile ilgili sorularla sık karşılaşıyoruz fakat, henüz tam bir insan gibi hareket edebilen yapay zekaya sahip bir makine bulunmuyor. Makinelerde endişe, alaka ve benzeri kavramlar bulunmuyor. Aidiyet ya da birlik hislerini taşımayan bu makineler, çalışkan ve faydalı birey ile tembel birey arasındaki farkı anlamaktan yoksundur.
4- Yaratıcılık Eksikliği:
Yaratıcılık ve hayal gücü, yapay zekanın harcı olmayan meziyetlerdir. Bu makineler size tasarımınızı yaratmakta ve tasarlamakta yardımcı olabiliyor olsalar da, yaratıcı bir zihnin ya da düşünebilen bir insan beyninin rakibi olmaları imkansız.
İnsanlar oldukça hisli ve duygusal zekaya sahip varlıklardır. İnsanlar görür, duyar, düşünür ve hisseder. İnsanların düşünceleri, makinelerin sahip olmadığı duygular ile şekillenir. Evrimsel olarak süregelen insan beyninin sahip olduğu içgüdüsel beceriler, makineler tarafından taklit edilemez.
5- İşsizliğe Sebep Olma İhtimali:
Makinelerin insanların işlerini yapmaya başlaması, büyük çapta bir işsizliğe yol açabilir.
İşsizlik, sosyal olarak istenmeyen bir durumdur. Yapacak hiçbir şeyi olmayan insanlar, yaratıcılıklarını yıkıcı bir şekilde kullanmaya meyledebilir.
Yapay zekanın gelişmesi hız kazandığı takdirde, insanlar gerek olmasa da makinelere bağımlı hale gelebilir. Bu da onların yaratıcılıklarına zarar vererek tembel bireyler olmasına yol açabilir. Dahası, insanlar yıkıcı bir yönde düşnmeye başlarlarsa, işler çığrından çıkabilir.
Yanlış ellerde kullanılması halinde, yapay zeka insanoğlu için ciddi bir tehdit halini alabilir. Kitle imha yöntemine dönşebilecek bu teknoloji, insanoğlunu bastırmak için de kullanılabilir.
Yukarıda bahsi geçen tartışmalar ışığında, yapay zeka geliştirilmesi konusunda iki ana hedef bulunmaktadır. Birincisi, yapay zekayı gelştirmek ve yaygınlaştırmak, ikincisi ise, yapay zekanın bilinçli bir şekilde kullanılması için insanları eğitmek.
Yapay zekanın ortaya çıkardığı riskleri tanımlamak ve bunlar üzerinden çalışmak öncelikli işlerdendir. Programlama hataları ve siber saldırılar, dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır.Teknoloji firmaları ve bu endüstri, yazılımların kalitesine çok fazla dikkat etme mecburiyetindedir. Bu dünyada yaratılan ve toplum hayatımızı, süregelen bir zekanın ürünleridir.
Yapay zeka insanoğlunun zekası için hem geliştirici bir etken hem de onu güçsüz kılan bir girdi olabilir. Bu nedenle, yapay zekayı bize faydalı olacak haliyle kullanmayı sürdürdüğümüz müddetçe, insanlığın gelişmesine katkı sağlayacak bir teknoloji olduğu düşünülüyor.
Yapay Zeka’nın Güvenilirliği
Son zamnalarda ve yakın gelecekte, yapay zekanın insanların hayatları ve toplum yaşamı için faydalı olabilmesi adına, güvenlik ve ekonomi ya da yasama gibi teknik olmayan başlıklar için çalışmalar artarak sürmektedir.
Kullandığımız dizüstü bilgisayarların çökmesi bile küçük çapta problemlere neden olurken, otonom uçan bir uşağın yazılımındaki hata, finansal sistemlerdeki boşluklar ya da evlerde kulanılan elektrik kontrol sistemlerinin arızalanması hiç de kabul edilebilecek sıkıntılar değildir.
Ölümcül otonom silahlar için de yapay zeka ayrılmaz bir unsurken, gelecekte bunların kontrolü de büyük önem taşımaya devam edecektir.
Yapay zekayı yaratmak belki de insanoğlunun en büyük başarısı olarak tanımlanabilir. Bu teknoloji eğer yapıcı bir biçimde kullanılabilirse, yapay zeka açlık ve yoksulluğu tarihin tozlu sayfaları arasına yollayabilecek potansiyele sahip olabilir.
Tartışılan konu ise, bu düzeyde bir yapay zekaya ulaşıp ılaşamayacağımız üzerinedir. Teknolojinin yaratıcıları ve hazırlayıcıları, yapay zekaya sahip makinelerin, faydalı olduğunu ve insanlığa yardım etmek için yaratıldığı tezini savunuyor.
Öte yandan yapay zekanın yan etkisi olarak gösterilebilecek zararları ve yıkım kapasitesi ise göz ardı edilemeyecek kadar büyük bir risk teşkil eder. Bu noktada yapay zekayı kontrol edebilmemiz için yapmamız gereken en önemli şey daha ayrıntılı araştırmalar ve yapay zekanın önemini derinlemesine incelemektir.
Sadece araştırma yaparak yapay zekanın potansiyel zararları hakkında öngörü sahibi olabilir ve rahat bir şekilde bu mucizevi icadın bize sunduklarının keyfini çıkarabiliriz.
Kaliforniya Üniversitesi’nde Bilgisayar Bilimleri Bölümü’nde çalışan bilim insanı Pieter Abbeel “Robotlar yakın bir gelecekte bizi yok olmaktan kurtarabilecek hale gelecektir.” diyor. Yapay zekaya sahip makineler yaşlıların bakımını üstlenerek, insanların çok daha uzun süreler kimseye ihtiyaç duymadan yaşayabilmesinin kapısını açacaktır. Abbeel ayrıca, yapay zeka sayesinde trafik kazalarında da büyük bir azalma yaşanacağına inanıyor. Abbeel’e göre bu teknoloji doğru bir biçimde geliştirilirse, trafik kazaları tamamen tarihe karışabilir.
Shimon Whiteson’a göre ise, bilgisayar ile insan birbirinden bağımsız olarak değerlendirilemez. Bu iki varlık faydalı bir ortaklıkla bir araya gelerek tek bir varlık halini almış vaziyette.
Yoky Matsuoka’nın ise bu konu ile ilgili benzersiz bir örneği var. Bir insanın uzuvlarından birini kaybettiğini hayal edin. Sonrasında ise bu insana yapay bir uzuv takıldığını düşünün. Bu yapay uzvun akıllı bir makine olarak faaliyet göstermesi halinde, yapay zekanın bu insan için neler yapabileceğini düşünün. Kendi başına yapamayacağı şeyleri bu yapay zekaya sahip uzuv aracılığı ile yapan bir insanın, olası tüm getirileri sahiplenmesi sizce de mükemmel olmaz mıydı?
Thomas Dietterich de insan ile yapay zekanın birlikteliğinden etkilenen isimler arasında. Dietterich’e göre gelecekte yapay zeka sayesinde, insanlar artırılmış duyulara sahip olacaklar. Örneğin, çok daha uzakları görüp, duyabilecek ve hatta dış iskelet benzeri yapılar sayesinde daha güçlü olabilecekler. Dahası, bu yapılar, yaşlanıp kemiklerimiz ile kaslarımız güçsüzleştiğinde de yürümemize yardımcı olacak. Dahası, gözleriniz ve kulaklarınız bir gün sizi yarı yolda bırakabilir fakat yapay zeka yine de görmenize ve duymanıza imkan sağlayacaktır.
Stuart Russell ise, iklim değişikliği de dahil olmak üzere karşılaştığımız tüm sorunlar, yapay zeka tarafından çözülebilir. Yapay zeka sayesinde insanoğlunun zekası da akıl almaz bir şekilde gelişeceğinden, bu teknoloji uygarlığımızı ancak ve ancak daha ileri taşıyacaktır. Yapay zeka çevresel bir felaketi öngörüp bize hızlı davranacak zaman ve yol sunarken, hastalıkların tedavisinde de başrol oynayabilir. Dahası, bu teknoloji yoksulluğu kökünden kurutabilecek potansiyele dahi sahiptir.
Allen Yapay Zeka Enstitsü CEO’su Oren Etzioni ise “Sınır Gökyüzüdür.” diyor. Etzioni’ye göre uzay keşiflerinden ebola virüsünün ortadan kaldırılmasına kadar, insanoğlunun tüm başarısı yapay zeka tarafından takip edilerek kayıt altına alınabilir. Yapay zeka insanlığın gelişiminin izlerini sürerek kayıt altına alabilir.
Yapay Zeka ve robotik teknolojileri sadece olağan şekilde gelişmez. Uzay ya da okyanus, farklı şeyler keşfederek ufkumuzu da açar. Tüm icatların anası ihtiyaç olduğundan, yapay zeka da ihtiyaçlara göre hareket edecektir. İnsanoğlu giderek ihtiyaçlarını dile getirme ve tanımlama konusunda daha başarılı hale geliyor. Dahası, bu ihtiyaçlara çözüm bulma konusunda da aynı derecede başarılılar. Her şey o kadar hızlı ilerliyor ki, küçük değişimleri farkedemiyoruz bile. Bu hız sayesinde de hemen her gelişmeye hızla ayak uydurabilir hale geliyoruz.
Peki Yapay Zeka İnsanlığa Nasıl Katkı Sağlayabilir?
Bu konu için hazırladığımız liste, Yapay Zeka’nın insanlığa zarar vermeden nasıl yardımcı olabileceği hakkında 7 yol sunuyor.
Yapay zeka dünya üzerindeki yaşamı daha iyi bir hale getirmek için yol gösteriyor.
Yapay Zeka, yıllardan bu yana hem uzmanları hem de sektör dışından insanları etkileyen bir kavramdır. Teknolojinin hızı günümüzde akıl almaz vaziyete ve şunu rahatça söyleyebiliriz ki, 90’lı yıllarda evlerimizde bulunandan çok daha fazla gücü artık cebimizde taşıyoruz.
Makine öğrenmesi ve derin öğrenme teknolojilerinde büyük buluşlar yaşandı. Bahsi geçen konseptler sayesinde makineler, bilgileri oldukça gelişmiş bir şekilde işleyebilmeye başladı. Yapay zeka alanında yaşanan bu gelişmeler sayesinde, makineler artık yüz tanıma gibi karmaşık görevleri dahi yerine getirebiliyor.
Durum böyle olunca da, yapay zekanın insanlık üzerinde oluşturduğu riskler de kaçınılmaz bir şekilde tartışma konusu oluyor. Yapay zekanın insanların hayatlarını kontrol altına alarak insanlığa zarar vereceği yönünde güçlü söylemler de bu tartışmaya damga vuruyor.
Dahası, yapay zeka teknolojisinin gündelik hayatımızı her geçen gün daha fazla etki etmesi, “katil robotlar” gibi öngörülemez tehlikelere de yol açabilir görüşü, birçokları için mantıklı bir bakış açısı.
Tartışmanın içeriğindeki öğeler her ne kadar korkutucu ve yapay zeka teknolojisini tamamen çöpe atmamızı gerektirecek kadar ciddi olsa da, aşağıda bu teknolojinin aslında insanlık için nimet olduğunu gösterir sebepleri bulacaksınız.
1- Gelişmiş Otomasyon
Günümüzde yapay zeka, insan müdahalesine ihtiyaç duymadan yoğun bir işgücü olarak görev yapabilecek kadar gelişmiş vaziyette. Bu gelişmiş teknoloji, yapabildikleri nedeni ile de birçok farklı sektörde, değişik görevleri üstleniyor.
Makine ve derin öğrenmenin yanı sıra, birçok farklı yapay zeka teknolojisi farklı firmalar ve sektörlerce kullanılarak işgücü ihtiyacının azaltılmasına katkı sağlıyor.
İşletme maliyetlerinin ve işgücü masraflarının azalmasına neden olan bu durum, yapay zekayı daha önce görülmemiş bir yere konumlandırıyor.
Yapay zekanın otomasyon alanındaki harikalarının arasında, belki de en güzel örnek, Japon Okuma firmasıdır. Firma kısa zaman önce akıllı üretimin geleceği konulu bir tanıtım düzenleyerek birçok icadını sergiledi.
Bu icatlar arasında her boy ve şekildeki robotlar, geliştirilmiş makine parçaları ve akıllı makine ekipmanları bulunuyor. Tanıtım, yapay zekanın otomasyon alanındaki nimetlerini sergileyen önemli bir etkinlik olarak dikkat çekiyor.
Mutlaka okuyun: En İyi 9 Otomasyon Fikri
2- Sıkıcı İşler İçin İşgücü Sağlayarak İnsanları Bu Uğraşlardan Kurtarmak
Yapay zeka, insanların yapmakta daha başarılı oldukları işlere rahatça yönelebilmelerine imkan verdiğinden, insanlık için bir nimet olarak nitelendirilebilir.
Yapay zekanın ve uygulamalarının becerilerinden faydalanarak insanların yapması gereken tüm sıkıcı işleri onlara devredip ihtiyaç duyulan sonuçlara kolayca ulaşabiliriz.
Makineler bunaltıcı ve monoton işleri yapma konusunda oldukça başarılıdır. Bu da insanlara daha yaratıcı ve kişisel işlere yönelmek için fırsat tanır.
Örnek vermek gerekirse, buna en uygun olan, yapay zekanın ve uygulamalarının faydaları sayesinde ileri giden bankacılık sektörüdür. Fİnans sektörü, bahsi geçen yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak müşterileri için günlük işlemleri çok daha hızlı ve kolay hale getiriyor.
Aynı teknoloji, araştırmacılar ve analistlere de rahat bir nefes aldırarak monoton işlerden onları kurtarıp daha derin araştırma ve analiz yaparak müşteri deneyimlerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
3- Akıllı Hava Durumu Tahmini
Son yıllarda yapay zekanın hava durumu tahminleri ve iklim durumu öngörüleri için kullanıldığına tanık olduk. İklim Enformatiği, veri analizcileri ve iklim bilimciler arasındaki verimli işbirliği sayesinde, sürekli gelişen bir alan olarak dikkat çekiyor. Bu işbirliği, karmaşık verilerin incelenip gözlemlenebilmesine imkan veren araçlar sayesinde gün yüzüne çıktı ve veriler ile bu verilerin anlamlandırılması arasındaki eksik halkanın yeri bu sayede doldurulabildi.
Kesin hava durumu tahminleri elde edebilmek için kullanılan sayısız yapay zeka uygulaması bulunuyor. Örneğin IBM firması 1996’dan beri bilgisayarlarını daha iyi hava tahmini yapabilmek için kullanıyor.
Amerika Birleşik Devletleri, o yıldan beri hava tahminlerini daha başarılı hale getirebilmek adına yapay zekadan faydalanıyor.
Günümüzde artık insanların iklim değişikliği ve etkileri ile ilgili daha doğru fikirleri bulunuyor.
Hava durumu tahminleri, yoğun hesaplamalar ve derin öğrenme gerektirdiğinden, bu karmaşık hesaplamaları yapabilecek güce sahip güçlü bilgisayar ağlarına ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle de yapay zekanın ve ihtiyaç duyduğu hesap gücünün, süper bilgisayarlara zemin hazırlaması kaçınılmaz oldu.
Bu gelişmeler sayesinde insanlar çok ihtiyaç duydukları öngörüye sahip oldular ve olası bir felaket ya da doğal afet karşısında geniş manevra alanına yani daha fazla zamana sahip oldular.
4- Olası Felaketlere Karşı Yeni Nesil Önlemler ve Müdahaleler
Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya Eyaleti, 2017 yılında yıkıcı orman yangınlarına sahne oldu. Bir milyon dönümden fazla ormanlık alanın kül olduğu yangınlarda, 85 kişinin hayatını kaybettiği kayda geçerken, 249 kişi de kayıp olarak bildirildi.
İklim değişikliğinin her geçen gün daha büyük bir tehdit haline gelmesi nedeni ile, birçok firma yapay zeka teknolojisinden faydalanarak buna benzer facialara karşı algoritmalar geliştirip savaşmaya çalışıyor. Zİra yapay zeka felaket durumlarına tepki vermek için uygun bir şekilde analiz yapma becerisine sahip ve gerçek zamanlı hava durumu ve facia verileri verebiliyor.
Bu insanlar için oldukça faydalı çünkü hassas bölgeleri belirleyip gerekli önlemleri almalarına fırsat veriyor.
Ayrıca yapay zeka insanları normalden çok daha erken uyararak, onlara önlem alacak ve hazırlık yapacak zamanı da kazandırabiliyor.
İlerleyen günlerde yapay zeka teknolojisi, derin öğrenme sayesinde geçmiş felaketlerden ders çıkararak, yaşanan olaylara gerekli müdahale önerileri de sunabilecek.
5- İnsanları Zorunluluk ve Sorumluluklardan Kurtarma
Günün birinde robotların ve makinelerin dünyayı tamamen ele geçirerek insanlığın sonunu getireceğine dair bir inanış bulunuyor.
Öte yandan, yapay zeka teknolojisinin bizi ihtiyacımız olmayan ya da yapmak istemediğimiz tüm sorumluluklardan kurtardığını göz ardı ediyoruz.
Üstün bir zekanın bizi kontrol etmesine körü körüne müsaade etmeyeceğiz ortada. Fakat bu teknolojinin hayatlarımıza sunduğu nimetleri göz ardı etmek te bir o kadar körlük olacaktır.
Bu konuda en ikna edici örneklerden biri ise, savaşların ve silahlanmanın geleceği olabilir. Paul Scharre’nin “Army of None” yani “Kimsenin Ordusu” kitabında, yapay zekanın savaş uygulamaları alanındaki potansiyeline değiniliyor.
Scharre’nin kitabında, gelecekteki savaşlarda ordu ile akıllı makinelerin kol kola çalışacağı belirtiliyor.
6- Yaratıcılık ile Teknolojinin Mükemmel Birlikteliği
Yapay zekayı, teknoloji ile yaratıcılığın mükemmel birlikteliği olarak tanımlamak oldukça uygundur. Yapay zeka, robotik makinelerin zekice ve yaratıcı bir şekilde düşünerek bu düşüncelerini çeşitli insani uygulamaya aktarmaktan başka bir şey değildir.
Yapay zekanın temelinde, insanların başardıkları ve başarabilecekleri devrimler saklıdır. Bu teknoloji birçok katmandan oluşur.
Yapay zeka teknolojisinin getirileri ve faydaları, onun ile ilgili duyulan endişeleri görmezden gelebilecek kadar önemli ve kıymetlidir. Ki bu getiriler gelecekte de insanlığın yardımına koşacaktır.
“Generation Z Engagement Strategies” adlı proje, Yapay Zeka’nın yaratıcılık ile teknolojinin nasıl verimli bir şekilde bir araya geleceğini bize gösterdi. Güçlü yapay zeka araçları kullanan markalar, artık bahsi geçen Z jenerasyonu ile doğru teknolojiyi kullanarak iletişim kurabiliyor.
Veri kullanımı ile ticari çözümler üretmek, yapay zekanının teknolojik ve yaratacılık bileşimli sayısız uygulamalarından sadece birisi olarak gösterilebilir.
7- Hataların Ortadan Kaldırılması
Oracle Adaptive Intelligent uygulamaları Başkan Yardımcısı Clive Swan, yapay zeka ve onun otonom becerilerinin, insan faktörünü ve dolayısı ile insan hatalarını ortadan kaldırmak için en iyi yol olduğunu belirtiyor.
Yapay zeka ve onun sayısız teknolojisinin en iyi tarafı, hataya yer vermiyor oluşu. Sektörler ve firmalar, genellikle kayda değer bir hata payını hesaba katarak plan yapar. Zira insan emeği ile yapılan işlerde bu tip hatalar ile karşılaşmak şaşırtıcı değildir.
Sektörler genel anlamda bu sıkıntı ile başa çıkmaya çalışır. Dahası bu hata payı, başarıya, yeniliklere ve hatta bilimsel ya da teknolojik gelişmelere giden yolda önemli engeller olarak karşımıza çıkabilir.
Sonuç olarak, robotların ve makinelerin hassas hesaplamalarına ihtiyaç duyarız ve bu hesaplamal sayesinde hatalar sıfıra inebilir.
Yukarıda belirtilen çoğu neden, Yapay Zeka ve uygulamalarının insanlık için ne denli faydalı olabileceğinin kanıtı. Dahası, gelecekte yapay zekanın daha birçok nimeti ile karşılaşmamız mümkün.
